Communistenputsch in
Portugal nog net verijdeld
Er is nog oorlog in Abessinië
Als deserteur uit Spanje
ontsnapt
uchteo op Indië
1
Arme landbouwers
misleid
Bange avonturen als stowaway
Graanbesparing in
Duitschland
Cor Dekker's vlucht
Waar zijn Loe en Norre??
Ook West-Spanjc zou
in opstand komen
Huwelijkskansen van
Duitsche Jodinnen dalen
6000 Italianen gedood; drie bataljons
Erythreeërs overgeloopen
Recordvlucht van Amerikaanscbe
bommenwerper
Honderd fabrieksmeisjes
staken
Noorderlicht belette
kortegolfverkeer
SkwSlns elk lioric
In het Brouvrerstraatsche huisje zet
Cor Dekker zjjn verhaal voort. Een aan
grijpende opsomming van gruweldaden In
het Spanje, dat deels aan Franco, deels
aan de Regeering behoort. Gruweldaden,
waar hjj vlug overheen loopt... die hij
met enkele woorden aanduidt
En we luisteren: de vader, de moeder en
de verslaggever. Het gaat van front tot front,
naar al de dorpen en steden, die het laatste
jaar een bekende klank gekregen hebben.
Hier een paar dagen bomaanval, daar een
week tirailleurswerk... en ergens anders een
bloedbad, waar de internationale brigade
weer dunde.
Idylle tusschen het vuur.
Naar Saragossa gaat het, naar Igar. In den
tusschentjjd beleeft Dekker een idylle.
In Madrid heeft hij kennis gemaakt met de
21-jarige Bernarda Ganzalez en haar moeder.
De jonge menschen vatten genegenheid voor
elkaar op en Dekker besluit haar, indien zich
de mogelijkheid voordoet, te trouwen...
Af en toe ziet hij haar. Inmiddels gaat de
strijd door. Eeii strijd In den winter. El
lende in sneeuw, storm en regen. Nachten
in doorgewaterde loopgraven. Dagen-lang
in doorweekte kleeren. Het is te rg voor
een beest soms, maar de internationale
brigade verliest den moed niet. En zeker
Dekker niet.
Grootsch wapenfeit.
Bjj Goj een grootsch wapenfeit: de plaats,
een belangrijk knooppunt, wordt door de ba
taljons „Lister", „Dimitroff" en „Garribaldi"
ingenomen. Een zware strijd, die vele levens
eischte. Het wordt nóg erger bjj Teruel. Dek
ker heeft de recente slag, die een onvergete
lijk bloedbad werd, meegemaakt. Een cata-
strophe. Franco-aanhangers en regeerings-
troepen werden gedund. Duizenden vielen
onder het moordend lood van de kogels en
door de bommen, die in schrikwekkend aan
tal uit de Junckers, die dag en nacht boven
de slachtplaats zv.-ermden, geworpen werden.
Geagiteerd kijkt Dekker in het rond. Rim
pels in het voorhoofd. De vingers spelen met
de franje van het tafelkleed. Hij ziet het weer
vóór zich... en ook zonder verder oommentaar
begrijpen wjj dat het vreeselijk geweest is.
Na Teruel ...Belchite. Een dorp dat eerst
aan Franco behoorde, doch daarna in handen
der regeering kwam. Deze vormde er een ben
zine- en wapendepot van en dus werd het
dagelijks bestookt. We lagen er dag en nacht
in de loopgraven van Franco en weer wist ik
er levend uit te komen, zegt Cor.
„Hoe was het met de anderen?"
Waar zjjn Loe en Norre?
Van Loe weet ik dat hjj een gewonde
arm heeft. Hij kon niet meer vechten.
Wat hij doet is me niet bekend
Norre ben Ik uit het oog verloren.
Misschien leeft h\j nog in de internatio
nale brigade, misschien is hjj dood. Net
als de anderen. Wie weet dat daar!
Holland is ver
En dan vertelt Dekker, dat het hem te veel
werd. De doorslag had gegeven den dood van
Bernarda en haar moeder, gevallen onder de
bommen van Franco. Allebei. Toen kon het
hem niets meer schelen. Hü wilde er uit.
