Sensationeele zitting in
het Lagerhuis
Frankrijk en Engeland
blijven vrienden
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN'HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Lloyd George beschuldigt Chamberlain
Japanners rukken
nog steeds op
De ramp met de
Gleon Martin
Linksche kroegbazen
23 FEBRUARI 1938
66e JAARCj. No. 8241
J)e Volkenbond moet zijn vermomming afwerpen
Minister Delbos bepleit herstel
van de collectieve veiligheid
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINTi
Franco wcnscht Hitier geluk
HELDERSCHE COURANT
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER; TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
Uitgave der Uitg. Mt). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
WOENSDAG
In het Engelsche Lagerhuis is het
gisteren tot een scherpe woorden
strijd gekomen tusschen Lloyd
George en den minister-president
Chamberlain.
Lloyd George wierp Chamberlain
voor de voeten, dat hij het telegram
van Mussolini aan Grandi, waarin de
eerste mededeelde de formule inza
ke het terugtrekken van vrijwilligers
nit Spanje te aanvaarden, niet tij
dig aan Eden te hebben overhandigd,
en daardoor op unfaire wijze het af
treden van deze te hebben geforceerd.
Onomwonden gaf Lloyd George te
kennen, dat Chamberlain naar zijn
meening iets onbehoorlijks had ge
daan.
Tevoren was er een
rede van Chamberlain
geweest, waarin hij uitvoerig zijn stand
punt ten opzichte van den Volkenbond uit
eenzette.
De minister-president begon met te verkla
ren, dat veel critiek, welke geoefend is op
zijn rede van den vorigen dag, blijkbaar
.voortkomt uit veronderstellingen, welke niet
door de rede van Eden werden gerechtvaar
digd. Er mag geen misverstand bestaan. In
tegenwoordigheid van Eden moet ik thans
zeggen, zoo vervolgde Chamberlain, dat ik
Mij niet kan herinneren, dat hij ooit tegen
mij heeft gezegd, dat het vraagstuk van in
ternationaal goed vertrouwen een belemme
ring was voor besprekingen met Duitschland
op Italië.
De collectieve veiligheid beschouwt spr.
als een overeenkomst tusschen een aantal
staten, om een aanval te voorkomen en in
dien een aanval is gedaan, hieraan een ein
de te maken en den aanvaller te straffen.
Spreker vroeg, of iemand van zijn hoorders
geloofde, dat de volkenbond, zooals deze
thans bestaat, collectieve veiligheid verze
kert.
Ten aanzien van de bewering, dat het aan-
knoopen van onderhandelingen vernedering
beteekent voor Engeland, zeide Chamberlain,
dat dergelijke praatjes hem niet raakten
!(Luide toejuichingen in de banken der re
geering.) Deze praatjes overtuigen spreker
slechts van één ding, n.1. dat zij, die ze ver-
koopen, zich niet bewust zijn van de groot
heid van hun land.
De volkenbond is niet in staat,
collectieve veiligheid te verschaffen
en men moet niet trachten zichzelf
en anderen een rad voor de oogen
te draalen of kleine mogendheden
doen denken, dat zij door den bond
beschermd znllen worden tegen een
aanval, wanneer men weet, dat iets
dergelijks niet kan worden ver
wacht.
Spreker wenschte lid van den bond te
mijven, omdat hij vertrouwen heeft, dat
deze hervormd zal worden en omdat er
Waardevol werk door den bond kan worden
gedaan. Hij twijfelde er evenwel aan, of de
bond zijn beste werk zal doen, zoolang de
leden verplicht zijn sancties toe te passen
°f geweld aan te wenden, om de beginselen
S'an den bond te steunen.
Eet
Chamberlain hoopt, dat een hervorming
--et mogelijk zal maken, dat die kracht en
doelstellingen kunnen worden toegepast,
Svelke eigenlijk bedoeld zijn.
Indien de bond zijn vermomming af wil-
werpen, aldus Chamberlain, welke een
I*der kan zien en duidelijk uiteen zou zet-
len, waartoe hij bereid is, dan zou zijn mo-
*wle kracht als samenvatting van de open
bare meening sterk toenemen. Het zou mis
leiden enkelen, die het vertrouwen in den
bond hebben verloren, tot inkeer brengen
*n de toekomst van den bond zou bewaard
blijven tot heil en welzijn van de mensch-
beid.
ï^en politiek van de Labourpartij, zal wan-
®eer deze redevoeringen blijft houden zon-
°er iets te doen, naar oorlog leiden. Ik voel
0c*b- thans handelend op te treden, mis
schien een oorlog te kunnen voorkomen. Ik
in mijn plicht tekort zijn geschoten,
wanneer ik niet gehancleld zou hebben, zoo-
'k op liet oogenblik doe.
k De rede van den minister-president werd
«Rde toegejuicht*
LLOYD GEORGE.
