Vergelijking
Mei
Nederlandsch-
cn Britsch-Indië
Sportief eerbetoon
iusschen
V? Wgê
nffwr
Slachtoffer van de sancties
tegen Italië
Géén rassenbeginsel bij
het dansen
Ongewone hittegolf in Amerika
De vlicgbootverbinding net
Australië
De weg terug.**
Majoor van Heilsleger vermoord
WEELDERIG IS DE NATUUR
VAN ONZEN ARCHIPEL.
vrijwel allen hebben er geld aan verloren en
konden het niet vol houden.
De levensstandaard van den in
lander. Geen steenen huizen
en warme kleeding. Soerabaja
niet Indrukwekkend.
SOERABAJA, 16 April.
Evenals in Europa bestaat er in
Nederlandsch-Indië, voornamelijk
dan op Java, een sterke concurrentie
tusschen de spoorwegen en de auto
mobieldiensten, tenminste op de kor
te afstanden, want op de lange af
standen biedt de trein zooveel meer
gemakken, dat hier de automobiel
diensten wegvallen.
Een reis per autobus van Batavia naar
Soerabaja bijvoorbeeld wordt een heele on
derneming. Een regelrechte automobiel dienst
loopt hier niet en men is dus genoodzaakt
telkens met pak en zak over te stappen in
een anderen wagen, terwijl er tusschen deze
twee steden doorgaande treinen loopen met
eetwagen en 's nachts ook slaapwagens.
Het reizen per trein is in Neder
landsch-Indië zeer goedkoop. Als men
neemt „derde klasse voor Europea
nen, dan betaalt men nog geen cent
per kilometer. De autobussen zijn
evenwel nog goedkooper, een halve
cent en nog minder per kilometer.
Over betrekkelijk korte afstanden van
hoogstens enkele uren reisduur is het reizen
per autobus echter aangenamer dan het rei
zen per trein, men ziet meer van het land
en van zijn bewoners, daar heel vaak de
autobus stopt midden in een dorp of een
stadje, zoodat men beter het leven der be
volking waar kan nemen.
Persoonlijke redenen dwongen mij voor
eenige dagen naar Soerabaja te vertrekken
en ik besloot niet den trein, maar een der
vele autobussen te nemen, die tusschen Ma-
lang en Soerabaja rijden.
Lage loonen.
En de treinen en de autobussen kunnen
hier zooveel goedkooper zijn dan in Europa,
omdat hier de arbeidsloonen aanmerkelijk
lager zijn. Een chauffeur, een machinist, heb
ben een loon van vijftien tot twintig gulden
per maand, een bedrag, waarmede in Euro
pa de menschen nauwelijks een week zou
den kunnen rond komen. Men kan echter
toch in dit geval niet spreken van een „hon
gerloon", want honger behoeven de men
schen bij dit inkomen hier niet te lijden. We
hebben in Europa nu langzamerhand ook wel
loeren inzien, dat de hoogte der loonen niet
alleen beslist wordt door het uitbetaalde
geld, maar minstens even sterk door de
kosten van het levensonderhoud.
Schoenen zijn een marteling.
Een inlandsche chauffeur kan van
zijn loon niet op dezelfde wijze le
ven als een Europeesche chauffeur,
maar hij wenscht dit ook niet.
De inlandsche chauffeur stelt andere
eischen aan zijn voeding, aan zijn
kleeding, aan zijn woning, wat voor
een belangrijk deel samenhangt
met het klimaat.
Zou men hem Europeesche voeding, Euro
peesche kleeding en een Europeesche woning
willen verstrekken, dan zou hij daarmede
volstrekt niet tevreden zijn. Zoo'n inlandsche
chauffeur of treinmachinist komt er uit zucht
tot nabootsing of uit neiging tot „deftig
doen" wel eens toe zich een paar schoenen
aan te schaffen, maar voor zijn genoegen
draagt hij die niet. Het is voor hem een
soort marteling.
