ii
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN'HOLLANDS NOORDERKWARTIER
H
Zilveren jubileum der luchtvaartafdeeling
Japanners boren zich
Chineesche linies
reisbureau waco
Beschermen wij ons
rood-wit-blauw
mm
Uoet&al
Indeeling der
tweede klassers
Dc steekpartij in het
Heilooër bosch
it
De „Karimata'
tijdelijk stopgezet
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER, TELEFOON
50 (2 LIJNEN)
28 JUNI 1938
66e JAARG. No. 8345
De nieuwe competitie
door de
Dit nummer bevat 8 pagina's
DB BILT SEINT:
Schotsche nieuwe
haring aangevoerd
heldeksche courant
Uitgave der Ultg.-Mt), Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
DINSDAG
e vleugels wakend
uitgespreid
Ipl!
.5
DE MILITAIRE LUCHTVAART VÓÓR
EN TIJDENS SOESTERBERG.
Als op 1 Juli a.s. de luchtvaartaf-
deeling te Soesterberg haar zilveren
jubileum gaat vieren, kan men ten
onrechte tot de conclusie komen, dat
het dien dag vijl-en-twintig jaar ge
leden is, dat een organisatie tot stand
kwam, welke ook maar eenigszins
zij het op kleinere schaal te verge
lijken is met de tegenwoordige
luchtvaartafdeeling, zooals we die
thans kennen en zooals ze wellicht
nog slechts korten tijd zal blijven
voortbestaan. Immers mag het als
bekend verondersteld worden, dat
binnen niet te langen tijd de reorga
nisatie van de luchtvaartafdeeling tot
een afzonderlijk luchtwapen als
zelfstandig onderdeel van de land
macht, verwacht kan worden, als ge
volg van de zeer groote uitbreiding.
Kwalitatief zoowel als kwantitatief,
welke onze luchtmacht in deze da
gen ondergaat in verband met den
zeer ernstigen internationalen toe
stand.
Ook reeds voor 1913
Onjuist zou echter eveneens de veronder
stelling zijn, dat onze weermacht vóór 1913
nooit aandacht had voor de mogelijkheden,
welke de lucht onze defensie bood.
Teneinde ook in ons land de belangstel
ling voor de luchtvaart aan te wakkeren,
werd in 1907 door eenige menschen, die in
de toekomst van de vliegerij geloofden, op
gericht de Nederlandsche Vereeniging voor
Luchtvaart, onder voorzitterschap van den
voormaligen kolonel bij den generalen staf
C. J. Snijders, den latercn opperbevelhebber
yan land- en zeemacht.
Mede aan de activiteit van deze vereeni-
Ring moet worden toegeschreven, dat men
in het leger steeds meer de behoefte ging
voelen, aandacht aan de luchtvaart te wij
den. In 1910 werd een militaire luclitvaart-
commissie ingesteld om het vraagstuk te bc-
studeeren.
Slechts weinigen, zullen zich herinneren,
dat het Nederlandsche leger in die dagen
°ok nog korten tijd in het bezit was van een
klein luchtschip. De Kamer echter weigerde
de gelden die noodig waren voor het inrich
ten van een hangar, voor de installatie voor
Rasvulling en voor andere voorzieningen, zoo
dat men het luchtschip nooit heeft kunnen
gebruiken.
Toch heeft in hetzelfde jaar het leger voor
Let eerst gebruik gemaakt van vliegtingen,
en wel bij de manoeuvres van 1911. Men
kreeg de beschikking over de weinig6 bur-
Rervliegtuigen, die op dat oogenblik in ons
land aanwezig waren, de tweepersoons l a r-
Dian van Marinus van Meel, de eerste ge-
breveteerde vlieger in Nederland, een Zo-
diac, een de Brouckère en een Blériot. In de
Betuwe, vlak bij Hedel werd een tijdelijk
landingsterrein ingericht. Met één der vlie
gers, den reserve-luitenant Labouchère, ging
als waarnemer niemand minder dan de in
middels tot chef van den generalen staf be
noemden generaal Snijders mee. In het rap
port, dat hij over zijn vlucht uitbracht, wees
hij met nadruk op de groote beteekenis van
de waarneming uit de lucht, al had men
slechts kunnen vliegen bij fraai, windstil
weer en al had men veel last gehad van
„luchtvvarrelingen", zooals men toen nog de
remous met een goed Dietsch woord betitel
de.
Het pleit beslecht.