Goede week voor de dictators.
Churchil die na Cchamberlain sprak
vond de aigeloopen week de beste,
die de dictators ooit hebben gehad.
Hitier legde de hand op een klein land
en Mussolini nam met succes wraak op
Eden. Churchill zeide niet veel te verwach
ten van de besprekingen met Italië en alleen
in geval Rome met Frankrijk en Engeland
zou willen samenwerken voor de verdedi
ging van Oostenrijk's onafhankelijkheid,
mag Engeland van zijn kant concessies doen
Italië verkeert in groote moeilijkheden, al
dus spr. Mussolini heeft een succes noodig
en het is dan ook niet te verwonderen, dat
Grandi opdracht heeft gekregen om stap
pen te doen bij het Foreign Office. Een an
dere vraag is echter of het juist is om on
middellijk op de Italiaansche uitnoodiging
in te gaan. Het was beter geweest te wach
ten.
Lloyd George valt Chamberlain
aan.
De grootste sensatie van deze zitting was
de rede van Lloyd George.
Deze zeide dat de verantwoordelijkheid
van Eden niet is geëindigd met zijn aftre
den. Er zijn in Engeland millioenen in alle
partijen, die naar hem opzien om leiding te
geven en spreker hoopt, dat Eden het zijn
plicht zal achten dit te doen. De regee
ring volgt een nieuwe politiek en de demo
cratische landen zijn ontmoedigd en ver
schrikt. Zij betreuren dit aftreden. Aan de
andere zijde verbergen de dictatoren hun
vreugde niet, zij weten, dat zij een groote
overwinning hebben behaald.
Duidende op het telegram van Grandi, dat
het antwoord van Italië bevatte op de vraag
of de Britsche formule zou worden aan
vaard, zeide Lloyd George, dat het telegram
Zondagochtend is aangekomen. In den mid
dag was er een vergadering van het kabi
net, doch daar was het telegram niet.
Chamberlain interrumpeert!
Chamberlain viel spreker in de rede en
zeide, dat Grandi hem den inhoud van het
telegram had medegedeeld Zondagochtend
vroeg. Hier stond Eden op en zeide: „Tot
mijn aftreden heb ik geen otficieele mede-
deeling van de Italiaansche regeering ge
had, zooals de minister-president bedoelt.
Chamberlain zeide mij, dat hij een derge
lijke mededeeling had ontvangen, doch hij
zeide niet van welke zijde. Op het Foreign
Olfice is niets ontvangen, zoolang ik mi
nister van buitenlandsche halten was. Dit
zou natuurlijk geen wijziging hebben ge
bracht in mijn toestand."
Lloyd George verklaarde van zulk een
gedrag nog nimmer te hebben gehoord. Een
belangrijk document, waarin de minister
zulk belang stelde, dat het voor hem een
reden tot aftreden werd, is hem onthouden!
Op de vraag van Chamberlain of
Lloyd George meende, dat hij iets
oneervols had gedaan, antwoordde
deze onomwonden „Ja".
Niettegenstaande werd geroepen „terug
trekken", zeide Lloyd George, dat hij zijn
woorden niet terugtrok. Het document werd
den minister van buitenlandsche zaken niet
getoond. Chamberlain verklaarde dat dit
een aanval op zijn eer was en zeide kwaad:
,,Lloyd George wil nauwelijks luisteren
naar de verklaring, dat ikzelf hef document
niet heb gezien, voordat Grandi het mij
Maandag bracht en daarom kon ik het
Zondag niemand overhandigen. Ik had ge
hoord, dat het antwoord van de Italiaan
sche regeering gunstig was en bevestigend.
Dit was alles, wat ik het kabinet zeide.
Een document was er niet."
Opnieuw weigerde Lloyd George gevolg te
geven aan de aansporingen, zijn woorden
terug te nemen. Hij verklaarde te veronder
stellen, dat dit belangrijke document met
een verklaring over de politiek van de Ita
liaansche regeering werd achtergehouden
tot Maandagochtend, nadat Eden was af
getreden. De minister-president werd woe
dend, stond op en vroeg: „Wat is de be
schuldiging tegen mij?"
Lloyd George antwoordde: „Het document
had gehaald moeten worden en aan Eden
overhandigd, voor hij aftrad. De minister
president deed geen moeite het document in
handen te krijgen en Grandi deed geen
moeite het te overhandigen, want hij wensch
te den minister van buitenlandsche zaken
kwijt te raken."
Lloyd George is overtuigd, dat de dicta
tors besloten hadden, den minister van bui
tenlandsche zaken te verdrijven, omdat hij
de eenige man in de regeering was, die hen
kon weerstaan.
