Bommen op Barcelona
Handelsagent lichtte 350
zakenlieden op
Ontaarde stiefmoeder
„Een gevaar voor de
samenleving"
Bamboe als grondstof voor
de papier-fabricage
De televisie-uitzendingen
komen
De Oorlog in zijn afgrijselijksten vorm
Fooienstelsel „moreel
onwaardig'
PROGRAMMA
Een gecombineerde goederentrein reed gis
terochtend tengevolge van een verkeerden
wisselstand nabij Watergraaismeer op een
rijdende locomotief. Een foto van de ruïne
van den goederentrein, die op weg naar
Weesp was.
Vrouw was volkomen verantwoor
delijk voor haar daden.
Op 16 September van het vorige
jaar had zich voor de Rotterdamsche
rechtbank te verantwoorden de 36-
jarige R. G., huisvrouw van T. D.,
voor het feit, dat zij haar veertien
jarig stiefdochtertje, Pietje D. in Ja
nuari 1937 op zoodanige wijze had
mishandeld, dat het kind in eeni
der Rotterdamsche ziekenhuizen
moest worden opgenomen.
De officier van justitie, mr. F. M. Wil-
brenninck, eischte een gevangenisstraf voor
den tijd van zes maanden. De zaak werd
aangehouden voor het inwinnen van een
psychiatrisch rapport, zoodat gisteren de
.zaak werd hervat.
De psychiater, dr. W. Donkersloot, had
verdachte onderzocht en was tot de conclu
sie gekomen, dat zij in zeer kleine mate on
toerekeningsvatbaar was. Hij achtte haar
volkomen verantwooi(lelijk voor haar daad.
De officier van justitie kon zich hier vol
komen mee vereenigen. Hij vond verdachte
een ontaarde moeder, die haar wreedheid
op haar stiefkinderen botvierde. Derhalve
persisteerde hij bij zijn eisch.
Uitspraak 10 Maart a.s.
Berucht inbreker iet vier Jaar
gevangenisstraf veroordeeld.
De Rotterdamsche rechtbank deed gister
ochtend uitspraak in de zaak tegen den 47-
jarigen loswerkman Fr. B., wonende te Rot
terdam en thans gedetineerd, die op 31 Aug.
van het vorige jaar uit de psychiatrische
inrichting „Maasoord" was ontsnapt en toen
had ingebroken in het huis van den psy
chiater van „Maasoord", dr. J. J. Visser,
welk huis zich op het terrein van de in
richting bevindt. Hij had daar enkele
snuisterijen alsmede en spaarpot, inhou
dende zes gulden, weggenomen. Hij heeft
daarop enkele dagen in de omgeving rond
gezworven en is' toen op het terrein terug
gekomen om zich met een valsche sleutel
toegang tot een winkeltje te verschaffen,
waar hij allerlei vrij onbelangrijke dingen
stal.
Tijdens de behandeling van deze
zaak, veertien dagen geleden, zeide
de officier van justitie in zijn requi
sitoir o.m., dat hij het geval B. bui
tengewoon ernstig vond. Verdachte
heeft niet minder dan zeventien,
veroordeelingen achter den rug en
kan als uiterst gevaarlijk voor de
samenleving geacht worden*
Hij eischte dan ook de maximum straf
die voor inbraak geëischt kan worden, n.1.
acht jaar gevangenisstraf.
De rechtbank veroordeelde hem tot vier
jaar gevangenisstraf.
In onze koloniën komen groote
hoeveelheden voor.
Een Nederlander te Berlijn schrijft ons:
De president der „Cartiema Burgo", Luigi
Burgo, hield dezer dagen in Genua voor
den corporatieraad der provincie een voor
dracht, waarin hij erop wees, dat Italië's
jaarlijksche behoefte aan cellulose meer clan
3 mill. ton bedraagt, waarvan 't zelf slechts
500.000 produceert. Echter zou men door een
behoorlijke exploitatie van het bamboeriet
in Oost-Afrika geheel in die behoefte kun
nen voorzien, waar men een centenaar
bamboeriet uit Oost-Afrika in Italië voor 60
lire kon leveren, waartegenover een cente
naar dennenhout uit het buitenland het
land op 200 lire aan deviesen te staan
kwam
Voor kort is een overeenkomst tus
schen de fabriek van Burgo en het
Instituut voor de Industrieele Ont
wikkeling van Italië tot stand ge
komen, waarbij beide partijen elk 25
mill. lire bijdragen tot de oprichting
van een onderneming, die cellulose
uit nationale grondstoffen, wil ver
vaardigen.
