ongarije
Groote veldslag
Zond Hitier Henlein
naar Londen
in China op komst
Morgen
Zomertijd
Belgische regeering
afgetreden
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
gaat het
nationaal-
socialisme
bestrijden
Dankbetuiging
Raakt Amsterdam
zonder taxi's?
Drie keer per dag door de
luebt naar Texel
Geen grooter misdadigers
dan marechaussees
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON SO (2 LIJNEN)
ZATERDAG
14 M E I 1938
66e JAARG. No. 8309
„Een tegenoffensief van het Joodsche kapitaal
De Ilongaarsche regeering D aryani is afgetreden Rijks
regent Horthy heeft het ontslag aanvaard en den presi
dent van de nationale bank Bela von Imredy met de vor
ming van een nieuw ministerie belast. Blijkbaar was deze
met de formatie al gereed en kon den rijksregent een kabi-
netslijst voorleggen, die onmiddellijk door Horthy werd
goedgekeurd. De nieuwe regeering beteekent een duidelijke
verschuiving naar rechts en een struikelblok voor de ont-
v ikkeling van het nationaal-socialisme. In Duitsche krin
gen is men dan ook weinig voldaan.
N.V. W.A.C.O.-Autobusdiensten
Dienst- en Tariefregeling
Dit nummer bevat 16 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINTi
De klokken
een uur vooruit
Hedennacht gaat de
zomertijd in. Men zette
dus alle klokken één
uur vooruit
Spaak kabinetsformateur
Verbitterde gevechten
in Spanje
heldersche courant
Uitgave der Uitg. Ml). Hollandi Noorderkwartier N.V. te Den Helder
H
Ontstem-
Nieuwe regeering a la minute.
ming in Duitschland.
De oude regeering was uitgewerkt!
Over de oorzaken, die geleid hebben tot het
aftreden der regeering Daranyi, is een of-
cieel communiqué uitgegeven, waarin o.a.
gezegd wordt, dat Daranyi, toen zij zich met
de regeeringszaken belastte, zich een reeks
taken had gesteld, die thans als uitgevoerd
beschouwd kunnen worden. Daartoe behoo-
ren de constitutioneele en sociale hervor
mingen, de voor het handhaven van de
staatsorde noodige politiemaatregelen ten
aanzien van de pers, de wet op de beveili
ging van het maatschappelijke en economi
sche evenwicht (d.w.z. z.g.n. Jodenwet) en
het groote beleggingsprogram.
De nieuwe regeering
Beteekent, zooals gezegd, een duidelijke ver
schuiving naar rechts. De ministers van ju
stitie, nijverheid en landbouw en de minister
zonder portefeuille, Homan, behooren tot de
uiterst-rechtsche zijde der regeeringspartij.
Homan zal belast worden met de propagan
da voor het vijfjarige plan. De ministers
van binnenlandsche zaken, eeredwmst en on
derwijs en buitenlandsche zaken zijn conser
vatief. De premier en de minister van fi
nanciën zijn in de eerste plaats economische
deskundigen. Imredy is echter ook een be
lijdend roomsch-katholiek.
0
Men meent uit de samenstelling
der nieuwe regeering te moeten op
maken, dat de regeering een krachti-
gen en doelmatigen strijd tegen de
nationaal-socialisten wil voeren, het
geen zou blijken uit de benoeming
van Fischer aan binnenlandsche za
ken. Men verwacht, dat de politiek
ten aanzien van de joden geen wij
ziging zal ondergaan.
Het is mogelijk, dat Imredy zich niet zal
tevreden stellen met de onderdrukking van
de extremistische agitatie door administra
tieve maatregelen en dat hij hervormingen
zal voorstellen om den toestand van werk-
loozen en landbouwarbeiders te verbeteren.
Oo kin de buitenlandsche politiek verwacht
men geen verandering van beteekenis. Wel
gelooft men op het ministerie van handel,
tt
van het Prinselijk Paar
Nog geheel onder den in
druk van de vele bewijzen
van medeleven en van harte
lijke belangstelling bij de ge
boorte en den Doop van Onze
Dochter ondervonden, betui
gen Wij langs dezen weg
daarover Onzen diepgevoel-
den dank.
Voor de talrijke gelukwen-
schen, welke Ons langs
$chriftelijken en telegrafi-
schen weg bereikten, is het
Ons helaas niet mogelijk ieder
afzonderlijk Onze erkentelijk
heid te betuigen. Het is Ons
echter een behoefte, hier uit
te spreken, hoezeer ook deze
door Ons op prijs werden
gesteld.