Het is uiterst moeilijk een vergelijking te
maken tusschen de in verschillende landen
betaalde loonen, indien men niet voldoende
op de hoogte is van de in die landen heer-
schende toestanden.
In Indië bijvoorbeeld heeft geen in
lander behoefte aan stevig gebouwde
steenen huizen, aan warme kleederen
of aan dekens, daar men hier immers
geen winter en geen koude kent
De groote autobussen, die hier het verkeer
tusschen vele steden en dorpen onderhouden,
zien er keurig uit en doen in niets onder voor
de autobussen in Europa. Eigenaardig is het,
dat de ondernemers bijna allen Chineezen
zijn.
Aanvankelijk hebben ook Europeanen zich
aan zulke ondernemingen gewaagd, doch
De Chineezen doen het anders.
Een der oorzaken hiervan was, dat derge
lijke door Europeanen ondernomen autobus
diensten gewoonlijk „topzwaar" werden.
Er was een Europeesche directeur, die
naar Europeeschen maatstaf wilde verdie
nen. Er was vaak nog een Europeesche boek
houder, er waren soms Europeesche inspec
teurs en al deze heeren moesten zwaar wor
den betaald, ten minste naar inlandsche
begrippen. De Chineezen doen dit anders.
Enkele samen beginnen met weinig geld
een automobieldienst. Ze koopen twee of
drie autobussen en loopt het goed, dan
schaffen ze er nog meer aan. Directie en
boekhouding hebben ze in eigen handen,
hun personeel, chauffeurs, conducteurs, in
specteurs, bestaat uitsluitend uit inlanders
en op alle mogelijke manieren worden de
algemeene onkosten zoo laag mogelijk ge
houden. 4
Op andere gebieden ziet men een
zelfde verschijnsel. De meeste goud
mijn-maatschappijen, Europeesche
ondernemingen, hebben zeer veel
geld verloren en zijn te gronde ge
gaan. Groepjes Chineezen en inlan
ders verdienen nu nog een goed stuk
brood met de goudwinning op Bor-
neo en enkelen worden er zelfs rijk.
De afstand van Malang' naar Soerabaja
bedraagt bijna negentig kilometer, waarover
de autobus nog geen twee uur doet, onge
veer even lang als de trein, die evenwel
vijf en twintig procent duurder is in de
derde klasse. Om den concurrentiestrijd te
kunnen volhouden, zal de trein nu weldra
zijn snelheid opvoeren tot honderd kilome
ter per uur.
Temidden van het groote na
tuurschoon.
De groote verbindingswegen op Java zijn
alle uitstekende en goed onderhouden as-
phaltwegen, waarop het rijden in een auto
bus een waar genoegen is en bovendien
bieden deze wegen een overvloed van na
tuurschoon. Van Malang naar Soerabaja is
een der prachtigste tochten, die men in de
wereld kan maken: rijstvelden en dorpjes,
bruisende rivieren en hooge bergen aan de
kim, aardige villatjes en hoog opgaand ge
boomte.
Echter, bij een reis van Malang naar Soe
rabaja heeft men één nadeel: men komt in
een ander en slechter klimaat.
Malang ligt op ongeveer vierhonderd me
ter hoogte en is feitelijk een bergstadje, met
in de nabijheid hooge toppen. Soerabaja, de
belangrijkste havenstad van Nederlandsch-
Indië, ligt laag en aan de kust en den groot
sten tijd van het jaar is de warmte er ook
's nachts drukkend, terwijl te Malang de
avonden en nachten steeds koel en frisch
zijn. Bovendien is te Soerabaja het kli
maat zeer vochtig, wat de hooge tempera
turen nog ondraaglijker maakt. Bewoners
van Soerabaja komen heel vaak voor hun
.weekend" naar Malang, om er „een kou
den neus" te halen. Militairen en menschen
der Nederlandsche marine worden heel
vaak voor hun gezondheid tijdelijk te Ma
lang geplaatst.
