Persvrijheid en dictatuur Volkenbond De moord te Rotterdam voor non-interventic ROODE^STER Post vluchten op Indië Jaap Kuiper wint grooten wegwedstrijd Een „lente-kruistocht" Nog geen steun voor vlas Economische bevoegdheid van bedrijfsraden 6 Journalisten in Zuid- en Oost- Europa in de knel Melkwol öök in Japan PUBLICATIE Zware nederlaag voor Del Vayo Duitschland 6 milliocn katholieken rijker Nachtvorst vernielt fruitoogst UUelïenMtt De handhaving van de persvrij heid is in Nederland en enkele andere landen een groot en kost baar goed en het is irf dit verband interessant eens na te gaan hoe de jongste politieke gebeurtenissen in de laatste maanden ook onvermijde lijke veranderingen in de persstruc tuur van sommige landen met zich brachten. De Vrijheid van het geschreven woord is een even veelvuldig omstreden als met geestdrift verdedigd goed. En bet was dan ook niet te verwonderen dat de Nederland- sclie Journalistenkring een waarschuwend woord liet hooren toen er onlangs in den boezem van de internationale journalisten- federatie, (de F.I.J.-) stemmen waren op gegaan om de reglementsclausule omtrent dè persvrijheid maar te schrappen, waar door de persorganisaties van' dictatoriaal bestuurde landen evcnizeer tot de F.I.J. zouden kunnen toetreden. liet bestuur van de Nedèrlandsche Journalistenkring heeft niet lang geaarzeld met het kenbaar ma ken van haar standpunt en terstond te kennen gegeven dat de N.J.K. niet langer prijs zou stellen op het lidmaatschap van den internationalen bond, indfen deze haar principes omtrent de persvrijheid zou laten varen. Een standpunt dat getuigt van Ne- derlandsche gedegenheid en standvastig heid en dat alleszins prijzenswaardig mag worden genoemd. De haard van de crisis. Intusschen, dat er in de pers van ver schillende Europeesche landen als gevolg van de jongste politieke schommelingen een en ander is veranderd, valt te begrijpen. In Centraal- 011 Zuid-Oost-Europa, de gebie den die Wij als de crisishaard mogen be schouwen, is de noodzaak van nieuwe regelingen overeenkomstig veranderingen van staatsvorm of politieke verhoudingen, duidelijk tot uitdrukking gekomen. Toegegeven dient te worden, dat het hierbij voornamelijk gaat om landen waarin de persvrijheid in den eigenlijken zin van het woord niet meer bestond, omdat die reeds voor een systeem had plaatsge maakt, waarbij de pers aan staats- toezicht, onderworpen was. Met de onafhankelijkheid van Oostenrijk is Ook die der pers verdwenen, in het bijzon der die organen die de zelfstandigheid van het land tegenaver het opdringen van-het nationaal-socialisme bleven verdedigen. Met verbodsbepalingen, gelijkschakeling en Veranderingen van personeel alsmede door hét in hechtenis nemen van leidende fi guren in dergelijke perskringen is de in schakeling van de pers in de rijkspolitiek in enkele dagen tot stand gekomen. En de oprichting van een afdeejing van het propaganda-ministerie in Weenon doet ons niet langer twijfelen of de kranten in oud- Oostenrijk hebben zich te voegen nhar de aanwijzingen van Berlijn. In Roemenië verscherpte censuur. In Roemenië bestond al ongeveer vier jaar lang een uiterst scherne censuur. De nieuwe verhoudingen in dit land houden wat het uiterlijk betreft de persvrijheid wel iswaar nog in eere, maar men laat toch langzamerhand de meest Beslissende waar- horgen voor haar handhaving los. De cen suur is eens te meer verscherpt, de dag bladen die in eenlgen vorm oen oppositionoe Ie bonding vertonnen worden onderdrukt en nieuwe persverordeningen hebben de bestaande perswetten, zeden cn gebruiken volkomen omvergeworpen. Journalisten-wet in Griekenland. Een journalisten-wet waardoor de macht van de regeering on de dagbladen