Terug naar Holland, naar vader en moeder.
Maar Holland was ver, ver en onbereikbaar
Nooit, nee nooit, zou hij een kans krijgen.
En toch en toch... hij kréég de kans wél en
hier volgt het sensationeel verhaal van die
ontsnapping, die in feite een ongelooflijk mi
rakel is.
De groote kans.
Hij was, zooals gezegd, opgeklommen tot
transportgeleider. Dat beteekende, dat hij
steeds met treinen munitie en levensmidde
len mee moest. Of naar havenplaatsen gezon
den werd, waar hij toezicht had te houden op
de lossing van wapens, vliegtuigonderdeelen
en ander materiaal.
Op zekeren dag kreeg mj orders voor Va-
lencia. Er was een Engelsch schip in de haven
gekomen en hij werd met controle op het
lossen belast.
En Dekker controleerde, doch ontdekte
reeds den eersten den besten dag dat zich aan
boord twee Hollanders bevonden. Twee kame
raden uit Groningen. Er werd kennis ge
maakt en Cor kreeg brood en ander voedsel
van hen. 's avonds werd er natuurlijk ge
praat. Over Holland, over de partij over
Spanje...
En toen liet Dekker doorschemeren dat hü
weg wilde. Weg uit Spanje... weg van de
slagvelden, weg van de ronkende Junckers.
En zie... de Groningers wilden hem helpen.
En een plan werd beraamd. Een hachelijk
plan, maar Dekker had geen keus.
Stowaway!
Des nachts sloop ik als een misdadiger,
aldus Cor. aan boord, doodsbenauwd dat ik
gesnapt zou worden. De Groningers hadden
wacht en niemand ontdekte me zoodoende...
Ik verstopte me In het kolenhok. Dat
was om 4 uur. Om 7 uur zou de Engelsch-
man de haven verlaten en die 8 uur heb
ik me „opgevreten" van angst. Ik was nu
deserteur en daarvoor is in Spanje maar
één straf: de kogel.
De minuten kropen om. Zon het nooit 7
uur worden... misschien waren ze al naar
me aan het zoeken
BERNARDA GANZALEZ,
Dekker's verloofde, die met haar moeder
door de Franco-bommen werd gedood.
Gered...
Maar zie... eindelijk... eindelijk... daar
hoorde ik het ratelen van de ankerketting in
de kluisgaten... hemelsche muziek. Ik was
gered
Als een kind heb ik liggen huilen in het
kolenstof. Ik kon niet meer, maar ik wist nu
dat ik naar huis ging. Naar Holland.
Het schip ging echter niet naar Europa,
doch naar Oran in Noord Afrika, maar dat
vond ik niet erg. Ik was Spanje uit. Dót was
het voornaamste.
De kameraden aan boord gaven me brood
en drinken, 28 uur later kwam het schip in
Oran aan. De Groningers gaven me een pond
sterling mee en smokkelden me in den nacht
van boord. De vlucht als stowaway was ge
lukt.
„Jjj bent geen Hollander meer!"
Maar ik had te vroeg gejuicht, dót begreep
ik al spoedig. Want m'n eersten gang was
natuurlijk naar het Nederlandsche Consulaat.
Het werd mjj gewezen en eindelijk kreeg ik
den consul te spreken.
Het was een vreeeeljjke teleurstelling.
Htf me kortweg dat ik m^jn nationali-
t«4t verloren was. Ik was voor hem geen
Hollander en hjj dacht er eenvoudig niet
aan mg te helpen. Ik kon opzwemmen en
zien dat ik zoo gauw mogelijk het land
uitkwam.
Een paar dagen liep ik in Oran. Wat moest
ik doen Geld had ik bijna niet, want het pond
was spoedig voor diverse dingen, di» ik moest
hebben, verdwenen. Hongerig slenterde ik
langs de haven en ineens nam ik een wanhopig
besluit. Ik kon hier niet blijven en voor me
lag een Fransch schip, waarvan een paar
werklui me verteld hadden dat het naar Mar-
seille ging.
Zou ik het nog eens probeeren...Zou ik
het nóg eens wagen als stowaway mee te
gaan?
