Toen de Nederlandsche Marine nog zeilde t prebihbeurten Die NACHT-HOEST zol ophouden! MtacUnLeuwj Romantiek en...hard werken akkers Abdijsiroop VEEL GELD bad youdenxiloth. 3EEMSTERBOER Zaterdag 16 April 1938 Tweede Blad Over „De Turk ophangen", „laarzen" en „handdaggen" Vlug en goed vervoer gaat samen per „ESONA Steigerwerk Onderscheiding stadgenoot Vele kleintjes Auto in sloot gereden ZAKENNIEUWS The Wanderers Prijsvraag voor de jeugd Weeterkerk, (Helden der Zeepiein). Ontsierende vetwormpjes en huiduitslag verdwijnen snel met witte Purol Victoria cn haar huzaar JUWELIER i Eenigen tijd geleden, bij het vertrek van een onzer oorlogsbodems naar de Oost, hebben wtf geschreven, dat dit eigenlijk het meest Nieuwediepsche moment is wat zich denken laat: een schip, dat de haven verlaat, de be manning aangetreden op de dekken, en half Nieuwediep wuivend en joelend op de steigers achterblijvend. Ddt is een tafreel, dat altijd zijn eigen bijzondere sfeer gehad heeft en dat zoo specifiek Helders te noemen is. Ook vroeger vertrokken vanuit de haven van Nieuwediep de schepen van 's lands vloot, maar dat was toch wel even anders. Toen beteekende een afscheid véél meer dan nu een verbreken van banden. Toen was er nog geen radio-contact tusschen Insulinde en moeder land, toen was er nog geen vliegpost, die de brieven in enkele dagen over een machtig deel van den aardbol droeg, toen waren er nog geen snelle mailbooten, die de reis in minder dan een maand aflegden. Dat was een andere tijd bij de Marine, een tijd met zijn eigen karakter, een tijd boordevol geladen met herinneringen en waarover de thans nog in leven zijnde oud-marinemannen spreken met de tintelingen van vreugde in hun oogen. Per zeilschip over de wereldzeeën. Een harde tijd bij de marine. Het waren de jaren, dat de schepen van 's lands vloot vele maanden over de wereld zeeën zwalkten, om te komen in Batavia of Soerabaia, alwaar men voor de zoo vurig ver wachte aflossing kwam zorgen. Dan weer terug, weer een reis van maanden en maan den, dwars over de enorme lap water tusschen Indischen en Atlantischen Oceaan. Daar zit romantiek in onze oude Neder landsche Marine. Romantiek in deze tochten met zeilschepen, die uit Nieuwediep voeren en de enorme oversteek aandurfden, die reeds in die dagen de vaderlandsche defensie ter zee een goede klank bij de groote mogend heden bezorgde. Romantiek, ja, in den geest van de „Bounty", maar men vergete niet, dat de opvarenden van deze schepen zelf al zeer weinig romantisch waren. Zij hadden hun handen vol met het weeren van scheurbuik, want versche levensmiddelen bestonden er op de zeil vaart praktisch niet en het conserven- blikje was in die dagen nog niet uitge vonden. Had men geen koorts of leed men niet aan scheurbuik, dan was het van werken geblazen en we verzekeren U, dat je werken leerde op de vloot. De Hjfstraf. Nu Is dat alles geheel anders geworden, maar de herinnering bluft bestaan en een van de herinneringen is wel die aan de lijfstraf. Natuurlijk is zooiets tegenwoordig ondenk baar. Men zou het onmenschelijk en ont- eerend noemen op het bloote lijf een afram meling toegediend te krijgen, dat het bloed er langs liep, maar tenslotte geldt het ook hier: andere tijdenandere zeden. Daarby was het met deze lijfstraf aan boord eigenaardig gesteld. Toen zjj name lijk in '79 werd afgeschaft, ging er waarlijk geen hoera-tje