Heeren- en
Kinderkleding
HERMAN NYPELS'
Samen 182 jaar
op den
Levensweg
Wil CüWIINl OI ©BOSC©PilNI?
Dagelijks
Zaterdag 7 Mei 1938
Derde Blad
17
Mei zit de Callantsooger Dirk
de huwelijksboot
Vos 65 jaar
in
40 Schipbreukelingen haalde hij uit de Noordzee
nieuwe zendingen
de BETERE SOORTEN voor
LAGEN PRIJS.
Kledingmagazijnen
DEN HELDER
Uitbreiding avondcursussen
Ambachtsschool
RicdloSAexdeA,:
Dolle klucht met de
Marx-brothers
JAwlL-JAexiteA:
Mannen zijn geen goden
Stabilisatie poging in
Frankrijk
Voorstel tot verkoop van grond
Te zam en 182
Op den Nieuwediepschen dijk hebben
een paar zeeridders het ons verteld: of
we wel wisten, dat 17 Mei ouwe Dirk Vos
en z'n vrouw 65 jaar de huwelijksboot be
voeren
We zjjn er heengegaan van de week,
naar Callantsoog, dat zich in zoete verge
telheid ligt te koesteren achter de Zwa-
nenwatersche duinen. Een eiland van rust
in een zee van gejakker en tempo. Een
dorado van landelijkheid en bezinning.
Maarten Mooy, een der leidende leden
van de reddersgarde in het dorp, heeft ons
naar het huisje gebracht. Dat daar er
gens aan den hoofdweg ligt, midden in het
land. Een dobbelsteen, zóó neergeworpen
tusschen de paarse pinksterbloemen en de
door den lentewind sidderende vergeetmy-
nieten, bewaakt door een stoycjjnsche
geit en een stuk of vijf kippen, die ver
wonderd het bezoek opnemen en ons zelfs
nastaren als we de rammelende klink heb
ben gelicht en binnen zijn getreden.
Daar zitten, in de oude kamer met de
zeegroene balken en de vele snuisterijen
langs den kant Dirk Vos en z'n vrouw.
Aan tafel, waarop een waxinelichtje staat
te sputteren.
Maarten Mooy heeft ons ingeleid: gezegd
wie we waren en wat we wilden en de beide
oudjes hebben ja-geknikt en gezegd, dat ze
het begrepen.
Dirk Vos is oud. Meer dan 90 jaar heeft de
Voorzienigheid hem reeds geschonken, maar
zijn vrouw wint het: zij vertelt met trots, dat
ze 92 moet worden. Samen 182 levensjaren...
er zijn er die het voor minder doen
Sjouwen en pezen.
Een oude mahonieklok tikt luid seconde na
seconde weg. Door de twee miniatuur-ruitjes
komen twee reepen zonlicht. Een ervan valt
op het muurschild, waarop met zilveren let
ters geschreven is: „Dient elkander uit
Liefde"...
Op de leunstoel die reeds generaties mee
ging en nog intact is, ligt een hond. Hjj
merkt niet eens, dat er bezoek is. Ook een
methusalem.
Dirk Vos vertelt ons. Eerst wat hortend,
nog niet op dreef gekomen, dan sneller en
met overtuiging, van zijn leven, dat voorbij
gegaan is, bijna 91 jaar lang. Een leven van
hard werken. Van sjouwen en pezen, een
leven, dat maar één grond-kenmerk heeft:
aanpakken.
Fortuna heeft hem zelden ontmoet üi dit
leven. Reeds als jonge kerel werkte hij on
der Den Helder op het strand aan de duin-
beplanting en 32 jaar lang behield hij de baan.
32 jaar lang was Dirk Vos verplicht de vele,
vele kilometers heen en terug te loopen, die
zich strekken van paal 1 tot paal 15, en is e
wonder, dat hij lacht om de knapen van het
jaar 1938 en hun afstandmarschen
Een verbeten leven aan de zee, tusschen
het stuivende zand, sjouwen met wilgen
hout en helm, worstelend met bazaltblok-
ken en verroeste einden rails. Regen
stormsneeuwzengende zon. Wer-
ken tot je krom wordt, terwijl de badgas
ten in helgekleurde trico's voorbijflaneer-
den. Dirk Vos: één uit een millioen.
