De „Hendrik" in „De steeg van Franco"
Zoo druk als in de
Kal verstraat*
Het vreemdelingen-legioen
op bezoek
Acj&nda
VOORJAAR 1938
MAATKLEEDING
HERMAN NYPELS5
Sproeten komen vroeg in
Zaterdag 26 Februari 1938
Derde Blad
HW.ZEQEL
het voorjaar, koop tijdig een pot
Sprutol. Bij alle Drogisten.
Zendingsfilm
in het Chr. Militair Tehuis
Hier en daar een greep
Overste H. J. BUENINCK, de commandant
van de „Hendrik",
Indien niet iedere week het Postkan
toor te Den Helder een goed gevulde mail-
zak naar het land van St. Nicolaas zond,
en ware het niet dat iedere week de Hel-
dersche postboden met dikke brieven, be
plakt met de meest fantastische zegels,
talrijke gezinnen verblijdden, dan dacht
waarschijnlijk niemand meer er aan, dat
de Nederlandsche Marine nog dag in dag
uit convooidiensten verrichtte in de
Straat van Gibraltar.
Een Helderaar neen, dat klinkt raar; be
ter is een Jutter is echter een Marine
specialist, die weet béter. Waar zie je hem
voor aan? Maar al die andere Nederlanders,
die zijn het al lang vergeten!
Maar over postbodes en fraai-beplakte brie
ven gesproken.
Er zijn brieven bij, die op prentenboeken ge
lijken, ware kunstproducten, waar postzegel-
artisten jaloersch op zouden worden. Vroeger
stuurde ik altijd zulke kunstproducten naar
huis, maar dat doe ik niet meer. Mijn vrouw
schreef me, dat zich bij de aankomst ware
veldslagen ontwikkelden om de enveloppe,
niet alleen tusschen de zoons onderling, maar
ook met het dienstmeisje, soms zelfs den
melkboer, als die toevallig voor de deur stond
als zoo'n brief bezorgd werd. M'n vrouw had
dan de grootste moeite den brief zelf in han
den te kragen.
Het postzegeldorado.
Ik zond die brieven dan uit Tanger, het
postzegel-dorado. Daar kan men zegels koo-
pen vanaf 1 centime (dat is l/15e cent). U
weet, Tanger is een internationaal stukje
land en ieder verkoopt er zijn eigen zegels.
Wat wilt U hebben? Franco-zegels, Spaan-
sche Regeeringszegels, Marokkaansche, En-
gelsche met vier verschillende soorten op
drukken? U zegt het maar. Onze postbezor
ger aan boord, de facteur, is een duivelskun
stenaar op dit gebied en hij toovert de mooi
ste kleuren op de enveloppe.
Maar dit is geen brief voor postzegel-ama
teurs, ik zou over het convooieeren van de
„Hendrik" schrijven.
In de Straat.
Nu dan, Hr. Ms. „Hertog Hendrik" ver
richt trouw haar convooi-diensten, ook al kan
Ik U niets over luchtbombardementen, het
opbrengen van schepen of andere avonturen
vertellen. De eersten zijn er niet, al staan de
telegrammen er soms vol van, althans niet
dat wij ze gezien hebben. Maar dat we hier
niet voor niets zijn, blijkt wel hieruit dat dat
opbrengen nogal eens voorkomt. Dag en nacht
kruisen de hulpschepen van Franco door de
Straat en geen enkel schip ontgaat aan hun
aandacht, en nu en dan wordt een koopvaar
der verzocht maar koers te zetten naar Ceuta,
de havenstad recht tegenover Gibraltar, in
handen van Franco. En gedwee zie je dan de
Zweed, Noor of Griek, wat het ook is, achter
een gewapend treilertje van koers veranderen
en in de richting van Ceuta verdwijnen. De
Engelschen, met hun machtig steunpunt „Gi
braltar" hebben het in het begin wellicht
overbodig gevonden om in de Straat te pa-
CINE-EN FOTO HANDEL
KONINOSTBAAT 73.
TELEFOON 379.
ONTWIKKPl F NI- AFDBUKKEN- veaSPOOTFf*
J trouilleeren, maar in den laatsten tijd hebben I
zjj toch ook van koers veranderd en nu is er
steeds een Britsche jager op post. Vlotte ke-
reis, die dikwijls, als ons avondconvooi ten
einde is, ons „goeden nacht" komen wen-
schen.
