Mussolini zoekt
contact met Londen
Spaansche regeering
houdt de teugels vast!
De „Karimatadoet een
nieuwe vondst
Japan kondigt
nieuwen strijd aan
Op inwerking treden
der Britsch-Italiaan-
sche overeenkomst
aangedrongen
Fokkers wonderjacht van
stapel geloopen
D I N S DAG
21 JUNI 1938
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
66e JAARG. No. 833 9
Romeinsche commentaren
nog weinig bemoedigend
Geen herberekening van
ambtenaren-pensioen
REISBUREAU WACO
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
3 Geringe bedrijfssfagnatie
Uitgave der Uitg.MlJ. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
GRAAF CIANO.
Onderhond met Italië over de Spaan-
sche kwestie.
Zal Mussolini zijn standpnnt „Geen
roode overwinning", laten varen.
Gisterochtend heeft de Britsche ambassadeur te Rome, lord Perth, een
onderhoud gehad met den Italiaanschen minister van Buitenlandsche
Zaken, graaf Ciano.
Over de besprekingen, welke ruim een uur duurden, wordt de grootste
geheimhouding betracht. Hoewel de situatie zich nog weinig duidelijk af-
teekent, kan het volgende worden aangenomen. Aan graaf Ciano is me
degedeeld, dat het uitgesloten is, dat de ItaliaanschEngelsche over
eenkomst in werking zou kunnen treden zonder een regeling van de
Spaansche kwestie. Daarom stelt de Britsche regeering voor, dat in ge
zamenlijk overleg alles gedaan wordt om een regeling te vinden, waar
door de Spaansche kwestie zou worden opgelost.
„Geen roode overwinning"
!s echter voorshands nog Mussolinï's parool.
Italië wenscht vurig een einde aan den oor
log te maken en zijn legionairen te repatri-
eeren, doch houdt staande niet in staat te
zijn zulks te doen. indien buitenlandsche bij
stand aan de partij de eindoverwinning van
Franco in gevaar zou brengen.
Onder geen omstandigheden zal Italië een
„roode" overwinning dulden.
Zooals wij in onze berichtgeving over
Spanje nader uiteengezet hebben, is men in
Spaansch-rechtsche kringen weinig geneigd
de vijandelijkheden op te schorten na de
overwinningen der laatste dagen. In Enge
land blijft men echter optimistisch. De diplo
matieke medewerker van de Times zegt o.a.:
na als zijn oordeel gegeven te hebben dat
een spoedige overwinning en wapenstilstand
Wel uit zullen blijven:
De volgende mogelijkheid schijnt nog het
meeste kans te hebben, n.1. voortgang van de
discussies in de niet-inmcngingscommissie
over het Britsche voorstel tot terugtrekking
der vrijwilligers. De vergadering van Dins
dag zal belangrijk zijn. Er is kans, dat Rus
land het Britsche voorstel aanvaardt. Er zou
dan een viervoudige controle op den aan
voer van het oorlogsmateriaal zijn. In de
eerste plaats zouden er waarnemenrs komen
in 20 of 25 groote Spaansche havens. Ten
tweede zouden de andere havens telkens wor
den gecontroleerd. Ten derde zouden er even
als thans waarnemers meegaan op alle sche
pen naar Spaansche wateren. Ten vierde zou
den waarnemers worden geplaatst op_ alle
schepen, waarvan men vermoedt, dat zij naar
Spanje vertrekken, aldus het Hdbld.
Vage antwoorden in het Lagerhuis.
In het Lagerhuis heeft de onder-minister
van buitenlandsche zaken Butler op een
Vraag van Noel Baker geantwoord, dat En
geland en Italië er naar streven het Britscii-
Italiaansche accoord zoo spoedig moge ij
in werking te doen treden, vervolgt het
Hsb. De voorwaarden die de Britsche reg
ring ten aanzien hiervan heeft geste
aldus Butler zijn reeds herhaalde male"
medegedeeld. Noel Baker bleef er ?chter
op aandringen dat de regeering duidelijk
zou uiteen zetten wat zi.1 verstond onde
een „regeling van de Spaansche k.^est'°
Sir John Simon die antwoordde zeide, dat-
de minister-president niets had toe_
gen aan zijn verklaring van Mei F
mon wees er verder op, dat Cham^r?'"
goede redenen had gehad de zoomaarden
de regeering niet nader toe te licht
Tenslotte verklaarde Butler nog opeen
desbetreffende vraag, dat in dit Britsen
Italiaansche overeenkomst nergens
is van het verleenen van credieten aan Ita
lië. Hieromtrent zijn geen besprekingen ge-
voerd.
