PAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Koning Zog niet naar Boedapest
UJeerbericht
Japanners rukken op
naar Pengpoe
Jan Langedijk in
goeden vorm
Vliegramp in Amerika
Alles gaat goed
te Soest dijk!
Stellingenstrijd bij Madrid
laait op
Een wonderolie voor economische spijsverferingssfoornissen
V R IJ D A G
4 FEBRUARI 1938
Het «eeuwige" Duitsche volk
'5
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
SPANJE
DU nummer bevat 8 pagina's
DB BILT SBINTj
CHINA
Hevige tegenstand der Chineeien
HELDERSCHE COURANT
|jOHïNGSTRAATv?8, DEN.HELWR, THITOON'SO LIJNEN)
t'Is alles ordening wat
de klok slaat
ökgavo é*r ftotvda HaordorkwafflM N.V.'te Den Helde»
66e JAARG. No. 8225
Voor de Stichtsche Induslrieole Club,
beett Dr. F. H. Fentener van Vlis-
jjngen een rede gebonden over: „Or
dening".
Dr. v. VHssingen noemde ordening
ge,, economisch devies geworden, dat
ijverig wordt gepropageerd, geadver
teerd, gecolporteerd, dat wordt aan
bevolen als een nieuwe wonderdoen
de olfe voor alle soorten economische
spijsverteringsstoornissen. Het is al
les ordening wat de klok slaat.
Ordening is niet langer alleen een
politiek devie6, maar het is ook een
politieke lenze geworden.
0r8en?ng wordt maar al te vaalt stm-
fiiistisch opgevat, n.1. als tegenstelling van
wanorde en vraagt spreker, ligt daarin niet
juist de magische aantrekkingskracht, die
dat woordje op de groote massa uitoefent?
Zoolang millioenen menschen op aarde
gebrek hebben aan de eenvoudigste levens
behoeften kan het nooit een juiste economi
sche doelstelling zijn de productie aan het
.verbruik, zooals dat onder bepaalde omstan
digheden, ontwikkeld is, aan te passen.
In dit verband moet hot tot na
denken stemmen, dat, indien men
alle pogingen, die de overheid sedert
de crisis in zoo tallooze gevallen
heeft aangewend om de productie en
het verbruik met elkaar in even
wicht te brengen, nagaat, men tot
de ontdekking komt, dat dit in ver
reweg de meeste gevallen geschied
de door productiebeperking, m.a.w.
door het dwingen in de richting van
inkrimping van het bedrijfsleven
in een tijd van onderconsumptie en
van vernietiging van producten in
een tijd van verarming. Deze or
dening geschiedde niet omdat er
geen ordening, geen plan was, maar
juist omdat ze er wei waren.
Een van boven geordend aanpassings
systeem zal uit den aard der zaak steeds
geneigd zijn het oude en bestaande te be
houden en te beschermen, vaak ten koste
van hetgeen komen zal en groeien moet.
Het zal voor bedrijfstakken of bevolkings
groepen voordeelen opleveren, die niet ver
kregen worden bij een individualistisch or-
deningssysteem, maar deze voordeelen kun
nen in het niet vallen bij de nadeelen, die
voor de geheele volksgemeenschap ontstaan,
indien het van boven geordende aanpas
singssysteem remmend werkt op productie
en op verbruik.
Wie ordening aanprijst, d.w.z. een an
dere ordening dan wij thans kennen, zal in
de eerste plaats moeten weten aan te geven
w'elk concreet doel hij met zijn ordening
denkt te bereiken.
Hij zal in de tweede plaats moeten aan
geven welk economisch principe zijn orde
ning tot grondslag heeft.
Wat het principe of systeem betreft heeft
hij de keuze tusschen drie hoofdtypes:
1. Het individualistisch systeem, waarin
het individu of zekre combinaties van in
dividuen vrijelijk beslissen wat zij zullen
prodneeeren en wat zij zullen consumeeren,
waarin dus noch de voortbrenging noch het
verbruik beheerscht worden door een cen
trale wil, of een centraal plan, of gelijke
doelstelling.
2- Het corporatieve systeem, waarbij de
verbrui kseconomie individualistisch is,
roaar de voortbrenging in handen is van den
staat of door den staat beheerscht wordt en
Waarbij de aanpassing van de productie aan
de consumptie door een centraal orgaan
iiPlanmaessig" geregeld wordt.
3. Het solidaristische systeem, waarbij
Zoowel voortbrenging als verbruik gebonden
?tjn, het bezit van alle goederen collectief is.
Een evenwichtsordening dus naar beide
kanten door den staat, waaraan het individu
geheel ondergfeordend is.
