Het Vierdaagsche leger uitgerukt
Chamberlain constateert
ontspanning in Europa
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN-HOLLANDS NOORDERKWARTIER w°JmD,"
Het regecriagsleger
nog niet overleden
vJL/EERBERICHT
Jodenmoord te Haifa
De Karimata haast zich
KONINGSTRAAT^DEN.HÏLDER. TELEfOON'JO. fï LIJNEN)
66e JAARG. No. 8370
SPANJE
De Volkenbond kan nog steeds goed werk doen
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT:
Besfuiving van planten
uit vliegtuigen
HE LDERSCHE COURANT
Uitgave der Uttg.-Mlj. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Vier dagen op marscta. Een vroolijke groep aan den wandel tijdens de internationale
welke Dinsdag aanvingen.
Vierdaagsche afstandsmarschen,
De weg was lang en het was zoo
warm De postmannen
komen goed voor den dag.
Slechts negen uitvallers.
Op den eersten dag van de vier
daagsche afstandsmarschen kwamen
4570 deelnemers aan den strat. Dat
is 190 minder dan er zich aanvanke
lijk hadden aangemeld. Maar 176
deelnemers waren thuis gebleven en
veertien hadden het beter geacht
niet mee te trekken.
Het was reeds om vijf uur dag voor de
55-ers, die in den koelen ochtend onder be
dekte lucht de wandeling aanvaardden over
geaccidenteerd terrein. Het begin was niet
zwaar. Over de mooie wegen van Berg en
Dal en door den Meerwijk en langs het
Groeske, was men weldra op de asphaltbaan
naar Groesbeek. In den kom van het dorp
ontmoette men alle deelnemers, want eerst
daar werden de verschillende afstanden ge
splitst. De lange afstandloopers zetten hier
koers naar den St. Maartensberg en na den
primitieven veldweg door landelijk schoon
te hebben bewandeld, belandden zij op den
schaduwrijken St. Maartensberg, waar zij
kennis maakten met een der fraaiste stukjes
natuurschoon van Oost-Nederland, door welk
ideaal oord zij den Piasmolen bereikten.
Hier kwamen zij van de schaduw
in het licht en werden zij in de vlak
te door de warmte, welke drukkend
was onder een dichtbewolkten he
mel, overvallen. En zoo moesten de
meestcn een moeilijk parcours afleg
gen langs de Maasoevers, waarbij
vooral het landelijke weggetje van
het Cuyksche veer naar Mook voor
de voeten der wandelaars 'n marte
ling werd.
'Aan den traditioneeleri Molenhoek waren
aanwezig generaal-majoor A. R. van der
Bent, commandant van de 4de divisie en
adj. i.b.d. van H. M. de Koningin en gene
raal-majoor W. Sillevis, commandant van
de tweede divisie.
Hier defileerden de militaire korpsen en
de burgergroepen en ook de individueele
loopers voor de autoriteiten, Allen maakten
in weerwil van de drukkende warmte toch
een uitstekenden indruk. Vooral viel hier
op de houding van de manschappen van de
koloniale reserve, de cadetten, de adelbor
sten, de mariniers en de cavaleristen van
jhr. v. d. Goes. Ook de burgergroepen, als
de verschillende burgerwachten, de Haag-
sche vierdaagsche, de Utrechtsche postale
■wandel sportverceniging, de damesgroep
van de Unilever, enz., maakten een uitste
kenden indruk. Trouwens naast de bur
gerwachten, de B.V..L.'s en de politie sport-
vereenigingen, vielen vooral op de postale
sportvereenigingen. Dat waren wandelsport-
vcreenigingen, samengesteld door verschil
lende postambtenaren uit Amsterdam,
Utrecht, Den Daag, Rotterdam, Tilburg,
enz.
Deze postmannen komen in de
Vierdaagsche uit, goed getraind en
moreel gesteund door hun directies
en de hoofdleiding van P.T.T., De
postmannen besteden hun eigen va-
cantie aan de Vierdaagsche met het
vooruitzicht dat hun door de directie
drie extra verlofdagen zullen worden
verleend ingeval zij de Vierdaagsche
tot een goed einde brengen.
De mannen hebben een P.T.T.-wagen ter
beschikking, waarmede tegelijkertijd in
eigen proviandeering kan voorzien worden.
Nieuw: in de Vierdaagsche is de deelne-
Groole spanning in Palestina.
De ontploffing van Maandagochtend heeft
verontwaardiging gewekt onder alle Ara
bieren in het geheele land, welke tot uiting
is gekomen in stakingen te Jaffa, Jeruza
lem, Tiberias en Gaza.