Onrust te Parijs?
Dat Ciano plotseling de behoefte gevoelde
Weer met Lord Perth te overlegden, wekt
ie Parijs ongerustheid, zegt de i
zich zelf gaf het al te denken, dat Chamber
lain niet gepreciseerd had op we]k
waarden het met Italië gesloten erdrag in
werking zou treden. Men ^r?e.8
Welken omvang de terugtrekkii K
niet Spaansche troepen moest aannemei
In bet algemeen heerscht hier danindruk
dat Mussolini, het verdrag met Lon°en
sluitend, de overwinning van h^t,re91
Spanje aanstaande achtte en zich
ertoe liet bewegen de in werking -
van diens tekst van een concessie in Span
je arhankelijk te maken. Ny een beslissing
uitblijft en geldzorg begint te nijpen, zou
hij zijn voelhorens te Londen uitgestoken
hebben met het doel het inschikkelijk te
stemmen en daarmêde indirect druk op Pa
rijs uit te oefenen, dan 'wel tussc-hen Lon
den en Parijs een wig te drijven.
Van extremistischen kant wordt de Quai
d'Orsay beschuldigd Mussolini ertoe uitge
daagd te hebben door onder pressie van
Londen de Pyreneesche grens gesloten te
hebben. Het is duidelijk dat Parijs zoo
moest handelen, omdat het anders Rome
een argument zou leveren om de herope
ning van de besprekingen langer uit te
stellen met een beroep op de „dubbelzin
nig heid" van de Franschcn, die de niet-
inmenging alleen met de lippen zouden be
lijden.
In ieder geval zal men, als dit de juiste
lezing van de huidige situatie is, zijn ver
wachtingen dus nog niet al te hoog moeten
spannen. De idee van een wapenstilstand
zou dan enkel alleen van Britsehen kant
zij uitgegaan en er zal geen enkele reden
bestaan te gelooven, dat Mussolini er reeds
zijn zegen aan heeft gegeven. Het is dan
niet meer dan een probeersel van dezelfde
soort als een paar weken geleden, hetwelk
toen op doovemans ooren is gevallen.
Men moet geen wantrouwen
zaaien, zegt Negrin. Geen wa
penstilstand.
Minister-president Negrin heeft te
genover journalisten verklaard, dat
hij gedurende zijn verblijf aan het
front den geest van weerstand en
opoffering bij burgers en soldaten
heeft kunnen bewonderen. Hij voeg
de hieraan toe, dat tijdens zijn afwe
zigheid er veel roering; in de „poli
tieke poel" was gekomen. Er zijn
menschen, aldus de minister, die in
hun wantrouwen en lafheid zoo ver
gaan, dat zij den vijand de hand
reiken en in het bindenland wan
trouwen zaaien, terwijl zij in het
buitenland intrigeeren; met het doel
ons te verstikken. Maar wees gerust,
de regeering houdt de teugels stevig
in handen.
Alle politieke groepen zijn voldaan
over 's ministers opmerking ten aan
zien van zekere defaitistische ma
noeuvres, die tijdens zijn afwezig
heid beproefd zijn.
Verwoede gevechten.
Volgens het communiqué van het minis
terie van landsverdediging wordt aan het
geheele Levantefront verwoed gevochten en
zijn alle aanvallen op Burriana afgeslagen.
In den westelijken sector hebben de op
standelingen hun linies gewijzigd door Casa
del Gordo te bezetten.
In het rechtsche legerbericht wordt o.a.
medegedeeld, dat in den sector van Teruel
de eerste linies gecorrigeerd werden. In het
kustgebied van Castellon werden de linies
op de heuvelen van Rio Seco vooruitge
schoven. In den sector van Pennaroya en
dien van Granja de Torre Hermosa werden
Cuchillar de la Siërra, Siërra Pinos en Pe-
narosa Pinos en .Penarosa bezet.
De bombardementen.
Gisterochtend zijn Valencia en Barcelona
gebombardeerd. Er zijn weinig slachtoffers
en de schade is gering.
