De Oostenrijksche kwestie niet voor den Volkerenbond Groote spanning tusschen Polen en Littauen Hitler's triomphale intocht De Jaarbeurs geopend DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN'HOLLANDS NOORDERKWARTIER „Toepassing van geweld niet mogelijk", zegt Butler REIST PER WACO JCONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) 15 M A A R T 1938 66e JAARG. No. 8258 Engeland versnelt zijn bewapening Geen algemeene dienstplicht Hongarije blijft Volkenbondslid Versnelde Fransche bewapening Doodvonnissen te Moskou voltrokken Staatstoezicht op cursussen voor bet Middenstandsdiploma Dit nummer bevat 8 pagina's EERBER1CHT DE BILT SEINT. Franco nadert de kust HELDERSCHE COURANT Uitgave der UHg.-Mlj. Holland» Noorderkwartier N.V. te Den Helder DINSDAG Het lijkt ons toe, dat de methoden, die tijdens den geheelen duur van deze gebeurtenissen toegepast zijn, 'n ernstige veroordeeling noodig ma ken en dat zij een diepen schok heb ben toegebracht aan allen, die belast zijn met het behoud van den Europee- schen vrede, aldus de Britsche Mi nister-president Chamberlain, in zijn Lageirhuisrede van gisterenmiddag. Hetgeen gebeurd is, aldus vervolgde hij, kan niet nalaten een nadeeli- gen invloed uit te oefenen op de hoop der Britsche regeering op op heffing der misverstanden tusschen de naties en op een bevordering van de internationale samenwerking. Het zou onnoodig Kunnen lijken de ge ruchten te weerleggen, volgens welke de Britsche regeering haar toestemming, zoo niet haar aanmoediging gegeven zou heb ben aan de gedachte van een opslokken van Oostenrijk, waren er geen bewijzen voor, dat dergelijke geruchtep in vele kringen ijverig de ronde doen. Het ligt voor de hand, dat er geen enkele grond, welke ook, voor der gelijke geruchten bestaat en de verklaring, die ik reeds heb afgelegd, toont duidelijk, dat de Britsche regeering met klem afkeu ring uitspreekt, zooals zij altijd haar afkeu ring uitgesproken heeft over daden, als die, waarvan Oostenrijk het tooneel gemaakt is. Chamberlain had er tevoren op gewezen, <iat het Britsche protest door Berlijn was verworpen als ontoelaatbaar, omdat de Duit- sche regeering zich op het standpunt stelt, dat de vorm der betrekkingen tus schen het Rijk en Oostenrijk slechts beschouwd kan worden als een in terne Duitsche aangelegenheid van het Duitsche volk, waarmede derde mogendheden zich niet hebben te be moeien, Chamberlain vervolgde: „Ik moet terstond de verklaring van von Neurath weerleggen als zou de Britsche re geering niet het recht hebben om zich te interesseeren voor de onafhankelijkheid van Oostenrijk. Het belang van de Britsche regeering in deze kwestie kan op geen en kel houdbaar motief ontkend worden. In de eerste plaats zijn Groot Brittanje en Oosten rijk beide leden van den Volkenbond en hebben beide, gelijk ook de Duitsche re geering, verdragen onderteekend, welke be paalden, dat de onafhankelijkheid van Oostenrijk onvervreemdbaar was, tenzij met goedkeuring van den Volkenbondsraad. Nog geheel hiervan afgezien moet de Brit sche regeering altijd geïnteresseerd zijn in de gebeurtenissen in Midden-Europa." Tijdens den geheelen duur van deze gebeurtenissen is de Britsche regeering in het nauwste contact gebleven met de Fransche regeering (toejuichingen) zoo vervolgde Cham berlain, welke naar ik verneem, eveneens een krachtig protest te Berlijn heeft ingediend op gelijke Wijze als de Britsche regeering. Ook hebben wij ons, conform de afgeslo ten verdragen, tot de Italiaansche regeering gewend, doch ontvingen geen volledige uit eenzetting harer opvattingen. Chamberlain herhaalde op dit punt van zijn rede, dat de Britsche regeering