Tegelijkertijd heeft de papierfabriek „Pier-
re Miliani" tot de oprichting van een fa
briek besloten, die cellulose uit graanhal
men en uit Lybisch Spartagras wil fabri-
ceeren.
Is die fabricatie van cellulose uit bamboe
ook niet iets wat Nederland zou kunnen
Lnteresseeren
Terdotsterde bovendien een aan
tal regenjassen.
Reep. I en 3 maanden gevange
nisstraf geëischt
Het Gerechtshof behandelde giste
ren de strafzaak tegen een Amster-
damschen handelsagent, die terecht
stond, verdacht van oplichterijen op
groote schaal en wegens verduiste
ring.
De rechtbank had hem twee straffen van
zes maanden opgelegd. Verdachte echter was
in hooger beroep gekomen, omdat hij zoo
als hij het uitdrukte overtuigd was vol
maakt onschuldig te zijn.
Vele Nederlandsche firma's waren het
slachtoffer geworden van de practijken van
dezen handelsagent. Bij groote en kleine za
ken had hij het verhaal gedaan, dat hij zeer
goede relaties met de Russische handelswe
reld onderhield.
Hij was naar zijn zeggen, in staat betrek
kingen voor de Nederlanders in Rusland aan
te knoopen. Doch er was geld noodig om
daar zaken te kunnen doen, er moesten be
dragen, varieerend tusschen 100 en 200 roe
bel worden gestort om ingeschreven te kun
nen worden in het handelsregister te Moscou.
Ruim 350 zakenlieden wist hij te
interesseeren voor zijn Rnssische re
laties. Profijt zouden zij er echter
niet van hebben en van hun gestorte
gelden zagen zij nooit een cent te
rug.
Ter zitting gaf verdachte toe, dat er geen
gelden moesten worden gestort om ingeschre
ven te worden in het handelsregister te Mos
cou, wel had hij het geld noodig gehad om
zijn onkosten te dekken.
In 1936 had verdachte twee reizen naar
Rusland gemaakt om daar de belangen van
de Nederlandsche firma's te behartigen. Het
geld was volgens hem gebruikt ter introduc
tie in Russische handelskringen.
De procureur-generaal Mr. Dr. D.
Reilingh achtte de oplichtingen be
wezen, daar het geld niet noodig was
voor inschrijvingen in het handels
register. Verd. is reeds tweemaal
veroordeeld en in verband met den
ernst van de feiten en het verleden
van verdachte requireerde spr. zes
maanden gevangenisstraf.
In de tweede plaats was den man ver
duistering van een aantal regenjassen ten
laste gelegd, die hij als monsters onder zich
had. In deze zaak vorderde de procureur-ge
neraal drie maanden gevangenisstraf.
De verdediger Mr. J. de Vrieze pleitte cle
mentie en drong aan op een voorwaardelijke
straf. De ten laste gelegde verduistering
achtte hij niet bewezen.
Arrest 10 Maart.
Van de hand van Barrie Stavis troffen wij
in „De Groene" van deze week een reportage
over een bomaanval op Barcelona aan. zoo
suggestief, zoo frappeerend juist geteekend,
dat wij haar hieronder voor onze lezers laten
volgen. Er blijkt wel zeer duidelijk uit, tot
welk een mensch-onwaardige slachtpartij de
moderne oorlog uitgegroeid is.
Om twaalf uur 's middags je zou je hor
loge er gelijk mee kunnen zetten trof de
eerste bom Barcelona. Een dof gedonder rom
melt aan alle kanten om me heen. Een hagel
van versplitterd glas komt omlaag. Door den
hevigen schok weet ik dat het een zware is
later vertellen ze mij, dat het er een van
500 kilo was geweest. Ik rende naar de plaats
des onheils ze was reeds door een politie-
cordon afgezet. Ik toonde mijn kaart en werd
doorgelaten. Je kunt zeggen wat je wilt over
die „trage" Spanjaarden, ik heb nooit iets ge
zien dat zoo gedisciplineerd en snel in zijn
werk ging. Er waren reeds een zestal ambu
lanceauto's en nog steeds kwamen er meer
elk met een man op de treeplank met een
schel fluitje om den weg vrij te maken.
Vrachtwagens kwamen snel aangereden, even
eens met mannen met fluitjes iedere wa
gen propvol, mannen en reddingsmateriaal.
Er heerschte vrijwel volkomen stilte door
de herhaalde werkzaamheid kent ieder zijn
taak: dozijnen draagbaren werden uitgelegd
roode kruissoldaten werkten in en op het
puin. Een snel onderzoek van de op den
grond uitgestrekte gestalten: de gewonden
worden van de dooden gescheiden. „Die leeft
nog, hij moet op de draagbaar!"