In het Britsche Lagerhuis heeft Butler
gistermiddag medegedeeld, dat sedert het
begin van den Spaanschen burgeroorlog 3
Britsche schepen tot zinken zijn gebracht
en tien ernstig beschadigd zijn. Verder lie
pen 43 schepen minder ernstige schade op.
Bij de aanvallen werden 21 menschen, on
der wie dertien Britsche onderdanen, gedood
Vijfmaal is bij Franco geprotesteerd.
Nad en val van Castellon zijn de natio-
nalen in ijltempo den opmarsch begonnen
naar Sagunto, een belangrijke stad gelegen
20 K.M. boven Valencia.
Franco's troepen probeeren te Sagunto
contact te krijgen met hun colonnes, welke
langs den hoofdweg Teruel naar deze stad
oprukken.
Wanneer het strijdgebied gelegen boven
dezen straatweg gezuiverd zal zijn van Re-
Het buitenland gewaarschuwd.
De overstroomingen.
MOEILIJKHEDEN OM HET
EILAND HAINAN.
Volgens een bericht van het Ja-
pansche telegraafagentschap Domei
heeft de minister van Buitenland
sche Zaken, Oegaki, heden den di-
plomatieken vertegenwoordigers der
buitenlandsche mogendheden te To
kio medegedeeld, dat de vijande
lijkheden in het Chineesch-Japan-
sche conflict zich mogelijk kunnen
uitbreiden tot de gebieden ten Zui
den van de Hoangho en ten Oosten
van Itsjang en Pakhoi. Den mogend
heden is verzocht hun onderdanen
en beschermelingen in die gebieden
te waarschuwen, ze op te roepen
niet te komen nabij Chineesche mi
litaire plaatsen en hun eigendom
voldoende van kenteekenen te voor
zien, waarvan den Japanschen auto
riteiten kennis moet worden gege
ven. Japan acht het raadzaam, dat
deze onderdanen uit die gebieden
geevacueerd worden. Medegedeeld
is, dat daar luchtbombardementen
op militaire doelen zullen worden
gericht.
De overstroomingen.
Blijkens een door het comité tot behoud
van den vrede en de Kamer van Koophan
del te Kaifeng ingesteld onderzoek worden
er van de 1 millioen Cbincezen, die door de
overstroomingen getroffen worden, nog 120
duizend vermist. Meer dan 300.000 huizen
zijn verwoest of beschadigd of staan onder
water, en het geteisterde gebied heeft naar
raming een oppervlakte van 800 vierk. k.m.
De Japansche opmarsch
Hankau.
naar
Groepsgewijze hebben gisteren veertien
Chineesche bombardementsvliegers Hankau
verlaten om de Japansche vloot op de Jangt-
se aan te vallen. Deze vloot is volgens Chi
neesche berichten stroomopwaarts gevaren
en bereidt ontschepingsoperaties voor. Se
dert het midden van de vorige week zouden
de Matautsjenversperring en de versterkin
gen te land door de Japansche vliegers wor
den gebombardeerd.
Een tweede, vrij groote Japansche operatie
zou volgens de opvatting van Chineesche
militaire deskundigen gericht zijn tegen de
provincie Sjensi. In de hoofdstad van de
provincie Sjansi, Taijoean, zouden reeds
Janansche troepen zijn saamgetrokken Vna
daar rukte een divisie in Zuidwestelijke
richting op naar de monding van de rivier
Flen, een brigade trekt in westelijke rich
ting naar de Gele Rivier, terwijl kleinere
Japansche afdeelingen de Gele Rivier in
de richting van Sjensi reeds zouden zijn ge
passeerd.
Negen Chineesche bombardementstoestel
len hebben Zondag even over vijf des mid
dags een aanval ondernomen op Anking.
Zij werden teruggedreven door het Japan
sche luchtafweergeschut. Een bom kwam
neer bij een transport, dat licht beschadigd
is. er vielen evenwel geen slachtoffers.
De woordvoerder der Japanneezen heeft
medegedeeld, dat de overblijfselen der Chi
neesche troepen in de reeds maanden Be
leden door de Japanneezen bezette provin
cie Sjansi thans in totaal 200.000 man
sterk zijn. Zij zijn den laatsten tijd buiten
gewoon actief geweest en hebben de Japan
sche garnizoenen elkens aangevallen.
Japan zal zoo noodig Hainan
beztten.
De woordvoerder van het Japansche mi
nisterie van buitenlandsche zaken heeft de
opvatting van de Japansche marine van
het vraagstuk van het eiland Hainan, een
DE OPMARSCH N. SAGUNTO
publikeinen, zal er pas sprake kunnen zijn
van een algemeen offensief tegen Valencia.