altijd duidelijk gemaakt heeft, dat zij krachtig de toepassing van geweldmethoden tot oplos- zing van dit probleem zou afkeuren. Hij vervolgde met te zeggen, dat het een hard feit is, dat niets deze actie van Duitschland Kon tegenhouden, „tenzij wij en anderen met ons bereid waren geweld te gebruiken". Ik stel mij voor, dat, al naar een ieders temperament de gebeurtenissen in onzen geest thans spijt of verdriet en misschien verontwaardiging (toejuichingen) wekken. Deze gebeurtenissen kunnen door de Britsche regeering niet met onverschilligheid en gelijkmoedig heid worden beschouwd. Zij moeten een effect hebben, dat nog niet kan worden afgemeten. De onmiddellijke resultaten moeten zijn het gevoel van onzekerheid en onveiligheid in Europa te verhoogen. Dit is geen oogenblik voor haastige be sluiten of achtelooze woorden. (Toejuichin gen), CHAMBERLAIN. Wij moeten den nieuwen toestand helder, maar met een koel oordeel zien en met het vertrouwen, dat wij gesteund zullen worden wanneer wij vragen, dat niemand, welke ook zijn particuliere opvattingen mogen zijn, zichzelf zal beschouwen als staande buiten welke uitbreiding ook der nationale inspanningen, die kunnen worden geëischt. (Toejuichingen). De debatten. Nadat Chamberlain zijn rede had uitge sproken, nam Attlee, de leider der Labour- oppositie. het woord. Hij zeide, dat de ont plooiing van het naakte geweld kwam juist op het oogenblik, dat de Britsche re geering vriendschappelijke besprekingen voerde met de Duitsche regeering. Deze gebeurtenis heeft naar het schijnt, het kaartenhuis ineengeslagen dat de eerste minister bezig was op te bouwen. Tegenover deze schending van Oostenrijk behoort ons antwoord te zijn: terug naar den Volkenbond, terug naar de handhaving van den steun aan de heerschappij van het recht, aangezien dit de weg is naar de hand having van den vrede. De leider der liberale oppositie, Sinclair, verklaarde: dit is niet de gelegenheid voor een partij-redevoering. Oostenrijk is geroofd door een leger van tienduizenden begeleid door tweehonderd bommenwerpers. Den eersten minister is medegedeeld, dat deze troepenzending slechts ontstaan is uit een verzoek van den nieuwen Oostenrijk sche kanselier. Niemand zal in staat zijn dit te aanvaarden. Deze troepenbewegingen zijn ondernomen ondanks de duidelijke beloften, die Hitier gegeven hèeft aan Schuschnigg, verleden jaar te Berchtesgaden, en volgens welke de onafhankelijkheid van Oostenrijk zou wor den geëerbiedigd. Sinclair voegde hieraan toe: laten wij schouder aan schouder staan tegen de Itali aansch-Duitsche samenzwering tot over- heersching van Spanje. Tsjecho Slowakije is niet het eerstvolgende slachtoffer, dat is Spanje. Wij behooren er op te staan, dat de interventie in Spanje tot staan komt, of dat de niet inmenging wordt afgeschaft. Na Sinclair voerde Churchill het woord. Hij zeide o.m.: De tegenstand zal hard zijn, maar toch ben ik er van overtuigd, en de rede van Chamberlain bevestigt dit voor mij dat de regeering zal besluiten tot tegenstand tegen aanmatigend inbreuk maken en dat het lagerhuis zekerlijk haar zal steunen om een groote rol te spelen in het streven naar behoud van den vrede in Europa en, wan neer hij niet kan worden behouden, in het streven naar het behoud van de vrijheid der naties. Spr. drong er op aan, dat de Britsche re geering een hernieuwde, wederom bezielde, onwrikbare aanhankelijkheid aan het Vol kenbondshandvest zou bespreken. Waarom geen stand te houden, zoo zeide hij, terwijl er nog een goed gezelschap is van machtige landen, die onze gevaren en ons streven dee- len. Wanneer een aantal staten bijeenge bracht werden rondom Groot