Juliana en Bernhard.
IMREDY.
dat Imredv belag zal hechten aan de betrek
kingen met de westelijke landen.
Keresztes-Fischer en generaal v. Ratz wor
den als de „sterkste figuren" van het nieu
we kabinet beschouwd, zegt de Msb. Keresz-
tes heeft, onder de premiers Karolyi en
Goemboes, blijk gegeven een energieke be
stuurder te zijn. Ratz, die tot nu toe chef
van den generalen sfaf was. wordt algemeen
als de man beschouwd, die in staat was
Ilorthy's programma uit te voeren en het
leger uit de politiek hield.
Ontstemming in Duitschland.
Te Berlijn is men niet zeer voldaan over
de oplossing der Ilongaarsche regeerings-
crisis. De „National Zeitung" ziet daarin het
resultaat van „een tegen-offensief van het
•ïoodsche kapitaal na de aankondiging der
.lodenwetten." volgens de „Germania" is het
nieuwe kabinet de vrucht van een coalitie
„tusschen de conservatieve magnaten en het
liberaal-getinte Jodendom", bestemd om de
nationaal-socialistische partij van majoor
Szalassy te bestrijden. Het blad gelooft niet
temin, dat de buitenlandsche politiek be
paald zal worden „door de historische
vriendschap voor Rome en Berlijn."
Buitenlanders geadviseerd te ver
trekken. Nederlanders veilig op
Amoy.
In verband met de Japansche voor
bereidingen tot een grooten veldslag
heeft de Japansche ambassadeur de
vertegenwoordigers der buitenland
sche mogendheden geadviseerd hun
onderdanen te bewegen zoo snel mo
gelijk de onveilige gebieden in de
Loenghai zone te verlaten. Vermoe
delijk zal de veldslag in de Loeng-
haizone de grootste van dezen oor
log zijn.
Oorlogsschepen bij Swatau.
Volgens nict-bevestigde berichten uit Amoy
'ijn vijf Japansche oorlogsschepen bij de
Wrdragsbaveii Swatau geconcentreerd, /-tl
zetten troepen aan land op het in de n
Wjheid gelegen eiland Namtang.
Verbitterde strijd
wordt gevoerd om de Stad Toengtsjeng Het
Chineesche agentschap Central News deelt
officieel mede, dat de Chineesche troepen,
die gisterenmiddag onder den druk van een
aanval van 500 Japanneezen, die door tanKs
machinegeweren werden gesteund,
Joengtsjeng hadden moeten ontruimen, er
na een verwoed gevecht in geslaagd zijn, de
Japanneezen naar het Zuiden der stad te
rug te dringen.
Bommen op een kapel.
Volgens Chineesche frontberichten zouden
gistermiddag veertien Japansche vliegtui
gen meer dan 50 zware bommen hebben
geworpen op Tsjentsjau, het knooppunt
van de Loenghai-spoorweg en de lijn Pe
king—Ilankau. Meer dan 125 personen wer
den gedood of gewond.
Uit Hankau wordt gemeld, dat gisteren
vijf Japansche vliegtuigen de buurt van
het station Hsoe Tsjau hebben gebombar
deerd waarbij 200 slachtoffers vielen. Het
stadsdeel Tietsjeng werd geheel verwoest.
Een hom is terecht- gekomen op de kapel
van de Presbyteriaansc.be missie en heeft
er aanzienlijke schade aangericht.
De correspondent van Havas, die on
langs nog een bezoek heeft gebracht aan
deze missie, heeft toen geconstateerd, dat
op alle daken groote Amerikaansche vlag
gen waren aangebracht.
Amoy geisoleerd. Nederlanders
veilig.
Het eiland Amoy is, naar de P.T.T. me
dedeelt, tot nader bericht buiten telegra
fische gemeenschap.
Van den Nederlandschcn consul-generaal
is in verband met de bezetting van het ei
land en van de stad Amoy bericht ontvan
gen, dat de Nederlanders zich thans in vei
ligheid bevinden te Kulangsu.
Vanaf 15 MEI geheel gewijzigde
Vanaf Maandag 9 Mei a f 0.05 verkrijgbaar
bij onze chauffeurs en aan onze kantoren.
„Praag moet zijn buitenlandsche
politiek ingrijpend veranderen."
Naar verluidt, liceft het bezoek
van den leider der Sudetenduit-
schers, Henlein aan Londen, welk
bezoek geen officieel karakter zou
dragen, ten doel, steun te krijgen
voor de Sudetenduitsche partij.