Het gaat thans maar om de keuze van een
economisch systeem, dat onze toekomst zal
hioeten beheerschen, en dan heet het liever
Eet eene, maar als het niet vlot loopt, dan
hjaar het andere systeem, waarbij het al dan
niet overschrijden van den Rubicon blijk
baar een vraagstuk, van mindere importantie
geacht wordt, dan hot feit, dat per sé geor
dend moet worden,
Is het dan niet noodig, dat wtj hl)
het doen eener keuze er ons reken
schap van geven, dat tusschen beide
systemen de afgrond gaapt, die twee
fleheele verschillende wereldbeschou
wingen scheidt?
Alvorens wij tot ingrijpende en principieel?
erandering van ons economisch systeem be-
utten, zullen wij ons ter dege rekenschap
moeten geven van de consequenties, die dit
^erstag gaan met zich meebrengt. Niets is
gevaarlijker dan voorop te stellen, dat orde-
ca' de roh^dfifiiog tusÊSbih overheid
DR. F. H. FENTENER VAN VLISSINGEN.
en particulier initiatief daarbij ook moge
zijn, in ieder geval een heilzame uitwerking
moet hebben.
'Als de laatste tien jaar ons iets
geleerd hebben, dan is het wel dat
onze economische wetenschap nog
maar in de kinderschoenen staat en
dat zij nog maar in weinige geval
len weet aan te geven wat de toe
komstige gevolgen zullen zijn van
hetgeen, waartoe wij heden beslui
ten.
Indien ordenen, ordenen wil
zijn in de goede beteekenis van het
woord, niet een opportunistisch in
grijpen in het bedrijfsleven van ge
val tot geval naarmate de wind
waait, maar een doelbewust syste
matisch ordenen op lange zicht, dat
dan de ordenaar naast het doel,
dat hij bereiken wil en het econo
misch systeem, dat hij wil toepassen
ook dient aan te geven hoe zijn or
dening technisch is te verwezenlij
ken.
Ordening in onze
houding.
wereldhuis-
De ideale ordening onzer wereldhuishou
ding zou tot deel moeten hebben: „den
hoogst bereikbaren welstand aan het grootst
mogelijk aantal menschen te geven," een be
langrijk gedeelte der nationale ordening
tracht daarentegen op bepaalde plaatsen be
paalde bedrijfstakken door kunstmatige
middelen te handhaven of uit te breiden,
hetgeen ons juist in de tegenovergestelde
richting voert.
Het is hoogst merkwaardig te moeten con-
stateeren, dat juist in kringen, de meer
dere ordening wenschelijk achten, vaak dc
meening wordt verkondigd, dat „herstel"
van den internationalen handel slechts
langs den weg der georganiseerde volkshuis
houding, dus langs den weg der nationale
ordening, zal worden verkregen.
De ordenaar der nationale volkshuishou
ding zal zich er m.i. juist ook ter dege re
kenschap van moeten geven, welke reacties
zijn nationale ordening op andere volks
huishoudingen zal uitoefenen, reacties, wel
ige lichtelijk tegenmaatregelen zullen uitlok
ken.
Zij, die in ons land zoo luide de leuze
„ordenen" doen weerklinken, zijn ons tot
dusverre het antwoord op heel was vragen
schuldig gebleven. Wij mogen met recht
eischen, dat er licht kome daar waar thans
nog een geheimzinnig duister heerscht en
dat de nevelen, die het uitzicht belemme
ren, zijn opgetrokken alvorens men ons op
nieuwe wegen voert. Laten wij er daarom
vooral voor waken, dat wij ons niet laten
vangen door en ons vastklemmen aan een
woord.
Twee vliegbooten neergestort.
Even voor middernacht zijn in
San Tiego twee groote vliegbooten,
die deelnamen aan de vlootoefe-
ningen, met elkaar in botsing geko
men en geheel vernield. Vier over
levenden zijn door het slagschip
„Tennessee" aan boord genomen.
Men vreest, dat tien inzittenden om
gekomen zijn.
De toestellen waren bombardementsvlieg
tuigen van het nieuwste type.
Nader wordt bericht, dat een der inzit
tenden van die beide groote vliegbooten, die
het ongeluk had overleefd, is inmiddels ge
storven, waarmede het aantal dooden tot
elf is gestegen. De ramp wordt de grootste
genoemd, welke in de geschiedenis van de
Amerikaansche marineluohtvaart is voor
gekomen.
Men haat ons omdat wij geloo
vige menschen zijn, zegt Rosen-
berg.
