Japansche invloed
in onze Oost
Het wapenmonster met
de duizend vangarmen
De schrik der
kinderroovers
Vickers» één der machtigen der aarde
Engelsche soldaten door
Engelsche kogels gedood
DE ISLAM ALS WAPEN IN DEN STRIJD
TEGEN HET EUROPEESCH OVERWICHT?
MOHAMMED'S LEER VERBREIDT ZICH
IN HET LAND VAN DEN MIKADO.
MALANG.
Weder heb Ik eens eenige dagen
gereisd langs de kust, waar thans
de kentering is ingetreden, de
overgang van den westmoesson
naar den oostmoesson, met nu en
dan regen en vaak een bewolkte
lucht, waardoor een vochtige, on
draaglijke broedkastemperatuur ont
staat, zoodat ik spoedig weder de
vlucht heb genomen naar het berg
klimaat om daar mijn indrukken te
verwerken.
In verschillende hotels heb ik op de
voorgalerij kennis gemaakt met tallooze
menschen, Nederlanders, Duitschers, Zwit
sers, die reeds lang in Nederfandsch-Indië
vertoeven. Ook enkele Chineezen ontmoette
ik, Chineezen, die uitstekend Nederlandsch
bleken te kennen.
Bijna steeds kwamen binnen enkele
oogenfolikken de gesprekken op het onder
werp, dat thans hier de geesten het meest
bezig houdt:
de mogelijkheid van een oorlog ln
de Stille Zuidzee, want evenals in
Europa leven de menschen hier in
een zenuwachtige stemming en
heerscht een algemeene oorlogs
koorts, die zich o.a. uit in allerlei
alarmeerende verhalen over Japan
sche spionnen, over geheimzinnige
bewegingen van Japansche oorlogs
schepen, in vaak eenigszins ver
dachte geschiedenissen, zooals men
die steeds hoort in dagen van on
gerustheid.
Elke troepenbeweging, elke doodgewone
oefening van het Nederlandsch-Indische le
ger wordt in verband gebracht met een
onmiddellijk oorlogsgevaar. Het feit, dat
vliegtuigen der Nederlandsch-Indische ma
rine geregeld controle-tochten ondernemen
over de Nederlandsch-Indische wateren,
wordt niét als geruststellend, doch als ver
ontrustend beschouwd. Zelfs gebeurtenis
sen, die de gemoederen zouden moeten kal-
meeren, worden uitgelegd op een wijze, als
beteekenen ze een vergrooting van het oor
logsgevaar. Dit geschiedt bij voorbeeld ten
opzichte van den hevigen, goed georgani-
scerden tegenstand, welken de Chineezen
thans stellen tegenover de Japansche troe
pen in China.
Alarmeerende persberichten.
Een der groote Indische bladen wijdde
een dezer dagen aan dien Chineeschen
tegenstand een artikel, waarin de vrees
werd uitgesproken, dat de moeilijkheden
der Japanners in China voor de Japansche
oorlogsvloot een reden zou kunnen vormen
plotseling een aanval op Nederlandsch-
Indië te ondernemen. In Japan, zoo was de
redeneering zijn leger en vloot mededingers,
die elkander met ijverzucht bekijken. De
tegenslagen van het Japansche leer zou
den de vloot ertoe brengen nu eens te too-
nen wat zij kan.
Min of meer overdreven komt me dit
alles toch wel voor. De sensatieberichten
van Engelsche en Amerikaansche zijde
zijn hieraan evenwel niet vreemd. En het
ziin bijna uitsluitend berichten uit Engel
sche en Amerikaansche bron, welke het
wereldpubliek over de gebeurtenissen in
•Oost-Azië worden voorgezet.
Het is ongeveer dertig jaar geleden, dat
een Amcrikaansch schrijver, Herbert Adam
Gibbons, erop wees, dat het Amerikaansche
volk berichten over de gebeurtenissen van
internationaal-pnlitieken aard steeds opge
diend kreeg van Engelsche persbureaus,
overgoten met een sterk gekruid Engelsch
sausje.
De Amerikaansche schrijver wees
toen op de noodzakelijkheid, dat
Amerika zich voor de internatio
nale berichtgeving van Engeland
onafhankelijk zou maken. Dit is
sedert dien min of meer geschied
en het zijn thans Engelschen en
Een beëediging in het Nederlandsch-
Indische leger.