Of er veel schepen door de „Straat" komen?
Nou, soms lijkt het wel de Kalverstraat.
Alleen het motorschip „Madoera" van de Ne
derland hield vandaag de eer van de Nederl.
koopvaardijvloot hoog en passeerde als eenige
Nederlander de Rots. Maar dat voorspelt
drukte voor morgen of overmorgen, want ze
ker gaan gemiddeld drie Hollanders door de
Straat, hetzij op uit- of thuisreis, naar Levant,
Afrika of Indië. Hebben we even rust dan
wordt op een stil plaatsje de haak (het an
ker) er in gegooid, maar altijd is de „Hendrik"
Klaar en wordt zoo noodig bij nacht en ontij
de haak eruit gehaald, want „Tijd is geld", is
de leuze der koopvaardij.
Spaansch weer...
U zult wel begrijpen, dat zoo langzamer
hand de Baai en de Straat van Gibraltar min
der geheimen voor ons hebben dan het Mars
diep of de reede van het Nieuwediep. Maar al
die verhalen van het zonnige Zuiden moet U
ook niet gelooven, wij worden heusch niet
altijd gekoesterd door de Afrikaansche Zon.
Ook hier is het wel eens Nieuwedieps weer,
daar weet de onderzoekings-officier van mee
te praten, want als hier dat beruchte korte
zeetje staat dan wordt hij met de vlet naar
het te convooieeren schip gestuurd als het
nog kan maar komt dan zeker met een
nat pak terug, na met ware doodsverachting
de Jacobsladder te zijn opgeklommen. En als
hij dan weer veilig aan dek staat en de sloep
of vlet is weer uit het water dan gaat
,,J(anus)-T(ulp) de lucht in, d.w.z. het inter
nationale vlaggesein „Mij volgen", en de zoo-
veelste Nederlandsche koopvaarder wordt
weer zonder molest of oponthoud door de
„Steeg van Franco" gebracht. Maar één ding
hopen wij toch allemaal. Onze voor-ouders
hebben lang geleden tachtig jaren tegen den
Spanjaard gevochten, maar een tachtig
jarige convooi-dienst moge ons bespaard
blijven!
Lectuur verzocht.
Maar wij hebben nu en dan ook wel eens
een kleine verrassing; zoo zond ons de ge
zagvoerder van het motorschip „Kota Nopan"
een heele serie nieuwe tijdschriften en bui-
tenlandsche couranten. Een kleine attentie
ja, maar een die steeds buitengewoon op
prijs gesteld wordt. Ze worden trouw tusschen
voor- en achteruit verdeeld en men valt er
letterlijk op aan. Juist die kleine afwisseling
in lectuur, niet die vaste- couranten en week
bladen die ons wekelijks met de mail worden
toegezonden, wordt zoo erg gewaardeerd. En
op onze beurt hebben we niet achter willen
blijven. Artis verkeerd in zorgelijke omstan
digheden, welnu, een juist dien dag gevangen
schildpad werd als cadeautje van de „Hen
drik" voor Artis meegegeven.
Drie weken lang convoieeren duurt echter
wel heel lang. Is het een wonder dat een
ieder opgewekt keek toen op zekeren morgen
Hr. Ms. „Java" in de Straat verscheen om
ons eens een paar dagen vrijaf te geven en
om eens in een vreemde haven onze beenen te
kunnen gaan strekken?
Naar Oran.
Oran stond op het programma. En Oran
werd het!
Lang duurde de reis er naar toe niet. Eén
etmaal stoomen.
Op den vroegen morgen van den 5en JVor.
knalden 21 schoten van het oude schip als
saluut aan het Fransche Gouvernement en
van ieder schot rolden duizend echo's van de
steile rotswanden over het water terug. Het
was een mooi moment die machtige donder
over stad en haven te hooren dreunen. Prompt
werd het saluut door een saluut-batterij aan
den wal beantwoord, en even later ratelden
de ankerkettingen buitenboord.
Oran is een overwegend Europeesche stad.