op de vloot op. Tenslotte beteekende de lijfstraf welis waar een zeer pijnlijke inpepering van kwade daden, maar het voordeel was, dat het er bjj bleef. Men ging niet meer naaf den Krijgsraad, omdat de tuchtiging als voldoende gold. Na '79 veranderde dat, en was het mogelijk, dat iemand eerst verscheidene maanden na het plegen van een overtreding voor den Krijgsraad ge daagd werd. Laarzen en handdaggen. Wat bijzonderheden van de lijfstraf betreft, men had het z.g. „laarzen" en het „hand daggen. Men werd daarbij vastgemaakt met gegorde hangmatten op het rooster, twee onderofficieren stonden klaar met den geesel, terwijl de provoost-geweldige bjj de executie assisteerde en als teeken zijner waardigheid een stokje, met een oranjelint eraan, in de hand hield. Dan ving de afstraffing aan, die gehouden werd „In Naam des Konings", terwijl tam boers en pijpers bij het rooster opgesteld ston den en ter opluistering van het geheel vroo- lijke marschmuziek lieten hooren... 99 Slagen was het maximum wat uitgedeeld werd, maar in verreweg de meeste gevallen was het min der. De verplicht aanwezige dokter had toe te zien, dat men het niei al te bont maakte en waakte tevens tegen simulatie. Men maakte namelijk veelal van den nood een deugd en stopte, alvorens met de tuchtiging aangevan gen werd, een stukje biet in den mond. a den tienden slag liet men het roode bietensap over de lippen loopen, hetgeen er op wees, dat "het slachtoffer een innerlijke verbloeding ge kregen had.., „De laatste is mijn!" Een wreed bedrijf, maar het paste in den tijd en zooals gezegd, toen men het afschafte was er van een verheugenis daarover geen sprake. Trouwens, de handen van het scheepsvolk za ten toch vrij los en zonder een goede lading geïncasseerde opdoffers werd geen Hollandsche pikbroek all round zeeman. Het hoorde er bij, men ontkwam er nu eenmaal niet aan. Als typeerend staaltje hierover het volgende: Als de provoost op een schip het alle hens aan dek floot, vloog alles in een razende run naar boven, maar hoe snel het ook in zijn werk ging, altijd klonk weer van des geweldigers lippen: „De laatste is mijn!" Helaas was er altijd één, die de laatste was en deze kreeg zonder aanzien des persoons een haal over z'n huid. Onbillijk zal men zeggen... noodelooze kwelling... het hoorde er bij op de vloot en niemand die het als iets bijzonders beschouwde. „De Turk optuigen". Ook de paedagogiek werd druk op de oude Nederlandsche vloot bedreven, maar op een wijze, die de huidige opvoeders wit van ver bijstering zou doen worden... Als voorbeeld daarvan gelde het z.g. „de Turk optuigen". Janmaat ging al heel jong op de vloot in dienst en wegens drukte of over vermoeidheid werd meermalen de bekende „kleine boodschap" (excuses le mot) nage laten. Daardoor kwam het nogal eens voor, dat de kooien bevuild werden en hoewel men dit tegenwoordig als een ziekte beschouwt, was dit vroeger een overtreding tegen de orde. Deswegen werd veelal door de onderofficieren een onderzoek ter plaatse ingesteld, en wee den overtreder. Hij werd aan dek gebracht, de kooi om hem heengeslagen met de natte plek onder z'n neus, hij kreeg een handspaak in z'n hand en aldus paradeerde de ongelukkige, in derdaad iets weghebbende van een Turk, ten aanschouwe der geheele bemanning. Merkwaardige instellingen, maar men meene niet, dat het op 's lands vloot strenger was dan bij de