Fransche regeering vraagt grootere macht De almachtige Jagoda DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN'HOLLANDS NOORDERKWARTIER Versterking der nationale kracht Onder zijn dwang zouden medische moorden zijn geschied KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) WOENSDAG 9 MAART 1938 66e JAARG. No. 8253 Een ministerie van oud-premiers voorgesteld HERRIOT TOEKOMSTIG PREMIER? Sprong van 11.000 meter hoogte Het Verre Oosten Spanning aan Westfront neemt toe Het monsterproces te Moskou Dit nummer bevat 8 pagina's EERBERICHT DE BILT SEINTt Ze trouwt niet, ze trouwt wel HELDERSCHE COURANT Uitgave der Uitg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder De nieuwe krachtige daling van den Franschen franc en de blij vende onrust in de arbeiderswe reld, heeft de regeering Chautemps er toe gebracht, aan het Parlement enkele volmachten te verzoeken, welke haar voor geruimen tijd een krachtige en doelbewuste politiek verzekeren. Na een gïsterenochtend gehouden Kabinets raad is een communiqué gepubliceerd, waar in de regeering mededeeling doet van haar voornemen tot vorming van een autonome kas voor de nationale verdediging en van de credietoperaties, waartoe deze 'kas haar toevlucht zal moeten nemen. Hij herinner de er aan, dat hij Zaterdag met eensgezinde instemming der beide kamers de noodzake lijkheid naar voren gebracht heeft van een .versterking op alle gebieden der nationale kracht tegenover de gevaren, die het land zouden kunnen bedreigen. Het uur is gekomen om op het oogenblik, Waarop de nieuwe instelling haar werk zaamheden gaat aanvangen, haar alle waarborgen te geven, die een succes harer operaties noodig maakt en alle maatrege len te nemen, die noodzakelijk zijn om door een herstel der financiën en der economie de volledige doeltreffendheid te verzekeren van de aan de natie gevraagde inspan ning. Chautemps, die verder het politieke as pect van het probleem besprak, legde den nadruk op de noodzakelijkheid om het land als belangrijke tegenwaarde voor het ge vraagde vertrouwen de zekerheid te geven, dat de voortschrijdende saneering der open bare fiftanciën methodisch en energiek voortgezet zal worden door een regeering, die zeker is van den dag van morgen en vrij in haar handelen, in een sfeer van eendracht en arbeid, die de opvoering van de productie verzekert, in het bijzonder van de productie, die van belang is voor de landsverdediging. De premier wees op den plicht der regeering om van het parlement de noodige middelen te eischen voor de uitvoering van haar zware taak. Nadere uiteenzetting van het re- geeringsplan. Minister-president Chautemps heeft aan de leiders van de socialistische en communisti sche fracties zijn plannen uiteengezet, welke in de volgende vijf punten kunnen worden samengevat: ten eerste: Ministerieele stabiliteit, verze kerd door een trouwe meerderheid. ten tweede: diepgaande financieele hervor ming, welke volbracht kan worden dank zij de volmachten; ten derde: voorzichtigheid in het rythme van de sociale hervormingen: o.a. zou het pensioen voor oude arbeiders worden uit gesteld; ten vierde: versnelling van de productie door toepassing van de werkweek van veertig uur; ten vijfde: versterking van den socialen vre de, arbeidsconflicten moeten worden ge regeld overeenkomstig de wet op verzoe ning en arbitrage. HERRIOT. Groote verrassing te Parijs. Het besluit der regeering, het parlement Donderdag delegatie van bevoegdheden op financieel en sociaal gebied te verzoeken, heeft naar men uit Parijs meldt, in politie ke kringen verrassing gebaard. Chautemps heeft evenwel Zaterdag, na het debat .over de landsverdediging, zijn wil te kennen ge geven een politiek herstel te bewerkstelli gen. Chautemps heeft verklaard bereid te zijn de macht te laten aan een regeering welke was gevormd door