Naast een ruim aangelegd volmaakt Fransch
aandoende stad is een kleine typische Ara-
bisch-Moorsche wijk. De haven is levendig, 'n
druk bezocht bunkerstation en basis voor de
Fransche Marine, al lagen er momenteel geen
schepen, tout comme chez nous. Maar wat
opviel was een vrij groot aantal volgeladen
koopvaarders van allerlei nationaliteit, die
heelemaal geen haast schenen te hebben om
weg te komen. Wachtten zij op een gunstige
gelegenheid om naar Links-Spanje over te
steken
Ofan op bezoek.
De ligging in de baai van Oran is schitte
rend, goed beschut tegen wind en deining. De
Heldersche lezers zullen wel jaloersch zijn als
zij hooren, dat het zonnetje er heerlijk scheen;
overdag; was het een lekkere Hollandsche
zomertemperatuur, maar 's nachts en vroeg
in den ochtend was het er bar koud.
Zondagmiddag was het schip opengesteld
voor bezoekers. Half Oran is er zoowat ge
weest. In tallooze motorbootjes kwamen ze
opdagen en dromden om Bakboordsvalreep.
Op een gegeven moment was het zoo vol aan
het dek, dat de toeloop getemperd moest wor
den. Een mijnheer uit een dier sloepjes was
blijkbaar toen het wachten moede en klom dus
maar aan boord van een der verlaten koop
vaarders vlak bij. waar hij als een eenzame
toerist rond wandelde.
Het land van Beau Geete...
Wie Oran zegt, zegt Sidi-bel-Abbes. En wie
dat zegt, zegt Vreemdelingen-Legioen. Er was
al heel wat over dat Legioen hier aan boord
gepraat. Niet dat ze er nu bepaald gek op
waren om daarbij te teekenen, maar wie had
daar niet van gehoord, wie had daar niet
over gelezen of er de meest spannende films
van gezien? Dat te mogen zien! Het komt
voor elkaar en als er liefhebbers worden ge
vraagd zijn er voor iedere plaats in de auto
bussen wel drie. We zullen het zien, dat
wereldberoemde „Legioen der Dapperen".
Overste Bueninck heeft de autoriteiten laten
weten dat wij een bezoek buitengewoon op
prijs zouden stellen... en een paar dagen later
gaat het met groote autobussen „en route",
naar de stad van het Legioen, naar Sidi-bel-
Abbes.
Het legioen der 52 naties...
De deelnemers in Zondagsch tenue zien er
onberispelijk uit en als we in de stad zijn
aangekomen, wordt aangetreden en vervol
gens, met tamboers en pijpers voorop, naar
de groote kazerne-complexen afgemarcheerd
Daar staat het eigen, 160 man sterke, mu
ziekkorps van het Legioen en... speelt het
Wilhelmus. Ik weet niet of U wel eens in het
buitenland Uw volkslied hebt hooren spelen.
Dat zet U in gloed, dan gaat er iets in je
om dat je niet onder woorden kunt brengen.
Hoeveel te meer nu, in dit militaire milieu,
waar ons prachtige volkslied op schitterende
wijze ten gehoore wordt gebracht. Direct
daarna de „Marseillaise", door haar tegen
stelling, het vurige na het zwaar gedragene,
zeldzaam aangrijpend.
Dan marcheert de 60-man sterke dele
gatie van de „Hendrik" de hoofdpoort
binnen, maakt front en nu zet de muziek
de Marche des Legionaires in. Die marsch
is voor een Legionair meer dan welk
volkslied ter aarde ook. Een Legionair
heeft geen vaderland meer, het Legioen is
hun vaderland. Een Legionair heeft geen
volkslied meer, de marsch is hun volks
lied. Legio patria nostra het legioen
is ons vaderland. In alle Fransche vaan
dels staat: „Eer en Vaderland" In het
vaandel van het Legioen staat „Eer en
Colbert Costuums 29.50, 38.-, 46.-, 52.-
met 2 pantalons hooger
9 50, 11-, 13.-. 15-
Overjas, model en stof naar keuze,
28-, 32-, 38-, 44-
Geweldige sorteering
Stalen of stukken worden gaarne thuis-
gezonden.