Toen dan ook in 1912 het rapport
der twee jaar tevoren ingestelde mi
litaire luchtvaartcommissie ver
scheen en de minister van Oorlog,
onze tegenwoordige minister-presi
dent Dr. H. Colijn, de conclusies er
van in de Kamer verdedigde, was 't
pleit weldra beslecht.
Op 1 Juli 1913 werd de luchtvaart
afdeeling opgericht, een afdeeling,
waarbij officieren van alle wapens
ingedeeld konden worden, zooals
trouwens nog steeds het geval is.
Het eenige luchtvaartterrein in Ne
derland, in 1910 op de heide bij Soes
terberg ingericht door de firma Ver-
wey en Lugard, die de Mij. voor
Luchtvaart hadden opgericht, waar
van Frits Koolhoven de leiding der
exploitatie had, werd door het rijk
gekocht, terwijl het tweepersoons
Farmantoestel van Marinus van
Meel werd overgenomen.
Na 1913.
De wereldoorlog leidde tot een snelle ont
wikkeling der luchtvaart in de betrokken
landen, welke ook hier met aandacht werd
gevolgd. Maar toch breidde de luchtvaartaf
deeling slechts langzaam uit: men beschikte
over geringe middelen en kon bovendien
moeilijk aan vliegtuigen komen.
In October 1917 betrok men uit Duitsch-
land de eerste door een Nederlander gecon
strueerde vliegtuigen n.1. 10 Fokker-jagers
D 3, geconstrueerd door Anthony Fokker.
F.veneens in de oorlogsjaren begon men aan
het nabouwen van buitenlandsclie toestellen.
Tegen het einde van 1918 bezat de L.V.A.
73 verkenners, 30 jagers, 6 diverse lesvlieg-
tuigen en eenige „Spijkers" (lesvliegtuigen)
Inmiddels was in 1915 het vliegveld Schip
hol bij Amsterdam ingericht en was in
1917 een afzonderlijke marinevliegdienst
tot stand gekomen, die goStationneerd werd
te de Mok op TexeL
De groote luchtvaarttentoonstelling
te Amsterdam, de E.L.T.A., in 1919
georganiseerd door de Soesterberg-
gche luitenant-vliegers A. Plesman
en M. W. Hofstee, gaf de stoot tot
de ontwikkeling van de burgerlucht
vaart in ons land en had dan ook
tengevolge dat verschillende mili
taire terreinen, o.a. Schiphol en
Waalhaven, voor het burgerlucht-
verkeer werden opengesteld.
Hoewel eigenlijk tot verleden jaar de
luchtvaartafdeeling te kampen had met
een gebrek aan belangstelling voor ons
luchtwapen, waardoor men nimmer de be
schikking kreeg over de middelen, noodig
om op de hoogte van zijn tijd te blijven,
breidde de organisatie zich voortdurend
uit, tot den vorm welke zij thans heeft.
De commandanten.
Op 1 November 1919 volgde de kapitein
van den generalen staf, thans gepensio
neerd luitenant-generaal J. H. Hardenberg,
kolonel Wallaardt Sacre. den tegenwoordi-
gen voorzitter van de Kon. Ned. Vereeni
ging voor Luchtvaart als commandant op,
terwijl hij in 1929 werd opgevolgd door ko
lonel J. J. van Santen, die commandant
bleef tot November 1933 en die betreurd
door alle mannen der L.V.A., die hem als
hun chef hebben gekend in November
1937 is overleden. Tot 1937 was de tegen
woordige generaal-majoor P. W. Best com
mandant der L.V.A., om toen te worden op
gevolgd door den tegenwoordigen comman
dant. overste van Heyst, die als luite
nant-vlieger begonnen van de eerste ja
ren af het wel en wee van de L.V.A. heeft
meegemaakt en het thans eindelijk ziet ge;
beuren, dat oud materiaal op groote .schaal
wordt vervangen door het modernste en
beste, dat er op het gebied van militaire
vliegtuigen wn'dt vervaardigd, vliegtuigen
die bovendien worden gebouwd door Neder
landsche fabrieken.
Opgewekt.
zal men de volgende week het zilveren
feest der L.V.A. vieren, waarbij een ieder
slechts zal hopen, dat nooit-het offer noo
dig zal zijn, waartoe de vliegers zich in hun
korpslied bereid verklaren als zij zingen:
„En met ons leven blijven wij
Het vaderland getrouw.