Te Haifa is het opnieuw tot
wraaknemingen gekomen, dertien
Joden werden door de menigte aan
gevallen, het laatste slachtoffer is
een Jood, die in de Arabische wijk
met twintig dolksteken werd ge
dood. Thans zijn vijf Joden te Hai
fa vermoord. Volgens de jongste be
richten bedraagt het aantal dooden
tengevolge van het ontploffen van
den bom zestig.
Ook elders in het land zijn gewapende
overvallen gepleegd, terwijl op verscheidene
plaatsen soldaten slaags zijn geraakt met
opstandelingen. Drie opstandelingen en een
politieman werden gedood.
Nog juist onschadelijk gemaakt.
Te Jeruzalem is gisterochtend een aanslag
welke ernstige gevolgen gehad zou 'kunnen
hebben, mislukt. Op de groentemarkt in de
Davidstraat in de oude stad, in de nabij
heid van de plek, waar onlangs een bom
is ontploft, waardoor twintig personen
werden gedood en honderd gewond, is we
derom een bom gevonden.
Het moordtuig kon tijdig onschadelijk
gemaakt worden.
In de kolonie Hishmar I-Iayarden is het
tot een geregeld gevecht gekomen, waarin
vijf personen werden gedood, twee Joden,
twee Arabieren en een Arabische vrouw.
De spanning in het land is zeer groot.
ming van een groep van een veertigtal le
den van de Deutsche Reichs Jugend. Deze
jongelui marcheeren heel rustig en correct
in een kalmeerend tempo en leggen een
bewonderenswaardige discipline aan den
dag. Na het middaguur, toen de meesten
den Molenhoek gepasseerd waren, werd de
temperatuur koeler en kon de tweede helft
van het parcours over Heumen, Overasselt,
Hatert naar Nijmegen inleen prettiger tem
po en op minder vermoeiende wijze worden
afgelegd. Het verloop van den middag was
dan ook normaal en n zacht regentje was
voor velen een ware verkwikking. De mees
ten kwamen op tijd te Nijmegen terug en
er heerschte om en op het Molenveld een
montere stemming. Het aantal uitvallers
was betrekkelijk laag en bedroeg op den
eersten dag negen.
De overtocht over de Ebro het
sein tot nieuwe actie.
FRANCO AANVAARDT DE BRITSCHE
VOORSTELLEN VOORWAARDELIJK.
Hoewel de regeeringstroepen er
niet in geslaagd zijn Franco's op-
marsch geheel tot staan te brengen,
behalen zij in het laatste etmaal
door verwoede tegenaanvallen ver
schillende plaatselijke successen.
Zij bezetten verschillende dorpen, en maak
ten volgens Reuter meer dan 3000 krijgsge
vangenen. Een volkomen verrassing voor
Franco was het oversteken van de Ebro
door de linksche troepen. Dit is het sein ge
weest voor een krachtige actie. Overlfl or-
ganiseeren de regeeringstroepen nieuwe ver
dedigingsstellingen.
Op de vraag van een dagblad cor
respondent aan den linkschen mi
nister Alvarez Delvayo, iets te zeg
gen over de militaire operaties, ant
woordde deze, dat een leger, dat
weerstand biedt, zooals het Spaan-
sche regeeringsleger en dat de Ebro
is overgestoken, hetgeen zelfs in
vredestijd aanzienlijke moeilijkhe
den zou meebrengen, toch niet in
aanmerking komt voor het aanvra
gen van een bewijs van overlijden,
zooals in sommige buitenlandsche
kringen geschiedt.
Franco aanvaardt de Engelsche
voorstellen voorwaardelijk.
Franco heeft het Britsche voorstel tot te
rugtrekken der vrijwilligers voorwaardelijk
aanvaard. Zijn voorwaard worden thans te
Londen bestudeerd. Er verluidt, dat deze
voorwaarden in hoofdzaak betrekking heb
ben op de aan de commissie te geven op
dracht en dat zij op het eerste gezicht nau
welijks een goeden grondslag schijnen te
geven voor het uiztenden van de commis
sie. Te Londen verluidt echter dat wanneer
een van beide partaijen volledig het voor
stel aanvaardt, de commissie uitgezonden
zal worden.
ENGELAND HEEFT ZIJN BIJ-
DRAGE GELEVERD EN ZAL
ER IN SLAGEN DE VEILIG
HEID EN HET VERTROUWEN
AAN EUROPA TERUG TE
BRENGEN.
