Indië zit niefc
binnen vier muren
De Pettemer Jeugdburcht
bestaat bijna 10 jaar
Dc kamerdeur piepte
„Ik ben er wel bij geweest
maar,./'
„Ik ben veroordeeld op
valsche verklaringen'
BERGMEER
Het familieleven speelt zich
in de voorgalerij af
Aanvaring fusschen Ncderlandsch
en Noorsch schip
BIJ ONS IN NOORDWEST EUROPA IS HET
VOORNAAMSTE VERTREK DE HUISKA
MER, WAAR MEN ZIT AFGESLOTEN VAN
DE BUITENWERELD, BINNEN VIER MU
REN. INDIë HEEFT EEN HUISKAMER
MET ééN, HOOGSTENS MET DRIE
MUREN...
Malang, 8 Juli.
Als menschen naar Indië komen en daar
lang blijven veranderen langzamerhand
hun smaak, hun gewoonten, hun opvattin
gen en zelfs hun lichamelijke gesteldheid.
Nog sterker doet dat verschijnsel zich voor
hij in Indië geboren kinderen van Europee
sche ouders, die hoewel zij naar don bloe
de eveneens Europeanen zijn, toch ande
re eigenschappen verkrijgen. Ook uiterlijk
zijn zulke kinderen bijna steeds te herken
nen.
Niet alleien in Nederlandsch-Indië doel
zich dat verschijnsel voor, doch ook in
andere gewesten, bij voorbeeld in Australië,
waar het nog duidelijker is, daar rasver
menging er minder vaak voorkomt dan in
de Nederlandsche koloniën. En het is niet
in de eerste en voornaamste plaats, dat de
ze verandering zich uit in een andere kleur
van de huid, want deze verandering van de
huidskleur doet zich heel vaak ook voor
bij menschen-, die heel kort in Indië wonen.
Bij in Indië geboren kinderen van
Europeesche ouders treedt bij voor
beeld de puberteit vroeger in en
reeds in het tweede geslacht der in
Indië geborenen gaan geboorten ge
paard met veel minder moeilijkhe
den en bezwaren dan bij in Europa
geboren Europeanen.
Ook bij de bewoners van Australië, toch
menschen van zuiver Europeesch bloed,
doen zich deze verschijnselen voor.
Voor een deel is dit toe te schrijven aan
den invloed van het klimaat, doch ver
moedelijk speelt de voeding hierbij ook een
rol.
Een Europeaan, die zicih in Indië vestigt,
zal den eersten tijd zich zooveel mogelijk
houden aan de voeding, waaraan hij steeds
gewend was, een voeding, welke meestal
niet geschikt is voor het klimaat. Hij ver
langt biefstuk en varkensvleesch, groenten
en aardappelen, als hij deze krijgen kan,
maar langzamerhand verandert zijn smaak,
onmerkbaar. Ook zijn smaak past zich aan
deandere omstandigheden aan, tot deze zich
geheel gewend heeft aan het Indische eten
Ilij eet
dag aan dag rijst
met groot genoegen, lust allerlei dingen, die
hem den eesten tijd tegen stonden. Ik heb
hier meerdere Europeanen leeren kennen,
dige zoodanig waren ingeburgerd, dat zij
dagenlang niet taalden naar aardappelen
en Europeesch voedsel. Zelfs ontmoette ik
meerdere Indo-Europeanen, dus kinderen
van een Europoeschen vader, wier smaak
zoodanig was veranderd, dat ze zelfs geen
Europeesche groenten konden verdragen,
er riek van werden.
Het is hier thans de tijd van de
Hollandsche nieuwe haring, die in
ijskast per schip uit Nederland
wordt aangevoerd. Vele Nederlan
ders onthalen zich daarop, al zijn
ze zeer duur (vijf-en-twintig cent
per stuk), maar het is heel zelden,
dat men een Indo-F.uropeaan of 'n
hier. geboren kind van Europeanen
ziet genieten van het Hollandsche
zeebanket. Deze kijken met cenigc
verbazing toe, als Europeanen daar
van ritten te smullen.
Meerdere malen heb ik me al afgevraagd
in hoeverre deze verandering'van dieet in
vloed heeft op het karakter, do levensoo
vattinnen, de lichaamsgesteldheid der he
treffendeü. En iüvloed atoet er toch zijn.
Ook het huiselijk leven moet een derge-
lijken invloed uitoefenen tenminste op de
karaktervorming.