De vleugels wakend uitgespreid,
Beschermen 't rood-wit-blauw."
en dat de versterking van onze luchtmacht
slechts noodig zal zijn om te voldoen aan
de eveneens in het korpslied voorkomende
woorden: Draag zorg dat men u ducht."
Wilt U een heerlijke vacantietocht? Dan
een meerdaagsche reis van het
Reisgidsen gratis verkrijgbaar. Reisbureau
W.A.C.O., Den Helder, Kanaalweg 132,
Tel. 773.
H.R.C., Alcmaria en de Boys bij
de Haarlemsche vereenigingen.
Naar de „Zaanlander" meldt, zal de ver
moedelijke indeeling der 2e klasse, Afd. I
van den K.N.V.B. voor het seizoen 1938
1939 er als volgt uitzien:
Afdeeling A:
H.R.C., Den Helder.
Alcmaria Victrix, Alkmaar
Alkmaarsche Boys, Alkmaar.
West-Frisia, Enkhuizen
De Kennemers, Beverwijk.
W.F.C., Wormerveer.
O.S.V., Oostzaan
E.D.O., Haarlem
H.F.C., Haarlem.
R.C.H., Haarlem.
Afdeeling B:
A.F.C., Amsterdam
D.W.V., Amsterdam
De Spartaan, Amsterdam
Zeeburgia, Amsterdam.
Watergraafsmeer, Amsterdam
Z.F.C., Zaandam
Hilversum, Hilversum
H.V.C., Amersfoort
Velox, Utrecht
U.V.V., Utrecht.
De mogelijkheid bestaat nog, dat voor de
laatste twee clubs, U.V.S., Leiden en Vrien
denschaar. Culemborg, in de plaats komen.
Toestand bij de Jangtse-ver-
sperringen kritiek. Duitsche
adviseurs teruggeroepen?
De Chineezen erkennen, dat de
toestand te Matang, waar Chinee
sche strijdkrachten de versperring
in de Jangtse bewaken, kritiek is.
Naar verluidt zijn de Japanneezen
reeds door een gedeelte der Chi
neesche verdedigingslinie gedron
gen. De Chineezen zenden verster
kingen.
De Chineesche strijdkrachten, die
Kwanteh als basis hebben, zouden
na een snellen opmarsch de buiten
wijken van Nanking hebben bereikt.
Van Chineesche zijde wordt gemeld, dat
Chineesche vliegtuigen bommen geworpen
hebben op een Japansch oorlogsschip nabij
Matang aan de Jangtse, het oorlogsschip is
gezonken. Twee andere oorlogsschepen
vlogen door bommen in brand.
De bezetting door de Japanneezen van 't
eiland Namoa, op 30 K.M. ten oosten van
Swatau, óp 24 Juni j.1. heeft geheel den
kusthandel en zeehandel van Swatau af
gesneden, aldus waarnemers, die er op wij
zen, dat dit tevens beteekent volkomen
stopzetting van het verkeer langs de lijn
tusschen Namoa, Formosa en de Pescacio
res. Deze waarnemers zijn verder van oor
deel, dat de Japansche vloot, die een
.tvreedzame blokkade" uitvoert tegen Chi
na, haar werk ten zeerste vergemakkelijkt
ziet door de bezetting van Namoa, aange
zien de patrouileering thans beperkt zal
worden tot het gebied ten zuiden van Na
moa enten noorden van Hainan, waar ook,
volgens de meening dezer waarnemers,
binnen afzienibaren tijd de blokkade effec
tief uitgevoerd zal worden.
Duitsche adviseurs teruggeroepen.
Gelijk reeds gemeld, is de Duitsche
ambassadeur Trautmann per vlieg
tuig naar Hongkong vertrokken. Het
gerucht doet de ronde, dat hij naar.
Berlijn zou zijn teruggeroepen, de
kwestie der militaire raadslieden
zou nog niet geregeld zijn. Tsjang
Kai Sjek heeft Berlijn ervan in ken
nis gesteld, dat hij zou toestemmen
in het vertrek der raadslieden met
uitzondering van zes hunner, onder
wie generaal Falkenhausen. De
Duitsche regeering echter heeft haar
bevel betreffende algemeene terug
roeping gehandhaafd. De Chineesche
ambassade te Berlijn heeft Donder
dag j.1. instructie gekregen de Wil-
helmstrasse er van in kennis te stel
len, dat de Chineesche regeering
zich voorbehield gebruik te maken
van „geschikte middelen" om dit te
rugroepingsbevel te beantwoorden.
