Heftige stemming in Oostenrijk
Chautemps treedt af
DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
„Voorloopig geen
intern, vrijhandel''
Hier en daar botsingen
Morgen vonnis te
Moskou
Ernstige botsingen te Linz
J
Dr* Schacht blijft
Rij ksbankpresident
KONINGSTRAAT 78, DEN H3LDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
V R IJ D A G
11 MAART 1938
66e JAARG. No. 8255
Verscherpte censuur op Duitsche bladen
Nationaal Socialisten onthouden zich van de stemming
Prins Bernhard had een
drukken dag
Franco zet zijn opmarsch
voort
Het monsterproces te Moskou
Alle Joden uit de
Duitsche banken
Blum kabinetsformateur
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE
bilt seint»
Muiterij onder Japansche troepen?
Steun voor oudere
kleine boeren
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg.-Mlj. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
De aanhangers van Schuschnigg zijn gis
teren in geheel Oostenrijk een groote cam
pagne begonnen voor een „vrij Duitsch
Oostenrijk" en tegen de Nazi's, die zij de
saboteurs van „den Duitschen vrede" noe
men.
In alle dorpen en steden bulderen op
vrachtauto's opgestelde luidsprekers den be
volking toe,, stemt met Ja"
De spanning en de opwinding onder de
bevolking hebben een buitengewone vlucht
genomen. Groote menschenmenigten klit
ten vooral in de binnenstad samen. Het
verkeer der omnibussen moest gedeeltelijk
worden omgelegd. Het plaveisel zelf ziet
er uit als een sneeuwlandschap, daar de le
den van het vaderlandsche front millioe-
nen pamfletten hebben uitgegeven. Voort
durend hoort men leuzen als „Heil Schusch
nigg of „Heil Hitier".
Het verluidt, dat de propaganda de vol
gende dagen nog grooter zal zijn. Het Neu-
igkeitsblatt deelt mede, dat in alle steden
met meer dan- 5000 inwoners lijsten zullen
worden aangelegd, met de namen der per
sonen, die hun stem hebben uitgebracht. De
geruchten als zou de volksstemming worden
uitgesteld, worden door radio en pers tegen
gesproken.
In buitenland wonende Oosten
rijkers kunnen om technische redenen
hun stem niet uitbregen.
Officieel wordt medegedeeld: op bet bu
reau van den leider van het vaderlandsche
front komen voortdurend verzoeken om in
lichtingen binnen over de voorwaarden
van deelneming aan de volksstemming van
a.s. Zondag.
Een formeele stemming onder in het bui
tenland wonende Oostenrijkers kan om
technische redenen van „volkenrechtelijken
en technischen aard" niet gehouden wor
den.
Betoogingen.
Bif betoogïngen van gisteravond zouden
fel het geheel 25 personen zijn gewond.
Verscherpte censuur'op Duitsche
bladen.
Het Duitsche Nieuws bureau meldt
dat volgens een mededeeling van de
persafdeeling der politie van heden,
Vrijdag, af tot en met a.s. Dinsdag
alle in Oostenrijk toegelaten uit
Duitschland ingevoerde bladen te
voren aan verscherpte censuur on
derhevig zullen zijn, hetgeen wil zeg
gen, dat deze bladen pas bij de abon-
ne's zullen mogen worden afgele
verd en op straat mogen worden
verkocht, nadat zij daartoe zullen
zijn vrijgegeven.
De krachtige houding van Schuschnigg
Welke zoozeer afwijkt van die welke men
na de knieval te Berchtesgaden had ver
wacht, heeft in Duitsche officieele kringen
groote verontwaardiging en ergernis ver
wekt.
Hier en daar klinkt een dreigend geluid.
Om te beginnen hebben de Oostenrijksche
Nazi's bevel gekregen zich aanstaande Zon
dag van stemming te onthouden.
Hierdoor zal natuurlijk een zege van
Schuschnigg veel van haar waarde verlie
zen.
Daarnaast begint de Duitsche pers, die
e^rst een volkomen stilzwijgen over de volks
stemming had bewaard, op heftigen toon te
komen.