Bij ons, in Noord-west Europa, is het voor
naamste vertrek de huiskamer, waarin men
zt afgesloten van de buitenwereld binnen
vier muren. Vooral 's winters genieten we
daar van de echte gezelligheid. Als buiten
de sneeuw valt of de regen neerklettert zit
ten we daar knus bijeen. Daar vormt zich
meer dan elders het „huisgezin" als een
apart koninkrijk en in de huiskamer wor
den slechts heel goede vrienden toegela
ten. Voor de anderen is er „de mooie ka
mer" of de salon.
Maar in Indië is het anders. Ten eerste
is het er nooit winter. Men zoekt er niet
in een huiskamer gezelligheid tegen de
winter buiten. Er vormt zich daar niet de
stevige gezinseenheid, die wij in het gure
noorden kennen.
De Indische huiskamer is er wel, maar...
ze heeft gewoonlijk hoogstens drie muren
en meestal slechts één.
De hulskamer Is de voorgalerij,
waar men steeds zichtbaar van buiten zit
in de koelte en de schaduw. Zeiden eet men
er. Daarvoor is de eetkamer, een werkelijk
gesloten vertrek, maar langer dan noodig
is, blijft men daar niet. In de voorgalerij
drinkt men thee, drinkt men koffie, leest
men 's avonds de courant of een hoek
speelt men kaart, babbelt men.
Niet slechts vrienden, maar ook
oppervlakkige kennissen hebben er
vrije toegang. Genoegelijk zijn daar
door de meeste Indische steden,
's Avonds ziet men er huis aan huis
de menschen zitten bij het licht van
de lamp en een algemeene gewoonte
is, dat men ook 's nachts de voor
galerij verlicht laat.
Maar... een huiskamer met hoogstens drie
muren is naar onze begrippen toch geen
echte huiskamer, omdat er de gezelligheid,
de knusheid, de beslotenheid ontbreken.
De voorgalerij is een gezegende uitvin
ding... in Indië. Men zit er 's morgens vroeg
en 's avonds koel, elk frisch windje heeft
er toegang en- ook dit artikel schrijf ik op
mijn voorgalerij, die drie muren heeft. Do
muur, die ontbreekt is de voormuuiv die in
de richting van de straat. Buiten straalt de
Indische zon en brandt, maar ik zit in de
schaduw en een heerlijk koeltje waait.
Echter, de opvoeding in een „voorgalerij
zal nimmer dezelfde zijn als in een echte
„huiskamer". Nooit zal er die innigheid
ontstaan, nooit voor het gezin dit sterke ge
voel van eenheid, van afgeslotenheid van
de verdere wereld.
En toch, het is niet anders mogelijk. Het
klimaat stelt zijn eischen, zooals het ook
cischen stelt ten onzichte der voeding. Het
zou hier onmogelijk zijn de avonden door
(e brengen „binnen vier muren", die den
gehcelen dag de warmte van de zon in zich
opgenomen hebben.
Kan men verwachten, dat in dit land van
eeuwigen zomer (en wat voor een zomer)
kinderen evengoed hun lessen leeren als
bij ons, jongelieden even goed studceren,
ouderen met. evenveel belangstelling hun
couranten en tijdschriften lezen?
Zelfs de Europeesche gemeenschap moet
hier daardoor een ander karakter krijgen
dan in Europa: een andere voeding, een
andere wijze van huisvesting en een ander
klimaat, waarvan de twee eerstgenoemde
factoren een uitvloeisel zijn.
Het nationaal-socialisme kreeg
groeten aanhang.
Dat het nationaal-socialisme in Indië een
tamelijk grooten aanhang heeft, zal
ook wel aan deze factoren zijn toe te
schrijven. Ik zag dezer dagen zelfs een
Jood, die den nationaal-socialistischen groet
bracht. Deze Jood zakenman was aangeslo
ten bij de nationaal-socialistische partij.
Voor politiek gevoelt men hier over het
algemeen niets, maar de nationaal-socia
listische partij is iets anders. Deze partij
scheldt, gaat tekeer, gebruikt veel kracht-
uitdrukkingen en dat valt in den smaak
van menschen, die door zwakkere middelen
niet in beweging komen. Over het algemeen
houdt men hier van gekruide spijzen en
ook in ander opzicht houdt men van dingen
die gekruid zijn.
Een kwestie van smaak, maar die weder
voortvloeit uit volkomen andere levensver
houdingen.