Dooden dooden
Een schoone grijze baar met een snel uit
vloeiende roode vlek. „Laat die maar, dat is
afgeloopen". „Hallo, hier is er een voor den
vrachtwagen." Twee mannen, die met de
vrachtwagens meekwamen nemen 't lichaam
op en leggen het in een laadbaak, zij vinden
er nog een. en nog e n, meer dooden dan ge
wonden, en nog een wiens hoofd verbrijzeld
is: een groot stuk steen verpletterde het, een
dokter zegt „neem deze op, hij leeft nog".
Bijna alle baren hebben nu roode vlekken:
één ambulance is geheel vol schel gefluit
van den man op de treeplank, de auto ver
trekt en een andere neemt zijn plaats in.
De „Defensa Pasiva".
De groep opruimers is druk aan het werk.
Zij zijn de „Defensa Pasiva", zij stellen zich
op in een lange rfj, van de vrachtauto tot in
het hart van de ruïne op de derde verdieping;
zij geven elkaar de overblijfselen door als
een estafetteploeg: een stuk tafel, stukken
kalk, een deel van een bed, steenen, een pan,
een strooien hoed die om de een of andere
duistere reden onbeschadigd is, een kluwen
wol met twee breinaalden er doorheen gesto
ken en een half voltooide pull-over, zij geven
het aan elkaar door met een snelheid die
komt van veel ervaring. Een vrachtwagen
voor puin raakt vol, een andere neemt zijn
plaats in, een derde; het verstikkende stof
van cement waait overal heen. De zon schijnt
er door met een rooden gloed, zakdoeken wor
den voor mond en neus gebonden, als ge-
improviseerde gasmaskers. Gefluit, meer am
bulanceauto's, meer vrachtauto's. Een man
rukt aan een stuk muur; er ligt iets onder:
„Een draagbaar!" Twee mannen klimmen op
het puin, wikkelen den verminkte in een de
ken en brengen hem in den wagen, waarin
de lichamen worden geborgen.
Dét Is oorlog!
Ik sta in den weg en ga aan den kant
staan; ik trap op iets glibberigs; het geeft
mee, zacht en sponzig; ik kgk en zie de dij
van een man; alleen de dij niets verder.
Mijn knieën trillen hevig, ik kijk rond naar
iets om tegen te leunen, ik kom langs een
boom die bij de wortels af is weggeblazen en
leun tegen een anderen aan; er druppelt iets
zacht op mijn mouw, als regen aan een
tak hangt een vrouwenarm te zwaaien, haar
vingers rijn nog om haar taschje geklemd
nog een man ziet het samen schudden we
den boom en de arm zwaait naar beneden en
komt voor mijn voeten terecht, het taschje
blijft aan een tak hangen en slingert lang
zaam heen en weer een deken wordt op
den grond uitgespreid er liggen stukken
van een vrouwenlichaam in, een borst en een
been de man schopt den vrouwenarm in de
deken en draagt het heele zaakje naar den
auto voor de stukken en opnieuw klinkt ge
fluit.
Twee menschen staan met elkaar te dispu
teeren; de een zegt dat de bom vijfhonderd
kilo woog, de ander zegt duizend. Een bood-
schappentasch met eenige sinaasappelen ligt
verpletterd tegen een muur. Een auto reed
juist voorbij toen de slag kwam. De windstoot
sloeg het gezicht van den bestuurder in stuk
ken. Twee mannen schuiven den wagen weg;
zij moeten hem tusschen twee doode paarden
doorsturen, die nog in het lamoen zitten; dat
is alles wat er over is van de kar en de voer
lieden. Er ligt daar nog een paard; rijn beide
achterpooten zijn jammerlijk verminkt, zijn
flanken gaan met horten en stooten op en
neer.
Een vrouw lijdt.
Een getralied ijzeren hek; iemand vloog er
zoo hard tegenop, dat het lichaam met klee-
ren en al in kleine stukjes werd gesneden, je
zou de stukken er uit moeten halen met een
pincet, of wegbranden met een fakkel. Een
vrouw breekt door het politiecordon heen
ik zie haar de straat afrennen rij rent en
hoopt dat het haar huis niet is maar zij
weet het al en als ze het ziet, blijft ze
doodstil staan. Zij zou een standbeeld hebben
kunnen zijn en dan schreeuwt ze niet
luid, alleen maar zachtjes en smartelijk; je
zou het meer jammeren kunnen noemen dan
schreeuwen plotseling loopen de tranen
haar over het oude gezicht zij wringt zich
heen en weer de handen frommelen aan
haar kleeren en haar mond is wijd open in
een grijnzenden kring. Er is iets koddigs in
dien grooten open mond; het haar steekt in
pieken uit; de handen plukken aan haar klee
ren, of zwaaien in de lucht. Koddig Mis
schien, maar bij den Hemel haar smart doet
mij het uitschreeuwen, dat is de smart der
wereld. Een soldaat leidt haar weg met de
teederheid als van een zoon vrachtwagens
rijden af en aan gefluit de ruwe roep
van een werker weer wordt een lichaam
ontdekt twee dragers gaan er naar toe
het is het lichaam van een man, die uit zijn
schoenen is geblazen.
