Sensationeele zitting in het Lagerhuis Frankrijk en Engeland blijven vrienden DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN'HOLLANDS NOORDERKWARTIER Lloyd George beschuldigt Chamberlain Japanners rukken nog steeds op De ramp met de Gleon Martin Linksche kroegbazen 23 FEBRUARI 1938 66e JAARCj. No. 8241 J)e Volkenbond moet zijn vermomming afwerpen Minister Delbos bepleit herstel van de collectieve veiligheid Dit nummer bevat 8 pagina's EERBERICHT DE BILT SEINTi Franco wcnscht Hitier geluk HELDERSCHE COURANT KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER; TELEFOON 50 (2 LIJNEN) Uitgave der Uitg. Mt). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder WOENSDAG In het Engelsche Lagerhuis is het gisteren tot een scherpe woorden strijd gekomen tusschen Lloyd George en den minister-president Chamberlain. Lloyd George wierp Chamberlain voor de voeten, dat hij het telegram van Mussolini aan Grandi, waarin de eerste mededeelde de formule inza ke het terugtrekken van vrijwilligers nit Spanje te aanvaarden, niet tij dig aan Eden te hebben overhandigd, en daardoor op unfaire wijze het af treden van deze te hebben geforceerd. Onomwonden gaf Lloyd George te kennen, dat Chamberlain naar zijn meening iets onbehoorlijks had ge daan. Tevoren was er een rede van Chamberlain geweest, waarin hij uitvoerig zijn stand punt ten opzichte van den Volkenbond uit eenzette. De minister-president begon met te verkla ren, dat veel critiek, welke geoefend is op zijn rede van den vorigen dag, blijkbaar .voortkomt uit veronderstellingen, welke niet door de rede van Eden werden gerechtvaar digd. Er mag geen misverstand bestaan. In tegenwoordigheid van Eden moet ik thans zeggen, zoo vervolgde Chamberlain, dat ik Mij niet kan herinneren, dat hij ooit tegen mij heeft gezegd, dat het vraagstuk van in ternationaal goed vertrouwen een belemme ring was voor besprekingen met Duitschland op Italië. De collectieve veiligheid beschouwt spr. als een overeenkomst tusschen een aantal staten, om een aanval te voorkomen en in dien een aanval is gedaan, hieraan een ein de te maken en den aanvaller te straffen. Spreker vroeg, of iemand van zijn hoorders geloofde, dat de volkenbond, zooals deze thans bestaat, collectieve veiligheid verze kert. Ten aanzien van de bewering, dat het aan- knoopen van onderhandelingen vernedering beteekent voor Engeland, zeide Chamberlain, dat dergelijke praatjes hem niet raakten !(Luide toejuichingen in de banken der re geering.) Deze praatjes overtuigen spreker slechts van één ding, n.1. dat zij, die ze ver- koopen, zich niet bewust zijn van de groot heid van hun land. De volkenbond is niet in staat, collectieve veiligheid te verschaffen en men moet niet trachten zichzelf en anderen een rad voor de oogen te draalen of kleine mogendheden doen denken, dat zij door den bond beschermd znllen worden tegen een aanval, wanneer men weet, dat iets dergelijks niet kan worden ver wacht. Spreker wenschte lid van den bond te mijven, omdat hij vertrouwen heeft, dat deze hervormd zal worden en omdat er Waardevol werk door den bond kan worden gedaan. Hij twijfelde er evenwel aan, of de bond zijn beste werk zal doen, zoolang de leden verplicht zijn sancties toe te passen °f geweld aan te wenden, om de beginselen S'an den bond te steunen. Eet Chamberlain hoopt, dat een hervorming --et mogelijk zal maken, dat die kracht en doelstellingen kunnen worden toegepast, Svelke eigenlijk bedoeld zijn. Indien de bond zijn vermomming af wil- werpen, aldus Chamberlain, welke een I*der kan zien en duidelijk uiteen zou zet- len, waartoe hij bereid is, dan zou zijn mo- *wle kracht als samenvatting van de open bare meening sterk toenemen. Het zou mis leiden enkelen, die het vertrouwen in den bond hebben verloren, tot inkeer brengen *n de toekomst van den bond zou bewaard blijven tot heil en welzijn van de mensch- beid. ï^en politiek van de Labourpartij, zal wan- ®eer deze redevoeringen blijft houden zon- °er iets te doen, naar oorlog leiden. Ik voel 0c*b- thans handelend op te treden, mis schien een oorlog te kunnen voorkomen. Ik in mijn plicht tekort zijn geschoten, wanneer