Momenteel bevinden zich de Nationalisti
sche colonnes, welke langs de zeekust ope-
reeren, te Villareal en vóór Burriana, even
eens zijn de Francotroepen de Rio Mijares
overgestoken en bevinden zich in het gebied
van Onda.
Geen wapenstilstand!
Naar Reuter verneemt, wordt niet beves
tigd, dat de gedachte van een wapenstil
stand in Spanje ter bespoediging van de te
rugtrekking van buitenlandsche vrijwilli
gers in officeele kringen reeds overwogen
wordt. Ook is niet gebleken, dat men in
Spanje meer geneigd is tot opschorting der
vijandelijkheden.
Mevrouw Fokker verricht te
Bergen telefonisch de doopplech
tigheid.
Gisteravond om kwart over acht
heeft Mevrouw Fokker, de moeder
van den bekenden vliegtuighouwer,
terwijl zij zich in haar woning te
Bergen (N.-.H) bevond, telefonisch
met haar zoon in Amerika gespro
ken en tegelijkertijd diens wonder-
boot te water gelaten.
Dit nieuwe jacht van Anthonie Fokker,
dat te Nyack in New-Jersey gebouwd werd,
is, naar de Telegr. meldt, dus wel op een
modern technische wijze van stapel ge
loopen.
Mevrouw Fokker, die van tevoren de in
structies voor deze ceremonie ontvangen
had, sprak voor de telefoon de woorden uit:
„Now let her go", waarna zij een electri-
sche schel deed hooren.
Voor het technische wonderjacht was dit
het sein om in zijn element te glijden.
Mevrouw Fokker doopte het jacht „Q.
E.D." (Quod Est Demonstrandum Wat
te bewiizen is).
Luidsprekers vertolkten en versterkten op
de werf in Nyack de in Bergen gesproken
woorden en later werd aldaar vernomen,
dat alles goed verstaanbaar was overgeko
men.
De tewaterlating verliep vlot en het ranke
gestroomlijnde vaartuig maakte volgens de
berichten een schitterenden aanblik.
Wetsontwerp ingetrokken.
De minister van Binnenlandsche Zaken
heeft aan de Tweede Kamer medegedeeld,
mede namens zijn ambtgenooten van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen, van Defen
sie en van Financiën, dat het bij koninklijke
boodschap van 15 Juni 1936 aan de Tweede
Kamer aangeboden wetsontwerp, tot herbe
rekening der pensioenen van burgerlijke en
militaire ambtenaren is ingetrokken.
Wilt U een heerlijke vacantietocht? Dan
een meerdaagsche reis van het
Reisgidsen gratis verkrijgbaar. Reisbureau
W.A.C.O., Den Helder, Kanaalweg 132,
Tel. 773.
Fransche verdragshaven, uiteen gezet. De
keizerlijke marine zal het eiland bezetten,
waneer dit noodig mocht blijken om het
regiem van Tsjang Kai Sjek te vernietigen.
Zij is van meening, dat dit niet is verbo
den bij het Fransch-Japansche verdrag van
1907. De woordvoerder voegde hieraan toe,
dat Japan door de overeenkomst niet ver
plicht was Frankrijk van zijn besluit in
kennis te stellen, doch het heeft dit toch
gedaa.n uit beleefdheid en rekening hou
dend met de traditioneele vriendschap van
Frankrijk en Japan.
Minister Bonet heeft gisteren den Japan
schen ambasaduer in Frankrijk ontvangen
Hij heeft daarbij verklaard, dat aangezien
de Fransche regeering voor zich zelf Weet,
dat zij haar onpartijdige houding hand
haaft, men van oordeel is, dat deze hou
ding geen enkele rechtvaardiging kan bie
den voor een eventueele bezetting van Hai
nan, hoewel men erkent, dat juridisch de
Japansche stelling, volgens welke deze be-
zettins geen schending zou beteekenen van
het Fransch-Japansche verdrag van 1907
juist is,
Verwachting: Zwakke tot ma
tige, Westelijke tot Zuidelij
ke wind, helder tot licht of
half bewolkt, droog vrij
warm weer.
Verdere vooruitzichten!! Mooi
zomerweer.