Voor de tweede maal stowaway.
En Ik besloot het te doen. Ik moest het
wagen.
's Nachts, vóór den dag dat het schip zee
koos, ben ik aan boord geslopen. Weer
had ik geluk en zag niemand me. En ik
kon me verbergen in de lampenhut.
Uren heb ik daar gezeten en inderdaad...
's morgens verliet het schip Oran. Ik was op
weg naar Frankrijk.
Het was er niet prettig en hier ziet U nog
de vetvlekken van de olie, doch dat kon me
allemaal niet schelen. Maar de honger... dat
was een leelijk ding en dus besloot ik, gezien
het feit dat er toch veel passagiers uit Oran
aan boord waren ,mg tusschen hen te men
gen. De kans gesnapt te worden leek me niet
zoo groot.
Gesnapt.
Ik verliet de hut, en wandelde als de eerste
de beste onschuldige passagier door den
dienstgang. Maar toen gebeurde het.
Een steward kwam me tegemoet en bleef
voor me staan.
En wat vroeg me die man? Of in mjjn pas-
sageprgs ook de maaltijden begrepen waren"
Dat was wel de idiootste vraag die ze me ooit
hadden kunnen stellen.
Ik verschoot van schrik, dat kunt U zich
begrijpen en daardoor zal die man wel arg
waan gekregen hebben. In ieder geval... het
ergste wat me overkomen kon gebeurde: Hij
vroeg naar m'n passagebiljet, dat ik natuur
lijk niet had.
En zoo viel ik door de mand en even
later stond ik voor de officieren, als
stowaway.
He werd gefouilleerd, m'n pistool afge
nomen en in het posthok gesmeten, met
de 5 laatste Lucky Strike's die ik nog
had.
M'n leven was geen cent meer waard,
want als stowaway werd ik natuurlijk
uitgeleverd aan de Fransche politie, die
me direct over de Spaansche grens zou
zetten.
Ik was radeloos en zat in grooter angsten
dan bij den ergsten bomaanval boven
Madrid.
BADAJOZ BEGON TE VROEG.
Naar aanleiding van geruchten, volgens
welke in Portugal en het aan Portugal
grenzende deel van het rechtsche Spanje
voorbereidingen tot opstand ontdekt zou
den zijn, geeft Reuter de volgende uiteen
zetting:
De geheime diensten van Portugal
en het rechtsche Spanje vernamen,
dat vóór het einde der maand te
Lissabon en in zekere groote Spaan
sche sleden aan de grens een com
munistisch oproer zou uitbreken.
De opstand werd onderdrukt. De
samenzwering schijnt aan het licht
gekomen te zijn .doordat te Badajoz
te vroeg tot actie werd overgegaan.
Aan beide zijden van de grens ver
richt de politie huiszoekingen en
men verwacht, dat zij weldra com
munistische haarden zal ontdekken.
Militaire maatregelen zijn genomen:
in de Spaansche grenssteden zijn
troepen samengetrokken. Ook in de
Portugeesche groote steden werd
het leger gereed gehouden om op
alles voorbereid te zijn.
De gehecle maand zullen speciale maat
regelen van kracht blijven. Het is rustig
in Portugal. Er is niets over deze gebeur
tenissen gepubliceerd.
Zanger vindt nieuw soort brood-
meel uit.
Aan een gesprek, dat een redacteur van
het „Berliner Tageblatf' niet den beroem
den tenor Helge Roswaengc had. ontleenen
wij, dat deze, niettegenstaande zijn tafel vol
lag met offerten uit alle deelen van de we
reld, niet van plan was, dezen zomer eenig
engagement aan te nemen, aangezien hij
eindelijk eens tijd wilde hebben, zijn uit
vindingen te exploiteeren.
Toen ik vroeger nog in het laboratorium
werkte, vertelt Roswaenge, (die in zijn ge
boortestad: Kopenhagen, oorspronkelijk che
mie studeerde), ontdekte ik een procédé, om
uit kurkafval weer nieuwe kurken te ma
ken. Later echter wijdde ik mij geheel aan
de levensmiddelenindustrie In mijn familie
en in die van mijn vrouw zijn heel wat bak
kers en nu is het mij. na langdurige proefne
mingen gelukt, uit gekookte aardappelen een
meel te maken, dat men bij de fabriceering
van broodmeel kan gebruiken, d.w.z. niet het
product, wat men anders aardappelmeel
noemt, maar geheel iets anders.