Amerikanen tezamen, die inzake de
berichtgeving betreffende de ge
beurtenissen in Oost-Aziië vrijwel
het monopolie hebben. Dat deze be
richtgeving steeds uitmunt door
vlekkelooze onpartijdigheid, zal
wel niemand gelooven. Daarvoor
zijn teveel Engelsche en Ameri
kaansche belangen betrokken bij de
gebeurtenissen in het Verre Oosten.
Wat deden die Japanners in
Indië??
Intusschen is het zeker, dat Japan niet
slechts met geweren en kanonnen bezig is,
hetzij zijn politieken invloed, hetzij zijn
afzetgebied te vergrooten, doch dit ook in
de wereld van den Islam doet op andere,
meer vredelievende en tevens meer slink-
sche wijze.
Gedurende mijn reizen in de Nabije Oriënt
heb ik daar meermalen Japanners ont
moet, van wie niet zoo heel gemakkelijk te
zeggen viel, wat zij er eigenlijk uitvoerden.
Ik herinner me uit Teheran twee zeer
rustige, waardige Japanners, die er maan
denlang in een der groote hotels woonden.
Zij stonden ingeschreven als kooplieden,
doch zij kochten niets en zij verkochten
niets. Wel hielden zij herhaaldelijk bespre
kingen met enkele ministers en er werd
ook verteld, dat zij in particuliere langdu
rige audiëntie door den sjah waren ontvan
gen.
Dergelijke geheimzinnige Japan
ners ontmoette ik ook in Turkije, in
Egypte, waar zij eveneens verbindin
gen onderhielden met regeerings-
kringen. Te Damascus vertoefden
enkele jaren geleden eenige Japan
ners, die verbinding zochten met
Mohammedaansche kringen. In Abes-
synië bestond voor den oorlog een
vrij sterke Japansche invloed.
Er gebeurden daar ook al geheimzinnige
dingen. Ongeveer twee jaar voordat Italië
zijn veroveringstocht begon, kwam er te
Djibouti een Japansch oorlogsschip met
eenige honderden aanstaande marine-offi
cieren. Met een extra-trein zijn de officieren
en de aanstaande officieren toen naar Ad
dis Abeba vertrokken en door keizer Hailé
Selassié ontvangen. Tegen zekere toezeggin
gen van de Italianen hebben later de Ja
panners hun belangen in Abessinië prijs ge
geven, zooals ik vroeger hier reeds eens
uiteenzette. Met eenige bitterheid zal Hailé
Selassié misschien nog wel eens aan dit Ja
pansche bezoek denken.
De verbreiding van de Islam in
Japan.
Zeer snel verbreidt zich de Islam in Ja
pan zelf met krachtigen steun der Japansche
regeering. De leiding heeft hierbij een ze
kere Mohammed Abd-el-Hai, een geleerd
man, afkomstig uit Russisch Turkestan, die
in de hoogste kringen, onder militairen, ge
leerden en staatslieden veel bijval vindt.
Er is in Japan een Islamietische vereeni-
ging opgericht, die vele tienduizenden leden
telt en nog steeds in ledental toeneemt.
Moskeeën zijn gebouwd, mohammedaansche
scholen. Er is een uitstekende Japansche
vertaling verschenen van den Koran, die
in groote oplagen goedkoop wordt verspreid.
De Japansche Islamietische vereeniging on
derhoudt door haar leden, waaronder zich
ook Syriërs, Iraniërs, Mongolen, Afghanen,
Siameezen, Arabieren, Javanen en Maleiers
bevinden, nauwe verbindingen met vele dee-
len der wereld.
Sommige Engelsche en Duitsche schrij
vers beschouwen dit als een nieuwe poging
van Japan om den Europeeschen invloed
te bestrijden en aan het Europeesche over
wicht een einde te maken.
Is het dit werkelijk of is het slechts
een uiting van de algemeene Oos-
tersche neiging tot alles wat wijsbe
geerte en godsdienst is? Als strijd
middel is deze liefdoenerij met het
Mohammedaansche geloof echter on
deugdelijk zoo lang niet de meerder
heid der Japanners Mohammedaan
zijn geworden (en daarvan is het
nog verre) en zoo lang niet de kei
zer van Japan zelf den Islam om
helsd heeft.
Dit zal men toch zeker ook in Japan wel
weten, maarJapan heeft al zooveel
argwaan gewekt, dat het niets kan doen
zonder dat de geheele wereld alarm roept.
Een groote font.