Brittanje en Frankrijk in een plechtig verdrag tot on derlinge verdediging tegen een aanval, wan neer zij hun krachten zouden hebben ge schaard in een groot op het handvest be rustend bondgenootschap, en wanneer dit in 1938 tot stand gebracht werd, zou men zelfs thans nog dezen naderenden oorlog kunnen tegenhouden. Butler, de onderstaatssecretaris van buiten- landsche zaken heeft in antwoord op de de batten in het Lagerhuis gezegd, dat de Brit sche regeering door middel van den Brit- schen ambassadeur te Berlijn stappen zijn gedaan inzake het terugtrekken van de troe pen uit Oostenrijk en ten aanzien van de ka tholieken, joden en socialisten in Oostenrijk. De Britsche regeering heeft vernomen, dat het Duitsche leger teruggetrokken zal wor den nadat den normalen toestand zal zijn hersteld. Het toepassen van geweld Is niet mogelijk. Uit besprekingen, welke met vrienden van den bond zijn ge voerd, is gebleken, dat men eenstem mig van oordeel is, dat het voorleg gen van de Oostenrijksche kwestie aan den Bond noch een realistische oplossing zou brengen, noch een be vredigend resultaat zou hebben, doch alleen zou leiden tot een ietwat ver nederde positie. Vervolgens, doelende op de woorden van Chamberlain, zeide de onder staatssecretaris, dat de Britsche re geering niet voornemens is een vorm van dienstplicht in te voeren. Wat betreft de Britsche politiek in mid den-Europa, zeide Butler, dat de jongste ver klaring van Sir John Simon van 21 Febr. van dit jaar, inzake de verplichtingen van de Britsche regeering ten aanzien van Oosten rijk en Tsjecho-Slowakije de vernlichtingen zijn van ieder lid van den Bond ten aanzien van een ander lid. „Ik kan vanavond niet verder hierover spreken", zeide Butler tenslotte, en hij wees erop, dat in Engeland een strooming bestaat de gebeurtenissen te bezien van een natio naal standpunt en dat men gereed is tot een vereenigd nationaal optreden, wanneer dit noodig zou zijn. Tenslotte stemde het Huis eensgezind in met de houding van de regeering en werd het debat gesloten. „Het Duitsche rijk door niemand gebroken." Onder onbeschrijflijk gejubel, zect het D. N.B. heeft rijkskanselier Adolf Hitier gis termiddag om half zes zijn intocht te Wee- nen gehouden. Terwijl de klokken luidden verdrongen duizenden zich op straat om den bevrijder te begroeten. Toen de Fuehrer op het bal kon van hotel Imperial, waar hij zijn in trek heeft genomen verscheen juichte een duizendkoppige menigte hem hartstochtelijk toe. Later op den avond heeft Hitier van het balkon van zijn hotel een korte toespraak gehouden tot een menigte, die voortdurend om hem geroepen had. Hij zeide onder meer „Niet alleen de twee millioen menschen in deze stad, maar de 75 millioen van ons volk in één rijk zijn bewogen door dit keer punt in de geschiedenis. En zij allen leven in één gelofte, wat er ook mag gebeuren, het Duitsche rijk, zooals het thansstaat, zal door niemand gebroken, door niemand verscheurd worden. Geen dreigen, geen nood en geen geweld kan dezen eed breken. Die eed wordt thans geloovig uitgesproken van de Duitschers van Koningsbergen tot Keu len en van Hamburg tot Weenen." De laatste berichten. Hedenochtend om 11 uur zal de rijkskan selier officieel op de „Heldenplatz" worden begroet, waarna troepen zullen defileeren. Men yerwacht, dat Hitier .verscheidene da gen te Weenen zal blijven alvorens naar Duitschland terug te keeren. Naar medegedeeld wordt, is het Oosten rijksche ministerie van buitenlandsche za ken opgenomen in den Duitschen diploma- tieken dienst. Alle leden der nat. soc. partij in Oostenrijk zullen de schade vergoed krij gen, die zij geleden hebben tengevolge van het