Het Karimata-bedrijf heeft gisteren erva
ren, dat een heel klein pechvogeltje een
kolossus een leelijke poets kan spelen.
De molen gonsde zijn sterkste lied over
de wateren, toen er opeens iets ongewoons
in de zeeftrommel werd gezien. Daar lag
namelijk een stalen plaatje van geringe
afmetingen, dat vrij spoedig herkend werd
als een onderdeel van een der takels, waar
in de ladder (te weten het gansche bagger-
emmertoestel) hangt. Onmiddellijk werd het
baggerbedrijf stopgezet, immers dit kleine
mankeerende onderdeel, dat door het schud
den van den ladder van zijn plaats was ge
schoven, zou onberekenbare gevolgen kun
nen hebben.
Hoe secuur de baggermolen baggert, bleek
ook thans weer: wat hij in een moment van
achteloosheid liet vallen, dat baggert hij
even later in een helder oogenhlik weer op
en presenteert het den opzichter prompt op
een „zeeftrommel."
Doch met dat als was er stagnatie ont
staan, welke vermoedelijk eerst vanavond
laat kan worden opgeheven. Ingenieur v. d.
Capellen zeide ons, dat de Karimata om
streeks middernacht weer zou gaan draaien.
Straks als de zon daalt, zal er een man in
den nok van den molen klimmen, voorzien
van al het noodige materiaal, en dan gaat
de Karimata opnieuw beginnen.
Een nieuwe vondst.
Voorzichtig werd gisteravond omstreeks
dinertijd de nieuwste vondst van de Lutine
de deur van hotel Nap binnengedragen. Het
bleek een koperen plaat te zijn met afmetin
gen van 66 bij 35 c.M. ongeveer, waarover
al dadelijk Vele bewonderende blikken zijn
gegaan.
Ing. Binnendijk van de Billiton Maatschap
pi.1 vertelde ons, terwijl hij de zeer gave
plaat toonde, een merkwaardige bijzonder
heid. Drie jaar geleden had hij in het Brit
sche Museum te Londen de volgende aantee-
kening gemaakt: „Volgens Steels' Origi-
naal Correct List of fhe Navv July 1799
werd het Fransche oorlogsschip ,La'Lutine',
voerende 32 kanonnen, tesamen met 15 an
dere oorlogsschepen, in het einde van het
jaar 1791 door den Engelschen admiraal
Hood uit de haven van Toulon weggevoerd
In 1795 schijnt de Lutine te Woolwidge te
zijn gerepareerd en opnieuw gekoperd. De
koperplaten waren gemerkt als volgt:
Mr.
Warr: D
Jan. 1795
32
Met zichtbare voldoening toonde de heer
Binnendijk ons ditzelfde merk op de pas
uit zee opgedolven koperen plaat. De sre-
heele inscriptie kon met het bloote oog wor
den gelezen en komt nauwkeurig overeen
met het patronage; alleen het jaartal 1795
is afgesleten.
Zoo komt deze plaat het merkwaardig
ste stuk, dat de Karimata tot dusver heeft
boven gebracht, bevestigen: le. dat de Lu
tine nog een andere dan de algemeen be
kende signature (de hanepoot) heeft gevoerd
en -,e. dat men thans vlak bij het wrak ge
komen is. Het behoeft wel niet gezegd te
worden hoe een dergelijke vondst werkt op
de verbeelding en de animo van allen, die
rechtstreeks of indirect bij het bedrijf van
de Karimata zijn betrokken.
De leider van het werk, de heer Bol,
deelde ons voorts nog mee, dat er Zondag
enkele stukken hout van de Lutine naar
bo\ en zijn gebracht. Bovendien zijn er nog
enkele kogeltjes en spijkers gevonden. Aan
de specie, welke de laatste dagen is opge
baggerd, valt te zien, dat men tot de klei
laag is gevorderd, waarin de romp van de
Lutine rust.
De afbaggering van het talud is men in
middels tot een diepte van 18.5 M. gena
derd. Nog weinige meters en men zit, om
het huiselijk te zeggen, voor de taart, wel-
ke do Karimata stukje na stukje zal opeten
zonder een kruimeltje te laten vallen.
Het wachten is er alleen nog maar op hoe
die taart zal smaken het resultaat van
twee- en een halven dag baggeren kan dus
heeten: een unieke vondst gedaan, aanmer
kelijke vorderingen gemaakt, welke door
pech voorloopig zijn gestuit. (N.R.Crt.)