e'n daar door op de journalisten die er aan mede werken aanzienlijk is uitgebreid, is als uit drukking van de verscherpte dictatoriale koers in Griekenland per eind Februari reeds afgekondigd cn tegelijkertijd zijn daarmee de laatste zelfstandige strooniui- gen van de sinds 4 Augustus 1030 toch vil zoo zeer aan de regcering onderworpen pers, volkomen opgeheven. De nieuwe grens-nabuurschnn tus- schen Diritschiand on Hongarije is voor de Hongaarsche regcering aan leiding geweest verschillende voor ontwerpen van wet in te dienen met het aannemen waarvan men tot in grijpende verandering in het perswe zen komt: een nieuwe perswet, op richting van een pers-kamer, „pro cent afbakening" der Joodsche jour nalisten en een centraal bureau voor pers en propaganda zijn de pij lers waarop de nieuwe hervorming steunt. De Hollandsche Industrie Maatschappij vjtn cascine-bereiding N.V. (H.T.M.C.A.) be richt ons, dat op 8 dezer te Milaan 't con tract is lot stand gekomen en geteekend tus- schelt de Snia-Viscosa en de uitvinder Anto- nio Fcrretfi eenerzijds cn de vertegenw. van liet industrie-concern Mori-Tokio an derzijds betreffende overname van de I.ani- tal-patentrechten voor Japan. Het contract geldt voor het poheele eohiod van het Ja- pansehe Keizerrijk en Mandsioekwo. 'Volgens overeenkomst, zal het T.anital-be- driif in 'Janan nog dit iaar gereed komen. Deze overeenkomst kan beschouwd wor den als een verdere belangrijke stap op den weg van ilc uitbreiding van de Lani- jtal, Ook in Cecho-Slowakije ten slotte zal het streven van Hcnlein en zijn Sudeten-Duit- schers zonder twijfel niet zonder invloed blijven op den huidigen persvorm. Meer en veelvuldiger dan ooit zien wij de botsingen tusschen persvrijheid en dictatuur En het is zeker niet zoo dat men het ver schil in deze heide richtingen als gevolg van zuiver politieke tegenstellingen moet zien. Zoo wijst bij voorbeeld de bolsjewisti sche staat, die door het nationaal-socialis me als antithese van het Derde Rijk wordt gezien, wat de organisatie van haar pers wezen betreft op soortgelijke zienswijzen als die van het Duitsche pers-regiem. Oos tenrijk dat in Adolf Hitler's jongste Rijks dagrede als een product van den democrati- schen geest werd afgeschilderd, was theore tisch in het tijdperk van Seipel en Dollfuss bijvoorbeeld het zuivere voorbeeld van een autoritaire staat, zij het dat de practijk iet wat verzachtte door het onbreken van Prui sische methoden en Duitsche discipline. Foutieve vorstelling en scheeve berichtge ving zijn kwade producten van een interna tionalen persstrijd. En zij vormen een groot kwaad, ongeacht of die onjuiste be richtgeving het gevolg is van onvoldoend inzicht van den betreffenden journalist dan wel dat zij voortspruit uit verblinde dweep zucht cn het ziekelijk verlangen om een meening coüte que coüte ingang te doen vinden. Men verlange van de pers niet het onmogelijke. Maar wanneer zij er in slaagt de hartstochten van dS volkeren van Europa niet verwrongen maar verzacht, „gefiltreerd" weer te geven, dan levert zij daarmee een niet geringe en waardevolle bijdrage tot het behoud van den vrede. Dader aangehouden. Een af spraakje Op verzoek van de Rotterdamsche politie heeft de Haagsche politie gistel-middag te half een te 's- Gravenhage in zijn woning aan de Isinghstraat aangehouden den 40- jarigen chauffeur M. J. A. W. de Z., die verdacht wordt van den moord op de Rotterdamsche winkelierster waarover wij elders in dit blad be richten. Om kwart voor twee arriveerde, aldus de Tel. voor den winkel een gesloten perso nenauto, waarin zich twee rechercheurs met den verdachte bevonden. Vrijwel onop gemerkt door het publiek wist men den verdachte den winkel binnen te