Uit alles blijikt, dat men in Duitschland,
waar men Oostenrijk reeds als vazalstaat
had beschouwd, ten hoogste verontwaar
digd is over Schuschnigg's houding die
„een verraad is aan de overeenkomst van
Berchtesgaden", zooals de Völkische Be-
obachter zegt.
Met klem wordt geëischt, dat Oostenrijk
desnoods door gewold gedwongen wordt
de verplichtingen tegenover 't Derde Rijk,
aangegaan, na te komen.
Italië ziet toe.
Opvallend is het weinige commentaar,
dat de Italiaansche pers aan de Volksstem
ming wijdt. Men bepaalt er zich toe te ver
klaren, dat het een zuiver bionenlandsche
aangelegenheid is.
Ongerustheid in Londen.
Ook Engeland volgt met belangstelling
de ontwikkeling der zaken in Oostenrijk.
Men verheelt zich niet, dat eventueele on
lusten voor Duitschland een reden tot mi
litair ingrijpen zouden kunnen vormen en
acht de toestand niet van gevaar ontbloot
Het bezoek aan Londen beëin
digd. Vandaag weer naar
huis.
Zoo wij reeds mededeelden moet het be
zoek van Prins Bernhard aan Engeland als
strikt particulier beschouwd worden.
Gisteren heeft Z. K. H. in het Westend
gewinkeld. De lunch werd gebruikt ten
huize van zijn gastheer en gastvrouw,
den heer en mevrouw Hoyer-Miller. Ind en
namiddag bracht Prins Bernhard een be
zoek aan Koningin Mary, waar Z. K. H.
thee heeft gedronken.
Verder was Z.K.H. aanwezig bij een verlo
vingsfeest van de dochter van Sir John Maf
fey, den vroegeren onderstaatssecretaris
van koloniën, om den dag te besluiten met
schouwburgbezoek. Naar wij vernemen zijn
Prins Bernhard en Prinsch Aschwin heden
morgen per Zeelandboot naar ons land te
ruggekeerd.
Belihite gevallen.
In Londen wordt vernomen, dat Belihite
gisteravond in handen der rechtschen is ge
vallen. De opmarsch van Franco wordt
voortgezet, en volgens rechtsche berichten,
zouden de troepen weinig tegenstand ont
moeten. In de sectie van Siërra Guadarra-
ma hebben de regeeringstroepen, aanvan
kelijk verrast door de snelle aanvallen der
Francosoldaten, zich krachtig verdedigd. Zij
zouden hier de rechtschen tot staan gebracht
en eënige stellingen heroverd hebben.
Vandaag stelt de aanklager zijn
eisch.
De geheime zitting in het proces te Mos
kou heeft tot doel gehad bijzonderheden te
vernemen in de spionnage ten voordeele
van buitenlandsche staten.
Na afloop van de zitting werd be
kend gemaakt, dat de beklaagden
de rechtbank in staat hadden ge
steld de namen van buitenlandsche
agenten te weten te komen, met wie
zij verraderlijke betrekkingen, had
den onderhouden.
Jugoda, zou in tegenstelling met zijn ver
klaringen in openbare zitting erkend heb
ben de zoon van Trotzki te hebben ver*
moord. Heden zal de openbare aanklager
zijn strafeisch indienen, morgen is het von
nis te verwachten, dat voor vele verdach
ten wel een doodvonnis zal beteekenen.
Gewonden aan beide zijden.
Volgens de laatste berichten droegen de
betoogingen der nationaal-socialisten een ern
stig karakter. Bij hun terugkeer naar het
Bruine Huis te Linz, kwamen verscheidene
nazi's in botsing met miliciens van het
stormkorps, de organisatie van het vader
landsche front. Er werd van de vuurwapens
gebruik gemaakt, en drie nazi's werden ge
wond, waarvan twee ernstig.
Nationaal-socialistische versterkingen ont
moetten onderweg acht stormkorpslieden, die
in den loop van een nieuwe vechtpartij ern
stig gewond werden en naar het ziekenhuis
moesten worden vervoerd.
Om één uur in den morgen belegerden de
nazi's het gemeenschappelijk gebouw van
het vaderlandsche front en het stormkorps,
en eischten de miliciens, die op de nazi's ge
schoten hadden, op. De Linzer politie vroeg
in verband hiermede versterking. Intusschen
ontvingen de nationaal-socialisten de verze
kering, dat een onderzoek zal worden inge
steld, waarop zij zich verspreidden en de rust
weerkeerde.
