Gemeenten mogen
niet te veel
verdienen!
De moordenaar
gesignaleerd!
„Arbeidsdienstplicht in
Nederlandsche sfeer'
De werkverschaffing in het
Geestmerambacht
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN'HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Een dure dienstbode
Politie belegert een
boerderij
Bij extra
winst
tariefs
verlaging
EERBER1CHT
Adres van hulde aan
H*M* de Koningin
Duinterrein aangekocht
Met PINKSTEREN UIT?
REISBUREAU WA CO
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
DONDERDAG
2 J U N I 1938
66e JAARG. No. 8324
De electricUeits-voorziening
De politieke moord te Rotterdam
1 in Zaandam
Twee landbouwers neergeschoten
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINTt
Spanjaarden naar Ameland
HE LDERSCHE COURANT
Uitgave der Uitg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N V. te Den Helder
KOPPELING DER NETTEN IN OOR
LOGSTIJD GEBODEN, KOSTE WAT
HET KOSTE!
Aan de Memorie van Antwoord naar aan
leiding van het Voorloopig Verslag der Twee
de Kamer inzake het wetsontwerp, houden
de algemeene regelen ter zake van de elec-
triciteitsvoorziening is het volgende ont
leend:
De Minister van Waterstaat is van mee
ning, dat de wet een enkel richtsnoer behoort
te geven ten aanzien van de tarieven der
gemeentel, electriciteitsbedrijven. Naar zijn
oordeel zal behooren te worden bepaald, dat
de winsten uit de gemeentelijke electriciteits
bedrijven niet tot hoogere bedragen worden
opgevoerd dan die, welke thans aan de ge
meentelijke kassen ten goede komen en dat
de van de bedrijven gevorderde retributies
niet worden verhoogd.
De extra-winsten uit de toeneming
van het electriciteitsverbruik te ver
wachten, zullen toch door tariefsver
lagingen moeten worden gecompen
seerd, waarbij het aan de gemeente
besturen blijft overgelaten om te be
palen de volgorde en de mate, waar
in ten aanzien van verschillende ta
rieven verlichting wordt aange
bracht.
Wanneer bedacht wordt, dat de economie
iler electriciteitsvoorzièning in het algemeen
gediend wordt door concentratie en dat in
het bijzonder de rechtstreeksche levering van
den producent (hét stroomopwekkend be
drijf) aan den consument (den stroomafne
mer) bewezen heeft een uiterst belangrijke
stimulans te vormen voor den groei van de
electriciteitsvoorziening, dan is het wel dui
delijk, dat bij de weinig systematische ont
wikkeling van de electriciteitsvoorziening
hier te lande niet een toestand is bereikt,
welke ten volle bevrediging schenkt.
Het Is noodig om voor den vervol
ge de electriciteitsvoorziening als
een nationale zaak te zien, al zal met
bestaande verhoudingen rekening
dienen te worden gehouden.
Daarbij komt het defensie-belang;
dit immers vordert het spoedig tot
stand komen van koppelingen tus-
schen de verschillende netten, opdat
deze daarvan een geheel maken, het
welk aan de hoogste eischen van be
drijfszekerheid beantwoordt.
Het onderzoek inzake het koppel-
vraagstuk is in vollen gang, doch nog
niet beëindigd.
Wat echter buiten twijfel staat, is, dat de
zekerheid van de electriciteitsvoorziening
door de koppeling in hooge mate wordt ge
diend. De verzekering van een onafgebro
ken, ongestoorde stroomlevering is naar het
oordeel van den minister, een eisch van meer
dan gewoon economisch belang.
In oorlogstijd moet de electrici-
teitslevering in het onbezette gebied
veilig worden gesteld.
Mochten de door de koppeling te
verkrijgen besparingen de uitgaven
niet kunnen dekken, en zou op een
belangrijk jaarlijksch deficit moeten
worden gerekend, dan blijft de minis
ter van oordeel, dat reeds enkel uit
het oogpunt van zekerheid van
stroomlevering de koppeling niet
achterwege mag blijven. Het ver
krijgen van die zekerheid is een of
fer waard.
Het verdient naar zijne meening alle
aanbeveling om thans met initiatief van
rijkswege en ook met financieelen steun
van het rijk, voorzoover deze voor het be
oogde doel noodzakelijk blijkt, het tot stand
brengen van de noodige koppfdingen in ge
meenschappelijk overleg met de daarbij be
trokken besturen, krachtig te bevorderen.