Ik heb zelf de eerste proefnemin
gen met dit „aardappelmeel" geno
men in de bakkerij van mijn zwager
in Boedapest en op het oogenblik
wordt dit product in Hongarije al in
het groot gemaakt en de Boedapes-
ter bakkerijen gebruiken er dagelijks
drie wagons van. Tot 30 van het
voor bakken noodige meel kan men
met dit deeg mengen.
Ik heb voor mijn procédé reeds in alle
landen ter wereld patent aangevraagd, ech
ter wil ik dit in de eerste plaats in Duitsch
land exploiteeren, waar niet alleen het brood
daardoor smakelijker wordt, maar men heel
wat broodgraan daarmee sparen kan. Hoe
zeer zich echter ook het buitenland voor mijn
uitvinding interesseert, zeide Roswaenge,
kunt u uit dezen brief van Mr. Lion uit Lon
den zien, die in zijn bakkerijen 7.000 arbei
ders werk verschaft, en die thans het recht
van exploitatie voor Engeland wil koopen.
Hef eerste fabrieksgebouw zal
te Berlijn verrijzen.
En wie zal in Duitschland uw uitvinding
exploiteeren, vroeg de redacteur. Ik zelf, luid
de het antwoord. Het eerste fabrieksgchouw
bij Berlijn is reeds gekocht en de machines
en de groote bakovens zijn reeds besteld.
Aanzienlijk overschot van man
nelijke emigranten.
De Joodsche emigratie uit Dai^ha2
aldus ontleent de Jüdische RJnda„
van 24 Jan. j.1. aan een manriestwin de
Hilfsverein der Juden in Deutschland
wijst een sterk overschot van ™an"a,ntaan'
Dientengevolge zijn wantoestande ,fde
Het ligt n.1. voor de hand, dat in de
mate. waarin de emigratie van te
den huwbaren leeftijd die der vrouwe
boven gaat, de huwelijkskansen
Duitschland achtergebleven meisjes moeten
dalen, terwijl anderzijds veelal.de ®ld
geïmmigreerde jonge mannen met de m
gelijkheid vinden tot stichting
Joodsch gezin. In het bi zonder >s dit het
geval in landen, waar slechts een betrek
kelijk geringe Joodsche bevolking
Ter vermijding van deze gevolgen wijst
de Hilfsverein erop, dat de mannelijke e
erantcn er over het algemeen goed aan
zullen doen, vóór vertrek naar overzeesche
gebieden, zich, in den regel door een hu
we lijk, aan hun toekomstige levensgezellin
te binden. Wanneer n.1. twee jonge men
schen gezamenlijk naar eent vreemd
gaan, vinden zij niet slechts een s
psychologische steun bij elkaar doch
vendien is in vele gevallen ook hun be-
staansstrijd minder zwaar, daar veelal d
vrouw elders het eerst in een betrekking
kan worden geplaatst.
Medegedeeld wordt in dit verband, dat
de Joodsche emigratie-organisaties in en
buiten Duitschland voortaan bijzondere aan
dacht aan de emigratie van vrouwen zullen
schenken. Haar adviseurs zullen met den
jongen emigrant openhartig de vraag onc ei
de opgen zien, en zoo ja, in welken vorm
(verloving of huwelijk) hij zich voor zijn
vertrek zal binden. De Joodsche Vrouwen
bond zal ter ondersteuning van dit stre
ven een tot dit doel zoo juist mogelijke se
lectie van vrouwen bewerkstelligen.
VERNUFTIGE BERGPLAATS VOOR
OPIUM.
Onder het bed van den com
mandant.
Een bericht uit Singapore aan de Daily
Express meldt, dat onder het bed van den
commandant van een Engelschen torpedo
jager, liggende te Singapore, een groote
hoeveelheid opium werd gevonden. Het
oorlogsschip kwam van Hongkong.
