"vijandelijkheden!
Pastoor Perquin overleden
Lord Runciman
reeds in actie
Dc Olympische Spelen
te Helsinki
Japan vraagt Rusland: ^0
J
Rusland behoudt zich vrij-
heid van handelen voor.
Nederland bouwt kruisers,
wanneer het kruisers
noodig heeft
Stoutmoedige aanvallen
Vi/EERBERICHT
Nieuwe vliegtuigmotoren
KX*M* doet nieuwe
uitvinding
V R IJ D A G
5 AUGUSTUS 1938
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
66e JAARG. No. 8378
SPANJE
De linkschen weten niet
van wijken
Een rood Alpenmeer
der Chineesche luchtstrijdkrachten
Was dat wel kinderspeelgoed?
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT:
Uitgave der Ultg.-MlJ. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Japansche voorstellen om het om
streden grensgebied te neutralisee
ren, dwz. de troepen aan beide zij
den terug te laten trekken, in af
wachting van diplomatieke onder
handelingen.
Uit Tokio wordt gemeld:
Horinoetsji, de onderminister van
Buitenlandsche Zaken, heeft gisteren
den Sovjet-Russische zaakgelastigde
Smetanin bij zich ontboden en hem
verzocht aan Moskou dringend het
verzoek der regeering te Tokio over
te brengen, de vijandelijkheden 1e
staken.
JAPAN DOET VOORSTELLEN.
De Japansche ambassadeur Sjige-
mitsoe heeft een bezoek gebracht
aan den Russischen volkscommissa
ris Litwinov, en hem een plan voor
gesteld tot neutralisatie van het be
twiste gebied. Het diplomatieke con
tact is hiermede dus weer hersteld.
Sjigemitsjoe gaf uitdrukking aan het
standpunt zijner regeering volgens het
welk het conflict langs vreedzamen
weg kan worden opgelost. Hij herhaalde de
voorstellen, die den Sovjet-Russischen zaak
gelastigde in Tokio zijn gedaan.
Litwinof stond er op, dat voor het
opnemen van onderhandelingen de
Japansche troepen achter de lijn
teruggetrokken zouden worden, die
de aan het verdrag van Hoentsjoen
toegevoegde kaart als grens aangeeft.
Sjigemitsoe verklaarde, dat de ge
noemde kaart, die slechts in één
exemplaar bij de acten van het Mos-
kousche commissariaat van buiten
landsche zaken aanwezig is, geens
zins als eenig punt van houvast voor
de vaststelling der grenslijn kan die
nen, aangezien zij nooit, gepubli
ceerd is en derhalve den Tapanschen
instanties in het geheel niet bekend
Overigens wees de Japansche ambassa
deur Litwinof op de tegenspraak, die gelegen
is tusschen den éisch van Litwinof betreffen
de terugtrekken der Japansche troepen uit 't
Tsjangkoefenggebied en de Sovjet-Russische
bewering, dat de Japansche troepen door de
Sovjet-Russische strijdkrachten tot den terug
tocht zijn gedwongen.
De besprekingen konden geen overeenstem
ming tusschen de wederzijdsche standpun
ten bewerkstelligen. Men neemt echter aan,
dat beide regeeringen den toestand thans
aan een nieuw onderzoek zullen onderwer
pen.
Litwinof heeft echter nog uitdruk
kelijk gezegd, dat de Sovjet Unie
nimmer zal toestemmen in de aan
wezigheid van vreemde troepen op
eenig deel van haar grondgebied en
zoolang de Japansche soldaten op
Sovjetgebied blijven, zal zij zich vrij
heid van handelen voorbehouden.
De Japansche ambassadeur heeft, nadat
Litwinof een aanbod, een kaart behoorende
bij het verdrag, te zullen verzorgen gedaan
had, beloofd het standpunt der Sovjet Unie
ter kennis van zijn regeering te brengen.
De bedoeling van Japan.
De bedoeling van Japan zou volgens som
mige Japansche kringen zijn:
1. Blijk geven van zijn matiging.
2. De Sovjet-Unie noodzaken, haar ware be
doelingen te onthullen en
3. door een belangrijke concessie als het
terugtrekken van zijn troepen het verlies
aan prestige goedmaken, dat de Sovjet
unie zou kunnen gevoelen, doordat zij
afziet van het gewelddadig heroveren van
den heuvel van Tsjangkoefeng.