Eerst wanneer mocht blijken, dat langs
dien weg geen goede resultaten zijn te be
reiken, acht hij het tijdstip aangebroken
om voor de regeering dwingende bevoegd
heden, maar dan ook tevens de vereischte
financieele volmacht, te verwerven.
Ook voor de veiligheid en de deugdelijk
heid van electrotechnische materialen en
toestellen acht de minister wettelijke rege
ling dringend geboden.
De minister stelt zich voor de oprichting
van een energieraad in nadere overweging,
zoodra hij de beschikking heeft over al die
gegevens, welke noodig zijn om de betee-
kenis van de verschillende energiebronnen
voor het economisch leven hier te lande
vast te stellen.
OOK IN DOMBURG MEENT MEN
WALUCK TE HEBBEN GEZIEN.
Pertinente verklaringen van
Zaansche burgers.
Het is een gewoon verschijnsel,
dat als de politie zoekt naar een
misdadiger, en de signalementen
worden verspreid, zich talloozen aan
melden, die meenen den man van
het portret ontmoet te hebben.
Zeer pertinent meenen een Zaan-
damschen winkelier en een boot
werker, Waluck, den verdachte van
den bomaanslag te Rotterdam te
Zaandam gezien te hebben!
Zij hebben zich. onafhankelijk van el
kaar, aan het politiebureau gemeld, met de
mededeeling dat zij nadat zij gisterm
gen een krant zagen, waarin het port re
van Waluck voorkomt hem aan het eind
van deze week in Zaandam in een s
die naar het Russische houtschip „Kui-
bishev" voer, hebben gezien.
De bootwerker was zeer pertinent in zijn
mededeelingen. Aan het einde van de r-
ge week, op een avond te "nm halfacht,
Donderdag of Vrijdag, stond hij aall d
havenkant te Zaandam, waar het Russi
sche houtschip, dat 20 Mei was binnengeko
men, voor anker lag.
Met een sloep begaven zich" drie
personen aan boord, waarvan de een
niet het uiterlijk van den zeeman
had. Door zijn lange, forsche gestai-
te en zijn goede kleeding had luj uo
aandacht van den Zaandammer ge
trokken, die hem goed» had opgeno
men.
Waluck kocht sigaren.
Een winkelier, die in de buurt van de
haven woont, kwam met een dergelijk ver
haal.
„De man van het portret", zooals
hij zeide, had bij hem sigaren ge
kocht. Ook hem was de figuur van
zijn klant opgevallen, evenals zijn
welverzorgde kleeding. De kooper
sprak gebrekkig Duitsch en deed,
naar het oordeel van den winkelier,
vreemd en zenuwachtig.
Zijn verhaal werd bevestigd door een man
die ook in den winkel was geweest op dat
tijdstip.
Een bootwerker meent Waluck op het
schip te hebben gezien. Het was volgens
hem een goed gekleede vreemdeling, die
sprekend op de foto leek.
De „Kuibishev" is Zaterdag 28 Mei uit
de Zaandamsche haven vertrokken, met be
stemming Leningrad.
Commissaris C. Roscher heeft de politie
te Rotterdam van deze afgelegde verkla
ringen op de hoogte gesteld.
In Domburg?
Ook uit Domburg komen berichten, dat
Waluck daar zou zijn geweest.
In den ochtend na den moordaanslag liet
er zich een vreemdeling scheren wiens
uiterlijk precies aan het verspreide signale
ment voldeed.
De politie twijfelt echter aan dit verhaal.
De foto van Waluck.
De foto welke de commissaris van poli
tie, belast met het onderzoek inzake den
bomaanslag op den Coolsingel aan de Ne-
derlandsche dagbladen te Rotterdam en el
ders ter publicatie ter hand heeft gesteld,
als zijnde een van twee a drie jaar gele
den dateerend portret van den dader van
den politieken moord, den zoogenaamden
Waluck zou, zegt de N.R. Crt. in het geheel
geen foto van dezen Waluck zijn, maar de
beeltenis van den rechercheur A. Kuntkes
uit Maassluis, welke politieman veel ge
lijkenis met den gezochte moet hebben.
Rora had dezen rechercheur toevallig ge
zien op het hoofdbureau van politie en zag
hem voor Waluck aan. Men zou nu zijn
foto gebruiken als die van Waluck, om de
opsporing te bevorderen.