Een tramrails is uit de straat gerukt en
verwrongen als een reusachtige paperclips.
Een hoofdbuis van de gasleiding werd ver
splinterd het stinkt afschuwelijk op die
plaats.
Ik ontmoet een vriend uit New York, die ik
langer dan 'n jaar niet heb gezien. Geen van
ons beiden is verrast; wij aanvaarden het als
iets heel gewoons, dat wij elkaar in Barce
lona ontmoeten. „Ik ben hier met de Inter
nationale Brigade al langer dan tien maan
den," zegt hij, „dit is erger dan het front."
„Dan het front waarom?"
Het front is minder erg.
„Aan het front is alleen maar modder,
Daar rijn niet zooveel stukken steen die
rond vliegen om je leven af te snijden. En
aan het front rijn het soldaten", hij wijst
naar een baar waarop het lijk van een
meisje van een jaar of tien, elf ligt. „Wat
heeft die met oorlog te maken?" Ik raak
hem in de drukte kwijt ik ga kijken
hoe het met het paard gaat uit zijn
pooten spuit bloed stukken spier en
een wirwar van peezen puilen eruit; een
man zegt: „Wij moesten het maar af
maken" en hij haalt een revolver met
zwaren loop te voorschijn.
De loop wordt recht tegen de luchtpijp van
het paard gezet, twee scherpe revolverscho
ten, een golf bloed spuit uit de mond van het
paard en de mannen worden tot hun ellebogen
rood doordrenkt.
Het licht verbleekt, de avond valt, rond
om worden electrische lampen opgehangen-
Een nieuwe ploeg arbeiders neemt de plaats
van de eerste in. Zij werken daar nog en zij
zullen werken tot rij worden afgelost. Het
zal drie of vier dagen duren voor zij alles
hebben opgeruimd en alleen het stalen ge
raamte overblijft en langzamerhand zul
len nog meer lichamen worden ontdekt.
„Ik zou willen vergeten".
En nu is het laat in den avond en ik zit in
mijn kamer dit alles op te schrijven. Zij heb
ben me verteld, dat Barcelona nog op zeven
tien andere plaats is getroffen en dat dit de
ergste dag was sinds het begin van den oor
log. Mijn jasje hangt over een stoel, de mouw
is nat, waar ik het bloed heb uitgewasschen,
dat van den boom omlaag drupte. Ik schrijf
dit zonder onderbreking en ik weet dat ik
mijn zinnen door elkaar heb gegooid, en waar
schijnlijk zou het stuk meer vorm hebben ge
had met een begin, een middenstuk en een
eind. Maar ik wil niet opnieuw beginnen.
Sommige dingen moet men niet tweemaal
doen. En wat ik vandaag heb gezien kan voor
zichzelf spreken zonder een goed, gebruikelijk
begin, midden en einde.
Ik zou hebben willen gaan slapen, of wan
delen in het stille nachtelijke Barcelona of
me dronken drinken. En toch, misschien is
het beter ze goed in gedachten te houden. Ja
allemaal. Het stuk van de dij onder mijn
schoen het bloed op mijn jas het paard
dat een fontein van bloed uitspoot het
lichaam tusschen het ijzeren traliehek. Het
is beter dit alles levendig voor mijn geest te
bewaren en te weten dat dit geen alleen
staand ongelukkig geval in den oorlog is,
maar een scherp omlijnd deel, een wezenlijk
deel in de techniek van den fascistischen aan
val. Te weten dat dit is gebeurd In Guernica
in Bilbao, in Durango, in Malaga. Te weten
dat dit nu voortgaat, dagelijks in Madrid in
Barcelona, in Valencia, in Tarragon.in Le-
rida, in Guadalajara.
Twee dingen wil ik weten. Gingen de fas
cistische vliegeniers op tijd terug naar Palma
op Malorca voor den lunch en kregen zij een
extra flesch wijn als belooning voor hun
moed
HUIS ONTVANGST OP
GROOTE SCHAAL.