Soerabaja is een stad van honderd
duizenden, maar in vele opzichten
niet te vergelijken met de groote En-
gelsch-Indische steden als Bombay
en Calcutta. Grootsche, indrukwek
kende gebouwen ontbreken er zoo
goed als geheel. Het is er knus, rus
tig, rein, maar overweldigend is het
allerminst.
Tegenstellingen.
Dit Is de groote tegenstelling tusschen
Engelsch-ïndië en Nederlandsch-Indië: be
zoekt men alleen dé groote steden, dan zou
men tot de gevolgtrekking moeten komen,
dat Nederlandsch-Indië achter staat bij En-
gelsch-Indië (evenwel niet wat aangaat de
haveninrichtingen); reist men door die lan
den en bepaalt men zich niet alleen tot de
groote steden, dan valt de vergelijking ge
heel anders en verre ten voordeele van Ne-
derlandsch-Indië uit. Komt men slechts en
kele kilometers buiten Bombay, Calcutta of
Delhi, dan is er feitelijk geen weg, meer,
die dien naam verdient.
In Nederlandsch-Indië loopen tus
schen de verschillende steden van
eenige beteekenis prachtige automo
bielwegen, die in Engclsch-Indië zoo
Op het warmste uur van den middag
te Soerabaja; bijna iedereen slaapt.
OtiME MOfCL
Als de groene hoornen
Langs de wegen staan,
En de bloesem-droomen
Kleurig opengaan,
Als er voetjes tripp'len
Door de bloemen-wei.
Dan is 't weer lente,
Dan is het Mei!
Als de zilv'ren plassen
Blinken in de zon,
Waar de bootjes deinen
Naar den horizon.
Als de wereld wijd is
Over bosch en hei,
Dan is 't weer lente.
Dan is het Mei!
Als de blauwe hemel
Hoog zijn koepel spant,
En zijn licht doet stralen
Over 't middag-land,
Over 't jonge leven,
Tinten allerlei,
Dan is t weer lente,
Dan is het Mei!
Als een late jongen
Door den avond gaat,
'n Heel oud wijsje fluitend
Langs de stille straat,
'n Wijsje van verlangen,
Jubelend en blij,
Dan is t weer lente,
Dan is het Mei!
En als in de klaarheid
Van den lente-nacht
Sprookjes-boomen rijzen,
In hun bloesem-pracht,
Gaat het teere wonder
Dicht aan ons voorbij,
Dan is 't weer lente,
Dan is het Mei!
Mei 1938.
(Nadruk verboden.)
KROES
goed als volkomen ontbreken. Reist
men door het Britsch-Indische ge
bied, dan ziet men over groote uit
gestrektheden slechts dor, arm land
met hier en daar eenige schrale
boomen en kudden magere dieren.
In Nederlandsch-Indië daarentegen
is de natuur rijk en overvloedig:
rijstvelden, rubber- en koffieplanta
ges, hoog opgaand geboomte, over
vloed van stroomend water.
Ook is over het algemeen de inlander er
beter gekleed en schijnt er veel meer wel
vaart te heerschen.
Vrede tusschen Chineezen en Ja
panners.
Echter, het aantal groote, indrukwekken
de gebouwen moge in de Engelsoh-Indi-
sche steden veel aanzienlijker zijn, ook het
aantal bedelaars is er aanmerkelijk groo-
ter dan in de Nederlandsch-Indische steden,
waar bedelaars zeldzaam zijn en waar men
minder scherpe tegenstellingen vindt.
Te Soerabaja is de bevolking bijzonder
gemengd. Vele buitenlandsche handels- en
scheepvaartkantoren zijn er gevestigd en
zoo wonen er Nederlanders, maar ook
Duitschers, Belgen, Engelschen, om van de
halfbloeden van verschillend soort niet te
spreken.
Verder zijn er Javanen, tallooze Madoe-
reezen (van het tegenover Soerabaja gele
gen eiland Madoera), Chineezen, Japan-
neezen, Arabieren, Armenianen. Ook hier
zijn de Armenianen grootendeels zaken
mensehen, knap genoeg om tegenover die
andere geboren kooplieden, de Chineezen,
de concurrentie vol te kunnen houden.