HET WERKLOOSHEIDSDEBAT
IN DE TWEEDE KAMER.
„Zij, die kapitaal oppotten, zijn
onvaderlandslievende schob-
bers."
In de Tweede Kamer is het debat over de
werkloosheid voortgezet.
De heer Smeenk (a.r.) heeft het stand
punt der regeering ondersteund. Spr. wil
voorbereidingen voor de Zuidoostelijke in
poldering der Zuiderzee, opdat kan worden
aangevangen zoodra met de tegenwoordige
inpoldering zoover gevorderd is,
Met krotopruiming moet men zeker
voorzichtig zijn, maar vooral ten
plattelande is gebrek aan niet te du
re arbeiderswoningen.
De Vrijz. Dem. heer Oud heeft het betoog
van prof. van Gelderen over de nadeelige
gevolgen van het sparen zonder investeeren
bestreden. Deze spreker, zag in het stand
punt der regeering een erkenning van de
politiek der vorige regeering. Zonder de
veertigurige werkweek te willen zou deze
spr. toch naar verkorting van arbeidsduur
willen zien gestreefd. Met het oog op de
jeugdwerkloosheid moet arbeidsplicht over
wogen worden, doch dan in eigen Neder
landsche sfeer.
De heer Ruijter (r.k.) zeide, dat in de
Wieringermeer meer kleine bedrijven had
den moeten zijn uitgegeven; de vraag is
groot. De regeering denke hier aan het be
lang der plattelandsbevolking en de werk
loosheid onder jonge boeren en landarbei
ders. Overigens moet hier emigratie hel
pen.
De heer Van Houten (C.H.) bepleit het
uitschrijven van een leening tegen zeer
lage rente, waardoor ook het thans opge
potte kapitaal productief kan worden ge
maakt. Nu wordt dit kapitaal vastgehou
den, totdat het den eigenaars belieft, het
weer in omloop te brengen, wanneer zij
hun belangen daarmede kunnen dienen.
Waarom, vraagt spr., heeft minis
ter Colijn ten aanzien van deze
xnenschen niet gesproken van „on
vaderlandslievende schobbers?"
Spr. acht de politiek der regeering inzake
de werkloosheid zeer onvoldoende en zeer
onchristelijk.
De heer Bakker (C.H.) was het in hoofd
zaak met de regeering eens, doch drong er
op aan meer op de volkshuishouding dan
op de staatsbegrooting te letten en niet al
te nauwgezet het financieele element te
laten gelden. Bij de werkloosheidsbestrij
ding moet volgens hem aan de gemeenten
meer vrijheid van handelen worden gege
ven.
Ten aanzien van den landbouw* acht snr.
het noodzakelijk, dat het geheele steunsys-
teem van thans vervalt en dat, over de
geheele linie maatregelen worden geno
men, waardoor de landbouw weer produc
tief wordt en weer meer landarbeiders in
dienst zullen kunnen worden genomen.
Gehouden zonder werkvergun
ning. Mevrouw tot f 1650.
boete veroordeeld.
Een echtpaar had zich gisteren voor den
kantonrechter te Amsterdam te verant
woorden, omdat het een Oostenrijksche
dienstbode zonder arbeidsvergunning in
dienst had gehouden. Het meisje was reeds
geruimen tijd in dienst, toen de bepalingen
betreffende de arbeidsvergunning van
kracht werden. De werkgevers hielden, in
weerwil van de waarschuwingen, het meis
je in dienst, Doch zij verkeerde aldus het
echtpaar niet langer als dienstbode,
doch als huisgenoote in de woning Het
dienstmeisje, dat inmiddels is ontslagen,
verklaarde tegenover de politie, dat zij in
het geheel niet als huisgenoote .werd be
handeld, doch als dienstbode. Aanvankelijk
hielden zoowel de man als de vrouw vol,
dat hier geen sprake was van een wetsover
treding, daar het hier een huisgenoote be
trok
Tenslotte kwamen de verdachten op hun
verklaringen terug.
De ambtenaar van het O.M. was van mee
ning, dat beide verdachten aansprakelijk
waren. Z.i. was echter de vrouw strafbaar
der dan de man. Het staat vast, dat het
meisje dienstbode was en geen huisge
noote.
Spr. vorderde hooge straffen: tegen de
vrouw vorderde hij f 1100 boete en tegen
den man f550.