„Vertrouwen en veiligheid zullen
terugkeeren. Engeland heeft zijn bij
drage daarvoor reeds geleverd en
zal voortgaan op den weg van den
vrede, zonder echter zijn eer of vi
tale belangen daaraan te willen op
offeren. Onze enorm versterkte be
wapening, en het ftit dat onze mili
taire kracht eiken dag vermeerdert
zijn waarborgen die ons in staat
stellen ons zelf te verdedigen, ech
ter het zou tyranniek zijn er mis
bruik van te maken". Aldus was de
kern van de groote rede van minis
ter president Chamberlain in het
Britsche Lagerhuis, een rede, waar
in hij tot de conclusie kwam dat de
spanning in Europa is verminderd.
Het Koninklijk bezoek aan Frankrijk is
een demonstratie geweest van eensgezind
heid tusschen alle klassen en partijen in dat
land, zeide de minister en omtrent de di
plomatieke besprekingen is volledige over
eenstemming bereikt.
Vervolgens over Spanje sprekende, be
treurde Chamberlain, dat het conflict, dat
dagelijks Spaansche levens vernietigt en
hulpbronnon verkwist, welke zoo hoogst
noodig zijn aati het einde van den oorlog,
voortduurt. Het is niet noodig een beroep
te doen op de regeering om gebruik te ma
ken van iedere gelegenheid tot bemiddelen
ten gunste van een wapenstilstand of van
iets anders, dat een einde zou maken aan
de militaire operaties, die ons dagelijks
treffen. Wanneer wij in dit bijzondere oo-
gcnblik niet tusschenbeide komen, ge
schiedt dit alleen omdat wij er van over
tuigd zijn, dat het oogenblik nog niet is
gekomen, waarop wij met succes tusschen
beide kunnen komen.
Wat het Britsch-Italiaansche accoord be
trof, meende Chamberlain dat de Engelsche
regeering haar standpunt nopens een rege
ling van de Spaansche kwestie niet kan
prijs geven.
Het accoord met Ttalië is getroffen om
den vrede in Europa te verzekeren en zon
der terugtrekking der vrijwilligers is dit
onmogelijk.
Ten aanzien van de Tsjecho-Slowaaksche
kwestie, ontkende Chamberlain, dat de
Britsche regeering de regeering te Praag
had opgejaagd. De Britsche bezorgdheid
was veeleer, dat de Tsiechische regeering
te haastig zou zijn met het nemen van
maatregelen.
Toen het twijfelachtig begon te worden
of de Sudeten-Duitschers en de Tsjechische
regeering tot een overeenstemming zouden
komen, had de Engelsche regeering in over
eenstemming met een verzoek van de Tsje
chische regeering voorgesteld een waarne
mer en bemiddelaar te zenden. Deze zou
zoowel onafhankelijk van de Britsche re
geering als van alle andere regeeringeti op-
CHAMBERLAIN
treden en geen arbiter zijn. Dit behoefde
niet noodzakelijk tot een oplossing te lei
den, maar de kwestie, die tot nu toe in het
geheel niet uit den weg tc ruimen scheen,
werd er in ieder geval minder ongenaak
baar door.
Democratische en dictatuursta-
ten kunnen wel samenwerken!
Als bewijs, dat er wel samenwerking
mogelijk kan zijn tusschen een democrati
sche en een totalitaire staat noemde Cham
berlain het Engelsch-Duitsche vlootverdrag.
Ilitler heeft hiermede een belangrijke prac-
tische bijdrage tot den vrede geleverd, vond
de minister-president. De waarde hiervan
is niet altijd volledig gewaardeerd. Ten aan
zien van de Amerikaansch-Britsche handels
besprekingen zeide Chamberlain dat, waar
beide partijen van goeden wille. zijn. zij ze
ker tot overeenstemming zullen komen.
Sprekende over China wees de mi
nister-president er op, dat wat de
Japansche bewering betreft, dat Ja
pan zijn belanden in China be
schermt. Japan moet erkennen, dat
ook Engeland zijn belangen in China
heeft en dat het niet terzijde kan blij
ven staan en toezien, hoe deze wor
den opgeofferd bij den gang van
zaken.
I De Volkenbond.
Ten opzichte van den Volkenbond betreur
de spreker het. dat geen doeltreffende Vol-
kenbonds-interventie mogelijk is geweest,
Wij kennen de oorzaak, zoo zeide hij, zij
beschouwen deze positie van den Volken
bond als tijdelijk. Zelfs wanneer het nood
zakelijk is, dat de Volkenhond tijdelijk af
ziet van het gebruiken van geweld, blijft er
toch nog een breed terrein, waarop hij zich
nuttig kan maken.