optreden der vorige regeering. Generaal von Bock, de commandant van het achtste leger (in Oostenrijk), heeft in een dagorder gezegd dat de vereeniging van het Duitsche met het Oostenrijksche leger thans een feit is. Telegram van Mussolini. In antwoord op het telegram van Hitier aan den Duce heeft de chef der Italiaansche regeoring telegrafisch geantwoord: „Hitier Weenen. Mijn houding is be paald door de door de as bezegelde vriend schap tusschen onze beide landen. Musso lini." Het telegram van Hitier aan den Duce is door de italiaansche pers zeer gunstig be oordeeld. Geen aansluiting bij het anti komintern-verdrag. Hoewel door de aansluiting van Oosten rijk bij Duitschland een einde is gekomen aan de overeenkomst van Rome, wordt in welingelichte kringen verklaard, dat Hon garije zijn standpunt, zooals dit op de drie voudige conferentie van Januari 1938 tot uiting is gekomen, handhaaft. Dit wil zeggen, dat Hongarije zich niet zal aansluiten bij het anti-komintern-ver drag en den Volkenbond niet zal verlaten. Beek keert overhaast uit Rome terug Grensinsident aanleiding tot agitatie. Het jongste grensincident tusschen Polen en Littauen, waarbij een Poolsch soldaat werd gedood, heeft aanleiding gegeven tot groote spanning tusschen deze beide lan den. MINISTER BECK. Minister Beek is overhaast uit Rome vertrokken en naar Warschau teruggekeerd. Reeds zouden Littau- sche troepen aan de Poolsche grens geconcentreerd zijn. Onder de be volking van 't grensgebied van Wil na heerscht groote opwinding. Incident in Poolsche Senaat. De Poolsch-Littausche spanning heeft ge leid tot een anti-Littausche demonstratie in den senaat. De senator Foedakowski, die een interpellatie aanvroeg, werd toege juicht. Men schreeuwde: „Genoeg Littau- sche uitdagingen, naar Kaunas". Ook tijdens een radio-uitzending werd het volk opgehitst tot een aanval op Littauen. De Poolsche bladen schrijven dat Polen niet kan dulden dat op dertig kilometer van Wilna een toestand heerscht als in Pata- gonië. Men kan niet verwachten, dat Polen zijn minderheden aan de overzijde van de grens niet zal verdedigen. Verklaringen van Blum. In een conferentie met de algemeene ar beidersfederatie heeft Blum gisteravond gezegd, dat de kamer dringend verzocht zal worden aanvullende credieten toe te staan ten behoeve van een versneld bewapenings programma. De arbeidersafgevaardigden verklaarden zich hiermede in principe ac- coord. Tegen journalisten heeft Blum ver klaard, dat de finantieele kwesties niet ge scheiden kunnen worden van de algemeene vraagstukken in Frankrijk. Beroepen verworpen. Nadat het door Boecharin, Rykof, Jagoda en veertien anderen ingediende beroep is verworpen, zijn deze zeventien veroordeel den vannacht terecht gesteld. Benoeming van inspecteurs en geoommiteerden. De minister van Economische Zaken heeft, naar het Hsb. verneemt, eenige inspecteurs aangesteld om toezicht te oefenen op de cursussen, zoowel op die, welke vanwege de drie Middenstandsbonden worden gege ven, als die, welke van particulieren uit gaan, uit te oefenen. Bovendien zal de mi nister van economische zaken voor de af te nemen examens gecommitteerden benoe men. gelijk deze ook voor gewone onder- wijs-examens worden aangewezen. Deze maatregelen heeft de minister van Economische Zaken genomen om discri minatie van de particuliere cursussen ten opzichte van de cursussen der middenstands bonden te ontgaan. Hoewel dienaangaande nog geen beslis sing is genomen, is de mogelijkheid niet uitgesloten, dat op den duur dit nieuwe onderdeel van het handelsonderwijs, alsme de het daarop uit te oefenen toezicht, zul len worden overgedragen aan het Departe ment