Lid der garde,
Dirk Vos zou vergeten zijn, als hij alleen
maar aan de zeewerking zijn krachten gege
ven had. Maar hij was méér: hij was zeeridder
en sedert vele jaren behoort hij tot de Cal
lantsooger garde.
Ook daar heeft hij ons van verteld: hoe hij
vele jaren als roeier in de vlet gezeten heeft
en keer op keer er op uittoog met de andere
kerels van het dorp om het zeebeest, dat over
de 3 banken huist, te bevechten.
Als daar de wilde Noord-wester over de
duinen kraakte, als het helm op de duinkam-
men stond te fluiten en te gieren en het
strand één golvend veld geworden was van
wit-vlokkend schuim, waarover de Callants
ooger moedertjes met angst en vreeze staar'
den.
Heldendaden staan op Dirk Vos' naam, bra-
voerstukken, uitgehaald vele tientallen jaren
geleden.
We vragen bijzonderheden en lang, heel
lang, denkt de oude patriarch na. Nu woelt
en werkt het daar in het brein onder de
grijze haren, nu wordt er heftig gezocht tus
schen de stukken levensfilm, die zijn blijven
hangen.
Avontuur ter zee.
En hij vertelt: van de visschersschuiten, die
op de gronden geslagen waren en waarvoor
geen Callantsooger meer een cent gaf. Van de
Engelsche stoomboot „Fredic Snowden, die
met man en muis dreigde te vergaan in het
zicht van land, van de „Karei Johan", die
hier ten onder ging en van de Noorsche bark
„Jenny", waarbij speciaal Dirk Vos zich
weerde als een baarlijke zeeduivel.
Bij deze redding werd hem het eerebrevet
van de Noord- en Zuid-Hollandsche Redding
maatschappij verleend. Hij wijst er op en we
zien het aan den wand hangen. Oud en geel
en vol vlekken, maar toch: een brevet!
Bevend gaat de vinger langs de regels...
en we volgen
Wij reiken XJ als een bewys onzer
tevredenheid en oprechten dank, dit getuig
schrift uit met toevoeging van onzen liar-
telijken wensch, dat Uwe edele pogingen ten
allen tijde eene welverdiende waardeering
mogen vinden.
23 October 1870.
en daaronder sierlijk de krul van de handtee-
kening van wijlen den heer H. de Booy.
De dood van aangezicht tot aan
gezicht.
Hierbij was het ook. dat Dirk Vos om zijn
leven vocht als nimmer te voren. Een set
zee had hem uit de vlet geslagen en hul' i
dreef hij op de kokende brekers van h
een hel geworden water. Op het laatste Pi
ment werd hij opgepiktvoor de zooveel-
ste maal had Vos den Dood van aangezicht
tot aangezicht gezien.
Zoo gaan de jaren voort. Vele brengt hij
er door in de vlet en daarna 25 als vuurpijl-
richter, waarin hij een virtuoos was. Zelden
miste de pijl met de lijn z'n doel, want Dirk
Vos had een scherp oog.
Later werd de balans opgemaakt en
bleek, dat hij 44 menschen uit de Noord
zeegolven haalde. 44 Menschen, die hun
leven te danken hebben aan dezen stok
ouden Callantsooger, die door de wereld
vergeten in een verborgen Noordhol-
landsch dorpje woont.
Laatste avontuur.
Wat is je laatste avontuur geweest Vos,
vragen we?
„Leste avetuur... da was verleje week me
neer. In 't geitekot Daar zit ik de rommel
skoon te maoke en la me nou het worfeltje
op de klink schiete. Nou... en daar zattik.
Moederziel alleen in 't kot Een uur heb ik
zo gevange gezete, totdat me kleinzoon kwam
om 't bed op te skudde. Die het me bevrijd,
maar ik heb van nijdigheid die worfel stuk
gehakt. Sal me niet meer gebeuren, daar kè
je verzekerd van zijn!"
Zeldzaam huwelijk.
Het moedertje zit zachtjes te knikken. Volgt
alles wat er besproken wordt. Een vriende
lijk menschje met haar kapothoedje, en nog
opvallend gaaf gezichtje. Een échte moeder!
We hooren ook van haar bijzonderheden.