andere marines. Integendeel, daar was het veelal nog een graadje erger en gold de Nederlandsche als zeer humaan. Het zijn typsche gewoonten, waarover men de laatste oudgedienden, die nog in leven zijn, met een glimlach kan hooren getuigen. Het was een tijd waarin men gewend was aan een hard leven en speciaal het leven op zee was uitsluitend geschikt voor diegenen, die tegen het be kende „stootje" bestand waren. Als vergelijkend materiaal met de hui dige toestanden zijn deze byzonderheder echter ongetwijfeld Interessant. Reeds weken lang is men aan de Buiten haven bezig met den nieuwen steiger voor de T.E.S.O.-aanlegplaats. Men maakt vordering, dank zij het gunstige weer, want dat heeft men by dit zeewerk noodig. Onder de belang stelling van tal van gepensionneerden en werkloozen worden de palen in den grond geheid. Palen met een lengte van 7 tot 12 meter, van greenhout, dat tegen paalworm bestand is, zoodat ze meer dan een men- schenleven mee kunnen. Reeds heeft men een 125 meter nieuwen steiger aangelegd en over ongeveer twee maanden zal de nieuwe aanlegplaats van de T.E.S.O. gereed zyn. Daarna zal men het tweede gedeelte van den steiger, tot voorby Wierhoofd, onder handen nemen. Ook dit gedeelte behoeft meer dan dringend verbetering en als dan het rijk voor een vernieuwing van het achter den steiger liggende weggedeelte zorgt, is de entrée van onze haven weer goed. Met de laatste stor men heeft het Havenhoofd zeer geleden en is vru'wel onbegaanbaar. Het is zeer wen- scheüjk, vóór het reisseizoen. als honderden vreemdelingen hier een wandeling maken, te zorgen, dat de zaak in orde is. By' het heien voor den nieuwen steiger stuitte men de vorige week nog op zeer oude palen, die zeker wel honderd jaar geleden daarin gezet waren en waarvan slechts de koppen waren verwy'derd. Een duiker moest er by te pas komen om de oude stompen eruit te halen. Dezer dagen is te Alkmaar opgericht de model-mondaccordion vereeniging „Alkmaar". Ruim 70 dames en heeren hebben zich aange meld als werkend lid, waardoor 2 afdeelingen zijn gevormd, een dames- en een heeren-afdee- ling. die te zamen één geheel vormen. Voorts is er aan deze vereeniging verbonden een leer lingen-cursus, benevens een chromatisch or- kest-af deeling. De repetities vangen dezer dagen reeds aan. In de op 13 dezer gehouden alg. vergadering is met algemeene stemmen tot muzikaal leider benoemd de heer L. H. den Boer, dirigent van de E.H.M.A.V. „Bravo" al hier. Naar wy vernemen is onze stadgenoot ook aangezocht de leiding op zich te willen nemen van een te Schagen in wording zynd mondac- cordionorkest. Voor onze werkende werkloozen. De giften biyven binnenkomen, voor het uitstapje van onze jeugdige werkloozen. Mochten we gisteren een eindbedrag melden van 12.45, gisterenmiddag zyn nog eenige gaven ontvangen voor het sympathieke doeL We komen er. als ook andere stadgenooten hun steentje bydragen. Een groot bedrag is er niet mee gemoeid en zü verdienen het, onze jonge vrienden, die in het belang van de ge meenschap hun tyd besteden aan het maken van banken en lighallen, waarvoor zy slechts een bedrag van 1 pulden per week ontvangen. Wie gunt hen niet het uitstapje? Het aardige is, dat by de ontvangen bedra gen, kleintje zijn van jeugdige vriendjes. Ook vanmiddag tot vyf uur zullen we op ons kan toor gaarne gaven ontvangen. Gisterenmiddag noteerden we: N.N. 