Een Chineesche bediende, die op het
schip werkzaam was, werd gearresteerd,
omdat hij ervan beschuldigd wordt, de
opium aan boord te hebben gesmokkeld,
met de bedoeling deze in Singapore weer
aan land te brengen.
EEN VREEMDE MANIER VAN TESTEN.
De automobolist moest het
woord „politie" tikken, maar er
kwam weinig van terecht.
De politie te Port Talbot (Glam) nam al
een zeer zonderlinge proef om te onderzoe
ken, of een automobolist dronken was, ja
dan neen! De autobestuurder, een zekere
Davir Sidney Griffitho die nog nooit een
schrijfmachine had gebruikt moest op
het bureau het woord „politie" tikken. De
man tikte „Polieu" en werd beboet
met 5 pond en intrekking van het rijbewijs
voor den tijd van zes maanden, aangezien
hij volgens de politie althans onder
den invloed van sterken drank verkeerde.
De advocaat van den chauffeur is van
dit vonnis in liooger beroep gegaan, omdia/t
volgens hem niemand een dergelijke proef
kan afleggen, als hij nooit op een schrijf
machine heeft leeren schrijven.
DE JONGE MENSCHEN ZIJN ARBEIDS-
SCHUW.
In een rede, welke Sir Luke Thompson
in het mijndistrict Durham heeft gehouden,
zeide hij, volgens een verslaggever van dc
Daily Express o.m.:
„Ik heb een groot aantal jonge menschen
in den laatstcn tijd geobserveerd en kan niet
anders zeggen dan dat de meesten van hen
arbeidsschuw zijn.'Zij zijn zeer tevreden
als ze den steun opstrijken zonder iets
voor het geld te doen."
Mr. Will Lawlker, vertegenwoordiger van
de Mijnwerkersvakvereeniging in Durham,
bestreed de uitlating van Sir Luke Thomp
son:
Immers, de meeste werkloozen zeiden:
„We zijn hier geboren en hebben hier altijd
gewoond. We zijn gaarne tot hard werken
bereid, als er maar werk voor ons is".
ONRUST IN DE ITALIAAN SCHE LEGERLEIDING.
De Abessijnsche legatie te Londen heeft gisteren een verklaring ge
publiceerd. waarin wordt beweerd, dat in de laatste twee maanden bij.
na 6000 Italianen en Askaris zijn gdood en dal de Abessijnen ongeveer
even groote verliezen hebben geledein
Aan de verklaring wordt toegevoegd dat nog steeds in Noord- en
Noordwest Abessinië, waar de Italianen probeeren hun verloren posi
ties te heroveren, wordt gestreden. Zij hadden bij hun pogingen slechts
tijdelijk sncces.
De verklaring vervolgt, dat do desertie van drie bataljons Erythree-
sche troepen, die de anti-ltaliaansche strijdkrachten in Noord-Abes-
sinië hebben verstrekt, de verwarring van de officieren van den Itali-
aanschen generalen staf heeft vergroot.
Een groep Italiaansche deserteurs, dte het kader vormden der Ery-
threesche troepen, verklaren, aldus de Abessijnsche mededeeling, dat er
algemeene ontevredenheid hcerscht bij de Italianen, die gedwongen
worden in Abessinië te blijven. De laatste betooging van ontevredenheid
is met groote wreedheid onderdrukt.
Oehoe
^heenreis)
Ibis
(heenreis)
Gier
(terugreis)
Torenvalk
(heenreis)
Pelikaan
(terugreis)
Valk
(heenreis)
Vertrek van
Aaahomat te
Singap. 26 Jan.
Band..26 Jan.
Jodph. 86 Jan.
Rang. 86 Jan.
Bagd. 26 Jan.
Athene 26 Jan.
Napels 26 Jan.
Alex. 26 Jan.
Singap. 26 Jan.
Rang. 26 Jan.
A'dam 27 Jan.