Hoe ze samen geleefd hebben, al die lange
jaren samen. Engoed geleefd. Een ouder-
wetsch, gedegen huwelijk. Een zeldzaamheid
in deze tijden
Beiden zijn Callantsoogers, geboren en geto
gen. Nooit er vandaan geweest en hun laat
ste wensch zal zijn er ook begraven te wor
den als de rijd gekomen zal zijn.
Maarten Mooy, die als een paar maal ge
probeerd heeft er tusschen te komen, kan zich
niet meer inhouden. „Moet U ze zien meneer,
as 't winter is. Dan skuiven ze smorgens hun
stoelen bij de kachel en blijven daar met z'n
tweetjes de heele dag zitte. Net as op 'n
plaatje!"
Vijf gulden belasting.
Rijk hebben ze het niet. Ze kunnen er net
van komen, van het tuintje, dat wat groen
ten oplevert, van de paar eieren der kippen,
van de melk van de geit en de geldelijke bij
drage van het Doms Rijkersfonds, de Red-
dingsmaatschappij en ouderdomsrente. Het
gaat krap, heel krap aan, en het is alleen het
moedertje een raadsel, waarom ze van dit
weinige nu nog 5 gulden belasting moet be
talen
Rijker zijn de oudjes met kleinkinderen ge
zegend: ze hebben er 17 in totaal. Van een
enkele hangt een portretje aan den wand.
We vragen de oudjes, hoe ze zich voelen
en het blijkt, dat dit voortreffelijk is. Vader
wordt een beetje krom, maar hij leest nog
zonder fok en moeder heeft 't wat op de
luchtwegen, maar kan ook nog best, aldus
zijzelf, wat jaartjes mee. „Maar", voegt ze er
direct aan toe, „assu nog 'ris werommekomt,
dan vóór zevene saves meheer, want anders
benne me geslote...!"
Maarten Mooy, die er met z'n dikke zestig
jaren een kind bij is, lacht en fluistert: „och...
och... z^komt uit een geslacht van lui die je
gewoon mot doodslaan, anders blyve ze leve.
Haar tante werd 102...!"
17 Mei zijn ze 65 jaar getrouwd.
Hebben ze elkander „uit liefde gediend"...
65 jaar...
Dan zullen de oude vrienden komen
om de gerimpelde handen te drukken, en
met ontzag zal men fluisteren van de 182
jaren die deze beide menschen afgelegd
hebben, waarvan 130 gezamenlijk.
Dien dag zullen ze elkander wellicht
aanzien en heel innig met elkander
spreken. Misschien zal ook een stuk van
de film uit het verleden worden afge
draaid maar niemand zal het weten.
Alleen Dirk Vos en z'n vrouw, die elkaar
uit liefde gediend hebben.
Door het Bestuur der Vereeniging „Am
bachtsschool voor Den Helder en Omstreken"
wordt bjj schrjjven van 19 April j.1. bericht,
dat het voornemen bestaat om de winteravond
cursussen der school uit te breiden door ook
praktijkonderwijs te doen verstrekken aan
metaalbewerkers, motorrijtuig- en rijwielher
stellers, electriciens, timmerlieden en meubel
makers.
Zooals uit het schrijven blijkt, is de aan
leiding tot deze uitbreiding het omzetten
der dagschoolopleiding van een 3-jarige
in een 2-jarige opleiding waardoor het
vormen van geschoolde vaklieden belang
rijk is benadeeld.
Bovendien moet, zoo schrijft het Bestuur
verder, rekening worden gehouden met de
sterk doorgevoerde mechanisatie, waardoor het
zeer gewenscht is, dat de praktijkroutine,
welke des daags in de fabriek of op het werk
wordt opgedaan, aangevuld wordt met die
oefeningen, welke noodig zijn om den grond
slag te leggen voor den aanstaanden all-round
vakman.
Het voornemen bestaat om 4 avonden per
week onderwijs te doen geven, n.1. 2 avonden
praktijk, 1 avond vakteekenen en 1 avond al
gemeen vormend onderwijs. Voor het vaktee
kenen en het algemeen vormend onderwijs zul
len de leerlingen ondergebracht worden bij die
der gemeente-avondvakteekenschool.
