verzoeningstrein
op dood spoor!
Oorlog
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN'HOLLANDS NOORDERKWARTIER
De Fransch-Italiaansche
door de radio!
Bommen op
een ziekenhuis
Waalhaven wordt
militaire vlieghaven
Engeland maakt zich bezorgd
XONINGSTRAAT'78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
V R IJ D A G
20 M E I 1938
66e JAARG. No. 8314
De
Spaansche
kwestie
als
twistappel
De krijg in China in een
nieuwe phase
Een Franseh duel op komst
Tinbaggermolen „Karimata"
naar de Lutine
Lord Baden Powell
ongesteld
Belasting en Defensie
Dit nummer bevat 8 pagina's
b
EERBER1CHT
DE BILT SEINT.
Duingronden verarmen
Het broeit nog in Brazilië
heldersche courant
Uitgave der Uitg.-Mi). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Frankrijk zegt nog steeds het
hoe en waarom niet te begrijpen.
De vertraging in de Fransch-Ita
liaansche besprekingen heeft tot ver
schillende geruchten aanleiding ge
geven. In Engeland maakt men zich
ernstig bezorgd over de situatie, om
dat de stagnatie er wel eens toe kon
leiden, dat het terugtrekken van vrij
willigers uit Spanje eveneens ver
traagd wordt. En dit terugtrekken is
immers een der voornaamste punten
van het BritschItaliaansche ac-
coordl
Frankrijk verantwoordelijk?
Ten aanzien van de onderbreking- der
Franseh Italiaansche besprekingen wijzen
de Italiaansche avondbladen er eensge
zind op, dat alleen Frankrijk daarvoor
verantwoordelijk kan worden gesteld. De
hervatting der besprekingen is slechts mo
gelijk wanneer Frankrijk zijn houding vol
komen verandert. De Parijsche correspon
denten stellen bij de bespreking dezer kwes
tie de vraag, of Parijs niet juist het voor
nemen heeft het Italiaansch-Engelsche
accoord te saboteeren, door de zekere over
winning van Franco te vertragen door ver
sterking van de Fransche hulp. Het „Gior-
nale d' Italia" schrijft dat Frankrijk onder
den druk van Rusland een Spaansche poli
tiek voert, die volkomen tegengesteld is
aan die van F.ngeland, Men beweert welis
waar, aldus dit blad, in Parijs nog steeds,
dat een Franseh-Italiaansch accoord de lo
gische aanvulling is van de Italiaansch-
Engelsche overeenkomst maar men doet
alsof men het vaste voornemen had het ac
coord tusschen Italië en F.ngeland te ver
sforen. De Tribuna schrijft, dat er voorloo-
pig geen teekenen zijn voor een hervat
ting der Italiaansch-Fransche besprekingen.
De atmosfeer is zoo duister, dat het nut
teloos is zich illusies te maken over het tot
stand komen van een concreet accoord, zoo
lang Frankrijk niet duidelijk en definitief
zijn houding gewijzigd heeft.
Nog steeds geen Italiaansche
uitnoodiging.
Bevoegde kringen herhalen, dat de Fran
sche regeering tot heden nog geen enkel
verzoek der Italiaansche regeering heeft
ontvangen.
Het Parijsche kabinet heeft aan de lei
dende staatslieden te Rome een programma
voor de besprekingen gezonden, waaromtrent
deze nog niet hun meening hebben laten
weten. Buiten de rede van Mussolini te Ge
nua en de uit Rome afkomstige persberich
ten, bezitten de verantwoordelijke Fransche
kringen nog geen enkel officieel bericht
over de moeilijkheden, aan de plotselinge
vermelding waarvan men in Italië nogal
geloof schijnt te hechten, terwijl toch alle
besprekingen tusschen den Franschen zaak
gelastigde Blondel en Ciano, waarvan de
laatste op 11 Mei plaats vond, reden gaven
tot optimisme.
Afgaande op de rede van Mussolini en de
berichten in de pers, meent men dat het
CIANO.
door Rome opgeworpen obstakel betrekking
heeft op de Spaansche kwestie, ofschoon
tijdens de besprekingen niets hierop scheen
te wijzen.