De Amerikaansche Luitenant kolonel R,
Olds heeft in een 16 tons viermotorigen
bommenwerper een nieuw transcontinentaal
record voor militaire vliegtuigen gevestigd
door den afstand tusschen March Field in
Californië en Langley Field af te leggen
in 11 uur en 1 minuut. De vlucht werd be
schreven als „zonder noemenswaardige ge
beurtenissen
Het toestel is meestal op een hoogte van
meer dan 11.000 voet gehouden en de vlucht
maakte deel uit van de militaire opleiding.
Zware straffen geëischt tegen
handige colporteurs.
„U speelt twaalf j'aar in de staats
loterij en als u niets trekt, krijgt u
al uw gestorte gelden terug. De
Staat garandeert dat".
Deze aanlokkelijke voorwaarden zouden de
colporteurs van de N.V. Nationale Admini
stratie Bank te Den Haag, tal van bewoners
van Zeeuwsch Vlaanderen voorgehouden
hebben om hen over te halen beleggings
obligaties van die bank te koopen.
Men kon beleggingsobligaties van de bank'
koopen, waaraan als speciale premie een lot
in de staatsloterij verbonden was.
Na twaalf jaar trouw betaald te hebben
kreeg men dan zijn geld terug, d.w.z. men
ontving z.g. inkomsten-obligaties, waarop
rente werd betaald, wanneer de inkomsten
van de bank dat toelieten, een onzekere fac-
tor dus.
Het bleek, diat er voor ongeveer
f 53.000 aan obligaties geplaatst wias,
waarvan f 21.000 is betaald, grootemr
deels van zuur verdiende spaarcent
jes.
Gisteren stonden de colporteur en de
inspecteur van de bank voor het Haagsohe
gerechtshof terecht, nadat de Middelburg-
sche rechtbank hen reeds had veroordeeld
tot gevangenisstraffen van een en twee jaar,
met aftrek van de preventieve hechtenis,
„Als we dat geweten hadden..."
De rij van getuigen, menschen uit de een
voudige landbouwersbevolking van Zeeland,
kwam voor het Hof verklaren, dat de col
porteurs hen op listige wijze overgehaald
hebben die obligaties te nemen.
„Ze zeiden, dat ze van de Staatsloterij'
kwamen en we vertrouwden dat," klonk het
algemeen, „als we geweten hadden, diat ze
van een bank kwamen, hadden we het nooit
gedaan."
Verdachten hebben op meer dan
schandelijke wijze misbruik gemaakt
van de eenvoudige, arme land
bouwersbevolking, zeide de procu
reur-generaal in zijn requisitoir. Spr.
eischte zwaardere gevangenisstraf
fen, dan de rechtbank heeft uitge
sproken, n.1. een jaar en zes maan
den voor den colporteur J. v. B. eri
twee jaar en zes maanden voor den
inspecteur A. B.. zónder aftrek van
de preventieve hechtenis.
De verdediger zeide in zijn pleidooi, 'dat
de getuigen niet geheel betrouwbaar zijn,
concludeerde tot vrijspraak, subs. ontslag
van rechtsvervolging en vroeg, zoo het Hof
een veroordeeling mocht uitspreken eeh
clemente straf.
Arrest 9 Februari.
Loongeschil in de hoofdstad»
In een damesconfectiefabriek in de Lutma-
stiaat te Amsterdam, waar een honderdtal
meisjes op het atelier werkzaam is, is een
wilde staking uitgebroken naar aanleiding
\an een loonkwestie. Van het atelierperso-
neei is slechts een gering aantal aangesloten:
ij aen Bond van Arbeiders(sters) in de
Kledingindustrie. Dezen hebben den bond
tnans van het geschil in kennis gesteld en
de organisaties zullen trachten het conflict
tot een oplossing te brengen.
De Noorderlicht verschijnselen, die Diu*
K ln. Europa waar te nemen waren, heb"
t^ens de mededeel ingen van die radio-
het ^"maatschappij en te Washingtoil
n golf verkeer over den Atlantisch ed
Roed a^s onmogelijk gemaakt,
men J?raaatschaPPijen konden telegram»*
Onmeei! r-i°P de lan,Ke golf overseinen.
16 meter W,aS' dat de z-g- daggolf valt
tioneerriio i Vw, d;™ geheelen nacht fmlC"
toen i i' .^'la've tijdens eenige avonduren»