ik niet gehancleld zou hebben, zoo- 'k op liet oogenblik doe. k De rede van den minister-president werd «Rde toegejuicht* LLOYD GEORGE. Goede week voor de dictators. Churchil die na Cchamberlain sprak vond de aigeloopen week de beste, die de dictators ooit hebben gehad. Hitier legde de hand op een klein land en Mussolini nam met succes wraak op Eden. Churchill zeide niet veel te verwach ten van de besprekingen met Italië en alleen in geval Rome met Frankrijk en Engeland zou willen samenwerken voor de verdedi ging van Oostenrijk's onafhankelijkheid, mag Engeland van zijn kant concessies doen Italië verkeert in groote moeilijkheden, al dus spr. Mussolini heeft een succes noodig en het is dan ook niet te verwonderen, dat Grandi opdracht heeft gekregen om stap pen te doen bij het Foreign Office. Een an dere vraag is echter of het juist is om on middellijk op de Italiaansche uitnoodiging in te gaan. Het was beter geweest te wach ten. Lloyd George valt Chamberlain aan. De grootste sensatie van deze zitting was de rede van Lloyd George. Deze zeide dat de verantwoordelijkheid van Eden niet is geëindigd met zijn aftre den. Er zijn in Engeland millioenen in alle partijen, die naar hem opzien om leiding te geven en spreker hoopt, dat Eden het zijn plicht zal achten dit te doen. De regee ring volgt een nieuwe politiek en de demo cratische landen zijn ontmoedigd en ver schrikt. Zij betreuren dit aftreden. Aan de andere zijde verbergen de dictatoren hun vreugde niet, zij weten, dat zij een groote overwinning hebben behaald. Duidende op het telegram van Grandi, dat het antwoord van Italië bevatte op de vraag of de Britsche formule zou worden aan vaard, zeide Lloyd George, dat het telegram Zondagochtend is aangekomen. In den mid dag was er een vergadering van het kabi net, doch daar was het telegram niet. Chamberlain interrumpeert! Chamberlain viel spreker in de rede en zeide, dat Grandi hem den inhoud van het telegram had medegedeeld Zondagochtend vroeg. Hier stond Eden op en zeide: „Tot mijn aftreden heb ik geen otficieele mede- deeling van de Italiaansche regeering ge had, zooals de minister-president bedoelt. Chamberlain zeide mij, dat hij een derge lijke mededeeling had ontvangen, doch hij zeide niet van welke zijde. Op het Foreign Olfice is niets ontvangen, zoolang ik mi nister van buitenlandsche halten was. Dit zou natuurlijk geen wijziging hebben ge bracht in mijn toestand." Lloyd George verklaarde van zulk een gedrag nog nimmer te hebben gehoord. Een belangrijk document, waarin de minister zulk belang stelde, dat het voor hem een reden tot aftreden werd, is hem onthouden! Op de vraag van Chamberlain of Lloyd George meende, dat hij iets oneervols had gedaan, antwoordde deze onomwonden „Ja". Niettegenstaande werd geroepen „terug trekken", zeide Lloyd George, dat hij zijn woorden niet terugtrok. Het document werd den minister van buitenlandsche zaken niet getoond. Chamberlain verklaarde dat dit een aanval op zijn eer was en zeide kwaad: ,,Lloyd George wil nauwelijks luisteren naar de verklaring, dat ikzelf hef document niet heb gezien, voordat Grandi het mij Maandag bracht en daarom kon ik het Zondag niemand overhandigen. Ik had ge hoord, dat het antwoord van de Italiaan sche regeering gunstig was en bevestigend. Dit was alles, wat ik het kabinet zeide. Een document was er niet." Opnieuw weigerde Lloyd George gevolg te geven aan de aansporingen, zijn woorden terug te nemen. Hij verklaarde te veronder stellen, dat dit belangrijke document met een verklaring over de politiek van de Ita liaansche regeering werd achtergehouden tot Maandagochtend, nadat Eden was af getreden. De minister-president werd woe dend, stond op en vroeg: „Wat is de be schuldiging tegen mij?" Lloyd George antwoordde: „Het document had gehaald moeten worden en aan Eden overhandigd, voor hij aftrad. De minister president deed geen moeite het document in handen te krijgen en Grandi deed geen moeite het te overhandigen, want hij wensch te den minister van buitenlandsche zaken kwijt te raken." Lloyd George is overtuigd, dat de dicta tors besloten hadden, den minister van bui