Bevestigd wordt dat aan beide zijden ge
wonden gevallen zijn.
Scherpe woorden van Dr. Ley.
Dr. Ley heeft gisteren in het sportpa
leis een rede gehouden voor het personeel
van banken en verzekerings-maatschappijen.
Hij zeide hierin o.a.:
Dat men niet zal rusten voor de
laatste Jood uit de Duitsche banken
verdwenen zal zijn.
Ook heeft hij verklaard, dat het natio-
naal-socialisme geenszins den godsdienst
vijandig is.
„ECONOMISCHE VRIJHEID IS GEEN
DOEL IN ZICH ZELF", ZEGT
Mr. STEENBERGHE.
In een buitengewone vergadering van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken te
Rotterdam heeft de minister van Economi
sche Zaken, Mr. M. P. L. Steenberghe, een
belangrijke rede gehouden over: De Neder-
landsche havens en de Nederlandsche eco
nomische politiek."
Uit deze rede stippen wij het volgende
aan:
Mr. Steenberghe.
De vrijheid is een kostelijk goed,
doch slechts binnen de grenzen, door
het algemeen belang getrokken. De
kern van de kwestie ligt hierin, dat
het geen exioma is, zeker niet onder
de huidige omstandigheden, dat de
economische vrijheid het beste mid
del is tot het bereiken van 't hoogst
mogelijke welvaartspeil, en nooit
met het algemeen belang op econo
misch en sociaal gebied .in botsing
zou kunnen komen. Komt er echter
een dergelijke hotsing, dan moet. de
economische vrijheid zwichten, want
zij is geen doel in zichzelf.
Vast staat, dat de wijzigingen in de struc
tuur van het economische leven steeds meer
nopen tot regelend ingrijpen van overheids
wege. De minister merkte voorts op, dat
de maatregelen, welke zijn genomen
om buitenlandsche maatregelen het
hoofd te bieden, een levensduur heb
ben gelijk aan deze buitenlandsche
maatregelen. Op dit gebied is het
noodig rekening te houden met de
werkelijkheid, een werkelijkheid,
welke heeft geleerd, dat men binnen
afzienbaren tijd niet tot eên stel-
stel van internationalen vrijhandel
zal terugkeeren.
Velen zullen dit, zoo zeide Mr. Steen
berghe, betreuren, doch men mag de oogen
niet voor de werkelijkheid sluiten.
Dfi LAATSTE POSTWAGEN. Op het traject DtetramazeU—Holzkirchen in
Oherhayern rijdt nog steeds de postwagen, de éénig-crvergeblevene in heel
DvMecUaad. Men te voornemens dit enderweUcha schilderachtige vervoer-
teteAei op meerdere planteen te te roepen,
Naar een links-georiënteerde volks
front-re geering?
Kans om te slagen nog twijfel
achtig.
Ons sterk vermoeden dat wij gis
teren uitspraken omtrent een ze
ker te verwachten val van het ka
binet Chautemps is bevestigd ge
worden.
Chantemps en zijn ministers zijn
afgetreden en Leon Blum heelt de
opdracht van President Lebrun aan
vaard een nieuw kabinet samen te
stellen.
Hij tracht een nieuwe Volksfrontregeering
samen te stellen met meer linkschen inslag,
doch het is duidelijk, dat de vorming van
een dergelijk kabinet op breeden basis Blum
veel last zal bezorgen.
Wat doen de radicalen?
Reeds heeft Blum eenige besprekingen ge
voerd, o.a. met Thorez van de communisti
sche partij. De communisten verlangen een
volksfrontregeering, opdat het programma
an dit front wordt uitgevoerd.
Ook de radicaal-socialisten hebben
hun aanhankelijkheid aan het Volks
front betuigd, maar zij wenschen po
sitieve verklaringen omtrent de
handhaving van de niet-inmengings-
politiek en de saneering der linan-
tiën.
LEON BLUM.
Waarom Chautemps heenging.