Eigen Coupeur Eigen ateliers
KLEEDINGMAGAZIJNEN
Trouw". Wat wilt ge ook? Twee-en-vijf
tig landen der aarde hebben hun zoonen
gestuurd naar het legioen, 52 naties heb
ben de tradities en de roem van het
Legioen opgebouwd!
De wd. Commandant verwelkomt de Hol
landers en zegt dankbaar te zijn voor de be
langstelling. In zijn antwoord geeft Overste
Bueninck de verzekering dat het daaraan niet
zal ontbreken, want werden tot nu toe soms
gasten gevraagd, wij vroegen zelf te mogen
komen, zoo groot was het algemeen verlangen
om kennis te komen maken. De ontvangst
liet niets te wenschen over, was hartelijk,
meer dan hartelijk. Meerdere Hollanders leid
den onze menschen rond, blij weer eens goed
Hollandsch te kunnen praten, geven brieven
mee en er moeten veel groeten overgebracht
worden. Doch zouden die kerels niet veel
liever hun eigen vaderland willen dienen?
Het legioen aan boord.
Onze Eerste Officier noodigt 8 Officieren
uit, den volgenden dag aan boord te komen
voor een lunch, welke uitnoodiging met
blijdschap wordt aanvaard. Den dag daarop
zaten dan ook een Overste van het Legioen
met 7 van zijn Officieren in de longroom.
Op bijzondere hartelijke wijze weet deze
Overste zijn dankbaarheid te uiten voor de
gastvrije ontvangst, hij herinnert aan het
„Legion des Bataves" het Hollandsche regi
ment dat ten tijde van Napoleon, als een on
doordringbare muur stond in de voorste ge
lederen. Een hem als herinnering door den
Eerste Officier aangeboden foto van Hr. Ms.
„Hertog Hendrik'" wordt dankbaar aanvaard,
met de stellige belofte dat ze een eereplaats
zal hebben achter, naast de foto van de
Fransche jager „Indomptable", die opgedra
gen is aan het Legioen, (in de „Salie des Hon
neurs").
Woensdag den 9en Februari kiest de „Hen
drik" weer zee. Aan de kim doemen de
machtige rompen op van twee van Engelands
slagschepen. De Admiraals-vlag waait in den
grooten top. De tamboer blaast de „Jagers
van v. Dam". In den looppas wordt de saluut-
batterij bezet, en als de Britsche vlag in top
is, knalt het eerste va., de 15 schoten los. Nau
welijks is het laatste schot gelost, of H.M.S.
„Nelson" beantwoordt het saluut. De seinlamp
op het Engelsche slagschip flikkert en onze
seiners vangen een dankbetuiging op van
Admiraal Backhouse bestemd voor den Com
mandant. Nu gaat het vlug naar de Straat
van Gibraltar, eerst nog even vol kolenladen,
want ruim drie weken convooidienst staan
ons te wachten en dan kunnen we Hr. Ms.
„Java" weer aflossen, die naar Holland terug
gaat. H. M.
Maandag a.s. zal in het Chr. Mil. Tehuis de
vertooning plaats vinden van een zendings
film, de Sumatrafilm van de z.g. Rijnsche
zending.
Dit genootschap, dat reeds meer dan 75
jaar werkzaam is onder het Batakvolk in het
Noorden van Sumatra, verkeerd momenteel
in groote financieele moeilijkheden, die, als
niet tijdig hulp wordt geboden, zullen moeten
leiden tot een aanmerkelijke inkrimping van
het werk. Door nu aan den arbeid, waarom
het hier gaat, meerdere bekendheid te geven,
werd reeds in meerdere plaatsen van ons land,
en wordt nu ook in Den Helder, de vertoo
ning van deze film georganiseerd. Eerst zien
wij iets van land en volk, waaronder prachtige
natuuropenamen uit de omgeving van het
Toba-meer. Vervolgens wordt ons iets ge
toond van de velerlei heidensche gebruiken
onder de Bataks. Om dan op dezen grondslag
in te leiden in het groote en opofferende werk,
dat hier door de zendelingen is verricht, en
dat dringend om voortzetting roept. Tot
steun van dit werk is ook de opbrengst der
entreegelden van den avond bestemd.