En gemoedelijk, maar met een vaste
hand weet de Nederlandsche overheid on
der al die verschillende elementen de rust
te bewaren. Den laatsten tijd was het nu
en dan wel eens moeilijk den vrede te
handhaven tusschen de hier wonende Chi
neezen en Japanneezen, maar door
krachtig optreden is het toch gelukt en tot
ernstige uitbarstingen tusschen deze twee
vijandige bevolkingsgroepen is het niet
gekomen.
J. K. BREDERODE.
Protest tegen de behandeling
van Britsch-Indische studenten
in Engeland.
In een vergadering van de Oxford
Union is Donderdagavond krachtig
geprotesteerd tegen het. feit, dat
Britsch-Indische studenten niet wa
ren toegelaten op een danscursus.
Een van de leden van Wadham College
diende een motie in, waarin hij de achter
uitstelling vanandere rassen veroordeelde en
waarin hij voorstelde, dat de „proctors" den
toegang tot scholen, welke het rassenbegin
sol zijn toegedaan, zouden verbieden. Spr.
was van mecning, dat de Oxford Union, af
gezien van politieke overtuiging, eensgezind
was in het veroordeelen van rassenhaat.
Een Indisch student van Hertford
College steunde deze motie. Hij deel-
de mede, dat een aantal Indische
studenten eerst was nitgenoodigd de
school te bezoeken, doch later werd
geweigerd.
Een student van Balliol College stelde
voor genoemde dansschool te boycotten.
Met overweldigende meerderheid nam de
vergadering het besluit ten tecken van pro
test de vergadering een minuut te schorsen.
-
Een museum ter eere van Man-
fred von Richthofen.
In verband met de herdenking van den
20-jarigen sterfdag van den beroemden Duit
schen vlieger Baron Manfred v. Richthofen,
bij welke gelegenheid ook, naar men weet,
een monument voor Richthofen en diens ka
meraden werd opgericht, schrijft een mede
werker ons o.a. het volgende over het mu
seum, dat de moeder en de zuster van de
beide Richtshofen's Manfred en Lothar in
hun ouderlijk huis hebben ingericht.
Het interessante van dit museum is waar
schijnlijk wel, dat daarin ook alles is onder
gebracht, wat getuigd van de groote hoog
achting, die de Engelsche tegenstanders der
gebroeders Richthofen voor hen hadden.
Bij de vliegers, die elkander, elk
strijdend voor zijn eigen land, zoo
bitter bestreden, was van haat niet
het geringste te bespeuren en even
min was dat het geval bij de rid
derlijke bloedverwanten dezer mo
derne ridders, zoodat het museum,
naast zoovele andere van bewonde
ring getuigende brieven der vroegere
vijanden, o.a. ook het schrijven be
vat van den vader van Capt. Al-
bert Ball, den grootsten tegenstander
der Richthofen's, die tenslotte door
Lothar naar beneden geschoten werd.
Echter bleef het niet bij brieven alleen.
Engelschen, die tot dusverre trotsch er op
waren geweest, een herinnering aan den
vlieger te bezitten, voelden opeens de ver
plichting, deze dingen aan do moeder toe te
zenden, zoodat b.v. het horloge van Manfred
v. Richthofen, dat stil bleef staan op het
oogenblik toen deze door den doodelijkcn ko
gel getroffen werd, naar Schweidnitz kwam.
Ook^ het kruis, dat de Engelsche „kamera
den" op het graf van Manfred plaatsten, na
dat zij hem met groot militair eerbewijs had
den ten grave gedragen (Lothar kwam
eerst na den oorlog als civiel vlieger om het
leven), bevindt zich in het museurn. Tal
rijke vroegere vijanden brachten overigens
een bezoek aan het museum, evenals de vroe
gere kameraad van de Richthofcn's Maar
schalk Göring, wiens schrijven, waarin hij
der moeder de oprichting van het „Richtho-
fen"-vliegtuigeskader meedeelt, ook plaats
in het museum kreeg.