Volgens de Völkische Reoba chter moet
Rosenberg onlangs op een vergadering te
Berlijn hebben gezegd, dat het eeuwige
Duitsche volk hooger staat dan alle confes
sies en kerken. Instellingen die zich tegen
de edelste waarden der natie misdragen of
ze belemmeren, mogen onze jeugd niet
meer opvoeden. Dit mag voortaan alleen
geschieden door hen, die Duitschland red
den, niet door hen die het prijsgaven.
Wij, mannen van de N.S.D.A.P. zullen de
overwinning behalen aldus Rosenberg. Zel
den heeft er een zoo groote en geloovige re
volutie plaats gehad als die der N.S. Men
haat ons, omdat wij geloovige menschen
zijn. Maar de vijfde syphonie van Beetho
ven is een grootere goddelijke openbaring
dan alle boeken van het Oude Testament
samen
Pauselijke toestemming voor het
huwelijk?
Naar aanleiding van het aangekondigde
huwelijk van Koning Zog van Albanië, met
Gravin Geraldine Apponni, verklaarde Graaf
Karei Apponni, de oom en voogd van de
verloofde van koning Zog van Albanië, dat
koning Zog zich, in tegenstelling met de
dezer dagen verspreide berichten, zich niet
naar Boedapest kan begeven en dat gravin
Geraldine evenmin binnenkort naar de
hoofdstad zal komen. Hij deelde voorts me
de, dat het huwelijk yottrokken zal w-orden
Koning Zog met zijn verlooide.
met toestemming van den Paus.
In Vaticaankringen wordt dit bericht ech
ter tegengesproken.
InAlbaneesche kringen, die te Rome vrij tal
rijk zijn, dank zij de voortreffelijke betrek
kingen tusschen Albanië en Italië (Italië
onderhoudt, zooals bekend, Albanië finan
cieel) wordt verzekerd, dat bij het aan
staande huwelijk van koning Zog in het
geheel geen kerkelijke plechtigheid zal
plaats vinden, doch een zuiver burgerlijke
huwelijkssluiting, daar een kerkelijk huwe
lijk te veel hinderpalen ontmoet.
Naar wij vernemen, is dr. de
Groot zeer tevreden over den toe
stand van Prinses Juliana. Ook
Prinses Beatrix maakt het zeer
goed.
AUTOMOBIELKARAVAAN GEBOM
BARDEERD.
Ken raamt, dat de rechtschen
tijdens de operaties van de vorige
week in den sector van Singra ze
ven divisies, zijnde 11000 man, in
den strijd hebben geworpen, zonder
er in te slagen, het verloren terrein
te heroveren.
Gedurende twee dagen is eenige
strijd geleverd aan het front van
Estramadura. De reohtschen moes
ten tot tweemaal toe tot een tegen
aanval overgaan om den aanval der
regeeringstroepen, die geen om
vang had en bestemd was tot ver
kenning van het terrein, te keeren.
De rechtsche troepen, die aan het Ma-
drileensche front strijden, hebben getracht
eenige stellingen te bezetten in den sector
van Carabanchel. Zij dekten hun bewe
gingen met een hevig geschutvuur op Ma
drid. Het geschutvuur werd beantwoord.
Het aantal granaten, dat in het centrum
van Madrid is neergekomen kan worden
geraamd op dertig. Tien dezer granaten
kwamen neer op een afstand van niet meer
dan 100 meter van de Fransche ambassade.
Een granaat drong door het dak der ambas
sade heen, maar kwam niet tot ontploffing.
Automobielkaravaan in bombar,
dement.
Een veertigtal groote vrachtauto's, welke
beladen met levensmiddelen uit Parijs wa
ren gekomen en deel uitmaken van de hulp
verleening aan Spanje eener internationale
organisatie, bevond zich gistermorgen te
Figueras, toen deze stad door vliegtuigen
van Franco werd gebombardeerd. De kara
vaan werd getroffen. Er zouden drie dooden
en talrijke gewonden zijn. De niet getroffen
auto's keeren naar Frankrijk terug.
Verwachting: Meest matige Wes
telijke tot Z.-Westelijke
wind. aanvankelijk licht tot
half bewolkt, later toene
mende bewolking, waar
schijnlijk droog weer, iets
zachter.
Verdere vooruitzichten: Toene
mende kans op regen.
Langs het zuidelijk deel van den
spoorweg TientsinPoekau, in het
noorden der provincie Anhwei,
wordt fel gestreden. Na hun succes
sen der laatste dagen rukken de
Japanneezen langs twee wegen op
naar Pengpoe, een stad van meer
dan 100.000 inwoners, en een knoop
punt van de verbindeingen met de
steden in Noord Anhwei. Voorts zijn
Japansche oorlogsschepen de z.w.
kust van Sjantoeng genaderd ten
einde onder dekking van hun ka
nonnen de ontscheping van Japan
sche troepen te vergemakkelijken.