De diplomatieke redacteur van de
Evening Standard verklaart uit Ber
lijn vernomen te hebben, dat het be
zoek van Henlein aan Londen in op
dracht van Hitier is geschied.
Volgens mijn inlichtingen, aldus genoem
de redacteur, rekent Hitier op Henlein om
aan politieke figuren te Londen het onher
roepelijk karakter van de eischen inzake
autonomie, welke de Sudetenduitschers tot
de Tjechoslowaaksche regeering hebben ge
richt, duidelijk te maken. Hitier staat er
eveneens op, dat Praag het bondgenootschap
met Rusland prijsgeeft. Indien Praag tot uit
voering dezer doelstellingen bereid is, zou
Hitier bereid zijn, over een „algemeene re
geling" te praten.
Henlein heeft o.m. niet Churchill en Sin
clair geconfereerd.
Wat betreft het standpunt, dat Henlein
in zijn onderhoud met de Engelsche staats
lieden zou hebben ontwikkeld, verneemt de
N. R. Ct. uit geloofwaardige bron nog het
volgende:
De Sudeten-Duitschers, aldus Hen
lein, zijn volkomen bereid, Tsjecho-
slowaaksche onderdanen binnen het
kader van den Tsjechoslowaakschen
staat te blijven, mits Praag zijn bui
tenlandsche politiek ingrijpend ver
andert. Dat beteekent nog niet, dat
van Praag gevraagd wordt, zijn
bondgenootschap met Frankrijk op
te geven.
Integendeel, Berlijn zelf beschouwt dit
bondgenootschap als een steun van den
Europeeschen vrede. Het beteekent alleen,
dat van de Sudeten-Duitschers onmogelijk
venvacht kan worden, dat zij loyale onder
danen van een staat blijven, welks buiten
landsche politiek geheel tegen hun broeders
in het Derde Rijk is gericht, m.a.w. het ver
drag tusschen Praa_g en Moskou moet wor
den opgegeven. Op die basis zijn de Sude
ten-Duitschers volkomen bereid, binnen
het kader van de Tsjechische constitutie
hun geschillen met Praag op vreedzame
wijze te regelen.
Bevestigd wordt, dat Henlein bij zijn ge
sprekken is uitgegaan van zijn programma
van Karlsbad en dat verdedigd heeft. Er is
reden om te geloovcn, dat men hem er van
zal overtuigen, dat iedere oplossing van
het Sudeten-Duitsche probleem, die geen
aanslag op de territoriale onschendbaarheid
van Tsjecho-Slowakije medebrengt, gunstig
door het Britschc publiek ontvangen zal
worden.
Bij het verlaten van Churchill's woning
verklaarde Henlein. dat hij Londen van
daag verlaat, doch dat hij binnenkort terug
■denkt te konten.
Dreigend conflict. Werkgevers
stellen ontslagen een week uit.
Omtrent het dreigende conflict in het Am-
sterdamsche taxibedrijf vernemen wij, dat de
werkgevers besloten hebben de chauffeurs
nog één week aan het werk te houden, ten
einde het publiek op den dag van de uni-
versiteitsroeiwedstrijden niet te dupeeren.
Van dit respijt hoopt men gebruik te ma
ken een oplossing in het conflict te krijgen.
Nachtverg adering van chauffeurs.
In een nachtvergadering van taxichauf
feurs hebben deze vertrouwen in hun vak
bond uitgesproken. Men heeft rechtgezet,
dat huns inziens niet de chauffeurs gaan
slaken, maar ontslagen worden om de loo-
nen te drukken.
Het eerste loonvoorstel der werkgevers
beteekende een loonsverlaging van f 24.75
tot ruim f 19.per week. De besturen der
samenwerkende organisaties wezen dit
voorstel af, waarop de werkgevers het
personeel per 14 Mei ontslag hebben aan
gezegd.
Het bestuur van de werkhonden stelt
zich op het standpunt, dat er geen reden is
voor de chauffeurs om zich ongerust te
maken en hij wekt hen op, den toestand
nuchter te bekijken. Een stad als Am
sterdam kan het niet zonder taxi's stellen
en zoolang er taxi's loopen zijn er chauf
feurs noodig.
Aanmerkelijke - uitbreiding van
den dienst.
De verrassende uitkomsten van den zomer
1937 op de Texel-Iijn hebben tot aanmerke
lijke uitbreiding van dezen dienst geleid,
hclgeen niet anders te verwachten was.