De Fransche regeering is, wat haar be
treft, verlangend de besprekingen voort te
zetten, en zij wacht op het antwoord der
Italiaansche regeering op haar voorstellen.
Bezoek van Lord Perth en
Grandi.
Ten aanzien van het bezoek dat Perth
gisteren gebracht heeft aan Ciano wordt ver
klaard, dat bij de jongste Engelsch-Franscho
besprekingen was overeengekomen, dat
Groot-Brittannië goede diensten zou bewij
zen bij de Fransch-Italiaansche onderhande
lingen. Het verluidt, dat Perth stappen wer
den ingegeven door den wensch der regee
ring het pad dezer onderhandelingen te
effenen.
Gisteren heeft Grandi, de Italiaansche am
bassadeur, een bezoek gebracht aan den
voorzitter der niet-inmengingscommissie.
Men vermoedt, dat bij deze gelegenheid is
gesproken over de procedure voor het te
rugtrekken der vrijwilligers.
Rome blijft boos.
Uit betrouwbare bron wordt vernomen, dat
men in politieke kringen te Rome zeer ont
stemd is over het feit, dat vanuit Frankrijk
nog steeds oorlogsmateriaal aan het roode
Spanje wordt geleverd, zegt de Msb.
Volgens de laatste berichten, welke de Ita
liaansche regeering hieromtrent heeft ont
vangen, zouden dagelijks ongeveer vijftig
vrachtauto's met oorlogsmateriaal bij Cerbère
de Catalaansche grens overgaan. Het goede
renverkeer per spoor over Cerbère naar Bar-
celona zou dermate overbelast zijn, dat
Fransche goederentreinen nu tot aan het
Spaansche grensstation Portbou mogen rij
den.
Italië beschouwt de Fransche leveringen
van oorlogsmateriaal als een schending van
het besluit der non-interventiecommissie van
4 November 1037.
Na den val van Soetsjau.
Van Japansche zijde wordt mede
gedeeld, dat een ooggetuige een le
vendig radioverslag heeft gegeven
van den strijd bij Soetsjau. Het ver
slag werd uitgezonden over Japan,
Korea, Formosa en Mandsjoekwo. De
ze allermodernste manier om het
oorlogsnieuws te vernemen, werd
door de luisteraars zeer gewaar
deerd
Na den val van Soetsjau.
Hoewel van Chineesche zijde wordt tegen
gesproken, dat Soetsjau feitelijk gevallen
omdat een groot gedeelte der stad n°K
handen der Chineezen is, kan het resultaat
van den onmenschelijken strijd niet j
achtig meer zijn.
Met de verovering van Soetsjau door de
Japanneezen treedt de oorlog in C
een nieuwe phase. De Japanneezen
thans n.L in het bezit van alle Noord Zuid
loopende spoorwegen en <eYenf .,n hiina
van een kuststrook van Iientsin
bij Hongkong.
Daarmede doet zich de mogelijkheid voor
van een vereeniging van de beide autonome
regeeringen van Noord- en Midden-China.
aldus de Japansche berichten.
De woordvoerder der Chineezen spreekt
met stelligheid tegen, dat de Japanneezen
Soetsjau hebben bezet.
Het opperbevel is gereed gekomen met de
hergroepeering van dc strijdkrachten langs
den Loenghai spoorweg, en indien de Ja
pansche strijdkrachten Soetsjau veroveren,
zal haar vleugel zoowel van het Oosten als
ten Westen van den spoorweg Tientsin—
Poekau aan aanvallen blootstaan. Ook zijn
sterke strijdkrachten verzameld tusschen
Soetsjau en Lanfang, om eventueele pogin
gen der Japanneezen, langs den Loenghai-
spoorweg op te rukken om Hankau te be
dreigen, te verijdelen.
Bij het kaartje.