In den algemeoncn toestand zijn geen
groote wijzigingen gekomen. De Japansche
regeering heeft bevel gegeven tot controle
op de lichten buitenshuis, met inbegrip van
de lantaarns aan de huisdeuren en Neon-
reclamelichten in Oost Japan, met inbegrip
van Tokio en Yokohama. Deze maatregel is
gisteravond ingegaan en blijft tot nader or
der van kracht.
Invloed op den strijd in China.
Buitenlandsche waarnemers zijn van mee
ning, dat het Russisc.h-Japansc.he geschil,
zelfs indien het op minnelijke wijze zou
worden geregeld, van grooten invloed zal
zijn op de Japansche campagne in China.
Men gelooft dat de plannen tot een inval
in Zuid-China voorloopig zullen worden op
gegeven. Ook ts men van oordeel, dat be
middelingsvoorstellen van derden te Tokio
een williger oor zouden vinden.
Reuter meldt uit Moskou, dat buitenland
sche waarnemers aldaar niet gelooven, dat
Rusland den oorlog onvermijdelijk acht, of
schoon de toestand ongetwijfeld ernstig is.
Hij ontvangt de Sudeten-Duit-
schers. Overleg tusschen Enge
land en Amerika?
Gistermiddag heeft Lord Runci
man, de Engelsche bemiddelaar in
de Tsjechoslowaaksche geschillen,
de afgevaardigden Kundt, c.s. van
de Sudetenduitsche partij ontvan
gen. Men weigert over de conferen
tie, dio. VA uur duurde iets uit te
laten.
Volgens sommige berichten zouden de
Sudetenduitsche afgevaardigden bij de be
sprekingen van gistermiddag reeds zekere
documenten hebben overhandigd aan de me
dewerkers van Runciman.
Tegen 9 uur gisteravond kwamen de ge
delegeerden der partij van Henlein opnieuw
bij het Alcron hotel, waar zij een Engel
sche vertaling van het memorandum inza
ke de eisrhen der Sudentenduitschc partij
aan Stopford hebben overhandigd.
Ook Henlein zelf bracht Lord Runciman
een be'leefdheidsvislte.
Volgens sommige berichten zou Runci
man eveneens vertegenwoordigers ontvan
gen van de Duitsche sociaal democraten.
Hun delegatie zou onder leiding staan van
Jaksch, voorzitter van de sociaal democra
tische Duitsche partij.
Wat Runcimans plannen betreft, voor den
eerstkomenden tijd staan'jn de eerste plaats
bezoeken aan het Sudetenduitsche gebied
op het programma, om ter plaatse ervarin
gen op te doen op het gebied van het na
tionaliteiten vraagstuk.
Overleg tusschen Engeland en
Amerika?
Ook de Amerikaansehe ambassadeur te
Berlijn. Hugh Wilson bevindt zich te Praag
Daar de reis van den ambassadeur georga
niseerd is alvorens de datum van Runci
mans vertrek werd vastgesteld, weet men
nog niet of Wilson ook den Britsehen staats
man zal ontmoeten, doch in politieke krin
gen hecht men aan de reis van den am
bassadeur .vrij groote beteekenis,
Franco verdubbelt zijn aanvallen
Nieuwe bombardementen.
De rechtsche regeering in Spanje
blijft uiterst schaars in haar be
richtgeving. Slechts wordt uit Sara-
gossa gemeld, dat eenige honderden
bommenwerpers gisteren den gehee
len dag de regeeringsstellingen aan
den Ebro hebben bestookt. De vij
and heeft moeten afzipp van alle
verdere pogingen op te rukken.
De linksche communiqués daar
entegen zijn veelvuldig en spreken
van een nieuwe schitterende op-
marsch in den sector van Guadala-
viar.
Overigens geeft de linksche regeering toe,
dat Franco's aanvallen verdubbeld zijn en
het optreden der rechtschen zijn hoogtepunt
nog niet heeft bereikt.
De rechtsche pogingen hebben te lijden
onder de overijldheid, waarmede het hoofd
moest worden geboden aan het optreden der
regeeringst roepen.
Barcelona, Valencia en La Escala een
havenplaatsje in de buurt van de Spaansch
Fransche grens zijn gebombardeerd. Het
aantal slachtoffers is nog niet bekend.
Algen kleuren het water. Toe
risten trekken erop af.
In grooten getale komen touristen het
merkwaardige schouwspel bewonderen van
een rood Alpenmeer. Het water van het
Tovelmeer n.1. heeft den laatsten tiid een
roode kleur aangenomen, welk zeldzaam
verschijnsel zijn ontstaan dankt aan een
groote hoeveelheid zoetwateralgen, glenodi-
nium genaamd. Een groep geleerden van
het museum voor natuurlijke historie is
uit Venetië naar het meer vertrokken, ten
einde het verschijnsel ter plaatse te bestu-
deeren,
Minister Patijn over de interna
tionale toestanden. Hij ge
looft niet aan een Europeesche
oorlog.