In elk geval begint men hier nu alge
meen in te zien, dat er na den wereldoor
log een groote fout gemaakt is door de
Duitsche eilanden in de Stille Zuidzee, o.a.
de Bismarck-Archipel en de Carolinen-eilan-
den, aan Japan in mandaat te geven. Japan
is uit den Volkenbond getreden, maar heeft
de Mandaat-eilanden niet ter beschikking
van dien bond gesteld om een nieuwen
mandataris te laten benoemen.
Japan houdt die eilanden vast en
ongelukkigerwijze vormen die eilan
den een prachtige springplank zoo
wel naar Australië als naar Neder-
landsch-Indië. Men beweerde na
den wereldoorlog angst te koeste
ren voor het Duitsche gevaar, maar
vreest nu, dat er een veel ernstiger
gevaar voor in de plaats is geko
men.
Is dat gevaar echter zoo onmiddellijk
dreigend als het groote publiek hier aan de
hand van verschillende berichten aanneemt?
Hoe dit zij, krachtig wordt er gewerkt aan
de versterking en de betere bewapening van
het leger. Nieuwe eenheden worden opge
richt en tienduizend nieuwe vrijwilligers,
inlanders, in kort verband worden aange
nomen en liefhebbers hiervoor bieden zich
in overvloed aan.
J. K. BREDERODE.
Een vernuftige menschelijke uitvinding, aan God Mars gewijd.
Wij vervolgen onze artikelenreeks over de „wapenkoningen", de
machtige fabrikanten van oorlogsmateriaal met een beschouwing over
één der belangrijkste Britsche wapen-industrieën, de „Vickers-Arm-
strong". Het zal den lezer verbazen te vernemen, dat de halve pro
ductie van deze miliioenenfirma bestaat uit „vredesartikelen", zoo
als landbouwmachines, keukengerei, enz.; voor de overige vijftig
procent echter fabriceert Vickers bommen, tanks en ander gevaarlijk
materiaal, dat de wereld in deze dagen niet schijnt te kunnen ont
beren.
„Vickers Ltd." is de naam van de
onderneming die in Engeland op het
oogenblik bekend staat als een
zaak, waarvan het actieve kapitaal
een bedrag van 16 millioen Pond
Sterling beloopt. Maar om haar juis
te financieele draagkract te becijfe
ren, doe men goed te bedenken dat
zij bovendien is geinteresseerd in ver
schillende andere maatschappijen,
van enkele waarvan de meeste aan-
deelen in haar handen zijn en waar
door haar ware financiecle draag
kracht op een som van omstreeks 85
millioen Pond Sterling neerkomt!
En deze kolossale onderneming dankt
haar bcteekenis voor alles aan een
koopman van Grieksche afkomst.
Wij moeten teruggaan tot het jaar 1867,
drie jaar dus voor den Franseh-Duitschcn
oorlog. In dat jaar schreven de handelsre
gisters een kleine onderneming in de me
taalindustrie in, gesticht door zekeren heer
George Naylor, onder den naam Vickers,
Sons Cv., met een kapitaal van 150.000
Pond Sterling. Vier jaar later, togen den
tijd dat Bismarck Parijs den vrede dicteer
de en tot zijn ongeluk F.lzas-Lotharingen
annexeerde, was het kanitaal van de firma
al gestegen tot 500.000 Pond Sterling.
Wij maken wederom een sprong van acht
jaar waarmee wij hij den volgenden oorlog
aankomen; Griekenland en de Balkanstaten
strijden tegen Turkije, terwijl Turkije en
Rusland elkander de controle op de Oost
betwistten. Dat was een vruchtbaar terrein
voor den wapenhandel en er was in die
dagen een makelaar Zaharoff, die terdege
thuis was op dat gebied en die de „Norden-
feldt Companv" vertegenwoordigde, een on
derneming die zgn. „snel-schietkanonnen"
vervaardigde en ander oorlogsmateriaal
•Sjroedig kwam deze onderneming in aan
raking met George Vickers Cy,
Rusland als afnemer.
Gedurende den Russisch-Japanschen oor
log verkocht Engeland bondgenoot van
Japan! met groote geestdrift materiaal
aan de Russen. En Zaharoff had relaties tot
stand gebracht tusschen Vickers, de „Sint
Petersburg IJzer Maatschappij" en andere
wapen-industrieën in Rusland. De opdrach
ten betroffen pantserschepen, kanonnen en
pantserplaten. Zaharoff had eveneens over
eenkomsten tusschen Schneider en Creusot
tot stand gebracht, maatschappijen waarvan
hij belangrijk aandeelhouder was.