loodsen. Het was een man van omstreeks 40-jarigen leeftijd, van middelmatig postuur, gekleed in een gabardine regenjas. Inmiddels was ook de rechter-commissaris, mr. J. v. Vol lenhoven, ter plaatse aangekomen en in zijn tegenwoordigheid heeft men den ver dachte' met het lijk van het slachtoffer ge confronteerd. Ruim een halfuur duurde de confrontatie en terwijl men binnen den verdachte ver hoorde, bleef buiten een groote menigte voor den winkel staan. De verdachte is een ze kere S. uit Den Haag. Om kwart over twee kwam de man zwaar geboeid en wankelend als een gebroken man tusschen de twee rechercheurs, die hem stevig vasthielden, naar buiten. Schuw keek hij naar het pu bliek, dat rond den poiitie-aulo dromde. Bij liet instappen in den auto brak de man in snikken uit. Bekentenis. Op het politiebureau heeft de man bekend, de vrouw Donderdagavond na een gesprek, dat kalm is vcrloo- pen, in een plotselinge vlaag van woede te hebben vermoord. In het begin van dit jaar had de vrouw een einde gemaakt aan een verhouding, die sedert eenige jaren tusschen hen had bestaan, zulks op grond van ernstige be zwaren van de zijde van haar familie. De man is steeds blijven aandringen op het herstellen van de verhouding, manr de vrouw hield voet bij stuk. Woensdag is de man per autobus naar Rotterdam gekomen. Hij heeft de vrouw opgezocht en in de beste harmonie hebben zij de zaak nog eens besproken. Als goede vrienden zijn zij des middags uit elkaar gegaan. De vrouw moest op familiebezoek te iHllegersberg cn zij kwamen samen overeen, dat de man haar des avonds om elf uur bij de Heulbrug zou ontmoeten. Zulks is ook geschied. Zij zijn samen op- geloopen naar haar woning. Onderweg heeft de man telkens weer gepoogd de relatie opnieuw aan te knoopen, maar de vrouw bleef weigeren. Hij beeft toen zij eenmaal bij den winkel aangekomen waren, gevraagd of hij even een glas wa ter mocht gaan drinken. Zoo is hij binnengekomen. Hier heeft hij voor de laatste maal gevraagd, om het weer goed te maken. Over de ze laatste weigering is de man plotseling zoo kwaad geworden, dat hij de vrouw bij haar halsdoek heeft gegrepen, welke hij zoo lang heeft aangetrokken, dat zij dood was. Daarop is hijkalm naar den trein gegaan en naar Den Haag teruggekeerd. De man zal naar liet Huis van Bewaring worden overgebracht, DENATURATIEVERGOEDING ERWTEN EN VELDBOONEN OOGST 1937. De Nederlandsche Akkerbouwcentrale maakt bekend, dat de denaturatievergoe- ding voor erwten van oogst 1937, welke zijn gedenatureerd in het tijdvak van 9 tot en met 14 Mei 1938, fl.30 per 100 kg. zal be dragen voor groene erwten, door handela ren gedenatureerd en voldoende aan het standaardmonster van kwaliteitsklasse C, en f 0.80 per 100 kg. voor voedererwten, door telers gedenatureerd. De steunvergoeding voor veldboonen van den oogst 1937, welke aan de daartoe ge stelde eischen voldoen en door telers of handelaren zijn gedenatureerd in genoemd tijdvak, zal f2.30 per 100 kg. bedragen. 's Gravenhage, 13 Mei 1938. (.Adv.) Deftig gezelschap Amerikanen komt Holland bezoeken. Dinsdag 17 dezer arriveert in de ochtenduren te IJmuiden het Ame- rikaansche stoomschip „Kungsholm" Aan boord bevinden zich niet min der dan 350 vooraanstaande Ameri kanen, professoren, kunstenaars, In- dustrieelen en bankiers, velen hun ner in gezelschap hunner families. Op 26 April 1.1. is het gezelschap van New York vertrokken. Het maakt een z.g. „Lente Kruistocht", en tot nu toe hebben de Ameri kanen reeds achtereenvolgens: Madeira, C.asablanca, Portugal, Frankrijk, Kanaal eilanden en Londen bezocht. In één dag, dus echt Amerikaansch, zal het gezelschap Holland bezichtigen. Op het programma staan uiteraard: een tocht door de