Onze minister van buitenlandsche zaken,
Mr. J. A. N. Patijn, die gisteren uit Zwe
den naar Nederland terugkeerde, heeft,
naar het Duitsche Nieuwsbureau meldt, in
een persinterview verklaard, dat de politieke
toestand in de wereld ook Nederland ge
noodzaakt heeft, voor de landsverdediging
Minister Patijn.
te zorgen. Dit geldt ook voor de koloniën.
Om deze réden heeft Nederland ook het
Britsche voorstel, tot het vlootverdrag van
1936 toe te treden, in tegenstelling met
Zweden, van de hand gewezen. Er bestaat
op het oogenblik voor Nederland geen aan
leiding, zijn standpunt te wijzigen. Neder
land bouwt kruisers, wanneer het kruisers
noodig heeft.
Minister Patijn heeft volgens het D.N.B.
voorts nog verklaard, niet te gelooven aan
een Europeeschen oorlog of aan een recht-
streeksche bedreiging der Nederlandsche
koloniën door Japan.
EEN OORLOGSSCHIP EN VEEL JAPAN
SCHE VLIEGMACHINES VERNIELD.
DE GUERILLA-OORLOG BREIDT ZICH
WEER UIT.
Na de sensalioneele luchtgevechten
boven Hankau en Kioe-Kiang, heeft
gistermorgen 'n eskader Chineesche
vliegtuigen een stoutmoedigen aan
val ondernomen op het Japansche
vliegveld te Anking, waar een aan
tal Japansche vliegtuigen, staande
op het vliegveld, werd aangetroffen.
Met groote nauwkeurigheid werden
springstoffen neergeworpen en het
meerendecl der Japansche machines
werd vernield.
Op den terugweg vernielden zij een groot
Japansch oorlogsschip en schoten en pas
sant nog eenige Japansche vliegtuigen naar
beneden, aldus een Chineesch communiqué.
In den militairen toestand ten Zuiden
van de Jangtse hebben zich geen wijzigin
gen van belang voorgedaan.
Intusschen zijn de Japansche luchtstrijd
krachten uiterst actief langs de Jangtse in
de streken tusschen Tientsjatsjen en Ki-
oekiang, waar zij groote hoeveelheden
springstoffen neerwerpen op de Chineesche
stellingen.
De Chineesche troepen te Tsiensjan, in
West Anhwei, hebben een tegenaanval
ondernomen op de Japanneezen. Volgens
zoo juist ontvangen inlichtingen van mili
taire zijde zijn de Japanneezen te Hoe-
angsjantoe, nabij Tsiensjan, reeds op de
vlucht gedreven. De Chineesche troepen,
die thans Pengtseh ten oosten van Kioeki-
ang aanvallen, maken ook bevredigende
vorderingen.
De Chineesche guerilla-oorlog
begint weer grootere afmetingen aan te
nemen. De verrassende aanvallen brengen
de Japanners in groote verwarring.
De ruim honderd gewonde Chineesche
soldaten, die door de Japanneezen ontvoerd
zijn uit het hospitaal van het Britsche zen
dingsgenootschap te Hantsjau, zijn overge
bracht naar een Japansche militaire gevan
genis.
Knaapje valt van hooge rutch-
baan.
Gistermiddag was de zesjarige B. Bruins-
hoop, wonende te Rotterdam, op het ter
rein der Rotterdamsche vacantieschool te
Hoek van Holland aan het spelen op de
rutchhaan toen hij het ongeluk had van
een hoogte van ongeveer tien meter te val
len. Geconstateerd werd een hersenschud
ding, arm- en dijbeenbreuk. De rutchbaan
is terstond buiten werking gestgid,
EEN ZWARTE DAG VOOR DE KATHO
LIEKE RADIO OMROEP. EEN RIJK
LEVEN AFGESLOTEN.
Gisteravond om kwart over tien is
de Zeereerw. heer Pastoor Perquin
de populaire „radiopastoor", voor
zitter van den Katholieken Radio-
omroep overleden. Pastoor Per
quin was 73 jaar.
Een zwarte dag voor den Katholieken
radio-omroep! De K.R.O. w&s Pastoor Per
quin. Ook al liet de naarstige en vaardige
apologeet, die op een leeftijd, dat anderen
aan rust beginnen te denken, den opbouw
van den katholieken radio-omroep ter
hand nam, bij den groei van het werk, de
onderdeelen geleidelijk aan anderen over,
de leiding hield hij tof den laatsten dag.