E enerzijds is nieuw materiaal in gebruik
genomen,, en anderzijds is het aantal vaste
diensten 'gedurende het eigenlijke badsei
zoen van- 15 Juni tot en met 17 September
van twee op drie per dag gebracht. Op de
Zaterdagen in het seizoen wórden 3- dien
sten in elke richting onderhouden.
Verwachting: Zwakke tot mati
ge Zuidwestelijke tot Zuide
lijke wind, half tot zwaar
bewolkt, weinig of geen re
gen, weinig verandering in
temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Nog
weinig verandering.
JANSON KON DE BROKKEN
NIET LIJMEN!
Zooals wij gisteren reeds deden
uitkomen, stond de Belgische minis
ter-president Janson na het aange
kondigde ontslag van de drie Katho
lieke ministers voor een schier on
mogelijke taak zijn kabinet te red
den. Zooals verwacht is, hij er niet
in geslaagd zijn ministerie te reorga-
niseeren en heeft na zijn aanvanke
lijke overwinning uiteindelijk de ne
derlaag geleden. Het kabinet Janson
is afgetreden, de minister van bui
tenlandsche zaken Spaak is met de
vorming van een nieuw kabinet be
last.
SPAAK.
Een verklaring.
De nieuwe kabinetsformateur heeft aan
de pers een verklaring verstrekt, waarin o.m.
gezegd wordt:
„De Koning heeft mij de eer bewezen mij
met de vorming van de nieuwe regeering té
belasten. Ik heb deze opdracht aanvaard.
Ik heb gemeend niet met de traditioneele
formule te moeten antwoorden: „Ik zal mijn
vrienden raadplegen."
De huidige toestand eischt, dat men zui
nig is met langdurige besprekingen. Ik ben
bereid een zware verantwoordelijkheid op
mij te nemen. Ik kan mij niet in verbin
ding stellen niet de fracties. Jk zal trachten
een regeering te vormen, die alle richtingen
van de vroegere meerderheid omvat, maar
die toch uit minder ministers zal bestaan
dan de vorige kabinetten.
Ik heb een programma en zal dit voorleg
gen aan de persoonlijkheden, wier mede
werking ik onontbeerlijk acht. Ik moet
heel vlug handelen/want, wanneer ik slaag,
moet de nieuwe regeering zich Dinsdag aan
de Kamers voorstellen
De arrestatie te Terneuzen.
Omtrent de arrestatie van den marechaus
see v. d. Weert, vroeger lid van de Ossche
brigade, later geplaatst te Terneuzen, ont
vangt de Tel. van betrouwbare zijde eenige
inlichtingen.
Van de W. zou zich aan onhebbelijk op
treden tegenover een getrouwde vrouw heb
ben schuldig gemaakt en hieruit beproefde
men, op grond van misbruik van gezag, een
strafbaar feit te constateeren Of men hier
in zal slagen is nog een vraag.
Voor ons gaat het, aldus het blad,
niet om de vraag of v. d. W. als
wachtmeester te handhaven is. Wel
is het voor ons van beteekenis, dat
dezelfde procureur-generaal, die de
hand had in het ontnemen der opspo
ringsbevoegdheden aan de mare
chaussee te Oss, ook de drijvende
kracht bij deze nieuwe vervolging
is geweest.
Van nog meer belang achten wij
het te vernemen, welke autoriteit
verantwoordelijk is voor het A.N.P.
bericht, dat de arrestatie van v. d.
W. in de Nederlandsche pers rond
bazuinde.
Het wordt, aldus het blad, tijd, dat mi
nister Van Dijk zich gaat bekommeren om
de marchaussees, die orider hem ressortee
ren en wier belangen langzamerhand heel
erg in het gedrang komen. Als men ze
kere Haagsche en Bossche autoriteiten nog
eenigen tijd hun gang laat gaan, dan zal
men weldra in ons land de meening ves
tigen. dat er geen grooter misdadigers zijn
dan de marechaussees.
Rechtschen vorderen bij Teruei.
Het ministerie van Defensie deelt mede,
dat zeer verbitterd wordt gevochten in den
Aifambrasector, waar de opstandelingen in
bedwang worden gehouden, en verder ten
zuiden van Iglesuela del Cid en in de huurt
van Cuevas de Vinroma.
Bareelona weer gebombardeerd.
Rechtsclie vliegtuigen hebben gisteroch
tend om half elf opnieuw Barcelona gebom
bardeerd. Zij wierpen verscheidene bommen
op de buitenwijken der stad. Zeven personen
kwamen om liet leven en een dertigtal werd
gewond. Sedert gisteren zijn thans meer
dan zestig personen gedood en meer dan
15® gewond.