bollenvelden, bezoek aan een diamant slijperij te Amsterdam, bezoek aan de Nacht wacht in het Rijksmuseum, en tenslotte een bezoek aan Volendam. Het gezelschap, dat niet in autobussen wenscht te rijden, zal dezen tocht door Ne derland maken in een 70-tal speciaal voor deze gelegenheid gehuurde luxe-privé-auto- mobielen. Des avonds zal de „Kungsholm" weer uit IJmuiden vertrekken. De volgende bestem ming is Kopenhagen. De Amerikanen, die onder leiding reizen van de Fa. Thomas Cook and Sons Ltd. zullen op 30 Mei weer te New York terug moeten zijn. De afgelegde afstand zal dan n kleine 10.000 mijlen heb ben bedragen. De kosten van het verblijf op dit varende kasteel varieeren per persoon al naar gelang der accommodatie van 180 dollar tot 900 dollar. Schatting van het staande gewas. te velde Van bevoegde zijde vernemen wij het volgende: Zooals bekend is, heeft de minister van economische zaken eenigen tijd geleden besloten, voor vlas van den oogst 1938 geen steunregeling te treffen. Naar aanleiding van dit besluit werd van verschillende zijden het verzoek gedaan om toch de opbrengst van de met vlas beteelde perceelen door taxatie te velde vast te stel len, opdat over de noodige gegevens be schikt zou kunnen worden, wanneer men onverhoopt toch nog een regeling zou moe ten treffen. Op dit verzoek werd toen niet ingegaan, doch waar er thans onzekerheid bestaat omtrent de wijze waarop de situatie op de vlasmarkt zich zal ontwikkelen, heeft de minister alsnog goedgevonden, dat het te veld staande gewas zal worden geschat. Uit deze goedkeuring dient uiteraard niet de conclusie te worden getrokken, dat de minister thans voornemens is wel een steunregeling te treffen. Als gevolg van de hiervoor ge.noemde be slissing hebben de provinciale landbouw crisisorganisaties een dezer dagen aan de haar bekende vlastelcrs een formulier voor de aanvraag van taxatie toegezonden. Alleen Rusland stemt voor Spaan- sche resolutie, om de non-inter ventie op te heffen. Na een redevoering, waarin de Spaan- sche minister- van buitenlandsche zaken, Del Va.vo, betoogd had, dat de interventie in Spanje eenzijdig was geweest, en in strijd met het internationaal recht, stelde hij den Voikenbondsraad een resolutie voor, waar in beëindiging van de niet-inmengingspo- litiek overwogen wordt. Lord Halifax en Bonnet hebben verklaard de niet-inmen- gingspoiitiek trouw te blijven. In den loop der beraadslagingen richtte del Vayo nog tot lord Halifax de rpcjR~ streeksche vraag, of hij het niet onbillijk vond, aan de niet-inmengingspolitiek vast te houden, terwijl Duitschland en Italië voortdurend generaal Franco blijven onder steunen. Halifax antwoordde scherp, dat del Vayo slechts van een buitenlandsche inmen ging ten gunste van één partij gesproken had, terwijl de inlichtingen, die de Engel- sche regeering ontvangen had; het zeker maakten, dat dit niet met de waarheid in overeenstemming was. Del Vayo antwoordde hierop met het voorstel, dat de volkenbondraad een enquête naar den omvang van de buitenlandsche in menging zou instellen. Del Vayo beweerde hierbij, dat aan de zijde der Barcelona re- reeging slechts 6.000 buitenlandsche vrijwil ligers zouden staan, terwijl Franco den steun zou hebben van een Italiaansch leger van 100.000 man en vele Duitsche deskundi gen. Lord Halifax vond het niet noodig, op de ze cijfers te antwoorden. Litwinoff zeide dat Sovjet-Rusland de resolutie goedkeurt. De resolutie werd met vier tegen twee stemmen en negen onthoudin gen verworpen. Alleen Spanje en Sovjet-Rusland stemden voor. Engeland, Frankrijk, Polen en Roeme nië stemden tegen. China, Ecuador, Iran, Peru, Zweden, Letland, Nieuw-Zeeland, België en Bolivia onthielden zich. De Negus