representatieve politieke personen, zooals oud-premiers, onder opper gezag van Herriot. De ministerraad gaf er evenwel de voorkeur aan het parlement bij een te roepen om zich uit te spreken over den nieuwen koers. Het is duidelijk dat de spanningen in Frankrijk weer een hoogtepunt hebben be reikt. Zonder volledige medewerking van alle partijen lijkt het welhaast onmogelijk aan een verdere economischen opbouw te wer ken. Of de socialisten en communisten echter de door Herriot gevraagde machtigingen zul len willen verleenen is zeer de vraag. Waarschijnlijk zal het Kabinet echter bij weigering aftreden en op deze wijze de uiterst linksche groepen voor een moeilijk probleem stellen. Wereldrecord valsahermspringen verbeterd. De Fransche parachutist, James Williams, heeft bij Chartres het werldrecord val- schermspringen verbeterd door van een hoogte van 10.800 meter te springen. Eerst op 2000 meter van den grond opende hij zijn valscherm. Tot de opening van het scherm duurde zijn val 2 minuten 50 se conden. Het oude record stond met 7900 meter op naam van den Rus Efdokimof. In onderdeelen wordt het kampement der Russische Papanin-expeditie, nadat deze door de ijsbrekers bereikt was, op sleden geladen voor het transport naar boord, waarmede de onderzoekingstocht in het hooge Noorden eindigde. Japanners steken de Gele Rivier over. Nieuwe Japansche par tij, De spanning aan het Westelijk front is sterk toegenomen. Vol gens berichten uit Hankau wordt he vig gevochten aan beide flanken bij het zuidelijke gedeelte van den spoorweg Tatoeng-Poetsjau in het Noordwesten van Sjansi. De aJpan sche troepen schijnen voornemens te zijn Toengkwan aan te vallen, de toegangspoort tot de provinciën Sjen si, Sjansi en Honan. Om deze po gingen te verijdelen, doen de Chi- neezen aanvallen op de flanken van het Japansche leger langs den spoorweg. Het Japansche geschut was gisteren reeds op Toengkwan gericht. In het noordwesten van Sjansi is een kleine Japansche afdeeling de Gele rivier overgetrokken. Zij werd echter door de Chi- neesche troepen vernietigd. Gele Rivier overgestoken. Thans wordt bekend dat Japansche afdee- lingen er op 3 Maart in geslaagd zijn de Gele Rivier over te steken in het uiterste Noorden van Sjansi, op een plaats waar de stroom dichtgevroren was. Zij bezetten Foekoe, doch werden onmiddellijk naar haar oorspronkelijke stellingen teruggedre ven door hevige Chineesche tegenaanval len. Nieuwe partijen in Japan? Onder leiding van Prins Konoye. Japansche bladen weten mede te deelen, dat ministerpresident Konoje waarschijnlijk de voorzitter zal worden van een nieuwe politieke partij, die tot stand zal komen door samensmelting van de Minseito en de Soejoekai-partij. Een der bladen meent te weten, dat de Seijoekai Dix de op een na grootste partij, reeds besloten heeft, tot de nieuwe partij toe te treden, op voorwaarde dat Konoje hiervan voorzitter wordt. Het blad schx-ijft, dat de Minseito-partij nog geen besluit ge nomen heeft, doch dat verscheidene harer leden actief deelnemen aan de campagne voor de niehwe partij. 800.000 Chineezen gesneuveld. Volgens den woordvoerder van het Japan- schel eger zijn tot dusver 800.000 Chineezen gesneuveld of gewond. Een half millioen Chineezen zijn onder de wapenen. Uit betrouwbare bron verluidt, dat de eischen, tot dusverre bij de consulaten te Sjanghai ingediend tot vergoeding van schade, aangericht tijdens de vijandelijkhe den in de stad, een bedrag van ruim vijftig millioen gulden beloopen. ONGEKEND CYNISME BIJ DE DADERS. De tweede sensationeele wending in het monsterproces van Moskou is de bekentenis van Jagoda, den ex- chef van de Russische geheime po litie geweest. Deze verklaarde medeplichtig te zijn geweest aan den moord op den beroemden Russischen schrijver Maxim Gorki. Een der beschuldigden, de dokter Lewin, vertelde