TEN j
RADIO
VAN
Ordening
O**
lk gaf hem mijn
laatste cent..
een politieke „schlager"
Het Werkfonds
schiet te kort
PROGRAMMA
EDGAR R I C E j
BURROUGHSl
Aufo schoot plotseling vooruit
WEET U, dat ook U 17 kilo gezinswas met Rinso prachtig
helder wit krijgt binnen anderhalf uur voor slechts 127» cent?
dat U het sop van de nieuwe, „overvette" Rinso vele malen achter
een kunt gebruiken en wel voor het witte, bonte en gekleurde goed
dat zich op elk pak Rinso een bon voor fraaie en nuttige ge
schenken bevindt?
.OVERVETTE" RINSO, SPECIAAL VOOR DE WASMACHINE
ETHEL M. DELL
«•••iiiiMiiMimi
DOOR
V*a
No. 68.
Bij het onderzoek van het wrak van de
Kinstaid bleek, dat het grootste gevaar lag
in het vuur, want de vlammen lekten honge
rig aan het versplinterde hout van de ver
woeste hut en hadden reeds hun weg gevon
den over het benedendek. Als door een won
der werd niemand gewond of gedood bij de
ramp, waarvan de oorzaak voor eeuwig een
geheim zou blijven. Terwijl de vlammen op
laaiden, scheen het Tarzan toe, dat wat ook
de explosie veroorzaakt r. ocht hebben, er
een licht ontvlambare substantie over het
houtwerk was uitgespreid. Het water, dat
alle handen aangaven, scheen eerder het vuur
aan te wakkeren dan te blusschen. Vijftien
minuten na de explosie stegen er dikke,
rookwolken op uit het ten ondergang ge
doemde schip en de vlammen bereikten de
machinekamer. Het schip ging niet langer
voorwaarts naar de kust. „Het is nutteloos
langer aan boord te blijven", zei Tarzan tegen
zijn metgezellen, ,,'t Is niet uitgesloten, dat er
nog meer explosies zullen volgen. We kunnen
het schip niet redden, het veiligst is het, de
reddingsboten te strijken, zonder verder tijd
te verliezen en naar land te roeien. Er zat
niets anders op. Er was geen tijd zelfs hun
weinige bezittingen te redden. Twee boten
werden op de woelige zee gestreken en de
landing had zonder ongevallen plaats. Toen
de boten het strand naderden, roken de ver
langende en begerige dieren van Tarzan de
bekende lucht van hun geboorteland; nauwe
lijks hadden de kielen der boten het zand ge
raakt, of Sheeta en de Apen van Akoet
sprongen uit de boten en renden als gekken
de jungle in.
„Een ordening krijgt men niet
altijd thuis, zooals men haar
zelf wenscht".
Bakkers-werkgevers contra me
dezeggenschap van arbeiders.
In de .te Utrecht gehouden ver
gadering van de Nederlandsche Ver-
eeniging vart Werkgevers in het
Bakkersbedrijf heeft prof. mr. A. N.
Molenaar gistermiddag een rede
gehouden over; „Het streven naar
ordening".
Spr. ving zijn rede aan met een vluch
tige schets van de ontwikkeling der socia
le wetgeving in ons land, resp. de wettelijke
regeling van den bakkersarbeid.
Hoe is het begrip „ordening" toch
tot politieke „schlager" geworden?
vraagt spr. zich af. Naast de crisis
moet de Bedrijfsradenwet hier als
verklaring worden genoemd.
Deze wet is aanvankelijk opgezet als een
instituut om 't saamhoorigheidsgevoel tus-
schen ondernemers en arbeiders te bevor
deren. Haar taak lag zuiver op sociaal
gebied.
De minister heeft echter een wetsontwerp
ingediend om over de heele lijn de advi-
seerende bevoegdheid van de bedrijfsraden
op economisch gebied te erkennen. Vak
bonden en politieke partijen grijpen nu de
ze ontwikkeling met vreugde aan als een
middel om een arbeiders-medezeggcnschap
op dit gebied te verzekeren.