J. K. BREDERODE.
WIM WIESE DOET DE „OUDE
DOOS" EEN KIERTJE OPEN.
De geit, die het symbool van
„De Zevensprong" opvrat
Naar de 4000 bezoekers dit jaar!
Toen eind September van het jaar
1933, de eerste steen gelegd werd van
de Pettemer jeugdherberg „De Ze
vensprong zullen de toenmalige
oprichters, ondanks hun vervaar
lijke dosis enthousiasme en idealis
me, niet bevroed kunnen hebben,
dat hun jeugdburgt een dermate
voorspoedige toekomst tegemoet
Ring.
Het is prettig dit thans te mogen
constateeren: zoowel voor de op
richters als voor het huidige bestuur,
dat nog dag-in, dag-uit paraat is de
toch reeds uitzonderlijke reputatie
der „Zevensprong" te doen toene
men.
De secretaris vertelt.
Toen wij vernamen van het nabije jubi
'eu-m, hebben wij ons gewend tot een der
hardste werkers voor dit jeugdhuis: den
bekenden secretaris Wim Wiese, wifcjy
domicilie Dirkshorn is, doch wiens gedach
ten ieder vrij oogenblik in Petten zijn,
.bij de „Zevensprong". Want ook voor hem
is het een sluk levenswerk.
Wim Wiese heeft ons er van verteld. Van
de oprichting. Van het laaiend vuur, dat dc
oprichters in hun harten droegen. Helaas...
liet was zelfs té laaiend, en al spoedig na
de indienstneming trokken er wolken over
t dak van tiet Pettemer jeugdhuis cp hleek
dat men er met enthousiasme .alléén niet
komt. De zakelijke kant eisehte ook zijn
aandeel en daar ontbrak zoo hier cn daar
nog al eens iets aan.
Het waren anders onvergefelijke dagen en
Nel Kok, Karei Nadort en Wim Wiese zelf,
zouden U er avonden van kunnen vertellen.
Want deze „Zevensprong" was praktisch dc
eerste goede herberg in den lande, waaruit
men dus kan concludeeren dat met dit Pet
temer jubileum ook de N.J.C. feitelijk recht
tot jubilccnen liecft.
Het verdwenen symbool.
Herinneringen ja, die zijn er
vele, al was het slechts alleen de
speech van dien autoriteit, wiens
naam wij hier zullen verzwijgen,
doch die bij 't planten van de sym
bolische den er op wees, dat deze
den en de- jeugdherberg in symbo
lisch opzicht gelijk waren. „Dames
en Hecron"... zoo riep hij uit, „zoo
als eens dezeden op zal groeien
tot een rijzigen boom, als een mach
tig getuigenis van kracht en groei...
zoo zal eens deze herberg worden een
voorbeeld van kracht en onderne
mingszin van diegenen, die thans
hun goed en bloed aan dit vol-
schoone werk gegeven hebben.
Woorden, een redenaar van pro
fessie waardig, maar helaas, dc wer
kelijkheid was in schrijnende dis
harmonie ermee, want 3 dagen la
ter vrat de geit, die vreedzaam het
jeugdherberggras consumeerde, het
jeugdig boompje erbij als dessert op
weg was liet zinrijk symbool....
Voor 10 jaar...
De huidige herberg-ouders waren ook toen
reeds lieer en meester in de „Zevensprong".
Gelukkig maar, want ook aan hen is veel,
zeer veel te danken van het volkomen suc
ces. Maar ook zij hebben liet niet altijd zóó
gehad als thans. Lang niet. Weinigen zul
Ion zich wellicht thans nog herinneren, dat
vader en moeder Wiese in dien pionierstijd
als „eigen domein", als woonvertrek voor
zich zelf, beschikten over een ruimte van
6 kubieke meter, inclusief de bedstede,
waaronder dc opslagplaats voor de kolen
gelegen was... Ja, ja... dat waren tijden!
Daar kan men nu makkelijk om lachen!
Naar de 4000!
Zooals gezegd, er waren moeilijke perio
den in dien begintijd, moeilijkheden van za-
kelijken aard, maar ze werden overwonnen
cn thans slaat de „Zevensprong" er als een
toonbeeld van jonge durf en inzicht, voor
de behoeften van onze Nederlandsche cn...
buitenlandsehe jeugd.