0.50, B. 0.50. N.N. J 0.25, J. C. Duinker 1.B. S. 0.50, Cor 1. Donderdagavond, om ongeveer half negen, zou de heer Kruit, van Schagen, op den Jan Verfailleweg den motor van zijn auto aan slaan, toen de wagen, die waarschynlijk op de eerste versnelling was blijven staan, plotseling vooruitschoot. De heer K. zag kans nog juist er voor weg te springen, zoodat hijzelf aan een overrijding ontkwam. De wagen reed echter, ter hoogte van „Mariahoeve", in de sloot. Een paard van Tesselaar was noodig om het vehikel op het droge te trekken, dat waarlijk nog in staat bleek zyn gestoorde reis voort te zetten. De firma Scheltis, v.h. Kooman, West straat 106, heeft haar bestaande zaak in heeren- en kinderconfectie uitgebreid in per ceel 108, met een afdeeling heerenkleeding naar maat (burger en marine). Hedenmid dag wordt deze nieuwe afdeeling van de zaak geopend. De heer Scheltis, die een meer dan 30-jarige ervaring heeft op het gebied van maatkleeding, hoopt zijn cliënten naar ge noegen te bedienen. KIJWIELZAAK E. N. HEYLIGENBERG. Naar in een advertentie in dit nummer wordt medegedeeld, is de bekende zaak in rijwielen in de Keizerstraat, die eenigen tijd in handen is geweest van den heer v. d. Hoogh, thans weer overgegaan op den heer E. N. Heyligenberg. Als bedru'fschef in aangesteld de heer Daan Lavell, die reeds 20 jaar in dit bedrijf werkzaam is. De zaak zal uitbreiding ondergaan en trachten de oude reputatie weer te vestigen. le Paaschdag in Casino. Voor de Paschen heeft de Casinodirectie weer een byzondere Band als attractie. Dit maal ia de keuze gevallen op het Dance Orchestra uit Den Haag „The Wanderers", een uitmuntende, groote band van 10 per sonen, welke hier reeds eerder met veel enthousiasme is ontvangen. „The Wanderers" zullen len Paaschdag 's middags en 's avonds in de origineele bezetting optreden. Dit orkest heeft vooral in Den Haag een zeer goeden naam. PAASCH-SOLREE. Dans-lnstituut Mouton. Het Dansinstituut „Mouton" geeft op a.s. Zaterdag een „gezellig Paasch-soireé" in Ca sino, waarby speciale Paasch-attracties op het programma staan en gelegenheid te over is voor danslievenden zich naar hartelijk aan Terpsichore te wyden. Voor verdere inlichtin gen zie men de advertentie. Ned. Herv. Gem. (Nw Kerk. Weststraat) le Paaschdag 10 uur, Ds. H.A. Enklaar Met medewerking van het Herv. Kerkkoor le Paaschdag 12 30 uur, kinderkerk Voorganger de heer J. Hocqué 2e Paaschdag 10.30 uur, Ds. F.W.J. v.d. Poel By het veertigjarig regeerings- jubileum van H.M. de Koningin. De Nederlandsche Schildersmaatschappy „Arti et Amicitiae" te Amsterdam schrijft, daartoe in staat gesteld door de „Huldigings commissie 1938 Amsterdam" en als onderdeel der feestviering by het 40-jarig regeeringsjubi- leum van H. M. de Koningin een prysvraag uit voor jongens en meisjes in Nederland en Koloniën. Er wordt van hen gevraagd een teekening die een gebeurtenis uit het leven van Koningin Wilhelmina uitbeeldt, of iets anders, wat dan ook, dat hun door de viering van het regee- ringsjubileum wordt ingegeven, bijvoorbeeld de geboorte van Prinses Beatrix. Ook mag iets worden nageteekend, maar de kans op een prijs of diploma is dan zeer ge ring. Een tiental kunstwerkjes, teekeningen van bekende schilders, leden van „Arti et Amici tiae" is als prijzen beschikbaar gesteld, ter wijl aan allen, die iets moois inzenden na tuurlijk moet het eigen werk