Men heeft wel eens van socialis
tische zijde beweerd: „Alleen al het
woord „ordening" schijnt op de
heeren Gelderman, Molenaar, c.s.
te werken als een badpak op een
marechaussee aan ons onvolprezen
Noordzeestrand". Dit is niet alleen
erg grappig, maar er zit ook een
kern van waarheid in.
Wij vreezen de positie, waarin de verschil
lende bedrijfstakken verkeeren, omdat zij
door belangstellende buitenstaanders wordt
aangegrepen om bedrijfsraden bij die hulp
in te schakelen of commissies in het leven
te roepen, waarin ook de arbeiders in eco
nomische zaken een stem in het kapittel
krijgen. Spr. ziet ongaarne, dat aldus van
de nood een deugd wordt gemaakt
Wordt aan allen recht gedaan?
Uit de verbindendverklaring van de on
dernemersovereenkomst voor het bakkers
bedrijf te Amsterdam blijkt, dat vertegen
woordigers van wederverkoopers en werk
nemers zitting hebben gekregen in de bak
kerij-commissie. In uw eigen ondernemers
overeenkomst zal dit wel niet gestaan
hebben!, aldus prof. Molenaar tot de ver
gadering. „Een ordening krijgt men niet
altijd thuis, zooals men haar zelf wenscht!"
Bovendien verschillen de omstandigheden
in de verschillende ondernemingen zoozeer,
dat het twijfelachtig is, of bij een ordening
allen recht kan worden gedaan.
Spr. sprak tenslotte de hoop uit, dat de
ondernemers, die zich door den nood ge
dwongen waanden met bepaalde vormen
van bedrijfsorganisatie of medezeggenschap
der arbeiders in economische problemen
mee te gaan, later niet zichzelf zullen ver
wijten hun eerstgeboorterecht voor een
schotel linzen te hebben verkocht!
Aldus het N.V.V.
Het bestuur van het Nederlandsch Ver
bond van Vakvereenigingen heeft zich met
een uitvoerig adres gewend tot den voor
zitter van den Raad van Ministers, dr. H.
Colijn, waarin het de regeering nogmaals
wijst op den_ ernst van het vraagstuk ter
bestrijding dér werkloosheid.
In het adres wordt met cijfers
aangetoond, dat naar ruwe schat
ting tijdens de crisisjaren 1931/37
denkelijk wel van 500 tot 600 mil-
lioen gulden minder aan overheids-
werk uitgevoerd is, dan het geval
zou zijn geweest, indien men door
gegaan was in het tempo van 1930.
Stelt men daarnaast, dat door mid
del van hef in 1934 gestichte Werk
fonds rond 50 millioen gulden werd.
verwerkt .tot dusver, dan blijkt, dat
dit Werkfonds nog zelfs niet bij
benadering de uitgevallen over
heidsopdrachten van 1934/37 heeft
gecompenseerd. Laat staan dus,
extra-werkgelegienheid geschapenl
In het adres wordt er met klem op aan
gedrongen, uitvoering van openbare werken
op groote schaal en in een snel
tempo te doen geschieden.
In verband met den grooten omvang van
de werkloosheid dringt het bestuur van 't
N.V.V. o.m. aan op:
een verkorting van den wekelijkschen
werktijd tot 48 u. voor al die groepen van
werknemers, die nu nog of geheel buiten
de Arbeidswet vallen, of aan welke een
langeren arbeidstijd dan 48 uur per week
is toegestaan;
het tegengaan van overwerk, door slechts
in hooge uitzonderingsgevallen overwerk-
vergunningen en dan nog voor een zeer
beperkten tijdsduur, te verleenen;
een verdergaande verkorting van den
wekelijkschen werktijd voor de groepen van
werknemers, die thans 48 u. per week wer
ken;
het verstrekken van een premie of bijslag
aan particulieren, die overgaan tot het la
ten uitvoeren van onderhouds- of verbete-
ringswerkeïi aan -hun fabrieken, werk
plaatsen, woonhuizen en andere bezittin
gen.