En dit is geen schoonklinkende frase,
want hier volgen de cijfers. Materiaal, dat
we officieel opteekenden uit de boeken. Een
lijst, waaraan we o.i. geen woord van com
mentaar belioeven vast te knoopen.
liet bezoek bedroes: namelijk in
192S 117 overnachtingen
1929 803
1930 98i
1931 1009
1932 1737
1933 2080
1934 3178
1935 3004
1930 3901
1937 3346
En de dief ging er met een geld
kistje met ruim f 800 van door.
Gisternacht heeft in het café-res
taurant „Splendid" op den Badhuis
weg te Scheveningen een brutale
diefstal plaats gehad, waarbij een
geldkistje inhoudende f 842 is buit
gemaakt.
Dit kistje, waarin de ontvangsten van den
gelieelen dag worden gedeponeerd, neemt
de gérant, die boven het restaurant slaapt,
eiken avond mee naar zijn kamer. Dit had
hij in den nacht van Donderdag op Vrijdag
c\oneens gedaan. Midden in den nacht
werd hij wakker en hoorde het gepiep van
zijn kamerdeur. Toen hij opstond om te kij
ken of er onraad was, bemerkte hij, dat liet
bewuste geldkistje was verdwenen. Blijk
baar was een indringer door de geopende
deuren van dc slaapkamer naar binnen ge
komen en op dezelfde wijze verdwenen.
Gisterochtend kon men over deze inbraak
nog weinig meededen, daar het' poiitie-on-
derzoek in vollen gang is.
Vast staat evenwel, dat de dief wel zeer
goed van de gewoonten van de zaak op de
hoogte is geweest.
De man, dje op den uitkijk stond,
voor de rechtbank.
Op 5 Mei veroordeelde de recht
bank te Amsterdam een autohande
laar daar ter stede wegens mede
plichtigheid aan diefstal van een
auto tot anderhalf jaar gevangenis
straf.
De man kwam van dit vonnis in hooger
beroep en gisteren stond hij voor de vacan-
tickamer van het gerechtshof terecht.
Zijn aandeel in het misdrijf zou bestaan
hebben uit het op den uitkijk staan, toen de
auto uit de garage werd gestolen. Dit ont
kende hij: „Ik ben er wel bij geweest, ik
stond buiten maar niet op den uitkijk,
want ik dacht, dat het een verzekerings-
misdrijf was."
Pres.: U was dus van meening, dat het
de bedoeling was om de verzekering op te
lichten?
Verd.: Juist, en dan hoef je niet op den
uitkijk te staan.
Pres.: Waarom hebt u dat niet direct ge
zegd?
Verd.: Om anderen te sparen en of je nu
voor liet één of het ander veroordeeld
wordt
De procureur-generaal vorderde bevesti
ging van het vonnis, evenwel met aftrek
van den tijd in voorloopige hechtenis door
gebracht.
De verdediger pleitte vrijspraak op ju
ridische gronden. Subs. drong hij op clemen
tie aan.
Beide booten beschadigd.
In den vorigen nacht heeft nabij het
vuurschip Sandettie een aanvaring plaats
gehad tusschen het Noorsche motortank-
schip „Belita", gebouwd in 1032, groot 6323
bruto cn 3700 registerton van de reederij
Reidar Bod te Tonsberg komende van
Port San Luis en bestemd voor Antwerpen,
en liet nieuwe Nederlandsche motortank
schip „Barendrecht", gebouwd in 1938, brij.
to 9385 en netto 5617 registerton, van Van
Ommeren's Scheepvaartbedrijf te Rotter
dam. De „Barendrecht" maakte zijn eerste
reis van Schiedam naar Abadan.
Het tankschip „Belita" passeerde Vlissin-
gen gisterochtend omstreeks half zeven en
zou schade hebben opgeloopen aan den
voorsteven. Het maakte water in de voor-
piek. Door trimmen van het schip heeft
men het gat, dat door de aanvaring was
ontstaan, boven water kunnen krijgen, zoo
dat de reis naar Antwerpen kon worden
voortgezet. De „Barendrecht" is, gistermor-
gen eveneens met schade aan den voorste
ven naar den Nieuwen Waterweg terugge
keerd.
De Amsterdamsche rechtbank be
handelde gisteren het verzoek tot
uitlevering van een 50-jarigen Duit-
schen fabrikant, gedaan door de Bel
gische regeering.
De man zou zich te Verviers in België heb
ben schuldig gemaakt aan oplichting, door
dat hij een octrooi aan verschillende perso
nen in licentie had gegeven.
Bovendien zou de man iemand voor een
bedrag van frs. 10.000 hebben opgelicht.