Het kaartje geeft de Japansche krijgs
verrichtingen weer, welke geleid hebben tot
de verovering van de belangrijke stad Soet
sjau. Reeds maanden lans was Soetsjau het
centrale punt waar de Japanners het even
wicht zochten voor de samenstelling van
het Noord en Zuidleger; dit is hun ten
slotte gelukt.
Het Zuidleger der Nippontroepen welke
opereerden langs den Poekau spoorweg,
maakte een wijden boog naar het Westen
en bezette Hoewangkau. gelegen aan den
Loenghaispoorwcg. 33 K.M. van Soetsjau
verwijderd. Het Noordleger der Japanners
bezette Tangsjan en verbrak voor het eerst
den Loenghai-spoorweg, hun vooruitgescho
ven colonnes vereenigden zich met het Zui-
derleger en te samen omsingelden zij het
Westelijk gedeelte van Soetsjau. In Ooste
lijke richting verbraken dc Japanners bij
Pisjen den Loenghai-spoorweg; bij Taierts-
wang trokken zij het Keizerskanaal over en
Franco's luchtmacht boven Cas-
lellon. Opmarsch in Oostelijke
richting.
Gisterochtend heeft volgens be
richten uit Madrid de luchtmacht
der opstandelingen Castellon hevig
gebombardeerd. Een ziekenhuis werd
getroffen, waardoor vier kinderen
gedood werden. Vijftig huizen wer
den vernield. Ook Villareal en N'ules
werden gebombardeerd.
Het hoofdkwartier van Franco meldt, dat
de opmarsch der rechtschen voortduurt, re
gen en sneeuw ten spijt. De troepen vorder
den tot voorbij Villafranca del Cid en Cas-
tellfort. Gisteren zijn vier vijandelijke Boe-
ingtocstcllen neergeschoten.
Regeeringsberichten.
Het ministerie van defensie deelt mede,
dat aanvallen der opstandelingen bij Esca-
lona en Puyeruego aan het oostelijke front
mislukt zijn, evenals aanvallen op Ba-
bent en Las Planas. Ook in het gebied van
Cedrillas werden vijandelijke aanvallen af
geslagen. De regeeringstroepen weerstaan
den druk der opstandelingen in den sector-
Albocacer. De regeeringsluchtmacht heeft
het vliegveld te Cude gebombardeerd en
daar toestellen vernield. Bij luchtgevechten
verloor de luchtmacht twee toestellen tegen
de vijand zeven.
Franco's positie.
Franco's troepen hebben het uit strate
gisch oogpunt belangrijke dorp Corbalan
bezet en zetten de opmarsch in Oostelijke
richting voort.
Een van de belangrijkste operaties welke
Franco nu toepast om de verovering van
Castellon te voltooien, is zijn front uit te
breiden in de richting van deze stad.
Talrijke colonnes snijden nu alle verbin
dingswegen af. De voornaamste zijn die
welke naar Albocacer en Mora de Rubielos
leiden.
Nu de ijzeren ring bij Corbalan verbroken
is, loopt het front thans van Allepuz, den
hoofdweg volgende langs Villafranca del
Cid, met een wijden boog ten Noorden van
Albocacer.
Twee tooneelratfen vechten een
oude veete uit op den degen.
Volgens de „Paris-Soir" zou het duel
tusschen Bernstein en Bourdet van
daag op den degen worden uitge
vochten. De getuigen zouden Bern
stein als den beleedigde hebben aan
gewezen,
De aanleiding.
De tooneelschrijver Bernstein heeft den
administrateur Bourdet, directeur van de
Comédie francaise tot een tweegevecht uit
gedaagd, omdat Bourdet hem door middel
van een open brief in een dagblad beleedigd
zou hebben. Er waren trouwens verschillen
de open brieven van tevoren gewisseld. Het
gaat om het feit, dat Bernstein Bourdet ver
weet, dat deze de opvoering van zijn nieu
we stuk zoolang had uitgesteld, dat het
goede seizoen voorbijgegaan was.
Waarna Bourdet beweerde, dat dit de
schuld van Bernstein zelf was, daar hij op
een schrijven van hem van 2 Februari eerst
twee maanden later een antwoord ontving.