Dinsdagavond om zes uur wilde de heer
J. van de Vaart, te Mijdrecht, met den slin
ger de motor van zijn auto op gang bren
gen,. Toen hij hiermede bezig was, zette
cie wagen zich plotseling in beweging, blijk
baar doordat do rem was losgeschoten. De
heer v. d. V. kwam onder zijn voertuig te
recht en werd ernstig gewond. In den loop
van den avond is hij aan de gevolgen van
het ongeluk overleden.
dat Rinso even goed voordetobbealsvoordewasmachineis?
Als U dat alles weet, dan gebruikt U zeker niet meer een
gewoon zeeppoeder, maar alleen de nieuwe, „overvette"
RINSO voor slechts 121 cent met geschenkenbon?
R 56 - OS09
„Filantroop" staat terecht
Werkloozen getuigen.
Een aantal werkloozen verscheen
gisteren voor het getuigenhekje van
de Amsterdamsche rechtbank, om
verklaringen af te leggen tegen den
38-jarigen T. de L„ die hen op bru
tale wijze hun laatste spaarduitjes
afhandig had weten te maken.
Deze hardnekkig ontkennende verdachte
is reeds tien maal veroordeeld wegens ver
mogens-delicten, nu speelt hij den rol van
filantroop: „Ik heb de mcnschen willen hel
pen, en ik zou ze zeker hun geld hebben
teruggegeven, als ik door mijn arrestatie
niet gedupeerd was. Bovendien kan ik te
genover deze getuigen niet op finesses in
gaan. want dan zou ik die arme menschen
in moeilijkheden brengen, doordat het hier
smokkelzaken betreft. Ik heb ze alleen
maar willen helpen".
President Mr. Boon: „U hebt ze in den
kelder willen helpen
Een schijnfirma.
Verdachte deed zich tegenover zijn slacht
offers voor als vertegenwoordiger van een
groote firma, handelende in boter, koffie,
thee etc. De werkloozen, verlangende naar
werk, gingen gretig in op de aanbiedingen
van dezen man. Zij zouden als reiziger een
flink weekgeld kunnen verdienen, maar
«r moest een waarborgsom worden gestort.
Verdachte hield vol, dat die firma B. in
derdaad bestond.
Een slachtoffer had f75.moeten
betalen voor een spoorwegabonne
ment. De man had niet zooveel geld
en hij mocht voorloopig volstaan
met het storten van f 15.Een
werklooze met twee zoons, die ook
al geen werk hadden, had hij wijs
gemaakt, dat hij beide jongens aan
werk zou kunnen helpen. Er moest
in dat geval niet minder dan f120
worden gestort. De werklooze vader
kon slechts f31.bij elkaar bren
gen. De rest mocht hij met f 5.— p.
w. afbetalen, verdachte zou dan aan
de fa. B. de waarborgsom sturen.
Een aartsoplichter.
Dit is één van de meest stuitende geval
len van oplichting, dje men zich kan den
ken, zeide de officier van Justitie, mr. H.
A. Wassenbetgh in zijn requisitoir. Zielig
klinken de verklaringen van de slachtof
fers: „Ik gaf hem mijn laatste cent, omdat
ik hoopte werk te krijgen', hoorden wij
hen zeggen. Wij hejjben hier met een aarts-
oplichter te doen.
Deze stelselmatige bedrieger zal
ernstig moeten worden gestraft. Spr.
vorderde een gevangenisstraf van
twee jaar.
Dc verdediger mr. David
pleitte clementie.
Vonnis 1 Juni.
Fraenkel be-
VRIJDAG 20 MEI 1938.