zijn een fraai diploma op naam wordt uitgereikt. Aan de prijsvraag kunnen mededingen jon gens en meisjes die niet ouder zijn dan 16 jaar (die op 15 Augustus 1938 hun 17en ver jaardag nog niet hebben gevierd). De uitvoering der teekeningen wordt, wat het materiaal betreft, geheel vrij gelaten, doch de grootte van het papier, waarop zij worden gemaakt, zal 30 by 40 cm moeten be dragen. Naam, voornaam en adres moeten duidelijk aan de achterzyde der teekening worden aan gebracht. Zij, die op 15 Augustus 1938 jonger zijn dan 11 jaar, moeten de teekening, even eens aan de achterzijde met A. merken. Tee keningen van inzenders (sters), op die datum 11 en jonger dan 14 jaar, moeten met B. gemerkt worden en die van inzenders (sters) van 14 en jonger dan 17 jaar met C. De inzendingen moeten op 15 Augustus a.s. vrachtvrij het gebouw der Maatschappy heb ben bereikt. Zij moeten plat verpakt tusschen twee stukjes carton, worden ingezonden of be zorgd aan het adres van de Maatschappij „Arti et Amicitiae", Rokin 112, Amsterdam. De teekeningen zullen beoordeeld worden door een jury, samen te stellen uit twee leden van het bestuur der Maatschappij „Arti et Amicitae", een schilderes en een schilder aan te wijzen door de vergadering van stemheb bende leden der maatschappij, een lid te be noemen door de „Huldigingscommissie 1938", een lid aan te wyzen door den minister van Onderwijs. Kunsten en Wetenschappen en een door de Ned. Vereeniging voor Teekenonder- wijs. De uitslag der prijsvraag zal omstreeks 1 September 1938 in de dagbladen worden be kend gemaakt. Nauwelijks hebt Ge U ter ruste begeven, of die kwellende nachthoest begint weer I Neem daarvoor nu de vanouds beproefde Akkers Abdijsiroop, welke door een nieuwe toevoeging van Apotheker Dumont thans nóg sneller en nóg krachtiger werkt. Begin vandaag nog en vannacht reeds zult Ge rustig kunnen slapen door de bekende het beproefde hoest-geneesmiddel! Per flacon 90 ct., f. 1.50, f. 2.40. Overal verkrijgbaar. Hoe grooter flacon, hoe voordeeliger het gebruik. Over de uitvoering der bekende show operette van Paul Abraham, „Victoria en haar Huzaar", die op den Tweeden Paaschdag in Casino zal worden opgevoerd, schrijft de pers o.m.: De intense spanning, waarmee de aanwe zigen de drie bedryven hebben gevolgd, het geestdriftige applaus, dat vele malen by open doek opklonk voor prachtig gezongen of ge speelde scènes en voor de karakteristieke dansen, waren evenzoovele uitingen van het onmiskenbare niveau, waarop de weergave stond. Er zat spirit en vaart in en wie kon onbewogen blijven bij het hooren van die be kende meeslepende melodieën. N De regisseur Reinhard Rijke, die men bij zoo'n uitvoering niet ziet, heeft weer bijzonder knap werk geleverd. De tooneelaankleeding, van de finales iets bijzonders te maken, de verzorging van het aantal kleinigheden, waar zooveel van afhangt het acteeren. dit alles was evenals voorheen tip-top in orde. De heer Rijke verstaat zijn vak. De onzichtbare heeft weer een groot aandeel in het succes gehad. Links Mevr. Dora AriszSchrama, en rechts Mimi Mathyssen, die beiden in Paul Abra- ham's zangspel „Victoria en haar Huzaar" een hoofdrol vertolken, en voelke operette tweeden Paaschdag in Casino gegeven wordt. (Cliché's in bruikleen afgestaan door Haarlem's Dagblad). Geref. Kerk. (Jullanapark). le Paaschdag 's morgens 9 uur, caDd. J.J. Kedde van Utrecht 