Chautemps, die volgens den Parijschen
correspondent van het Hbs. in het geheel
niet scheen te treuren om zijn heengaan,
heeft in een groote rede zijn aftreden ge
motiveerd.
Het voornaamste doei van de verklaring
was, uiteen te zetten, dat de toestand in
het geheel niet catastrofaal is en dat het
geen dringende moeilijkheden van de schat
kist zijn, die de regeering tot het vragen
van de volmachten hebben gebracht.
„Mijn opvolger zal nog meer mil-
liarden bij de Banque de France
tot zijn beschikking vinden", yerze-
D
f
r
Verwachting: Zwakke tot mati
ge N.W. tot Z.W. wind, in
het N. opklarend met koude
nacht, later zelfde tempera
tuur, in het Z. nevelig of
betrokken tot zwaar bewolkt
met zelfde temperatuur, wei
nig of geen regen.
Verdere vooruitzichten: Weinig
verandering.
OPNIEUW DOOR HITLER BENOEMD.
Aangezien de ambtsperiode van den
president van het directorium der
Rijksbank, Rijksminister dr. Hjal-
mar Schacht, 16 Maart 1938 ten
einde loopt heett de Führer en
Rijkskanselier overeenkomstig de
wet op de Rijksbank, dr. Schacht
wederom voor den duur van vier
Jaren benoemd tot president van het
directorium der Rijksbank
Van de fronten geen nieuws.
F-ankrijk's wapenleveringen aan
China wekken ongerustheid.
Het Chineesche persbureau te Shanghai
verklaart van betrouwbare zijde te hebben
vernomen, dat muiterij is uitgebroken in een
Japansche afdeeling te Shanghai, Nadere
berichten ontbreken.
Deze muiterij zou groote opwinding onder
de Japansche troepen hebben teweegge
bracht.
Van de fronten is geen nieuws.
In Tokio heerscht eenige ongerustheid over
het feit, dat Frankrijk ontzaglijke hoeveelhe
den wapenen en munitie aan China levert,
sinds de aankomst van den Chineeschen af
gezant Soen Fo te Parijs.
Men beschuldigt de Fransche autoriteiten
in Indo-China van anti-Japansche politiek.
Nieuwe bepaling.
Naar wij vernemen, heeft de minister van
Sociale Zaken bepaald, dat de kleine boeren
boven de 66 pr., thans in de B-groep mogen
worden opgenomen, geheel op kosten van
het Departement.
kerde hij. De reden van het aanvra
gen van de volmachten was dan
ook uitsluitend de wensch, de uit te
schrijven leeningen te doen slagen
door deze financieele vragen te ont
trekken aan eindelooze parlemen
taire debatten, die voor de stem
ming allerminst bevorderlijk zijn.
De heer Chautemps verdedigde zich ove
rigens tegen de beschuldiging, de sociale
maatregelen te hebben willen stopzetten,
mar hij kon moeilijk tegelijk een leening
openen en een voorstel tot het verleenen
van ouderdomspensioen doen, dat nieuwe
uitgaven vergt. Men had vertrouwen in de
regeering moeten toonen en afwachten.
Uit de houding der radicalen zou men
kunnen opmaken, dat de kloof tusschen hen
en de overige volksfrontpartijen niet onover=
brugbaar is.
Het is echter in de politiek de gewoonte
om gedachten door woorden te verbergen
en het wil ons voorkomen, dat groote groe
pen onder de radicalen beu zijn van de so
cialistische elementen en weer willen terug
keeren tot een politiek die grond onder de
voeten doet voelen.
Daar komt bij, dat de ontwikkeling van
den toestand in Rusland niet bevorderlijk
is aan de eenheid in 't communistische kamp
waar de Stalinisten en Trotzki-isten elkaar
geregeld in het haar vliegen.
Onder deze verdeeldheid lijdt de macht
van Thorez en wordt voor de radicalen een
oriënteering meer naar rechts steeds verlei
delijker.
Zonder nu Blum direct alle kans op sla
gen te ontzeggen, gelooven wij toch, dat de
oplossing van de crisis straks gezocht zal
worden in meer rechtsche richting.
Wij denken hier nog niet direct aan Flan-
din, maar geven Herriot en ook Chautemps
zeker een kansje.