Tengevolge van deze internationale
combinatie moesten Britsche solda
ten zich in Gallipoli laten dooden
door oorlogsmateriaal dat Vickers
aan de Turken had verkocht. En in
tusschen schreef de „Banque Otto-
mane", in het bestuur waarvan de
directeuren van Vickers zitting had
den, een Turksche leening uit in
Engeland, een leening die voor een
deel bestemd was om Vickers het
oorlogsmateriaal te betalen dat aan
de Turken geleverd was, kort voor
den oorlog
Laat ons daaraan toevoegen dat Krupp,
bij wijze van compensatie aan Vickers een
lijst zond, die alle bijdragen bevatte op wa-
pengebied, die tegen de Duitsche troepen
in den oorlog gebruikt waren. Over inter
nationale „verwikkelingen" gesproken!
Vijf vliegtuigfabrieken.
Op het huidige oogenblik bezit Vickers
mede door tusschenkomst van zijn aanver
wante ondernemingen, vijf groote vliegtuig
fabrieken. Bovendien heeft zij zeggenschap
over alle vloot-constructies door haar di-
rectioneele functies en aandeelen bij Cam-
mell Laird en Vickers-Armstrong. Geweren
kanonnen, mitrailleurs en kogels worden
eveneens door talrijke ondernemingen van
Vickers gefabriceerd.
Armstrong-Vickers bezit een mo
nopolie op tanks en tractors, mili
taire vervoerwagens en ander rol
lend materiaal, die onder controle
staan van de „Metropolitan Cam-
mell Carriage Wagon and Finance
Company". Dit wat de wapenindus
trie in en voor Engeland betreft.
WIL MEN DE POLITIE ORGANISATIE
DER G-MEN ONTBINDEN?
De vondst van het lijkje van den
kleinen S-keegie Cash, het ontvoerde
Amerikaansche kind, in een kreu-
pelbosc-hje bij Princeton, vestigt
nog eens de aandacht op het lugu
ber bedrijf der kidnappers, de ge-
wetenlooze kinderroovers.
Het waren de G-men, de politie
organisatie, welke zich speciaal be
last met 't opsporen van gangsters,
die ook deze treurige vondst deed
en bovendien den dader arres
teerde. In verband met dit jongste
bewijs van den succesvollen arbeid
der G-men wekt des te meer verba
zing het gerucht, dat men van plan
AL CAPONE,
één der beruchtste gangsters uit de V.S.
IJDELTUIT AAN HET STRAND.
De kleine meid draagt óók al zoo'n modern
hoofddoekje!
zou zijn het instituut der G-mien te
ontbinden. De beweging zou n.1. te
duur worden.
De waardige heeren deskundigen op fj.
nancieel-politiek gebied in de' Vereenigde
Staten zullen ongetwijfeld zuiver econo
misch denken, maar ware vrienden van het
volk en behoeders van zijn meest primi
tieve sociale belangen zijn zij geenszins,
want anders hadden zij zeer zeker den
storm van verontrusting, die op het oogen
blik over Noord-Amerika waait, vermeden.
Er bestaat geen twijfel aan, dat de ze
kerste en beste, in de laatste jaren afge
sloten zaak voor de Vereenigde Staten de
benoeming van Edgar J. Hoover tot leider
van het „Federale Bureau voor Onderzoek"
was. Dit ietwat eigenaardig betitelde bu
reau is een soort samenstelling van crimi-
neele en veiligheidspolitie. Een aan Hoover
ter beschikking gestelde som ter grootte
van 6 millioen dollar per jaar maakte het
hem mogelijk, een politie-élite, de
G-men
uit te rustent De activiteit van deze troep
bestond uit een onverbiddelijke jacht op de
gangsters en kidnappers.
6 millioen dollar een geweldige som,
indien men bedenkt, dat het aantal G-men
de zevenhonderd nooit te boven ging. Maar
men moet weten, dat deze G-men het wa
ren, die den staat in het jaar 1937 niet
minder dan
41 millioen dollar
bespaard of ingebracht hebben in den
vorm van bezuinigingen op algemeen po
litioneel gebied, door geldstraffen, enz.
Slechts door de G-men werden eveneens in
het jaar 1937
119 van de 122 menschenroovers
onschadelijk gemaakt!