tenlandsche zaken te verdrijven, omdat hij de eenige man in de regeering was, die hen kon weerstaan. Motie van wantrouwen verwor pen. De door de Labourpartij ingediende motie van wantrouwen in Chamberlain's beleid is nog gisteravond in stemming gebracht. De motie werd verworpen met drie honderd dertig tegen honderd acht en zestig stemmen MATROZEN VAN H. Ms. „JA VA" KREGEN INSTRUCTIES VOOR CAFÉBEZOEK! Het Tweede Kamerlid, de heer Albarda heeft aan de ministers van Buitenlandsche Zaken en van Defensie de volgende vra gen gesteld: Is het waar, dat naar verluidt, bij een kort geleden door H.M.'s „Ja va" aan Tanger gebracht bezoek, de Nederlandsche consul aldaar aan de opvarenden van dat schip heeft verboden bepaalde café's te bezoe ken „in verband met het feit, dat de eigenaars van deze taveernen links georiënteerd zijn" en dat hun slechts was toegestaan enkele andere ca fé's te betreden, die „meer rechts gericht" werden genoemd? De heer Albarda vraagt, of een dergelijke kwestie niet ter beslissing staat van den bevelvoerenden officier van een oorlogsbo dem en zegt tenslotte: Achten de ministers het niet bedenkelijk en zelfs gevaarlijk voor den geest in de ma rine, als Nederlandsche autoriteiten tegen over Nederlandsch marinepersoneel hun sympathie aan den dag leggen voor de z.g. rcchtsche partij in Spanje, welke ontstaan is in een opstand van officieren tegen de wettige Spaansclie regeering? Minister Delbos heeft in de kamer-com missie van buitenlandsche zaken een uit eenzetting van den internationalen toestand gegeven. Delbos besprak achtereenvolgens de Oos- tenrijksche kwestie, de rede van Hitier en de gebeurtenissen, die tot het aftreden van Eden hebben geleid en gaf hiervan een ge detailleerde uiteenzetting. DELBOS Hij verklaarde aan het slot van zijn rap port, dat de richtlijnen der Fransche diplo matie in groote mate samenhangen met de binnenlandsche politiek Hij wees op de nood zakelijkheid, te streven naar eenheid en dis cipline, en stelde in het licht, dat de mi nisterraad den wil heeft getoond, de kracht van het land tot het hoogste op te voeren, o.a. door uibreiding van het bewapenings program. De minister wees eveneens op het gevaar van de twee tegengestelde tendenzen, die van tijd tot tijd in de Fransche openbare meening aan den dag treden, en waarvan de een, door ht bepleiten van een politiek van terugkrabbelen, Frankrijks vriend schappen en verdragen dreigt te ont binden, terwijl de andere door on doordachte initiatieven het land aan het gevaar van een avontuur zou blootstéllen. De regeering, getrouw aan haar vriendschappen en verdragen, en ge trouw aan het volkenbondspact, ziet, aldus Delbos, geenszins af van haar streven naar herstel van de collectie ve veiligheid. In de wandelqanqen... Volgens in de wandelgangen ontvangen in lichtingen is in de Kamercommissie uitvoe rig van gedachten gewisseld over de Britsch Italiaansche onderhandelingen. Verwachting: Zwakke tot ma tige, Noordwestelijke tot Noordoostelijke wind, meest zwaar bewolkt, weinig of geen neerslag, iets zachter des nachts, overdag weinig verandering in temperatuur. Verdere vooruitzichten: Weinig verandering. De verklaringen van Delbos waren zeer terughoudend en zeer evenwichtig. De mi nister stelde in het licht, dat Nevil Cham berlain er prijs op gesteld heeft in zijn re devoering in het Lagerhuis aan te geven, dat er geen ontbinding van de continuiteit kon bestaan in de politiek van nauwe samen werking en vriendschap tusschen Frankrijk en Engeland en dat geenerlei wijziging aangebracht zou worden in de nauwe en voortdurende samenwerking der beide regee ringen op voet van gelijkheid en met eer biediging van de souvereiniteit der beide naties. Op vragen naar de passage in de zelfde redevoering van Chamberlain betreffende een overeenstemming tusschen de vier groote West-Euro- peesche mogendheden, zou Delbos den communisten, die zich ongerust toonden over een mogelijke uitslui ting van Rusland uit dit accoord, verklaard hebben, dat het hier klaar blijkelijk de mogelijkheid bterof, van een overeenkomst, die voor allen open zou staan. Op een vraag ten aanzien van het