Hilversum I, 1875 en 415,5 m.
Algemeen Programma, verzorgd door de
NCRV.
8.00 Schriftlezing, meditatie, gewijde mulzek
Gramof oonplaten)
8.30 Gramofoonmuziek.
9.30 Gelukwenschen.
9.45 Gramofoonmuziek.
10.30 Morgendienst.
11.00 Gramofoonmuziek.
11.15 Klarinetvoordracht met pianobegleiding.
en gramofoonmuziek.
2.00 Gramofoonplaten.
2.35 Christelijke Lectuur.
3.00 Zang, cello en piano.
(In de pauze: Gramofoonmuziek).
4.30 Gramofoonplaten.
4.45 Heidepark-Band, en gramofoonmuziek.
5.30 Gramofoonmuziek.
5.45 Declamatie en gramofoonmuziek.
6.30 Tuinbouwpraatje.
7.00 Berichten.
7.15 Literaire causerie.
7.45 Reportage.
8.05 Berichten ANP. Herhaling SOS-Bericht.
8.15 Arnhemsche orkestvereeniging.
9.00 Sxegetische causerie.
9.30 Vervolg concert. (Om 10.00 Gramofoon
muziek.
10.30 Gramofoonmuziek.
10.45 Sportpraatje.
11.00 Gramofoonmuziek.
Ca. 11.5012.00 Gramofoonmuziek.
Hilversum II, 301,5 m„
8.00 VARA. 10.00 VPRO. 10.20 VARA. 12.44
AVRO. 4.00 VARA. 7,30 VPRO. 9.00 VARA.
10.40 VPRO. 11.00—1 00 VARA.
8.00 Orgelspel. (Om 8.16 Berichten).
8.30 Gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwijding.
10.20 Declamatie.
10.40 Gramofoonmuziek (Om 12.15 Berichten).
12.30 Het Kovacs Lajos-orkest en gramofoon
muziek.
2.00 Modepraatje.
2.15 Variété-programma (Om 3.45 Eventueel
berichten).
4.00 Gramofoonmuziek.
5.00 Voor de kinderen.
6.00 De Ramblers.
6.30 Politiek radiojournaal.
6-506.55 Gramofoonmuziek.
7.00 Causerie: „De geestelijke grondslagen der
democratie".
7.20 Berichten ANP.
7.30 Berichten.
7.35 Lezen in den Bijbel.
8.00 Nederlandsch Strijkkwartet.
8.30 Causerie over Gladstone.
9.00 Amsterdamsch vocaal kwartet
9.00 Amsterdamsch vocaal kwartet en VARA-
Orkest.
10.00 Fantasia m.m.v. soliste.
10.30 Berichten ANP.
10.40 Avondwijding.
11.00 C. Steyn's Acordeonorkest.
11.30 Jazzmuziek (Gr.pl.).
11.5512.00 Gramofoonmuziek.
FEUILLETON.
64.
DOOR
hoofdstuk xi.
De oproep.
Het was aanmerkelijk later dan het gewone
etensuur, toen Chris het hotel binnenstapte.
Het had zwaar geregend en zijn kleeren
waren doorweekt, maar hij ging niet eerst
naar zijn kamer. Hij liep recht door naar de
conversatiezaal, waar Pax bij den haard zat
te rooken.
Hij zag er bleek en uitgeput uit, maar uit
Zijn oogen straalde een wilde g<oed
Hij sprak geen woord van begroeting, toen
Pax opstond met de uitdrukking van iemand,
die het onvermijdelijke tegemoet 8aa
„Hallo Chris! Wat scheelt eraan, zei'hij.
Chris kwam recht op hem af. „Ik moet j
spreken," zei hij.
Pax keek hem kalm in de oogen. „Dat Is
uitstekend, oude jongen," zei hu „Maar trek
eerst droge kleeren aan. Je hebt een natte
wandeling achter den rug."