De film zal door iemand die ter zake kun
dig is, breedvoerig worden toegelicht. Men zie
de advertentie in dit nummer.
iu-eeJk in Sleiten en JxmJtabizën
S^&aMte bommen
j Er zijn van de week diverse bommen
gebarsten, zoowel in letterlijke als fi-
j guutlijke beteekenis des woords en van
een hunner kreeg onze plaatselijke
reclame-Rembrandt-coureur-biosvoet-
balier Frans Neyts de sterren voor het
kunstenaarsoog dansen. Dat was bij de
zitting des Kantongerechts, waarbij
Frans wegens een aanrijding met zijn
race-Rolls Roise 65 pegulanten poene
opgelegd kreeg. En dat viel nog best
mee, want Mr. Buiskool, teekende geen
hooger beroep aan. Dat spreekt enkele
boekdselen.
Steeds drukker wordt den laatsten tijd
het Kantonrechterlijk Huis gefrekenteerd
en het gaat veel weg hebben van een
j publieke vermakelijkheid. Nog even
wachten en de Vermakelijkheidsbelas'
ting grijpt in. Voor meneer den Brasem
van de Hengelaarsclub met zijn paludij-
nen beteekent dit dan verhooging van
het onkosten-budget, doch gezien het
feit. dat zij reeds zóó lang en zóó trouw
iedere zitting op de „publieke" bijwo-
nen, mag verwacht worden, dat hunlie-
den voor half geld toegang verschaft
i wordt. Was het dus gezellig op de over-
loop van het Kantongerecht, nóg leuker
was het haast op hetzelfde tijdstip voor
het Stadhuis, waar op de stoep meneer
Van Bolhuis de veranderde grondwet
aan het omroepen was. 100 lieden, voor-
namelijk gepensionneerden en werkloo- j
zen, hadden blijk van belangstelling
voor dit historisch evenement gegeven.
Edoch veel belangwekkends was er
niet aan. Verre van dat, maar dat was
de schuld der Overheid. Vermoedelijk
krijgen we in den loop dezer week nog
wel een „Schrijven aan het College van
B. en Wmet soortgelijken inhoud:
Edelachtbare Heeren, j
In verband met de afgeroepen Grond-
wetswijziging gevoelen wij ons gedron- j
gen de volgende opmerkingen te plegen:
waarom liet men op dezen hoogtijdag
Tjalling Dito niet z'n beiaard betinge-
len, waarom stonden er in het raadhuis-
torentje geen 6 bazuinblazers ter oproe-
ping der burgers en burgeressen, waar- j
om was zelfs geen muziekcorps uitge-
noodigd het volk her- en derwaarts te
zaam te doen stroomen?
Waarom droeg meneer Van Bolhuis
geen jaquet en een vadermoorder en
waar was de hooge zije van den burge-
meester? Waarom had Bels z'n trouw-
pak thuisgelaten en was er geen eere-
wijn? Waar was het lintje?
Ja waar waren ze O, Helder-
sche Overheidwelk een diep ver-
zuim bij een zoo zeldzaam historisch ge- i
beuren!
igiiuiim
De Oosten rijksche onafhankelijk
heid. De Fransche defensie en het
Russische leger.
Er is iets onduidelijks in de redevoering
van Schuschnigg, den Oostenrijkschen bonds
kanselier, een tegenstrijdigheid tusschen de
gebeurtenissen van de vorige week en het ge
sproken woord. Hitier had, naar Schussnigg
verklaarde, (zie ons nummer van gisteren)
tijdens de bespekingen uitdrukkelijk vastge
steld, dat de Duitsche regeering de volledige
souvereiniteit van den Bondsstaat Oostenrijk
erkent, en beschouwt de binnenlandsch-poli-
tieke ontwikkeling in Oostenrijk, zoowel al3
de kwestie van het Oostenrijksche nationaal
socialisme als een zuiver Oostenrijksche aan
gelegenheid, waarop zij noch direct, noch
indirect, invloed wil uitoefenen.
Wij herhalen deze woorden, omdat ze
zoo inconsequent lijken. Waarom dan een
nationaal-socialist voor de binnenlandsche
aangelegenheid van Oostenrijk, als
Duitschland het Oostenrijksch nationaal
socialisme als een zuiver binnenlandsche
aangelegenheid beschouwt? Of heeft Hitier
aan Schussnigg toestemming verleend
om in dezen geest te spreken en de bin
nenlandsche toestand daardoor te kal-
meeren en het buitenland met de maat
regelen te verzoenen? 't Is maar een
vraag.