Motie van wantrouwen verwor
pen.
De door de Labourpartij ingediende motie
van wantrouwen in Chamberlain's beleid is
nog gisteravond in stemming gebracht. De
motie werd verworpen met drie honderd
dertig tegen honderd acht en zestig stemmen
MATROZEN VAN H. Ms. „JA
VA" KREGEN INSTRUCTIES
VOOR CAFÉBEZOEK!
Het Tweede Kamerlid, de heer Albarda
heeft aan de ministers van Buitenlandsche
Zaken en van Defensie de volgende vra
gen gesteld:
Is het waar, dat naar verluidt, bij
een kort geleden door H.M.'s „Ja
va" aan Tanger gebracht bezoek,
de Nederlandsche consul aldaar aan
de opvarenden van dat schip heeft
verboden bepaalde café's te bezoe
ken „in verband met het feit, dat de
eigenaars van deze taveernen links
georiënteerd zijn" en dat hun slechts
was toegestaan enkele andere ca
fé's te betreden, die „meer rechts
gericht" werden genoemd?
De heer Albarda vraagt, of een dergelijke
kwestie niet ter beslissing staat van den
bevelvoerenden officier van een oorlogsbo
dem en zegt tenslotte:
Achten de ministers het niet bedenkelijk
en zelfs gevaarlijk voor den geest in de ma
rine, als Nederlandsche autoriteiten tegen
over Nederlandsch marinepersoneel hun
sympathie aan den dag leggen voor de z.g.
rcchtsche partij in Spanje, welke ontstaan
is in een opstand van officieren tegen de
wettige Spaansclie regeering?
Minister Delbos heeft in de kamer-com
missie van buitenlandsche zaken een uit
eenzetting van den internationalen toestand
gegeven.
Delbos besprak achtereenvolgens de Oos-
tenrijksche kwestie, de rede van Hitier en
de gebeurtenissen, die tot het aftreden van
Eden hebben geleid en gaf hiervan een ge
detailleerde uiteenzetting.
DELBOS
Hij verklaarde aan het slot van zijn rap
port, dat de richtlijnen der Fransche diplo
matie in groote mate samenhangen met de
binnenlandsche politiek Hij wees op de nood
zakelijkheid, te streven naar eenheid en dis
cipline, en stelde in het licht, dat de mi
nisterraad den wil heeft getoond, de kracht
van het land tot het hoogste op te voeren,
o.a. door uibreiding van het bewapenings
program.
De minister wees eveneens op het
gevaar van de twee tegengestelde
tendenzen, die van tijd tot tijd in de
Fransche openbare meening aan den
dag treden, en waarvan de een, door
ht bepleiten van een politiek van
terugkrabbelen, Frankrijks vriend
schappen en verdragen dreigt te ont
binden, terwijl de andere door on
doordachte initiatieven het land aan
het gevaar van een avontuur zou
blootstéllen.
De regeering, getrouw aan haar
vriendschappen en verdragen, en ge
trouw aan het volkenbondspact, ziet,
aldus Delbos, geenszins af van haar
streven naar herstel van de collectie
ve veiligheid.
In de wandelqanqen...
Volgens in de wandelgangen ontvangen in
lichtingen is in de Kamercommissie uitvoe
rig van gedachten gewisseld over de Britsch
Italiaansche onderhandelingen.
Verwachting: Zwakke tot ma
tige, Noordwestelijke tot
Noordoostelijke wind, meest
zwaar bewolkt, weinig of
geen neerslag, iets zachter
des nachts, overdag weinig
verandering in temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Weinig
verandering.
De verklaringen van Delbos waren zeer
terughoudend en zeer evenwichtig. De mi
nister stelde in het licht, dat Nevil Cham
berlain er prijs op gesteld heeft in zijn re
devoering in het Lagerhuis aan te geven,
dat er geen ontbinding van de continuiteit
kon bestaan in de politiek van nauwe samen
werking en vriendschap tusschen Frankrijk
en Engeland en dat geenerlei wijziging
aangebracht zou worden in de nauwe en
voortdurende samenwerking der beide regee
ringen op voet van gelijkheid en met eer
biediging van de souvereiniteit der beide
naties.
Op vragen naar de passage in de
zelfde redevoering van Chamberlain
betreffende een overeenstemming
tusschen de vier groote West-Euro-
peesche mogendheden, zou Delbos
den communisten, die zich ongerust
toonden over een mogelijke uitslui
ting van Rusland uit dit accoord,
verklaard hebben, dat het hier klaar
blijkelijk de mogelijkheid bterof, van
een overeenkomst, die voor allen
open zou staan.