„Een wandeling!" zei Chris heesch. „Ik
heb den geheelen dag over die klippen ge-
loopen," zei hij. „En nu
„En nu," viel Pax hem beslist in de rede,
„drink je eerst iets en dan ga je je verklee-
den. Daarna praten wij zoolang je maar wilt,
maar niet eerder."
„Wij praten nu!" begon Chris, maar Pax
kalme hand op zijn schouder deed hem zwij
gen. Op dat oogenblik deed de oude gewoonte
en de eerbied voor het gezag gelden.
„Neen, nu niet!" zei Pax. „Jij gaat naar
boven om je te verkleeden en ik zal Peters
met een glas whiskey naar boven sturen.
Kom dan beneden, dan gaan wij dineeren
Dat praten van ons kan nog wel even wach
ten."
„Ik wil niet met je dineeren," zei Chris
woest, terwijl hij een pas achteruit deed.
„Ja, dat doe je wel al is het voor het
laatst," zei Pax grimmig, maar met Iets
droevigs in zijn stem. „Ik wil niet met je
praten tot wij gegeten hebben. Wees niet zoo
onverstandig jongen. Je zult ziek worden als
je zoo doet. en daar help je niemand mee."
Weer, en op een manier die hij zich niet
verklaren kon, vond Chris in Pax zijn
meester. Hij had zich gedurende die .lange
uren van woesten wedloop met zich zelf op
gewonden tot hij slechts één verlangen
kende: zich op den vijand te wreken; maar
nu, in de tegenwoordigheid van den man. dien
hij getracht had als zijn vijand te beschouwen,
voelde hij zijn wraakzucht «verdwijnen. Met
een onverstaanbaar gemompel wendde hij
fcich om en liep de hall in.
Pax keek hem na. Maar toen Chris boven
was, liep hij de conversatiezaal door naar een
deur, die in de eetzaal uitkwam en riep
Peters om hem de noodige instructies te
geven.
„En zorg er voor, dat hg' een warm bad
neemt," voegde hij er bij. „Het diner moet
maar wachten. Hij is doornat."
„Heel goed, mijnheer," zei Peters. „Maar
wilt U zelf niets gebruiken? U moet uitge
hongerd zijn."
„Neen, neen, ik zal wachten," zei Pax.
Haast je! Hij is doodmoe."
Peters snelde naar boven en Pax ging op
nieuw bij den haard zitten wachten.
In gewone omstandigheden zou hij met
Chris naar zijn kamer zijn gegaan en bij hem
blijven praten, terwijl hij zich verkleedde,
maar de bittere vijandschap die hij In de oogen
van den jongen gelezen had, hield hem terug.
Als er onaangenaamheden moesten komen,
dacht hij, was het beter dat Chris eerst weer
een normalen kijk op de dingen had gekregen.
Hij had het klaarblijkelijk hard te verant
woorden gehad. Yvonne had hem waarschijn
lijk afgewezen, en hg, Pax, werd daarvoor als
verantwoordelijk beschouwd. De situatie was
tamelijk hopeloos, dacht hij vermoeid. Chris
was blijkbaar van plan hem ter verantwoor
ding te roepen. Zij dachten allen, dat hij op
de een of andere manier de schuld van alles
was. Ongerijmd, natuurlijk, maar in de om
standigheden zeer voor-de-hand-liggend. Nie
mand zou ooit de waarheid vermoeden. Nie
mand zou er ooit over denken hem vrij te
spreken. Wel, hij was in de geheele zaak de
zondebok geweest, en hij zou die rol wel tot
het eind door kunnen spreien. Chris moest dan
maar de conclusie trekken, die hpj de rechte
dacht. En Claire ook? Hg kon de gedachte
aan Claire niet verdragen. Want hjj geloofde
dat zij meer geleden had dan hjjzelf. En toch
ook voor haar, eerder dan voor wie ook,
moest de waarheid verborgen blijven. Zij
zou moeten blijven lijden, en hij kon haar niet
helpen. Hij kon slechts blrjvpn zwijgen, zoo
als hij steeds gezwegen had, terwijl de laatste
rafels van haar vertrouwen en van Chris
vriendschap over zouden gaan in een onver
anderlijke vijandschap.