Echter bestond er al lang een veete tus
schen beide tooneelmannen en de open brief
was dus de bekende druppel, welke de
emmer deed overloopen.
De schrijver en de tooneeldirecteur zullen
zich dus vandaag met elkaar meten.
Erg ongerust behoeft men zich over de
levens van deze duellisten echter niet te
maken. Een Franseh duel is meestal vrij
onschuldig en de gevolgen beperken zich
meestal tot een enkel schrammetje, waarna
de handdruk der verzoening volgt.
Indien de weersomstandigheden gunstig
zijn zal Zondag a.s. de grootste tinbagger
molen ter wereld, de „Karimata" van dc
werf van I,. Smit en Zn. te Kinderdijk
naar Terschelling worden gesleept om, zoo
als bekend, een poging te wagen het goud
van de „Lutine" op te baggeren.
De baggermolen zal door slecpbooten van
L. Smit en Co's Internationalen Sleepdienst
worden getrokken.
verjoegen de Chineezen ten Noorden van
Soetsjau.
Op de kaart ziet men den wijden front-
boog welke alsdan gevormd werd. De Chi
neezen trekken zich thans terug in Ooste
lijke richting; voor de omsingeling hadden
de Chineezen zich reeds in Westelijke rich
ting op Kweiteh teruggetrokken.
Verder ziet men op de kaart het front
ten Noorden van Kweiteh, waar nog hevige
gevechten plaats vinden.
Lord Baden Powell, de leider van
de Internationale Padvindersbewe
ging, die tijdens de Jamboree het vo
rig jaar ons land bezocht, heeft vol
gens 'n telegram van Lady Baden Po
well aan den waarnemenden Chief
Scout, Lord Somers, een kleine inzin
king gehad. Baden Powell bevindt
LORD BADEN POWELL.
zich aan hoord van de „Llangibby
Castle, op de thuisreis van zijn be
zoek aan Afrika. Verdere bijzonder
heden zijn niet bekend geworden. De
grijze leider zal nu vermoedelijk na
aankomst te Southampton, waar hij
Zaterdag wordt verwacht, naar zijn
landhuis te Hampshire worden over
gebracht. De Chief, die nu 81 jaar
oud is, zal, naar vrij zeker is, niet op
officieele wijze door vertegenwoordi
gers der padvindersbeweging worden
verwelkomd.
WETSONTWERP TOT BELAS-
TINGVERHOOGING A.S. DINS
DAG IN DE EERSTE KAMER.
De Eerste Kamer zal in haar vergadering
van Dinsdag a.s. in behandeling nemen het
wetsontwerp tijdelijke voorziening tot ver
sterking der opbrengst van de Rijksinkom
stenbelasting en van de dividend- en tan
tièmebelasting tot gedeeltelijke dekking van
uitgaven voor Defensie.
Rotterdams vliegveld naar den
polder Zestienhoven.
De Raad van Rotterdam heeft gistermid
dag met algemeene stemmen besloten mede
werking te vericonen tot de stichting van
een nieuw vliegveld voor burgerluchtverkcer
in den polder Zestienhoven, waarvan de to
tale stichtingskosten zijn begroot op
f 4.950.000. Met op één na algemeene stem
men werd besloten tot verkoop aan het Rijk,
ten behoeve van het departement van De
fensie van het vliegveld Waalhaven voor
een bedrag van f 1.100.000, onder voorbehoud,
dat instemming van het hooger bestuur
wordt verkregen voor de stichting van het
vliegveld in .den polder Zestienhoven.
Verwachting: Matige tot zwak
ke wind uit Noordelijke
richtingen, aanvankelijk
opklarend met koude nacht
en ochtend, overdag gedeel
telijk bewolkt en iets war
mer, waarschijnlijk droog.
Verdere vooruitzichten: Geleide
lijk stijging van tempera
tuur.
Nadeelige invloed van water
onttrekking.
Aankoop van Heemskerker duin
met vrees tegemoet gezien.