De verdediger was van meening, dat uit
sluitend de man als hoofd van het gezin,
aansprakelijk was, zoodat mevrouw zal moe
ten worden vrijgesproken.
De kantonrechter wees onmiddellijk von
nis. De reden, dat een hooge boete moet
worden opgelegd aan de vrouw, is naar
het oordeel van den kantonrechter, gelegen
aan haar houding. Hij legde haar 22 geld
boeten van f75 op. dus in totaal f1650, den
man veroordeelde hij tot 22 boeten van f 1,
dus in totaal tot fS'A
Landbouwer weigert crisisamb
tenaren toe te laten. Schiet
partij tusschen landbouwer en
politie.
Gisterochtend omstreeks elf uur heeft een
ernstige schietpartij plaats gehad op de
boerderij van den landbouwer A. van Ma
nen, gelegen aan den Heicop, in de na
bijheid van de Portengenschebrug, te Ru-
wiel (Utrecht), waarbij de landbouwer en
zijn zoon zwaar gewond werden, terwijl
een veldwachter lichte verwondingen opliep.
Er kwamen drie crisis ambtenaren
om een onderzoek naar den veestapel in te
stellen. Hun werd den toegang echter ge
weigerd. De ambtenaren zijn daarop hulp
gaan halen, waarbij zij assistentie kregen
van de politie uit Kockengen, Ruwiel, en
Breukelen, terwijl de burgemeester van de
gemeente Ruwiel, de heer J. Vorderhake,
eveneens bij de woning verscheen. Opnieuw
werd den landbouwer gesommeerd, de deur
van zijn woning te openen om den ambte
naren gelegenheid te geven hun werk te
doen. Toen de man wederom weigerde werd
een smid gehaald wien bevolen werd, de
deur open te breken.
Toen deze aanwezig was klonken
schoten
die vanuit de woning op de ambtenaren, de
politie en den smid werden gelost. Deze
schoten troffen gelukkig geen do-el, Aan
stonds trok men zich terug om te beraad
slagen, wat verder te doen.
De officier van Justitie uit Utrecht, Jhr.
Quarlos van Ufford, werd ontboden, die
spoedig ter plaatse verscheen. Den land
bouwer werd daarop voor de laatste maal
gelast, de deur van de woning te openen.
Hem werd eenigen bedenktijd gegeven met
de mededeeling, dat als hij niet toegaf, men
tot krasse maatregelen zou overgaan. Te-
Verwachting: Matige tot krach
tige, tijdelijk wellicht storm
achtige, Z. tot W. wind, be
trokken tot zwaar bewolkt,
later opklarend, regenbuien
met aanvankelijk nog kans
op onweer, veel koeler.
Verdere vooruitzichtent Tijde
lijk opklarend.
vens werd hem verzocht ,de zich in zijn wo
ning bevindende kinderen, een jongen en
een meisjes van ongeveer zeven jaar, naar
buiten te laten gaan, alvorens men krasse
maatregelen zou nemen. Ook hieraan gaf
de landbouwer geen gevolg.
Met geweld
heeft men daarop de deur opengebroken,
waarbij van weerskanten schoten vielen.
De zestigjarige landbouwer en
zijn negentienjarige zoon Freek wer
den daarbij zwaar gewond. Een veld
wachter van de gemeente Ruwiel,
D. Talma, kreeg een schampschot
aan de borst.
De ernstig gewonden werden ter
plaatse verbonden en met twee zie
kenauto's van den geneeskundigen
dienst naar het stadsacademisch zie
kenhuis te Utrecht overgebracht.
Geen ruit meer heel
is er in de woning. De kogelgaten ziet men
in de muren, deuren en de ruiten. Er zijn
ongeveer dertig schoten gevallen.
Het onderzoek, onder leiding van majoor
H, den Ouden uit Breukelen, wordt met
kracht voortgezet.
Werkloosheidsdebat in de Pro
vinciale Staten. Gedeputeer
de Staten achten toestand niet
juist.
De Provinciale Staten van Noordholland
hebben zich gistermiddag bezig gehouden
met het werkloosheidsvraagstuk. De heer
Van der Walle (soc. dem.) had een motie
ingediend, waarin Ged. Staten verzocht wer
den, versnelde uitvoering van werken te be
vorderen en een plan over te leggen van
nieuwe werken, welke uitgevoerd kunnen
worden. Voorts had de heer Clijnk (R.K.)
een motie ingediend waarin hij Ged. Staten
verzocht met alle ten dienste staande mid
delen te bevorderen, dat de loonuitkomsten
in de provinciale werkverschaffingen in
geen geval lager zijn, dan het door den mi
nister van sociale zaken voor die objecten
vastgesteld maximumloon.