hoe Jagoda reeds in 1933 order voor den moord had gegeven en hoe hij ten slotte met zijn collega's Gorki en drie an dere door Jagoda aangewezen personen had omgebracht. Het was niet moeilijk. Het was meer een zaak van nalaten, dan van doen, aldus dokter Lewin, want alle vier personen hadden een zwakke gezond heid. Jagoda had uitgelegd, dat de dood van Gorki zeer gewenscht was, daar Gorki groot gezag genoot in binnen- en buitenland en stellig niet bereid zou zijn de nieuw in te stellen regeering te steunen. Lewin nam toen den toestand van den patiënt in studie en werkte een plan uit, dat volgens zijn eigen mededeelingen als volgt werd uitge voerd: de gezondheidstoestand van Gorki maakte lange wandelingen en lichamelijke inspanning ongewenscht. Lewin schreef hem toen voor juist veel te wandelen en in de buitenlucht te werken. De almachtige Jagoda. De macht van Jagoda over de twee dok toren werd steeds grooter naarmate zij zijn opdrachten uitvoerden. „Wat hadt re moe ten doen, toen Jagoda u beval zijn moord plannen uit te voeren?" vroeg Wisjinski. „Ik had Jagoda moeten ontmaskeren. Ik had alle gelegenheid om te handelen als een eerlijk burger der Sowjet-republiek", ant woordde Lewin. „Waarom hebt gij dat niet gedaan?" „Omdat ik een lafaard ben." Het groote moment kwam, toen aan Ja goda gevraagd werd of hij schuldig was aan de vele moorden. „Jagoda, bevestigt gij de verklaringen van dr. Kazakov?" vroeg Wisjinski. Jagoda stond langzaam op en keek de rechtbank aan. het hoofd opzij gebogen. „Ik ontken het geheel," zeide hij met toonlooze, maar duidelijke stem. „Ik zie Kazakov hier voor het eerst. Ik erken den dood van Gorki en Koeibysjev te hebben gewild, maar ik heb niets gezegd over Pesjkov en Menzjinski." De moord op Mcnsjinski. Wanneer de verklaringen van de dokto ren juist zouden zijn, werpen deze een schel licht op het niets ontziende cynisme waarmede de „tegenstanders" uit den weg zijn geruimd. Mensjinski, Jagoda's voor ganger leed aan agina pectoris. Hij werd periodiek door Lewin zelf of door Kasakof behandeld. Kasakof werkte met lysaten. Een reeks lysaten nu was blijkbaar scha delijk voor het hart van Mensjinskij, ter wijl andere daarentegen een kalmeerende uitwerking op zijn hart hadden. Wij spraken af, zeide Lewin, dat Kasa kof bij de behandeling van Mensjinskij de schadelijke lysatenreeks zou toepassera Maxim Gorki, na een bezoek aan Italië, in Rusland terug. Om den patiënt te dooden, zoo ging Lewin voort, schreeft ik hem medicijnen voor, die de werking van het hart moesten versnel len. Een combinatie van lysaten tezamen met middelen tot stimuleering van de werking van het hart moest in het or ganisme van Mensjinskij een nieuwen aan val van angina pectoris veroorzaken. Overeenkomstig onze voorschriften nam Mensjinskij 's morgens lysaten in en in den loop van den dag middelen tot stimulee- ring van de werking van het hart. Dien tengevolge deed zich bij hem spoedig een ernstige aanval van agina prectoris voor en plotseling stierf de patiënt tijdens zijn slaap. Het Deensche blad „Politiken" geeft eeni- ge rake typeeringen van de hoofdpersonen uit het Moskousche drama. Over de zitting van Maandag schrijft het blad o.a.: De beklaagden gedragen zich op zeer ver schillende wijze. Professor Pletniof is de ty pische oude verstrooide professor uit amu sante weekblaadjes. Hij is een voorwerp van vermaak voor de toeschouwers. Plotseling is hij zijn bril kwijt en lang en wanhopig zoekt hij naar dit instrument, totdat hij het ein delijk vindt onder een stapel manuscripten, die vlak voor hem liggen. Even daarna legt hij zijn bril weer naast zich neer op de bank en het zoeken begint weer van voren af aan. Telkenmale wanneer de toeschouwers hierom in lachen uitbarsten, hoort men Ulrich's stem: „Kameraden, ik verzoek om stilte." Een hamerslag en