van Onderwijs, Kunsten en. Weten schappen, Verwachting: Zwakke tot mati ge, meest Zuidelijke wind, plaatselijk ochtendnevel, ove rigens helder tot licht of half bewolkt, droog weer, koude ochtend, overdag zelf de temperatuur. Verdere vooruitzichten: Waar schijnlijk toenemende bewol king. „DEN KOOPMAN HET RISICO, MAAR OOK DE WINST." RECORDAANTAL VINGEN. INSCHRIJ- De kansen op een betere samen werking op internationaal econo misch gebied, zijn door de ontwikke ling van den internationalen toe stand gedurende de laatste dagen naar een verre toekomst verschoven. Aldus de president van het Jaarbeursbestuur, Dr. Fentener van Vlissingen, tijdens een pers maaltijd, aangeboden ter gelegenheid van de opening van de 38e Nederlandsche Jaarbeurs. We leven echter snel, vervolgde de voor zitter en, ofschoon het onmogelijk schijnt, kan de toestand spoedig weer veranderen, waardoor samenwerking wèl mogelijk wordt. Dat de koopman van heden niet, meer, zoo als in de 17de eeuw, tegen allerlei risico's verzekerd is, acht de heer Fentener van Vlis singen geen nadeel. Men late echter den koopman, die een risico wil dragen, ook het voordeel van :or hem gemaakte winst! De opening. In tegenstelling met vorige jaren, is thans de Jaarbeurs oo Plechtige wijze geopend door Z. K. H. Prins Bernhard, in zijn kwaliteit van Koninklijk Commissaris. De heer Graadt van Roggen, secr.-generaal, heeft een belang wekkende rede gehouden waarin hij deed uitkomen, dat ondanks den verwarden internationa len toestand, *"et bedrijfsleven gezond is, en paraat voor een nieuwe bewe ging. Waarde invoer half milliard ge stegen, uitvoer 400 millioen. De waarde vand en invoer van ons land steeg van een milliard gulden in 1936 tot anderhalf milliard in 1937. De waarde van den uitvoer van 750 millioe ntot een milli ard 150 millioen. Liet goederenverkeer in onze havens nam in 1937 met bijna 30% toe. De spoorwegont vangsten, die in de voorafgaande jaren een sterken achteruitgang te zien gaven, konden in 1937 van f 95.6 millioen weer tot f 99.6 millioen stijgen. De opbrengst van de P.T. T., die eveneens in de laatste jaren een neiging tot dalen had getoond, steeg van 1936 op 1937 op een totaal van 70 millioen met 3 millioen. Ook de ingetreden verbetering op de ar beidsmarkt mag wel in hoofdzaak aan de verbetering van den economischen toe stand worden toegeschreven. Het gemiddeld, aantal ingeschreven geheel-werkloozen, dat in 1936 van 385.000 (in 1935) tot 414.000 ge slegen was, daalde in 1937 tot 369.000, dus reeds beneden het cijfer van 1935. Het plaatsingspercentage werkzoekenden, dat in 1935 op 1936 slechts van 4.06 tot 4.18 gestegen was, monteerde in 1937 van 4.18 tot 5.08. Uit het enorme aantal inzendingen op de ze jaarbeurs blijkt, dat tegen den algemee- nen economischen druk der zware crisisja ren in de jaarbeurs groeit. Volgens mededeelingen van beide zijden, maken Franco's troepen groote vorderingen. De troepen van generaal Yagne hebben gis teravond zes uur Caspe bezet, terwijl zij ver der in de afgeloopen zes dagen een recht hoek van 90 bij 60 kilometer veroverd heb ben, waaronder Calande. Zij bevinden zich nu op ongeveer 20 k.m. van de Catalaansche grens. Alcaniz werd door een Italiaansche gemotoriseerde colon ne bezet, waarbij echter de regeeringstroe- pen 50 stukken geschut in veiligheid kon den brengen. Wederzijdsche berichten melden het neer schieten van 6 vliegtuigen van Franco nabij Alcaniz, waartegenover Franco er 7 van de regeering wist neer te halen. door geheel West-Friesland naar Den Hel der, Wieringermeer en Amsterdam. VLUG. VEILIG GOEDKOOP. Verwarmde wagens.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 1