De Belgische rechtbank veroordeelde den
man bij verstek tot drie jaar gevangenis-i
straf. Het vooronderzoek had hij bijgewoond,
doch vóór de openbare terechtzitting plaats
had vertrok hij naar Nederland en vestigde
zich te Bussum.
De man ontkende ter zitting zich in Bel-
gië ooit aan oplichting te hebben schuldig
gemaakt. „Ik ben ruim vijftig jaar geworden
cn nooit ben ik met de politie of justitie in
aanraking gekomen Ik ben veroordeeld op
valsche verklaringen".
De Officier van Justitie concludeerde tot
uitlevering van verd. aan de Belgische auto
riteiten.
Mr. Van Rompu, die den fabrikant bij
stond, bestreed het uitleveringsverzoek en
voerde aan, dat verd.'s schuld niet vast
staat.
De rechtbank zal binnen 14 dagen advies
aan de regeering uitbrengen.
DE JUBILEERENDE JEUGDHERBERG TE PETTEN.
1938 tot nu toe on
bekend, maar men is vast besloten
dat liet thans de 4000 moet halen.
ILot weer kan echter ditmaal wel
eens een spelbreker worden. Maar
dat is force majeure.
10 Jaar is nu niet zoo'n lange tijd, maar
toch tang genoeg 0111 geschiedenis te maken.
En zelfs zóó veel, dat we hier en daar
maar even een greep doen.
Vermelden we daarbij dan, dat in 1931
de nieuwe Slaapplaatsen bijgebouwd wer
den, hetgeen een zeer belangrijke verbete
ring was, iets wat de cijfers trouwens dui
delijk aan het licht doen komen. Voorts
ging men in 1933 over tot de op
richting van de Pettemer Jeugdherberg
Stichting. De namen van hen, die hieraan
liet hunne bijdroegen zijn (om er maar
enkele te noemen) die van de hoeren Eriks,
Jansma. oud-burgemeester Koster van
Winkel cn Cees de Jong.
Het bezoek aan „Do Zevensprong" was
internationaal. Naast het (natuurlijk het
grootst) contingent vaderlanders, waren
daar Denen, Engelschen, Duitschers, Bel
gen, kortom, vrijwel iedere Europeesche
natie at eens of meerdere malen haar
broodje bij vader en moeder Wiese.
Groote plannen
Een jubileum is een feest en voor een
feest beliooren plannen gemaakt te worden,
ïn dus informeerden wij daarnaar.
Er zijn plannen. Groote en kleine. Veel
daarvan hangt weliswaar nog in de Pettemer
lucht maar dat liet 10-jarig bestaan zonder
meer gepasseerd wordt is uitgesloten.
Zoo is de heer Wiese thans bezig
met de organisatie van een interna
tionale trekkersweek op touw te
zetten. Niet minder dan 27 organi
saties zegden reeds bun medewer
king toe. Het plan is deze week in
Augustus te houden. Het principe is
voornamelijk buitenlanders Holland
te laten zien. En'dus: een interna
tionaal contact tot stand te bren
gen. Ziedaar: het groote idee van
den geestelijken vader der wereld-
jeugdherbergen: Schirrmann.
Gedurende het week-end van 10 en 111
September wil men voorts een reünie hou
den van alle oud-bezoekers, en gedurende
dat van 17 en 18 September een feest, ge
wijd aan de Ncderl. Trekkersbond. 24 en 25
September dan een feest voor den NederL
Jeugdbond voor Natuurstudie (100 deelne
mers gaven zich bereids op) en op 1 en 2
Octobcr, de feitelijke officieele data,... ja,
daarover laat men zich nog niet uit. Deze
plannen zijn nog in embryonalen toestand
en we zouden te voorbarig zijn daaromtrent
uit de school te klappen.
Men ziet het: er staan voor „De Zeven-,
sprong" en Petton drukke dagen voor d'enl
boeg en als de voorteekenen niet bedriegen
zullen moeder en vader Wiese en de overi
ge werkers thans een soort vuurproef te
doorstaan krijgen.
•Een vuurproef, die men echter met blijd
schap zal verduren.
Want het enthousiasme van allen, die
„Do Zevensprong" in goede banen leiden is
nog ongobluscht en volmaakt bestand tegen
de thans volgende 10 jaar.
Ondanks de gesneuvelde den... ondanks
de moeilijkheden van „zakelijken aard" in
den aanvang!