Onder luide toejuichingen besloot Charn-
Verwachting:Zwakke tot ma
tige, Zuidelijke tot Westelij
ks wind, meest zwaar be
wolkt, afnemende kans op
regenbuien, in het Oosten
veel koeler, in het Westen
iets koeler.
Verdere vooruitzichten: Alge
meen opklarend.
Zooals wij gisteren meldden, heeft de „Ka-
rimata" een aantal Spaansche „matten"
naar boven gebracht. In totaal zijn thans
zes van deze zilveren munten gevonden.
Ook vele z.g. „ballastbrooden" en kope
ren munten zijn de laatste dagen' opgehaald
alsmede een stuk van een schee'pskanon en
een deel van een koperen ketel.
Nu men uit de vondsten heeft kunnen op
maken, dat de „Karimata" zich boven het
wrak van de „Lutine" bevindt, heeft men
de z.g. .snede" (dat is dus de breedte waar
over gewerkt wordt) verminderd, aangezien
het weinig doel heeft, links en rechts van
het wrak te baggeren. Hierdoor wordt Be
reikt, dat het baggerwerk boven het wrak
zelfs thans sneller voortgang vindt. Men
nadert dan ook steeds dichter het midden
en achterschip, waarbij echter wel rekening
moet worden gehouden met de mogelijkheid,
dat het schip in twee stukken is gebroken,
welke zich mischien in den loop der jaren
niet in dezelfde richting hebben bewogen,
zoodat voor- en achterschip in dat geval
niet direct achter elkaar zouden liggen.
Deskundigen op Ypenburg.
Heden zullen eenige deskundigen
van de Nederlandsche Heide-Maat-
schappij op het vliegveld Ypenburg
een proef-installatie bezichtigen,
dat in een vliegtuig van de Vrij
willige Organisatie van Sportvlie
gers is gebouwd om planten en boo
men te bestuiven en zoodoende
schadelijke insecten te verdelgen.
Met deze installatie zullen proe
ven worden genomen en indien de
ze slagen, zal een officieele instal
latie worden aangebracht. Het voor
deel van het bestuiven uit de lucht
is, dat men vooral den bovenkant
kan bestuiven, hetgeen van den
grond af vrijwel onmogelijk is.
berlain zijn redevoering met de volgende
woorden: Wij hebben allen het gevoel, dat
de atmosfeer lichter geworden is en over
het geheele vasteland is er een verminde
ring ingetreden in het gevoel van span
ning, dat zes maanden geleden drukkender
was. Wij gelooven, dat de regeering haar bij
drage heeft geleverd aan dat lichter wor
den van de atmosfeer en de vermindering
der spanning. Wij zijn voornemens daarme
de voort te gaan en wij gelooven, dat wij er
tenslotte in zullen slagen de veiligheid en
het vertrouwen terug te brengen aan Europa.
De debatten.
Tijdens de dehatteri, die op de redevoering
van Chamberlain volgden zeide de Labour-
afgevaardigde Morgan Jones o.a.:
„Wij waren ontrouw aan onze verplich
tingen volgens de Volkenbond door de
Spaansche regeering op minne wijze te be
handelen". Ten aanzien van de Sudeten-
duitsche kwestie zeide Morgan Jones: „Ter
wijl de Tsjechowaakschc regeering met ge
heel haar vermogen behoort te streven
naar een aanvaardbare regeling, moet men
haar toestaan zelf te bepalen op welk punt
zij ten behoeve van de eenheid, de onaf
hankelijkheid en de onaantastbaarheid van
haar staat „neen" moet zeggen tegen ver
dere concessies.
De door de liberale oppositie ingediende
motie, welke verlaging der credieten voor
het ministerie van buitenlandsche zaken
beoogde, en welke als uitgangspunt diende
voor het gister in het Lagerhuis gevoerde
debat, is door het lagerhuis met 275 tegen
128 stemmen Verworpen.
Op een vraag van Henderson over de ka
nonnen opgesteld in de nabijheid van Ceuta
antwoordde minister Hore Belisha, dat de
batterijen aan den kant van Gibraltar, in
dien zij krachtig gpnoeg zijn. Gibraltar zou
den kunnen beschieten, doch liet vuur de
zer kanonnen zou ook met succes beant
woord kunnen worden, en, zoo zeide de
minister, wij maken ^ons er niet in het
minst bezorgd over. Wat. de kanonnen aan
den kant van Ceuta betreft, aldus Hore Be
lisha, deze vormen, zooals alle kanonnen,
een machtige bedreiging, doch het is een
bedreiging,