De extra kosten, uit bovenbedoelde uitbrei
ding voortvloeende, zullen naar raming, in
totaal 1916.20 bedragen, zoodat de kosten
voor de gemeente op 30 of rond 580 per
jaar moeten worden gesteld.
Het Bestuur verzoekt den Raad de wensche-
lijkheid tot oprichting en instandhouding van
de hierboven genoemde cursussen te willen
uitspreken, hetgeen noodig is in verband met
het bepaalde bij art. 25, 6e lid, der Nijverheids
onderwijswet en ter verkrijging van recht op
subsidie uit 's Rijks kas.
B. en W. achten bovenbedoelde opleidingen,
nu de driejarige dagschoolopleiding in een
tweejarige is veranderd, van zeer groote be-
teekenis voor de leerlingen en er is naar hunne
meening dan ook alle aanleiding om hiertoe
van gemeentewege medewerking te verleenen.
Ook de Commissie van Bijstand voor het On
derwijs kan zich, blijkens haar bij de stukken
gevoegd advies, met de uitbreiding ten volle
vereenigen.
In verband met het vorenstaande stellen B.
en W. voor in dien geest te besluiten.
JACK DE VRIES' INTERNATIONALS.
Een van onze beste orkesten uit de Band
wereld komt Zondag in Den Helder. Niemand
minder dan de van Tuschinski bekende Jack
de Vries' Internationals door zeer toevallige
omstandigheden, de maand Mei vrij heeft
de actieve Casino-directie geëngageerd, om ge
durende deze maand eenige malen in Casino
op te treden. Het geldt hier een eerste-rangs
orkest met een binnen- en buitenlandsche
reputatie.
Groucho, Harpo en Chico Marx, in
„Een dag op de Renbaan".
(Rialto).
Het moet wel een zeldzame Nurks zijn, die
dezer dagen de Rialto binnenwandelt en er uit
komt zonder dat zijn al of niet expressieve
lach zich vermengd heeft met de daverende
lachsalvo's van hen, die goedlachscher zijn
dan hij. Men heeft eigenlijk dubbel pleizier als
men de dolle klucht „De Marx-brothers op de
renbaan" bijwoont. Eerstens om de schier ein-
delooze serie dwaze invallen van het beroemde
Amerikaansche trio en tweedens om het plei
zier van zijn buurman, de zich op de knieën
slaat bij het aanschouwen van zooveel clow
nerie-in-het-groot.
Men denke niet, dat de lotgevallen van de
drie gebroeders zich alleen beperken tot de ge
noemde renbaan, neen, er gaat zeer veel aan
vooraf voor hun paard, dat de even miracu
leuze als in dit milieu passenden naam „Hooge
Hoed" draagt, op de race verschijnt en... na
tuurlijk wint. Er gaat zeer veel aan vooraf,
dolvermakelijke situaties in een hotel, deze
verwikkelingen in een operatiekamer, enzoo-
voort, enzoovoort. Het heeft geen zin, dat alles
hier te vermelden, het gaat allemaal in zoo'n
razend tempo voorbij en men is over de eene
clownerie nog niet uitgelachen of een nieuwe
stelt uw lachspieren opnieuw op de proef.
Tusschen al dien onzin door zijn er toch weer
andere momenten, we denken b.v. aan de voor
treffelijke harpsolo van broeder Marx II en
aan de technisch knappe en ook geestige piano-
voordracht van Marx III. Ook de liefhebbers
van „swing" komen aan hun trek, want wat
een aantal negers op dit gebied laat zien is
waarschijnlijk nog niet vertoond. Zelfs voor
een goed stukje zang is nog ruimte overge
laten, om van het nymphenballet nog maar niet
eens te spreken. Zoo bevat deze klucht eigen
lijk alles, wat er maar voor redelijke en onre
delijke eischen aan gesteld kunnen worden en
men bezoeke de film dus niet om er hoogere
filmkunst te aanschouwen. Alleen om zich
eens te verlustigen aan Amerikaanschen
humor, waarvan de Marx-brothers de voor
naamste dragers zijn.
Gisteravond draaide voor de eerste maal in
het Tivoli-theater de film „Men are no Gods'
waarvan de vertaling luidt: „Mannen zijn
geen goden", een gevleuglde zin uit een der
meest boeiende drama's van Shakespeate:
Othello.