Gevangenen zullen China kolo-
niseeren!
Gemeld wordt, dat groote deelen van Chi
na, die door de Japansche troepen bezet zijn,
UJeerbericht
Verwachting: Krachtige, tijde
lijk stormachtige, later wel
licht afnemende Z.W. tot
W. wind, betrokken tot
zwaar bewolkt, met aanvan
kelijk nog regen, tijdelijk
opklarend, in het N. iets
koeler, in 't Z. veel koeler.
Verdere vooruitzichten:: Koel
weer.
gekoloniseerd zullen worden door Japansche
cn Koreaansche veroordeelden, voor het mee-
rendeel politieke gevangenen. Bij Soeng-
kiang, niet ver van Sjanghai, zou reeds een
groote afdeeling gevangenen zijn aangeko
men: De mannen werken overdag op het
veld en brengen den nacht door in het mi
litaire kamp. Dit is noodig met het oog op
het rondzwerven van Chineesche guerilla-
benden.
Zwakzinnige, net zoo lang door
de jongens gesard, tot liij zijn
mes trok.
Naar van bevoegde zijde wordt medege
deeld, is de aanslag Zondagavond in het
Heilooër bosch gepleegd, niet zoo erg,
als aanvankelijk wel leek. De dader M. is,
aldus de Msb., geruimen tijd geleden een
paar maanden als gewoon zenuwpatiënt
verpleegd geweest in de St. Willebrordus-
stichting te Heiloo. Hij is een wel wat ner
veus, maar overigens 'n goede man, vader
van een groot gezin. Verleden week Maan
dag had hij reeds in het bosch een 6-tal
jongens van 1619 jaar ontmoet die hem
tot mikpunt van hun spot maakten. De man
vroeg toen den jongens daarmee uit te
scheiden, en toen dat niet gebeurde, gaf hij
een hunner een klap.
Zondagavond ontmoette de man op zijn
blijkbaar dagelijksche wandeling dezelfde
jongens, die onmiddellijk weer begonnen te
sarren en den man uittarten. In zijn drift
liet de man zich gaan en bracht den 18-
jarigen P. H. uit Alkmaar eenige niet ge
vaarlijke steken toe in den zijde, in de
buurt van een der longen.
M. heeft tegenover de politie volledig be
kend en bovendien zijn groote spijt betuigd.
Hij is niet opgesloten, omdat daartoe niet
de minste reden bestaat
In verband met den halven storm
van gisteren.
De „Karimata" heeft den arbeid gisteren
tijdelijk moeten onderbreken in verband met
het stormachtige weer.
Gistermiddag tusschen twaalf en een werd
met baggeren opgehouden. Er woei toen een
halve storm uit zuidwestelijke tot westelijke
richting met een windkracht van zeven tot
acht. De molen ligt evenwel rustig voor de
ankers temidden van de ruwe zee. De sleep-
booten bevinden zich in de nabijheid, zoodat,
indien het noodig mocht zijn, onmiddellijk
assistentie kan worden verieend.
De onstuimige golven maakten het 's mid
dags vijf uur onmogelijk de dagploeg, die
des ochtends om zes uur aan boord van de
„Karimata" was gegaan, af te lossen. Zij is
dus op den molen gebleven. Hedenochtend
zal opnieuw worden gepoogd de ploegen te
verwisselen. In den loop van den avond was
de wind in kracht afgenomen, zoodat men
verwacht, dat het werk spoedig kan worden
hervat.
De Hollandsche „nieuwe" laat
zich wachten door de staking.
op
Gistermiddag waren aan de markt te
Scheveningen circa 150 halve Schotsche
vaten nieuwe haring (vangst 1938). Deze
brachten f 14.80 a f 16.per halve ton op.
Naar wij vernemen, houdt deze aanvoer
verband met de geringe vangsten van Hol
landsche nieuwe haring ten gevolge van de
staking. Weliswaar wordt ook in andere ja
ren Schotsche nieuwe haring ingevoerd,
doch nimmer in zulk een groote hoeveelheid.
Daar deze haring van een mindere kwali
teit is dan die van de Hollandsche nieuwe
haring, is de prijs, welke voor de Schotsche
haring gemaakt wordt, ook steeds lager.
Nu, wegens de haringschaarschte hier te
lande, niettemin een goeden prijs voor dc
„Schotsche nieuwe" bedongen is, zullen
spoedig meer zendingen nieuwe haring uit
Schotland .volgen.
i