pro- blee mder terugtrekking van de buitenland sche vrijwilligers uit Spanje, merkte de mi nister op, dat het Londensche comité zich nog steeds met deze kwestie bezig hield en dat het noodzakelijkerwijs kennis moest krij gen van de hierover gevoerde besprekingen en van de resultaten, waartoe deze zouden kunnen leiden. In antwoord op een vraag van Flandin naar de houding van Frankrijk ingeval de besprekingen tusschen Londe en Rome tot een overeenstemming zouden leiden, gaf Delbos te verstaan, dat Frankrijk dan de opening van besprekingen in den zelfden zin onder zekere waarborgen onder oogen zou kunnen zien. Verscheidene malen heeft Delbos voorts uitdrukking gegeven aan zijn persoonlijke sympathie voor Eden. Hij bracht hulde aan de loyaliteit van diens streven voor de hand ving van den vrede en gaf de verzekering, dat overigens geen tegenstelling bestond tusschen de politiek, die Eden had gevolgd en die, welke Chamberlain gedefinieerd heeft in het Lagerhuis, aangezien Eden het oneens was met den premier over een een voudige kwestie van methode.' Actie bij de Gele Rivier. De Japansche troepen hebben de stad Wei- king op 20 mijl ten noorden van de Gele Rivier en ten westen van den spoorweg Pei- ping—Hankau bereikt. Zij hebben het gebied bezet, waar zich de Britsche mijnen ten zuid oosten van Tsinwatsjeng bevinden. Ook hebben zij Hai King Foe, ongeveer zestien kilometer ten noorden van de Gele Rivier bereikt, westelijk van den spoorweg PekingHankau. De Chineesche troepen ver zamelen zich bij Mang Sicn, ongeveer 23 ki lometer ten zuiden van Hai King Foe, om te trachten de Japansche troepen tegen te hou den en te beletten dat zij de Gele Rivier hij Loyang overschrijden. De Japansche autoriteiten te Tsjefoe, wei geren telegrammen in code van de Britsche en andere zakenlieden aan te nemen. Centrum vaji de Wereldtentoonstelling welke in 1941 te Rome zal i ge hou den* Rede een waarborg voor den vrede. Generaal Franco heeft aan den Fuchrer een telegram gezonden, waarin hij zegt: „Diep onder den indruk van uw rede, die een zekere waarborg voor den vrede is( haast ik mij, uiting te geven aan mijn diepgevoelden dank voor de gevoelens der gerechtigheid, die uw woorden over de ver houding tot het rechtsche Spanje bezielen'.' In een danktelegram heeft Hitier uiting gc- gfeven aan zijn „beste wenschen voor ver dere successen in den strijd tegen het vol- kenvernietigende bolsjewisme en voor het gedijen yan het Rechtsche Spanje", Begrafenis der slachtoffers ge schied. Zooals wij reeds berichtten, is bij den ramp met het Nederlandsche legervlieg tuig in Indië geen der vijf inzittenden ge spaard gebleven. Gisterochtend zijn, naar de N.R.C. meldt, de vijf verkoolde lijken ge ïdentificeerd en gekist. De deeleneming in Indië is algemeen. Nadere bijzonderheden. Het stoffelijk overschot van den heer Hermanides zal heden te 8 uur op het kerkhof Laanhof met militaire honneurs ter aarde worden besteld. De begrafenis van den heer de Hondt heeft plaats te half negen op het kerkhof Tanah Abang. De stoffelijke overschotten van wijlen Vermeu len en Van Riel zullen morgen te Ban- doeng met militaire honneurs worden be graven. De teraardebestelling van wijlen Khouw khe Hien is nog niet vastgesteld. Dze zal echter te Batavia -plaats hebben. Een man uit de dessa, bracht het eerste bericht van de ramp, waarna onmiddellijk menschen vertrokken om zoo mogelijk hulp te bieden. De plaats des onheils is gelegen vier kilometer ten zuiden van Klender aan den weg Klendcr-Pondok Gedeh, in het district Meester Cornelis. De bevolking had de huizen niet verlaten voor het verleenen van hulp. daar men den lichtschijn van het brandende toestel had aangezien voor een lichtbom, uit de vliegtuigen geworpen. Het moet echter uitgesloten worden geacht, dat zelfs directe hulp nog had kunnen baten. Bij de plaats des onheils aangekomen, vond men het toestel als een uitgebrande, verwarde en uiteengerukte massa staal. De inzittenden moeten op slag gedood zijn. Identificatie was slechts mogelijk, doordat men de yerdceling .van de zitplaatsen .wist»

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 1