Hij slaakte een diepen zucht en -caarde in
het vuur.
Het was eenige oogenblikken later, dat hij
de telefoonbel hoorde overgaan in het leege
kantoor, en hjj stond op om te luisteren, we
tend dat er waarschijnlijk niemand anders in
de nabijheid was.
Het kantoor was donker en koud. Bij het
binnenkomen knipte hjj een enkel licht aan.
Toen nam hjj den hoorn op en hoorde
Claire's stem.
„Ik zou graag met kapitein Packersley
spreken, het is zeer dringend."
Pax voelde een vreemde aandoening; hg
had haar nooit zoo dringend om hem hooren
vragen.
„Ja, ik ben het," zei hij. „Wat is er?"
„O Pax," zei ze zacht en opgewonden.
„Kan je dadehjk komen? Yvonne is niet
zoo goed en de dokter is hier. Onmid-
deligk, Pax! Zeg niets aan Chris! Hg mag
niet met je meekomen.'
„Goed," zei Pax. „Ik kom onmiddeligk."
„Vlug," hg'gde ze en belde af.
Pax legde den hoorn terug en ging naar
zijn schrijftafel. Hij nam een stukje papier
en krabbelde er het volgende op:
„Wacht niet met het eten. Ik zie je later.
Pax"
adresseerde het aan Chris en legde het op een
tafel in de hall. Hij nam zijn hoed en regen
jas en verliet het hotel. Buiten striemde de
regen hem in het gezicht. De avond was
donker, maar hg had den weg blindelings
kunnen vinden. Het was nauwelijks een drie
honderd meter tot het laantje, dat naar Sil-
verhayes leidde en hg had dien afstand te
dikwgls afgelegd, om den weg niet in het
donker te kunnen vinden.
De lamp boven den hotel-ingang verlichtte
een gedeelte van zijn weg en toen hij de bocht
voorbij was, verschaften de lampen van een
auto, die in de laan stond, hem de verdere
verlichting. De wind en de regen loeiden om
hem heen en de branding bestookte het strand
met donderend geweld. Hij liep met versnelden
pas den steilen heuvel op, slechts denkend
aan Claire, die hem noodig had en hem toe
geroepen had, dat hg zich haasten moest.
De auto bij het hek van Silverhayes was
leeg. Hij rende langs het smalle pad en zag
het verlichte huis voor zich. Nog eenige
oogenblikken en hg was bij de deur die
meestal op dat uur nog niet gesloten was.
Hij draaide den knop om en trad binnen. En
toen bleef hg een oogenblik staan in de
kleine hall.
n°g geen Vijf minuten geleden zijn,
dat Claire s oproep hem bereikt had. Hij ver-
wachtte haar bijna nog aan de telefoon in
den hoek van de hall. Maar hij vond niets
dan leegte en een spookachtige stilte alsof
een ongeziene tegenwoordigheid in de scha
duw rondwaarde.
hiiÜr v,tr°k, Zijn druiPende regenjas uit. Toen
bleef hg staan en luisterde. Wat gebeurde er
hndi6 vamer bOVen' die hij l°S nooit betreden
ni6t 200 goed- CIaire bad
hem noodig, had den dokter laten roepen, die
blijkbaar nog in huis was. Zou hg bellen of
zichzelf aankondigen?
Plotseling voelde hij, daï hg niet langer kon
wachten en wendde zich naar de trap Toen
hoorde hij een geluid. Een deur werd boven
geopend en iemand liep de gang in.
Hij herkende den lichten voetstap en na een
oogenblik verscheen Claire bovln aün de
ra^' (Wordt vervolgd.)