de kameraden zwijgen. Haat tegen hun ex-cheL Beklaagde Jagoda volgt het proces rus tig en bijna verstrooid. Hij is degene, die het ruwst door de Gepoewacht behandeld wordt. Als hij de rechtszaal binnenkomt, ziet men duidelijk, hoe Gcpoesoldaten hem brutaal stompen geven en als hij moest opstaan, om veiTioord te worden, trekken grutale handen, hem van zijn plaats, Verwachting: In het Noorder meest matige, in het Zuider. zwakke tot matige Westelij ke tot Zuiwestelijke wind ochtendmist vooral in het Zuiden, overigens licht tot half bewolkt, droog weer, weinig verandering in tem peratuur. Verdere vooruitzichten: Weinig verandering. Men kan duidelijk merken, dat zijn vroe gere ondergeschikten hem den vroegeren al machtige, haten en thans openlijk hun haat manifesteeren. Tegenover de andere beklaag den gedragen de Gepoesoldaten zich name lijk heel anders. Zij treden tegenover hen in het geheel niet brutaal op. Integendeel, tijdens de pauze geven zij hun dikwijls een sigaret op den koop toe. Troost door een nagelvijltje. Beklaagde Twanof, die beslist ook op een doodvonnis kan rekenen, vermaakt zich den heelen tijd met een nagelvijltje. Dit legt hij geen oogenblik neer en zelfs als hij verhoord wordt, kijkt hij met gebogen hoofd naar zijn handen en lijkt hij geheel in beslag geno men door zijn vijltje. Evenals Iwanof maakt beklaagde Rykof een zeer nerveuzen indruk. Ieder oogenblik haalt hij zijn horloge te ovorschijn en kijkt erop. Het ziet ernaar uit alsof hij contro leert, hoe lang iedere verklaring duurt. Boecharin maakt herhaaldelijk den indruk dat hij zelf een zakenman was. Hij zit den heelen tijd notities te maken, gebogen over stukken, waarin hij ijverig bladert. Oude collega's van hem, zeggen, dat hij hier pre cies zoo zit te werken als toen hij hoofd redacteur van de „Izwestia" was Hij schrijft met een ijver alsof hij een artikel klaar moet hebben nog voordat het blad ter perse gaat. In werkelijkheid echter zit hij slechts zijn verklaringen uit te werken, maar die zijn dan ook het beste verzorgd van het heele proces. Zij worden afgelegd in een uitgelezen Russisch. Elk woord is met de grootste zorg gekozen. „De procureur-generaal Wysjinski is door lopend best gehumeurd. Gisteren was hij een beetje heesch, doch dit is geen wonder, daar hij alle verhooren leidt en Ulrich, als voorzitter va nde rechtbank, slechts nu en dan tusschenbeide komt. Wysjinski drinkt daarom vandaag koude thee. IJzeren vuist van de Sovjet- Unie. In de ochtendzitting kwam het tot een zeer dramatische scène. Plotseling sprongen de Gepoesoldaten, die naast ieder van de beklaagden geposteerd zijn in de houding en plaatsten het geweer bij den voet. Men zag Wysjinski diep buigen; ook Ulrich boog. Een man was de rechtzaal binnengekomen, gevolgd door twee adjudanten. Het was Jes- jof, de tegenwoordige chef van de Gepoe- Jagoda draaide zich om en stond tegen over zijn vroegeren ondergeschikten Jesof. Het was een dramatisch oogenblik. Jesjof ging midden tusschen de toehoorders zitten en groette Wysjinski met een minzaam knikje. Alle oogen waren gericht op hem „den man, aan wien wij het te danken hebben, dat de misdadigers werden ontmas kerd zooals het in Radio-Moskou heet, „de ijzeren vuist van de Sovjet-Unie." Mot precies dezelfde woorden beschreef de omroeper van Radio Moskou twee jaar geleden Jagoda, die vandaag op de beklaag denbank zit. Geruchten om Greta Garbo. Een Napolitaansch journalist heeft een kort onderhoud gehad met Greta Garbo ini tegenwoordigheid van Stokowski. De film actrice ontkende stellig met Stokowski in het huwelijk te zijn getreden. Het Zweedsche consulaat te Napels heeft verklaard, dat daar geen enkel document gevraagd is of een stap ondernomen is voor een huwelijk tusschen Garbo en den diri« gent.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 1