's Morgens 10.45 cand. J.J. Kedde 's Avonds 5.30 uur, Ds. Tollenaar 2e Paaschdag s morgens 10 uur, Ds. Tollenaar Geref. Kerk (Rehoboth-Kerk). le Paaschdag 's morgens 10 uur, Ds. Tollenaar, bevestiging ouderling 's Avonds 5.30 uur, cand. J.J. Kedde Collecte voor de zending onder Heidenen en Mohammedanen 2e Paaschdag geen dienst Oud Geref. Kerk (Hoogstraat). le Paaschdag 10 en 5.30 uur, leesdienst 2e Paaschdag 10 uur, leesdienst 2e Paaschdag 's avonds 7.311 uur Ds. Kramp, van Enkhuizen. Bevestiging Lidmaten Chr. Geref. Kerk (Steengracht). le Paaschdag, 's morgens 10 en 's avonds 5 uur, de heer J. Rebel 2e Paaschdag 10 uur, de heer J. Rebel Herst. Evang. Luth. Gem. (Weezenstr.). le Paaschdag 10.30 uur, Ds. W.J.F. Meiners Solozang Doopsgezinde Gemeente (Kerkgracht). le Paaschdag 10 uur, Ds. P.J. Smits Oud-Katholieke Kerk (Langestraat 76) le Paascheag 10 uur, dienst Vesper 7 uur n.m. 2e Paaschdag, 10 uur, Kerkdienst Evangelisatie (Palmstraat). le Paaschdag 10 uur, cand. J.J. Koning van Utrecht Maandag 2e Paaschdag 10 1 Ds. C.A. ter Linden, van A> Gebouw Middenstraat 117. le Paaschdag. 's Avonds 8 u„ Evangelisatie-samenkomst Donderdagavond 8 uur, bybelbespreking Evangelisatiegebouw, Vy'zelstraat: le Paaschdag. 's Morgens 10.30 uur, samenkomst Zondagmid. 4 u„ straatprediking Tulndor 's Avonds 8 uur, samenkomst 2e Paaschdag 's avonds 8 uur, samenkomst Leger des Heils. le Paaschdag. 7 uur v.m. Paaschwyding 10 uur v.m. Heiligingsdienst 8 uur n.m Verlossingssamenkomst Donderdag 8 uur n.m. Heiligingsdienst Kerk van Jezus Christus, Janzendw.str. 8 le Paaschdag. 's Morgens 9.30 en 's avonds 5 uur Samenkomsten. Hersteld Apostolische Zending Gemeente Slutsdykstraat hoek Schagenstraat. le Paaschdag. Geen dienst 2e Paaschdag 10.30 u., dienst HUISDUINEN Ned. Herv. Gemeente. le Paaschdag 's morgens 9 uur, Ds. M. van Wichen JULIANADORP Ned. Herv. Gemeente. le Paaschdag 10.30 uur, Ds. M. van Wichen Zendingsgebouw „De Ster der Hope". le Paaschdag 's morgens 10 en 's avonds 7 uur, Ds. N. de Zeeuw GEVEN WIJ VOOR APOTHEKEN. Van hedenavond 10 uur tot 2en Paaschdag 's morgens 8 uur is alleen geopend de apo theek van A. P. Hoolmans. Spoorstraat. Op 2en Paaschdag is alleen geopend de apotheek van W. H. Kingma, Kanaalweg. Van Dinsdag 19 April tot Maandag 25 April wordt avond- en Zondagdienst waar genomen door H..J, Rootlieb, Binnenhaven. OP- EN ONDERGANG VAN ZON En TIJD VAN HOOG- EN LAAG WATER. Wintertyd Zon op: ond.: Hoogw%ter 5.01 19.00 8.50 20.55 4.59 19.01 9.20 21.30 4.57 19.03 9.40 22.05 4.54 19.05 10.05 22.35 4.52 19.07 10.35 2310 4.50 19.08 11.10 23.50 4.48 19.10 12.00 April Z 17 Laagwater 2.50 15.05 18 19 W 20 D 21 22 23 3.20 3.45 4.05 4 30 4.50 5.25 15.35 16.05 1630 17 00 17 35 18.25 BEZOEK VAN ZWITSERS AAN NEDERLAND. Per extra-trein wordt hier te lande op 26 April a.s. een gezelschap Zwjtsers verwacht, ten getale van ongeveer 300 personen. Deze reis, welke tot 30 April duurt, is georganiseerd door de Zwitsersche Bondsspoorwegen. De lei ding bij het bezoek hier te lande berust, even als vorige jaren, by de Nederlandsche Reisver- eeniging. Tijdens hun verbluf in ons land zullen bezoeken worden gebracht aan Den Haag, Scheveningen, Rotterdam, Amsterdam, Volen- dam. Marken en de bloembollenvelden. Voorts staat op het programma een bezoek aan de provincie en de stad Utrecht.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 5