Na in de eerste jaren van zijn loopbaan
reeds zeer de aandacht te hebben getrokken
werd in de oorlogsjaren pater Perquin pas
toor Perquin, als hoedanig hij zich een
naam heeft veroverd, welke in het hcele
land en ver buiten de grenzen hekend is.
Pastoor Perquin. de herder van de St. Do-
minicuskerk in de Spuistraat te Amster
dam, bleef ook hier zijn vermaard gewor
den apologetische conferenties voortzetten.
Het eerste persartikel
De immer werkzame pastoor publiceerde
op 4 Februari 1925 zijn eerste persartikel
over de noodzakelijkheid van een katholie
ken radio-omroep. Acht maanden later
werd voor het eerst een hoogmis uitgezon
den. In Mei 1925 verscheen het eerste num
mer van den K.R.O. gids. als effectief pro-
pagandamidel elke veertien dagen ver
schijnend. Een jaar later werd het orgaan
weekblad.
In Mei 1926 zag de katholieke ra-
dio-omroep-stichting het levenslicht
en het sprak vanzelf, dat de groote
voorvechter voor het katholieke
woord in den aether tot voorzitter
van de stichting werd gekozen.
Onder de energieke leiding van den ont
slapene is de K.R.O. uitgegroeid tot het
Verwachting: Zwakke tot mati
ge Noordoostelijke wind,
toenemende bewolking, aan
vankelijk droog, later toe
nemende kans op onweer,
warm tot zeer warm.
Verdere vooruitzichten: Warm,
met kans op onweer.
groote bedrijf van thans. Voor den bouw
van de nieuwe studio gaf pastoor Perquin
zijn laatste krachten.
Zijn omgeving had al opgemerkt, dat de
totstandkoming van de nieuwe studio veel
van hem had gevergd. Slechts weinig we
ken na de voltooiing van wat zijn levens
werk is, hield het warm kloppende hart
stil.
Bij herhaling is pastoor Perquin voor zijn
radioarbeid door het hoogste kerkelijk ge
zag geprezen. Ook de wereldlijke autoritei
ten erkenden zijn verdiensten. IJ. M. de Ko
ningin onderscheidde hem met het offi
cierskruis van de orde van Oranje-Nassau,
de Koning der Belgen schonk hem in 1936
het officierskruis van de kroonorde van
België.
De plechiige uitvaart van pastoor L. H.
Perquin o. p. zal Maandag 8 Augustus om
half elf in de St. Dominicuskerk aan de
Spuistraat te Amsterdam plaats vinden.
Des middags om half vijf wordt het stof
felijk overschot begraven op het kerkhof
van het Dominicanerklooster Albertinum te
Nijmegen.
Voetbal en waterpolo wel op het
programma. Finland niet ge
schikt voor de Winterspelen.
VERKLARINGEN VAN MINISTER
KEKKONEN.
De Finsche minister van binnenlandsche
zaken. dr. Kekkonen, heeft tegenover pers
vertegenwoordigers verschillende verklarin
gen afgelegd ten aanzien van de Olympische
Spelen, welke in 1940 te Helsinki zullen
worden georganiseerd.
Dr. Kekkonen deelde nog eens mede,
dat door de late opdracht tot organi-
seeren der Spelen èen kleiner pro
gramma zal worden uitgevoerd.
Waarschijnlijk echter zullen b.v.
voetbal en waterpolo wel in het pro
gramma worden opgenomen. Men is
van meening, dat desondanks aan de
Olympische idéé beantwoord zal wor
den.
Bij het huisvestingsvraagstuk levert dat
voor de athleten de minste moeilijkheden op.
Men is n.1. van plan een Olympisch dorp te
bouwen, dat geenszins een provisorisch ka
rakter zal dragen. -Integendeel, het zal van
zoodanig materieel gebouwd worden, dat
Finland het dorp later voor het leger of
particulieren gebruiken kan. Er bestaat ook
nog een plan, om het geheele Olympische
dorp later ter beschikking te stellen van de
studenten-organisatie, die er dan 2500 tot
3.000 leden in kan onderbrengen. Hierover
zal in September a.s. beslist worden. Geluk
kig is het stadion te Helsinki bijna klaar.
Het kan gemakkelijk en zonder groote kos
ten van een bevattingsvermogen van 25.000
op 60.000 gebracht worden.