Waarlijk belachelijk is het, dat de Itali-
aansche persstemmen er nu van spreken, dat
het woord van Schussnigg diepen indruk ge
maakt heeft en dat Italië het standpunt van
Oostenrijks onafhankelijkheid volkomen deelt.
Er is wat comedie op de wereld
Frankrijk maakt zich bezorgd over zijn be
wapening. Hoewel zij daar de laatste jaren
enorme bedragen aan hun defensie hebben be
steed, zijn zij toch niet tevreden, omdat men
meent, dat de weermacht niet voldoende aan
zijn doel zal beantwoorden. Trouwens, dit niet
tevreden zijn met het bestaande is een ver
schijnsel, dat zich in verschillende landen
openbaart, omdat men voelt, dat men door
het voortschrijden van de techniek, nooit „bij"
komt met zijn bewapening. En dat is meda
de oorzaak van den waanzinnigen voortgang
van de bewapening. Er schijnt geen stoppen
mogelijk. De wapenfabrikanten zijn wel zoo
slim ervoor te zorgen, dat telkens geraffi
neerder oorlogstuig uitgevonden wordt en als
dan het eene land het toepast is het andere
wel gedwongen te volgen, 't Is een dwaas
„spel".
Frankrijk maakt zich in het bizonder zorgen
over den vliegtuigbouw, die in andere landen
veel snelleren voortgang heeft. De Franschi
fabrieken leveren „slechts" 50 vliegtuigen per
maand af, tegen Engeland 300 per maand en
Duitschlandonbekend. Men is dus bang
voor achterstand, zal grootere bedragen be
schikbaar stellen en zorgen voor verhoogde
productie.
Tenslotte vandaag nog een enkel woord over
het Russische leger, dat dezer dagen zijn twin
tigsten verjaardag gevierd heeft. Men heeft
erover in onze krant gelezen. Slechts een
enkel cijfer om de gevreesde macht van da
Sowjet Unie aan te .toonen. De vredessterkte
is iy2 millioen, met een getrainde reserve van
minder dan 10 millioen. In zes of zeven jaren
is deze organisatie tot stand gekomen en al
mag men dan respect hebben voor een derge
lijke organisatie, men voelt tevens het gevaar
van een zoo groote legermacht, die technisch
vrij goed uitgerust is en beschikt over een
luchtmacht, die van een respectabelen om
vang is. De groote vraag is echter of deze
machtige organisatie ook voor de volle hon
derd procent aan zijn doel zal kunnen beant
woorden en dat trekt men in twijfel in ver
band met het feit, dat vele mutaties in da
hoogere legerkringen hebben plaats gehad en
de stafofficieren, niet voor hun taak berekend
zijn.
BIOSCOPEN:
Tivoli-theater, Spoorstraat, half 8:
„Hollywood zoekt een prinses" en „Je kan
niet alles hebben".
Rialto, Spoorstraat, half 8:
„De man, die beslag legt" en „Tusschen
Sjanghai en San Francisco".
Witte Bioscoop, Koningstraat, half 8:
„Sabotage" en „De onbekende",
kundige Kring.
Heden:
Casino, 8 uur: Gymnastiekuitvoering „Pro
Patria".
Musis Sacrum 8 uur:
Knalavond W.S.V. „De Zilvermeeuw".
„Dennenheuvel", 8.30 uur: Cabaretclub „O.K."
Zondag 27 Februari.
Casino, 8.15 uur: „Blonde Marie".
R.-K. Volksbond, 8 uur: Gemengd Tooneelge-
zelschap: „De Spooktrein".
Maandag 28 Februari 1938.
Chr. Militair Tehuis, Kanaalweg, 8.15 u.
Vertooning Sumatra-zendingsfilm.
Licht op 5 u. 59 min.
Opgenomen om 8 uur hedenmorgen.
Barometerstand Den Helder 772.9
Temperatuur lucht 0.2
Laagste temp. lucht gisteren 1.1