„Nozema" N.V. en Ned. Radio.
omroepvereonigingon ftaaaMe-
ren de proeven.
Naar wij vernemen, heeft de mi
nister van Binnenlandsehe Zaken
zich vereenigd met de voorstellen
van de televisie-commissie betref
fende experimenteele televisie-uit
zendingen in Nederland.
Het overleg hieromtrent door de commis
sie gepleegd met de instanties, welke hier
te lande op het gebied van den radio-om
roep een taak vervullen, heeft tot volledige
overeenstemming geleid, terwijl de met de
verzorging te belasten organisaties zich'
bereid hebben verklaard in de financiering
van het experiment geheel zelfstandig te
voorzien.
De regeling voor den experimenteelen,
dienst behelst o.m. de volgende punten:
De technische verzorging van de experi
menteele televisie-uitzendingen geschiedt
door de Nederlandsche Omroep-zender-
maatscliappij „Nozema" N.V.
De programma-verzorging gedurende de
experimenteele periode geschiedt door de
Nederlandsche radio-omroepvereenigingen.
Ter zake van de ontvangst wordt er naar
gestreefd: eenerzijds deze te doen plaats
vinden in openbare gelegenheden, waar pu
bliek komt, dat geacht kan worden in
beeldomroep belang te stellen,
anderzijds huisontvangst op zoo ruim
mogelijke4 schaal mogelijk te maken.
Contact-orgaan.
Tusschen de televisie-commissie en de be-<
trokken organisaties is een contact-orgaan
gevormd, onder voorzitterschap van mr.
J. Terpstra, zitting hebben vertegenwoordi
gers van de „Nozema" N.V., de televisie
commissie en de Ned. radio-omroepvereeni
gingen.
it
Het congres van den Ned. R.K. Bond
van Hotel-, Café en Restaurantpersoneel
heeft zich tot de Regeering en de vakbon
den van wei'kgevers en werknemers ge
richt met o.a. het volgende verlangen:
Het moreel onwaardige fooienstelsel als
„loonstelsel" vervangen door:
'le. grondloon;
2e. procenten van den omzet, te betalen
door den werkgever,
3. garantieloon op basis van het abso
luut gezinsloon.
RADIO
ZATERDAG 26 FEBRUARI 1938.
Hilversum I, 1875 en 415,5 m.
VARA-uitzending. 10.0010.20 v.m. en 7.30
—8.00 VPRO.
8.00 Gramofoonmuziek.
10,00 Morgenwijding.
10.20 Uitzending voor Arbeiders in de Con
tinubedrijven.
12.001.45 Gramofoonmuziek.
2.00 Filmpraatje.
2.15 Zang.
2.45 Voor Amateurs.
3.15 Gramofoonmuziek.
3.35 VARA-Orkest, en soliste.
4.35 Declamatie.
4.55 Vervolg concert en solist.
5.30 Gramofoonmuziek.
5.40 Literaire causerie.
6.00 Orgel en zang.
6.30 Limburgsche uitzending.
7.00 Filmland.
7.30 Bijbelvertellingen.
8.00 Herhaling SOS-berichten, berichten ANP,
VARA-varia.
8.15 Kamerkoor „Pro Musica", Esmeraldi-
Septet en solisten.
9.15 „En nu Oké
10.30 Berichten ANP.
10.35 Sportreportage.
11.00 Souvenir-orkest.
11.30 Eddy South en zijn Band.
11.45 Berichten.
11.5012.00 Gramofoonmuziek.
Hilversum II, 301,5 m.
ItRO-uitzending.
8.009.15 en 10.00 Gramofoonmuziek.
11.30 Godsdienstige halfuur.
12.00 Berichten.
12.15 KRO-orkest. (Om 1.00 gr.muziek).
2.00 Voor de rijpere jeugd.
2.30 Gramofoonmuziek.
3.00 Kinderuurtje.
4.05 KRO-Boys en solist.
4.45 Gramofoonmuziek.
5.00 KRO-melodisten en solist.
5.30 Gramofoonmuziek.
5.45 KRO-Nachtegaaltje.
6.15 Gramofoonmuziek.
6.20 Journalistiek weekoverzicht.
6.45 Gramofoonmuziek.
7.00 Berichten.
7.15 Causerie: „Het zien van de natuur".
7.35 Actuele aetherflitsen.
8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.15 Overpeinzing met muzikale omlijsting.
8.35 KRO-Orkest, KRO-Melodisten en solisten
10.30 Berichten ANP. 10.40 Filmpraatje.
10.55—12.00 Gramofoonmuziek.