Deze film werd vervaardigd door United
Artist en wel onder super-visie van Alexan-
der Korda en ook hiermede heeft de Britsche
cinematografie voor de zooveelste maal be
wezen in staat te zijn werk te produceeren
dat met het beste uit de andere centra kan
wedijveren.
Het is een film, die zich kenmerkt door 'n
opvallende mate van originaliteit inzake de
uitbeelding van het gegeven terwijl dat ge
geven zelf eveneens de moeite waard is.
Het is de simpele geschiedenis van een
redactioneele secretaresse van een van de
groote Londensche bladen, die door een toeval
in kennis komt met een vermaard acteur, en
vertolker van de Othello-rol. Hij is echter
getrouwd en de film laat zien op welke wijze
een noodlottig conflict vermeden wordt.
Deze film bezit tal van kwaliteiten. Daar
is dan in de eerste plaats het bijzonder goede
spel van de hoofdrolvertolkster, Miriam
Hopkins, die ook thans weer bewees tot op
merkelijke prestaties kapabel te zijn. Een
vrouw, die men al sedert vele jaren op het
witte doek ziet, doch van wie gezegd kan
worden dat haar talent nog op een zeer hoog
peil staat.
Voor liefhebbers van tooneel biedt deze
film eveneens diverse superieure momenten,
terwijl er voorts op gewezen kan worden,
dat ditmaal de vertaling van de Shakespea-
reaansche strofen in goed Hollandsch ge
schiedde. Hiervoor is zeker een pluim ver
diend. Overigens een film van zeer sterken
dramatischen inslag, evenwel, zonder haast 'n
enkele maal in het theatrale te vallen het.
geen, gezien het onderwerp, lang niet een
voudig was.
De beeldmontage, het rhythme... het is
alles ten zeerste verzorgd en ook al behoort
deze film niet tot de topklasse, hij behoort
ongetwijfeld tot de meer dan goede.
De Ritz-Brothers.
Als tweede hoofdfilm draait een honderd
procent American talky. Een film van een
Amerikaansch college, en waarin men het
fameuze trio, de Ritz Brothers ziet optreden.
Zij, die deze broeders reeds eerder mochten
aanschouwen weten wat hier geboren wordt,
en hun die dat buitenkansje tot nu toe ont
ging. kunnen wij adviseeren hun lachspieren
bij dit summum der dwaasheid te komen ont
spannen.
Waarlijk... men moet hier lachen. Om het
groteske wat genoemde broeders uithalen en
die kans zien ook de meest onwaarschijnlijke
situatie's logika in te blazen.
Als luchtige tegenhanger van „Mannen
zijn geen goden verricht deze film echter zijn
goede diensten.
Frankrijk tracht zijn binnenlandscha
politiek weer eenigszins in het rechte
spoor te brengen, om daarvoor natuurlijk
tevens meer kracht naar buiten te krij
gen voor zijn politiek. Men laboreert daar
al eenige jaren en nu sedert kort het
volksfront (voorloopig?) van het poli.
tieke tooneel verdwenen is, tracht Dala-
dier orde in den binnenlandschen chaos
te scheppen.
De N. R. C. vergeleek den toestand van
heden met dien van 1925. Toen heeft Poin-
caré met krachtige hand ingegrepen, waar
door er weer vastheid kwam, het vertrouwen
werd hersteld en een stabilisatie van het
betaalmiddel mogelijk gemaakt. Tien jaar
lang is men er toen in geslaagd den franc
op den gestabiliseerden koers te houden,
doch de les was spoedig vergeten. Men ver
viel in de politiek weer van kwaad tot erger
en toen er tenslotte bij de stembus een meer
derheid kwam voor een volksfront, waarvan
niet alleen de communisten deel uitmaakten,
maar waarin ook de vakbeweging zeggen
schap had, liep de zaak al heel gauw spaak.
Reeds in de jaren, welke aan de vorming
van het volksfront voorafgingen, was de
kapitaalvlucht weer toegenomen. De sociale
maatregelen van Blum wakkerden haar nog
aan, doch de belangrijkste factor daarbij was
de zwakheid van de regeering tegenover de
vakbeweging en de arbeiders in het algemeen.