In het veilinggebouw „Kennemer-
land", te Beverwijk, is een druk be
zochte vergadering gehouden van de
Commissie inzake de wateronttrek
king aan de duinen in midden-Ken-
nemerland.
In een résumé herinnerde, aldus de
Msb., de secretaris van het comité er
aan, hoe na het plaatsen van pomp
stations in de duinen, belangrijke
cultuurgronden volkomen uitdroog
den en voor elke teelt ongeschikt
werden. Ook in de omgeving van
Castricum en Bakkum waren de ge
volgen merkbaar.
Bollenkweekers gedupeerd.
Na den bouw van de Noordersluis te IJ-
muiden, waardoor geruimen tijd water werd
toegevoerd, verarmen de duingronden steeds
meer. Vele kweekers moesten de teelt van
bloembollen en andere gewassen opgeven en
verscheidene kleine eigenaren werden met
den ondergang bedreigd. De belanghebben
den voeren echter een ongelijken strijd. Het
Provinciaal Waterleidingbedrijf ontkent, dat
de waterwinning nadeeligen invloed heeft,
maar de menschen uit de practijk hebben
dat jaren achtereen kunnen constateeren.
Thans is de provincie voornemens, weder
om een groot stuk duingrond aan te koo-
pen, het z.g.n. Heemskerkerduin, waar
schijnlijk met de bedoeling, de waterwin
ning uit te breiden. De gevolgen daarvan
zullen niet uitblijven.
Een oplossing voor het verdere uitdro
gen van den grond kan gezocht worden in
het toevoeren van water aan de cultuur
gronden langs den duinrand. Opmetingen
hebben uitgewezen, dat er ten aanzien van
de onderlinge ligging weinig verschil be
staat, zoodat de distributie van het water
geen moeilijkheden zal ondervinden. Onge
twijfeld zou dit evenwel hooge kosten met,
zich brengen. In dit verband werd er intus-
schen op gewezen, dat momenteel de bollen
teelt wordt ingekrompen om te worden ver
vangen door groenteteelt. Deze laatste
moet echter worden gesteund. Door de gron
den weer van water te voorzien, zou men
de teelt van bollen stimuleeren, waardoor
de uitgaven aan steun vanzelf minder wor
den.
Gewestelijke actie.
Medegedeeld werd. dat zelfs op 4 K.M.
afstand van het pompstation de gevolgen
van de wateronttrekking funest zijn. Op
duingronden bij Castricum, die voorheen van
de beste kwaliteit waren, kan niet meer
geteeld worden.
De vergadering bleek tenslotte van oor
deel te zijn, dat een gewestelijke actie moet
worden georganiseerd, omdat het hier een
streekbelang van de eerste orde betreft. Be
sloten werd een commissie te vormen, waar
in zitting zullen hebben afgevaardigden van
de veilingen, de tuinbouw-standsorganisa-
ties. Bloembollencultuur en de Hollandsche
Maatschappij van Landbouw. Op 24 Mei zal
deze commissie bijeenkomen om een pro
gram van actie op te stellen. Het ligt in de
bedoeling een request te zenden aan den
minister en een deputatie af te vaardigen
naar Gedeputeerde Staten.
Geheel garnizoen van Rio de
Janeiro gereed voor alarm.
Van in den regel goed ingelichte zijde
wordt over den toestand in Brazilië het
volgende gemeld:
Sedert 16 Mei is het geheele garnizoen
van het militaire district Rio de Janeiro
opnieuw gereed voor alarm. Men vreest
voor nieuwe militaire opstanden 'in Rio de
Janeiro en omgeving. Reeds toegekende ver
loven zijn ingetrokken. De kazerne van een
onbetrouwbaar regiment vliegers, dat plan
nen zou hebben gehad voor een putsch in
den afgeloopen nacht, is op bevel van den
militairen commandant bezet door een
regiment infanterie. In de Braziliaansche
bladen worden berichten hierover in ver
band met de strenge handhaving der cen
suur slechts in den vorm van aanduidingen
gepubliceerd.