De Japansche troepen, die aan land
waren gegaan, werden gisteravond
genoodzaakt dit gebied weder te
verlaten.
Opmarsch tot staan gekomen.
Volgens berichten van Chineesche zijde
hebben de Japanneezen zich gedwongen ge
zien, Lianghsiatien te ontruimen, doch een
bevestiging hiervan is niet te verkrijgen. De
Japansche opmarsch langs het zuidelijk
deel van den spoorweg ToentsinNanking
schijnt tot staan te zijn gebracht om de
jongste terreinwinsten te consolideeren.
Naar van Chineesche militaire zijde wordt
medegedeeld, verloren de Japanneezen aan
dit front in de afgeloopen week 3.500 doo
den en gewonden.
Het groote keizerlijke Japansche hoofd
kwartier deelt mede, dat sedert het uitbre
ken van het Chineesch-Japansche conflict
de Japansche luchtmacht 692 Chineesche
vliegtuigen heeft vernield. De Japansche
marineluchtmacht verloor twee toestellen
en vernielde 111 vijandelijke toestellen.
20.0Q0 Japansche soldaten ge
sneuveld.
De Japansche minister van oorlog heeft
in het lagerhuis medegedeeld, dat tot dusver
„in het incident met China" ongeveer 20.000
manschappen der Japansche troepen zijn
gesneuveld.
^cAaaUen
WORDT HIJ DE BESTE NEDER-
LANDSCHE RIJDER VAN ALLE
TIJDEN?
Keur van rijders neemt aan de
wereldkampioenschappen deel.
De wereldkampioenschappen in
het hardrijden, welke morgen en
Zondag op de baan van de Inter-
nationaler Schlittschuh Club Davos
zullen worden gehouden, beloven
zeer interessant te worden. Immers
de beste rijders van de wereld heb
ben zich voor deze wedstrijden aan
gemeld. De voorbereiding van de or
ganisatie is in vollen gang en wan
neer morgenochtend voor de 500 M.
het startschot zal worden gelost,
zal spoedig blijken, dat alles in
vlot tempo zal worden afgewerkt.
Veertig jaar geleden werden voor de
eerste maal le Davos. wereldkampioen
schappen in het hardrijden verreden. Het
is een buitengewoon aardige gedachte ge
weest de thans nog in leven zijnde deel
nemers van het jaar 1898 als gast uit te
noodigen. Zoo bevindt zich o.a. onze land
genoot J. C. Greve uit dien hoofde in het
Zwitsersche bergdorp.
Ditmaal nemen slechts twee Ne-
derlandsche rijders aan de wereld
kampioenschappen deel, n.1. de oude
bekenden Jan Langedijk uit Oud-
karspel mi R. Koops. Zij zijn na de
Europeesche kampioenschappen te
Oslo direct vla Berlijn en Lindau
naar Davos gereisd. Bijna twee we
ken zijn onze landgenooten dus hier.
Beiden trainen rustig, voornamelijk
in de morgenuren.
Jan Langendijk heeft goeden moed.
Langedijk vertelde ons, dat hij zich goed
in vorm bevindt. De beste Nederlandsche
rijder, berekend volgens de tijden over de
vier klassieke afstanden 500, 1500, 5000 en
10000 meter, is Dolf van der Scheer, die in
rangschikking 196.30 punten heeft. Daarop
volgt Langedijk met 196.61 punten en ver
volgens Simon Heiden met 197.51 punten. De
Oudkarspelaar zal er alles op zetten Van
der Scheer van de eerste plaats te verdrin
gen.
Hij wil probeeren zijn besten tijd op de
500 meter, 45.6 sec., nog met enkele tien
den van seconden te drukken. Ook op de
5.000 meter is hij vol vertrouwen zijn tijd
met enkele seconden te verbeteren.
Indien de weersomstandigheden
medewerken, is het zeker niet onmo
gelijk, dat de thans 28-jarige Lange
dijk er inderdaad in slaagt de beste
Nederlandsche rijder van alle tijden
te worden. Natuurlijk moet het weer
medewerken, want op een zware
baan zal het hem zeker niet geluk
ken.
Men denke maar eens aan het doohveer
op den tweeden dag der Europeesche kam
pioenschappen te Oslo, toen het water van
de baan gedweild moest worden en de tij
den met rukken omhoog sprongen!
Behalve onze landgenooten nemen aan de
wereldkampioenschappen o.a. deel: I. Bal-
langrud, H. Engestangen, H. Haraldsen, Ch.
Mathisen en M. Staksrud (allen Noorwe
gen), M. Stiepl en K. Wazulek (beiden Oos
tenrijk, B. AVaseniue (Finiand)s