En men weet, dat de „kidnapping" op het
oogenblik tot de geliefdste bezigheden van
de Amerikaansche onderwereld behoort.
De G-men waren het, die aan den eeuwi
gen strijd tusschen de verschillende benden
een einde maakten, die de misdadigers-
organisaties van 4-4 staten door hun ge
strengheid in het hart troffen; de G-men
waren het, die honderden moordenaars
ontmaskerden; zij tenslotte speelden het
klaar, corrupten politie-am.btenaren nieuw
respect voor de wet in te blazen.
Om een juist beeld van de crimi
naliteit in de Vereenigde Staten te
verkrijgen, moet men weten, dat
hier om de 40 uren een moord ge
schiedt, dat dagelijks in 24 uren!
op het gebied der Vereenigde
Staten 5000 arrestaties plaatsvinden,
dat de meeste gevaarlijke misdadi
gers na 54 maanden uit de Sing—
Sing ontslagen worden en dat „le
venslang practisch slechts 10 jaren
dwangarbeid beteekent
Meer dan 700.000 aan de politie bekende
misdadigers zijn
nog geen 21 jaren oud,
7000 gevallen zijn op het oogenblik aan het
bureau van Hoover ter onderzoek overge
dragen en nog eens 7000 gevallen wachten
op de afdoening, zoodra deze eerste opdrach
ten uitgevoerd zijn.
F,n dit alles volbrengt men met slechts
700 man, die intusschen aan den staat jaar
lijks 6 millioen dollar kosten. En deze 8
millioen zijn het, die klaarblijkelijk vol
gens de meening van de financieele des
kundigen „verspild" worden.
Nog is de beslissing op het voorstel van
de bezuinigingscommissie niet gevallen. F-11
het is slechts in het belang van de Amen-
kanen te wenschen, dat deze zuinigheid die
de wijsheid zou bedriegen, njet wordt toe
gepast.
Intusschen zijn de betrekkingen met de
verschillende buitenlandsche firma's uiter
aard niet zoo hecht meer als dat voor 1914
het geval was. Maar dat neemt niet weg
dat de Vickers maatschappij nog vele groo
te belangen heeft bij verschillende wapen
industrieën in het buitenland, hetgeen in
de betreffende vakkringen wel degelijk te
merken is. Zoo is men volkomen op de
hoogte van haar aandeel in de „Vickers
Tcrni" fabriek in Italië (waarin haar naam
dus al in die van de firma is opgenomen)
en haar belangen bij „Resitza" in Roemenië,
bij de voornaamste Spaanscho wapenfabriek
de „Sociedad Espanola de Construccion Na
val" en hij de „Japanese Steel Works", die
op zichzelf weer een onderdeel vormen van
de groote internationale wapen-industrie
der Mitsoei's.
De „Dir-ectie-raad."
De raad van de directie der Vickers-maat-
schappij, dat wil dus zeggen, de menschen,
die rechtstreeks achter Vickers staan, is
voor het grootste deel samengesteld uit lie
den die de meest belangrijke posten beklee-
den bij het leger en de marine, alsmede uit
menschen, die de beste relatie met de fi
nanciecle wereld onderhouden. President is
Sir Herbert Lawrence, die de graad van
generaal heeft.
Commandant Sir Charles Graven, de di
recteur die belast ism et alle maritieme con
structies, is een expert op het gebied van
duikbooten.
Tijdens de jongste algemeene ver
gadering der onderneming ver
klaarde de president van Vickers
dat vijftig procent van de produc
ten van-zijn firma niets te doen
hadden met de wapen-industrie,
maar zuiver handelsproducten be
troffen. Waaruit deze 50 vredes
artikelen dan wel bestaan?
Het zijn machinerieën en
onderdeelpb
voor brouwerijen en distilleerderijen, w
tenschappelijke instrumenten, olie-reinigel
landbouwmachines, handels- en transpor
schepen, metalen keukengerei en sin
kort alles wat te maken heeft met staa
en motoren.
Toegegeven.; deze firma maakt voortrr
folijke, nuttige dingen, waarvan het n
kijken in haar showrooms een genoeg'
is. Maar, de man die U rondleidt, kan
ook nog iets anders laten zien, dat^o
n.I. wat tot de andere vijftig procent t
hoort, als „bijzonder snelle mitrailleurs
vlugger dooden dan andere soorten,
derne bommen" en andere oorlogsattn 1
ten van bijzondere kwaliteit, maar die
hun samenstelling even vernuftig als d
velsch zijn