vertrokken. Do Negus is gisterochtend om negen uur met den sneltrein naar Parijs vertrokken. Hij was vergezeld van dr. Martin, den gezant van Abessinië te -Londen. Voor het vertrek van den Negus bestond groote belangstelling; er was veel politie op de been. Haile Selassie zal zich direct naar Londen begeven. Voor zijn vertrek wérd dé Negus' 0{Lhét'station begroet na mens Bonnet. Door de aansluiting van Oostenrijk bij Duitschland zijn zes millioen Roomsch-Ka- tholieken aan het. Derde Rijk toegevoegd. Er zijn thans 27 millioen Katholieken in Duitschland tegen 41 millioen protestanten, dus resp. 36 en 54 procent der bevolking. Ongeveer 10 procent der bevolking is noch Katholiek noch Protestant 'Naar wij uit het Land van Maas en Waal vernemen, heeft de nachtvorst de laatste dagen aan het fruit zooveel schade veroor zaakt, dat volgens kenners een groot deel van den oogst in die streek als verloren kan worden beschouwd. Minister vreest geen grootere zeggenschap van arbeidersvak bonden op het terrein van de on dernemers. Naar aanleiding van de bezwaren die door sommige Tweede Kamerle den geopperd zijn tegen het wets ontwerp lot wijziging van eenige ar tikelen der Bedrijfsraden wet, heeft de minister in de Memorie van Ant woord nog eens krachtig zijn stand punt ten aanzien van deze wijziging verdedigd. Zijne Excellentie is van meening, dat de bedrijfsraden niet zijn ingesteld teneinde zich uitslui tend bezig te houden met aangele genheden van socialen aard. De wetgever heeft wel een schei dingslijn getrokken tusschen sociale en economische bedrijfsaangelegen- heden, doch de taak van den bedrijfs- raad tevens uitgestrekt tot de econo mische groep. De opmerking dat de Bedrijfsraden voor het uitbrengen van adviezen over economi sche problemen niet deskundig zijn cn op dit gebied dan ook geen verantwoordelijkheid zullen kunnen dragen, heeft den minister verbaasd. De Bedrijfsraden toch bestaan voor de helft uit vertegenwoordigers van de werkgevers, die, als bij uitstek deskundig op dit terrein moeten worden aangemerkt. Ook van de vertegenwoordigers der arbeiders in de bedrijfsraden mag in het algemeen wor den aangenomen, dat zij tot heoordeeling van de aan de orde komende vraagstukken in staat zijn. In ieder geval zijn de bedrijfs raden in de gelegenheid zich ter zake vol doende te oriëntccren, Dat de voorgestelde wijziging zal leiden tot een steeds grootere zeggen schap van arbeidersvakbonden op een terrein, dat alleen aan de onder nemers zou moeten worden voorbe houden, kan de minister niet on derschrijven. Door de uitbreiding van zijn advisecrende bevoegdheid op economisch terrein zal de bedrijfs- raad, als orgaan van en voor een be drijfstak, in meerdere mate werk zaam kunnen zijn ter behartiging van algcmecnc bedrijfsbelangen. De wenschelijkheid van die uitbreiding is in verschillende bedrijven ook van ondernemerszij do bepleit. De vraag, door sommige andere leden ge steld, of het niet in het belang van de be drijfsraden zelf zou zijn om de onderhavige wijziging terug te nemen, beantwoordt de minister ontkennend. Dat vele leden zich met het wetsontwerp geheel konden vcrcenigen, vernam de mi nister met voldoening. De Bedrijfsraden wet behoeft geen wijzi ging om vertegenwoordiging van de hoofd arbeiders in de bedrijfsraden mogelijk te maken. De adviseerende bevoegdheid, die in de wet op het algemeen verbindend en onver bindend verklaren van ondernemersovereen komsten 1935 en de Vestigingswet Kleinbe drijf 1937, aan de bedrijfsraden is toegekend, heeft den minister aanleiding gegeven, om' in de Bedrijfsradenwet de bevoegdheid'van den bedrijfsraad als orgaan van advies daaraan aan te passen. Hieraan te verhin den een voorstel tot wijziging van de in die wet geformuleerde taak van den bedrijfsraad als orgaan van overleg, wrfre naar de mee- ning van den minister een overschrijding van den opzet der thans voorgedragen wiT- ziging. Harken! Spitten! SpuitenI Snoeienl Zorgen dat de rozen bloeien/ Bukken, kruipen, her en der. Heusch: je rug kan er van lusten... Daarom af en toe eens rusten Bij 't genot van Roode Ster! NIEMEIJER'S 6, 10, 13 ct. per half ons. Zeldzaam zacht en licht in de pijp. Emoe (heenreis) Ibis (terugreis) Gier (heenreis) Vertrek van Jodhp. 