De sociale maatregelen legden een bepaalden
last op aan het bedrijfsleven, welke misschien
te consolideeren ware geweest. Doch het feit,
dat de arbeiders met de overheidsmaatrege
len nog niet tevreden waren, trachtten steeds
meer af te dwingen en daarmee telkens de
productie stillegden, bracht een dusdanige
onzekerheid teweeg, dat men niet meer wist,
waar men aan toe was en huiverig werd zijn
geld in industrieele zaken te beleggen. Het
productiecijfer daalde en de verhoogde pro
ductiekosten, benevens de onzekerheid nopens
de termijnen van levering, hadden een zeer
ongunstigen invloed op den export.
De kwestie van het economisch herstel
werd als zoo vaak een kwestie van her.
stel van orde en vertrouwen. Zoolang het
volksfront aan het bewind bleef, was
dit herstel niet te verwachten, de leiders
mochten enkele goed bedoelde pogingen
ondernemen, zij misten de kracht om
hun volgelingen te dwingen het hunne bij
te dragen om deze pogingen te doen
slagen.
Het is dan ook voor vele Franschen niet
alleen, maar ook voor velen in het buiten
land, die Frankrijk een goed hart toedragen
of belang hebben bij een gezonde positie van
dat land, een opluchting geweest, toen het
volksfront den strijd opgaf en Deladier een
kabinet vormde, dat althans niet meer ge
dwongen was de vakvereenigingen naar de
oogen te zien. Dit kabinet wil nu trachten
door de positie van den franc in overeen
stemming te brengen met de algemeene po
sitie des lands op financieel gebied weer
vastheid te verkrijgen. De maatregel daartoe
komt neer op een devaluatie, welke voorloo
pig de franc een waarde geeft van 179 in het
pond sterling, iets meer dan vijf cent.
Er zyn gelukkig teekenen, dat dit ver
trouwen begint weer te keeren, maar het is
voorloopig nog een uiterst teer plantje, dat
met groote behoedzaamheid en liefde zal
moeten worden opgekweekt en die liefde en
behoedzaamheid zullen vooral moeten be
staan in een krachtige bescherming tegen den
binnenlandschen vijand. Het zal spoedig ge
noeg bIjjken of Daladier en de zijnen de ware
behoeders voor dit plantje zijn.
Aan de fa. Gebr. Riemers.
De firma Gebr. Riemers heeft een aanvraag
ingediend om vergunning voor den bouw van
een blokje van drie woningen op het perceel
op den hoek van de Oude Kerkstraat, waar
thans een bouwval staat. De voorgevel van
den bouwval wijkt echter binnenwaarts terug.
En daarom hebben B. en W. als eisch gesteld,
dat de nieuwe woningen met den voorgevel in
het verlengde van het bestaande, vrij nieuwe,
bebouwing ter plaatse komen. Dan dient ech
ter een driehoekvormig stukje grond, thans
behoorende tot de straat, ter oppervlakte van
ongeveer 9 m2, op de bij de stukken gevoegde
situatieteekening aangegeven en aan de ge
meente toebehoorend, door de aanvraagster te
worden aangekocht.
Deze heeft in haar schreven van 4 dezer
medegedeeld, dat zij het bedoelde grond-
strookje van de gemeente wil koopen, voor den
door het College gevraagden prijs van 3.75
per m2.
De Commissie van Bijstand voor de Gemeen
tewerken en Plantsoenen stemt, evenals de
Directeur van Gemeentewerken, met dezen
grondverkoop in.
B. en W. stellen den Raad voor op grond
van een en ander daartoe te besluiten.
AANSCHAFFING GORDIJNEN BIJZON
DERE SCHOOL KEIZERSGRACHT.
Het Bestuur der Schoolvereeniging „Laat de
Kinderkens tot Mij komen", alhier, richt zich
bij schrijven van 31 Maart j.1. tot den Raad
met het verzoek, ingevolge artikel 72 e.v. der
L.O.wet 1920, medewerking te willen verleenen
voor het aanschaffen van drie stellen nieuwe
gordijnen ten behoeve van de bijzondere lagere
school aan de Keizersgracht. De thans in ge
bruik zijnde gordijnen zjjn door langdurig ge
bruik onherstelbaar versleten.
B. en W. stellen den Raad voor de gevraagde
medewerking te verleenen.