Het Geestmerambacht
Bovendien waren van den heer
Beuzemaker (comm.) schriftelijke
vragen ingekomen over de toestan
den bij de werkverschaffing in het
Geestmerambacht
Gedeputeerde Kooiman (V.D.) on
derschreef de meening van den heer
Beuzemaker, dat een loon van zes
tot acht gulden voor 48 uur werk
in zwaren kleigrond veel te weinig
was.
Ged. Staten zullen dan ook bij
den minister van sociale zaken aan
dringen op wederinvoering van de
z.g. trainingstoeslag. Bovendien zal
worden gezorgd voor betere sanitaire
inrichtingen, drinkwater en een
rijwielbergplaats.
Ged. Staten willen de motie-Van der Walle
overnemen en met de hulp van het werk
fonds tot vervroegde uitvoering van werken
overgaan, o.a. zal de cultuurtechnische ver
betering van 2000 ha. duingrond ter hand ge
nomen worden. Mocht er binnen vijf jaar
door deze vervroegde uitvoering van wer
ken geen verbetering zijn ingetreden, dan is
volgens Ged. Staten de toestand hopeloos,
wat de oplossing van het werkloosheids
vraagstuk betreft.
De heer Bomans herinnerde er aan, dat
Ged. Staten er reeds bij de regeering op heb
ben aangedrongen, over te gaan tot vervroeg
de inpoldering der ontworpen zuidelijke IJs-
selmeerpolders.
Zij, die ongehuwd zijn.
Zooals bekend is heeft de regeering beslo
ten de Spanjaarden, die ongehuwd zijn, te
interneeren op het eiland Ameland.
De Spanjaarden, die- voor deze internec-
ring zijn aangewezen, werden gisteren naar
het Huis van Bewaring overgebracht, in
afwachting van hun transport naar Ame
land, dat op een nader te bepalen dag zal
plaats hebben,
S.D.A.P.-fractieleider als lid van
de redactiecommissie.
Tot leden der commissie van redactie
voor het samenstellen van een ontwerp-
adres van hulde en gelukwensching aan
II.M. de Koningin ter gelegenheid van het
40-jarig regeeringsjubileum zijn benoemd
de heeren Albarda, de Geer, Bongaerts,
Oud en Schouten.
Dat de heer Albarda, fractieleider van
de S.D.A.P., zitting neemt in deze commis
sie, kan weer als een openlijke erkenning
van de ommekeer die in de leiding der
S.D.A.P. heeft plaatsgehad, bes.chouwd wor
den.
Provinciale Staten koopen 718
H.A. duingebied te Heemskerk
en Castricum.
In de gisteren gehouden vergadering der
Provinciale Staten van Noordholland is met
52 tegen 19 stemmen besloten tot aankoop
van 718 H.A. duinterrein van de heeren E.
L. L. en F. W. W. baron van Tuyl van Se-
rooskerken in de gemeenten Heemskerk en
Castricum.
Geen verband tusschen water-
winning en daling van het
grondwaterpeil.
Eenige leden hadden bezwaar gemaakt
tegen aankoop van het duinterrein, omdat
zij vreesden, dat door de wateronttrekking
het grondwaterpeil te veel zou dalen ten
nadeele van den land- en tuinbouw.
Namens Gedeputeerde Staten verklaarde
mr. A. Bruch .dat het verband tusschen wa
terwinning en de daling van het grondwa
terpeil nog steeds niet is bewezen. Water
voorziening uit het IJsselmeer is mogelijk,
doch het is nog de vraag, of dit op econo
misch verantwoorde wijze kan geschieden.
Een amendement van de N.S.B.-fractie
waarin voorgesteld werd nadrukkelijk te
bepalen, dat alvorens tot exploitatie van dit
duingebied over te gaan, eerst getracht zal
warden het water van het IJsselmeer voor
dit doel te gebruiken, werd verworpen.
Dan een WA.CO TOCHT.
2^ dag naar Duitschland f21.75
2K dag naar België f20.75
geheel verzorgd. Vraagt inlichtingen.
KANAALWEG 132 - TEL. 773.
DEN HELDER.