13 Mei Jodhp. 13 Mei Athene 13 Mei Aankomst ts Rang. 13 Mei Basra 13 Mei Basra 13 Mei Pelikaan |singap. 13 Mei Rang. 13 Mei Buizerd (heenreis) A'dam 14 Mei Belgische bladen vol lof over den Julianadorper. Het moe dig streven van Noordhollands besten wegrenner eindelijk be loond. De bekende Noordhollandsche ren ner Jaap Kuiper uit Julianadorp, vertoeft sinds geruimen tijd in Bel gië en neemt daar met groot succes deel aan de wegwedstrijden, die er worden gehouden voor Onafhanke- lijken. In geheel Noordholland boven het IJ wor den de successen van Kuiper met groote vreugde ontvangen, vooral ook in de Zaan streek, waar hij zeer populair is. Na zijn geweldigen wedstrijd „De ronde van Vlaan deren", die hij vorige week reed, roemden de Belgische bladen zijn rijden weer eens. Kuiper was de beste man uit den wedstrijd geweest en pas op het laatste oogenblik ont ging hem toen de zege. Reeds vroeg in vorm. Dat .Taap Kuiper reeds op dit oogenblik zoo uitstekend rijdt, komt doordat hi] reeds gedurende de wintermaanden heel veel heeft getraind over lange afstanden. In wedstrijden van 150 K.M. kan hij daar door momenteel juist zoo goed meekomen. Hij heeft Kilometers in de beenen. Dat bewees hij reeds herhaaldelijk en het feit. dat hij zoo goed op den weg reed, was oorzaak dat de directie van de wielerbaan „De Schelde" te Bergen op Zoom hij was daar voor Zondag j.1. gecontrateerd hem vrij gaf om de Ronde van Vlaanderen te rijden. J In deze ronde speelde hij do eerste viool en het kon niet anders of binnen afzienba- ren tijd moest een zege volgen in een van de wegcoursen. Dat dit reeds Donderdag j.1. het geval zou zijn heeft vrijwel niemand kunnen denken- Als Hollander heeft de sterke Kuiper alle Beigen in de schaduw gesteld. In de plaats Erquelines, vlak bij de Fransche grens heeft hij de schoonste overwinning van ziju leven behaald. De beste Belgische onafhankclijken al Tors Achiel Buysse en anderen hield hij achter zich; glansrijk won hij den zeer zwaren wedstrijd. De Belgische verslagge vers, bij wie Kuiper zeer gezien is, felici teerden hem na zijn schitterende race! Kuiper's mooie prestatie moet hem bri zelfvertrouwen terug gebracht hebben. 4kat het vorig jaar steeds zijn vurige hoop wa» goed rijden in de wegwedstrijden *s thans in vervuiling gegaan. Eindelijk heeft hij met overtuigende be wijzen kunnen aantoonen, dat hij momen teel een der beste jonge Hollandsche weg renners is. Zulks bleek trouwens ook dezer dagen uit een statistiek in „Sportecho waarin hij tot de vijf beste gerekend wordt met Lambrichts, van Ilove, Seyen en Swelm Als hij van pech gespaard mag blijven, dan zullen onze lezers meer verbluffende prestaties van Kuiper zien, let maar eens op! loorloopig blijft de renner nog in België- Pas einde Mei keert hij terug en zal dan. de ronde van Alkmaar meerijden. Inmiddels was zijn afwezigheid voor Man neveld geen bezwaar om den koppelwed strijd in Bergen op Zoom te winnen met Evers uit Alkmaar. Zij wonnen voor Dulneveld-Glas en M ee- maes— Gageldonk, terwijl Mannevcld even eens de achtervolging won. De tandem Kuiper—Manneveld doet dus wel van zich sprekenl

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 2