„Wij zijn er van overtuigd, dat ook dat
nog te weinig is. maar wat moeten wij later
met een nog grooter stadion doen?" er zul
len nog een zwemstadion gebouwd en een
wielerbaan aangelegd worden terwijl voorts
het gebouw voor de zware athletiek gemo
derniseerd zal worden.
Zeer sceptisch stond minister Kek
konen tpgenover het organiseeren
der Winterspelen. „Zeker. Finland
is een groot wintersportland, maar
wat betreft de organisatie der Olym
pische Winterspelen in mijn vader
land, ben ik een ongelouvige Tho
mas.
Het skiloopen. DE wintersport in Fin
land, is uit het programma der Winterspe
len gelieht (zooais nieri weet door de kwes
tie tuschen F.I.S. en I.O.C., Red.) en zon
der dat wenschen wij de Spelen niet.
Bovendien moet men er rekening mee
houden dat wij voor afdaling en slalom geen
geschikte terreinen hebben en wij zouden
de Winterspelen dan ook gaarne aan Oslo
overlaten.
Maar per slot van rekening is dit alles
slechts mijn persoonlijke moening en dat
is de meening van een ouden beoefenaar
der lichte athletiek
De K.L.M. neemt interessante
proeven met nieuwe motoren,
geschikt voor het vliegen op
groote hoogten.
Dc K.L.M. heeft thans de Wright Cyclone
Grifij igoiot ontvgjjgcn. Deze nieuwe con
structie biedt vooral voordeelen bij het vlie
gen op groote hoogte. Zij berust op het zg.
Two Speed Charger systeem, waarmede 't
motorvermogen langer op peil gehouden kan
worden. Pan American Airways, de groote
Amerikaansehe maatschappij die het lucht
verkeer tusschen de Ver. Staten en het bui
tenland onderhoudt, heeft dit motortype
juist gekozen voor het Andes traject in
Zuid Amerika. Hier immers worden dc hoo
ge toppen van dit gebergte overgevlogen.
Men denkt thans bij de K.L.M. ditzelfde mo
tortype te gebruiken voor uitrusting der
vliegtuigen, dienstdoende op de lijn naar
Italië. Deze leidt eveneens over bergland,
waarbij men vliegt op hoogten van 4 a 7
duizend meter.
Voorts is nog een nieuwigheid bij den
technische dient op Schiphol, de Chandler
Groves carburateur. De-K.L.M. wachtte reeds
geruimen tijd op deze vinding, welke ech
ter door Amerika niet werd vrijgegeven
voor den export.
Thans kan de K.L.M. evenwel overgaan
tot het aanschaffen van een groot aantal
dezer carburateurs. De Chandler Groves
biedt groote voordeelen tegen mogelijke ijs-
vorming. De gewone carburateurs moeten
verwarmd worden zoodra de mogelijkheid
van ijsvorming zich voordoet. De nieuwe
constructie kan het echter zonder noemens
waardige verwarming stellen om een volle
dige bedrijfszekerheid te waarborgen.
Het zal mogelijk zijn metaaldee-
len in den motor onmiddellijk
te ontdekken.
Naar het Hdbld. verneemt, heeft de
technische dienst van de K.L.M. een,
voor de vliegtuigtechniek vrij belang
rijke, vinding gedaan.
Deze dienst is er nl. in geslaagd
een installatie te vervaardigen, wel
ke, in het carter van de motoren ge
bouwd, door middel van een lamp
in de cockpit den vlieger waar
schuwt, indien er metaaldeelen in dit
motoronderdeel zweven, welke zijn
afgebrokkeld van zuigers of andere
belangrijke deelen.
Begrijpelijk is de aanwezigheid van me
taaldeelen in het carter een zéér onge-
wenscht verschijnsel dat nog maar al te
vaak voorkomt. In sommige gevallen van
ernstige afbrokkeling kunnen de metaal
deelen den motor geheel vernielen met alle
onaangename gevolgen van dien, indien
dat geschiedt boven ontoegankelijke gebie
den.
De nieuwe installatie maakt het mogelijk
voor den vlieger om de aanwezigheid van
deze deelen onmiddellijk te ontdekken, zoo
dat hij den betrokken motor kan afzetten
indien hij de omstandigheden daarvoor ge
schikt acht en de reis op één motor kan ver
volgen.
Vooral, als de K.L.M. over mocht gaan
tot aanschaffing van de vaanstandschroe-
ven, waarmede het mogelijk zal zijn den
motor geheel stil te zetten, is deze vinding
van groot belang. Naar wij nog nader ver
nemen, heeft de K.L.M. op deze vinding
reeds patent aangevraagd.