Op een vraag ten aanzien van het pro-
blee mder terugtrekking van de buitenland
sche vrijwilligers uit Spanje, merkte de mi
nister op, dat het Londensche comité zich
nog steeds met deze kwestie bezig hield en
dat het noodzakelijkerwijs kennis moest krij
gen van de hierover gevoerde besprekingen
en van de resultaten, waartoe deze zouden
kunnen leiden.
In antwoord op een vraag van Flandin
naar de houding van Frankrijk ingeval de
besprekingen tusschen Londe en Rome tot
een overeenstemming zouden leiden, gaf
Delbos te verstaan, dat Frankrijk dan de
opening van besprekingen in den zelfden
zin onder zekere waarborgen onder oogen
zou kunnen zien.
Verscheidene malen heeft Delbos voorts
uitdrukking gegeven aan zijn persoonlijke
sympathie voor Eden. Hij bracht hulde aan
de loyaliteit van diens streven voor de hand
ving van den vrede en gaf de verzekering,
dat overigens geen tegenstelling bestond
tusschen de politiek, die Eden had gevolgd
en die, welke Chamberlain gedefinieerd
heeft in het Lagerhuis, aangezien Eden het
oneens was met den premier over een een
voudige kwestie van methode.'
Actie bij de Gele Rivier.
De Japansche troepen hebben de stad Wei-
king op 20 mijl ten noorden van de Gele
Rivier en ten westen van den spoorweg Pei-
ping—Hankau bereikt. Zij hebben het gebied
bezet, waar zich de Britsche mijnen ten zuid
oosten van Tsinwatsjeng bevinden.
Ook hebben zij Hai King Foe, ongeveer
zestien kilometer ten noorden van de Gele
Rivier bereikt, westelijk van den spoorweg
PekingHankau. De Chineesche troepen ver
zamelen zich bij Mang Sicn, ongeveer 23 ki
lometer ten zuiden van Hai King Foe, om te
trachten de Japansche troepen tegen te hou
den en te beletten dat zij de Gele Rivier
hij Loyang overschrijden.
De Japansche autoriteiten te Tsjefoe, wei
geren telegrammen in code van de Britsche
en andere zakenlieden aan te nemen.
Centrum vaji de Wereldtentoonstelling welke in 1941 te Rome zal
i ge hou den*
Rede een waarborg voor den
vrede.
Generaal Franco heeft aan den Fuchrer
een telegram gezonden, waarin hij zegt:
„Diep onder den indruk van uw rede, die
een zekere waarborg voor den vrede is(
haast ik mij, uiting te geven aan mijn
diepgevoelden dank voor de gevoelens der
gerechtigheid, die uw woorden over de ver
houding tot het rechtsche Spanje bezielen'.'
In een danktelegram heeft Hitier uiting gc-
gfeven aan zijn „beste wenschen voor ver
dere successen in den strijd tegen het vol-
kenvernietigende bolsjewisme en voor het
gedijen yan het Rechtsche Spanje",
Begrafenis der slachtoffers ge
schied.
Zooals wij reeds berichtten, is bij den
ramp met het Nederlandsche legervlieg
tuig in Indië geen der vijf inzittenden ge
spaard gebleven. Gisterochtend zijn, naar
de N.R.C. meldt, de vijf verkoolde lijken ge
ïdentificeerd en gekist. De deeleneming in
Indië is algemeen.
Nadere bijzonderheden.
Het stoffelijk overschot van den heer
Hermanides zal heden te 8 uur op het
kerkhof Laanhof met militaire honneurs
ter aarde worden besteld. De begrafenis
van den heer de Hondt heeft plaats te half
negen op het kerkhof Tanah Abang. De
stoffelijke overschotten van wijlen Vermeu
len en Van Riel zullen morgen te Ban-
doeng met militaire honneurs worden be
graven. De teraardebestelling van wijlen
Khouw khe Hien is nog niet vastgesteld.
Dze zal echter te Batavia -plaats hebben.
Een man uit de dessa, bracht het eerste
bericht van de ramp, waarna onmiddellijk
menschen vertrokken om zoo mogelijk hulp
te bieden. De plaats des onheils is gelegen
vier kilometer ten zuiden van Klender aan
den weg Klendcr-Pondok Gedeh, in het
district Meester Cornelis. De bevolking had
de huizen niet verlaten voor het verleenen
van hulp. daar men den lichtschijn van het
brandende toestel had aangezien voor een
lichtbom, uit de vliegtuigen geworpen. Het
moet echter uitgesloten worden geacht, dat
zelfs directe hulp nog had kunnen baten.
Bij de plaats des onheils aangekomen,
vond men het toestel als een uitgebrande,
verwarde en uiteengerukte massa staal. De
inzittenden moeten op slag gedood zijn.
Identificatie was slechts mogelijk, doordat
men de yerdceling .van de zitplaatsen .wist»