De hoogste temperatuur sinds 50
jaar.
De staten aan den Atlantischen Oceaan
zijn plotseling bezocht voor een voor dezen
tijd van het jaar ongewone hittegolf. Eergis
teren werd de hoogste temperatuur sinds 50
jaar bereikt. In New York steeg de ehtrmo-
meter tot boven 30 graden in de schaduw.
Bouw van steigers, stationsgebou
wen en plaatsing van meerboo-
ten neemt een aanvang.
Het Ned.-Indisch departement van verkeer
en waterstaat heeft dezer dagen de beschik
king gekregen over de benoodigde gelden
ten behoeve van de verbetering van vlieg-
havens met het oog op de vliegbootverbin-
ding van de Imperial Airways naar Austra
lië,. zoodat thans een aanvang kan worden
gemaakt met den bouw van steigers, stations
gebouwen en de plaatsing van meerbooten
etc. in de Klabat-baai (Noord-Bankt) en te
Batavia, Soerabaja, Bima en Koepang.
De plaatselijke instellingen voor opem
bare steunverleening te Hint (Michigan,
V. S.) hebben alle werklooze arbeiders in
de automobielindustrie, die minder dan
twee jaar daar wonen, gelast, naar hun
oude woonplaatsen terug te keeren. Hun
reiskosten naar alle deelen der Vereenig-
de Staten worden voor hen en hun gezin
nen vergoed. De autoriteiten geven als re
den voor dezen maatregel op, dat de te
ruggang in de automobielindustrie, waar
van Flint het centrum is, het voorloopig
onmogelijk maakt, nieuwe arbeiders in
dienst te nemen. De maatregel is van toe
passing op 12.000 gezinnen.
De Amerikaansche ambassade te Peiping
heeft het departement van Buitenlandsche
Zaken ervan in kennis gesteld, dat Chinee-
sche bandieten een Amerikaansch burger,
James Dempster, een majoor bij het Leger
des Heils, hebben doodgeschoten te Tingh-
sien, 120 mijl ten zuiden van Peiping, j.1.
Donderdagmorgen,
Caféhouder overtrad clearingbe-
palingen f 200 boete geëischt.
Een 44-jarige caféhouder, die vroeger han
delaar in muziekinstrumenten was, stond
gisteren terecht voor de vierde kamer der
Amsterdamsche arr. rechtbank, wegens over
treding van de clearingvoorschriften.
De man had accordeons uit Italië via Oos
tenrijk en Zwitserland in Needrland inge
voerd in Maart, April en Mei 936. In dien
tijd waren de sancties tegen Italië van
kracht. Verd. kon dus geen goederen uit
Italië langs legalen weg invoeren. Hij koos
een omweg via Oostenrijk en Zwitserland.
Ook de betaling kon dus niet via
het Nederlandsche Clearinginstituut
geschieden. Hij stuurde het geld, dat
hij aan de Italiaansche leveranciers
schuldig was, aan den expediteur in
Bazel en deze zorgde, dat de Italiaan
voldaan werd.
De verdachte bekende de feiten.
De officier van Justitie meende/dat het
individueel belang moet wijken voor het
landsbelang.
Spr. wilde rekening houden met verd.' eer
lijke bekentenis, zijn blanco strafregister en
de groote schade, die hij heeft ondervonden,
doordat hij mede door deze zaak de verte
genwoordiging er Italiaansche firma is
kwijtgeraakt. v
Spr. vorderde een geldbote van f 200.
suhs. 20 dagen hechtenis.
De verdediger, pleitte op juridische gron
den vrijspraak, subs. een voorwaardelijke
geldboete.
Verdachte is aldus pl. het slacht
offer geworden van de sancties te
gen Italië, sancties, die geen resul
taat hebben gehad. Thans staat hij
twee jaar later terecht. De Ne
derlandsche regeering heeft inmid
dels de verovering van Abessinië
door Italië erkend en van sancties
is al lang geen sprake meer.
De rechtbank zal 3 Mei vonnis wijzen.
