Meer activiteit voor Indië noodzakelijk JAPAN de groote concurrent DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Rusland staakt het vuren Mussolini wenscht geen jodenvervolging! Een millioen menschen ontving Corrigan Door industrialisatie naar nieuwe welvaart REISBUREAU WACO Lichte ontspanning in den toestand EERBER1CHT Staakt Japan zijn opmarsch naar Hankau? Alle rechfsche aanvallen afgeslagen KONINGSTRAAT 70, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) ZATERDAG 6 AUGUSTUS 1938 66e JAARG. No. 8379 Rijwielridders opgepast... Dit nummer bevat 16 pagina's de bilt seiNTi SPANJE HELDERSCHE COURANT Uitgave der Uitg.-Mtj. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder Op Donderdag 16 Juni 1938 's morgens om 6 uur stapte ik op Schiphol de passagiersca bine van de Nandoe binnen, het vliegtuig, hetwelk onder commando stond van den zeer bekenden gezagvoerder Geysendorffer. Dinsdag 21 Juni 's morgens om precies half elf (trouwens de timetable geeft dat uur aan!) stapte ik op het vliegveld van Ba tavia, Tjililitan, uit. Van 21 Juni tot 12 •Tuli ging de reis over Java, naar Batavia. Bandoeng, Semarang en Soerabaja. Op 12 Juli bracht de Oehoe mij onder leiding van gezagvoerder v. Veenendaal naar Nederland terug en Zondag 17 Juli precies om 3 uur 's middags landden .wij tezamen op Schiphol in gezelschap van den eersten passagier SydneyLonden, 't Is alles een droom ge weest. In 31 dagen heen en terug, waarvan drie weken op Java. Bedolven onder papieren, brochures, rap porten, aanteekeningen en wat dies meer zij, is thans het oogenblik van ordenen aagebroken. Het verzamelde materiaal is van een dusdanigen omvang, dat met deze werkzaamheden nog wel enkele weken ge moeid zijn. Toch is het mogelijk over een aantal belangrijke punten een voorloopig oordeel op schrift te stellen. Ik zou gaarne de vraag wilen beantwoorden: wat is er tusschen 1933 ten tijde van mijn eerste bezoek aan N.O. Indië en 1938 wel en wat is er niet gewijzigd? De meest ingrij pende verandering is ongetwijfeld de ver voortgeschreden ontwikkeling van vele groote en kleine industrieele bedrijven op Java. De noodzaak daartoe is duidelijk voor een ieder, die wil erkennen en die begrijpt, dat de internationale verwarring ook N.O. Indië niet onaangetast heeft gelaten. De ri goureuze inkrimping van de suikercultuur de groote moeilijkheden bij den export van agrarische voortbrengselen enz. moesten leiden tot een omwenteling, tot een her— oriënteering. Deze en andere oorzaken heb ben de Indische regeering o.m. bewogen meer in eigen omgeving te doen vervaar digen. Niet met de bedoeling zoo meteen op de internationale markt met deze in dustrieele voortbrengselen mede te gaan concurreeren, doch uitsluitend ter voor ziening in behoeften welke dit groote eilan denrijk heeft. Men is op dat gebied in In-- dië nog in een beginstadium en mijn in lichtingen hebben mij zeker overtuigd van het feit, dat men on den ingeslagen weg verder zal gaan. Dat daardoor invloed wordt uitgeoefend op den omvang van den import in N.O.-Indiö is zonder meer duidelijk. Op het eene gebied zal deze in vloed zich sneller en krachtiger openba ren dan op het andere. Hoe het zij. de marktverhoudingen wiizigen zich dan ook daar sterk en ieder die belang heeft bij den afzet ginds zal zich van deze evoluties nauwkeurig rekenschap moeten ge ven. Tn 1933 ontbrak het ten opzichte daarvan dikwijls aan de noodige activiteit uit hef Moederland. Thans in 1938 is het daarmede in menig opzicht niet anders ge steld. Nog al te veel bestaat de meening in het Moederland, dat het in N.O.-Indië wel zal blijven „marrheeren." Die meening is geheel onjuist. Als men in Europa af wacht en in den waan blijft leven,.dat het vroeger toch ook „ging" en dat de orders wel zullen komen, dan zal men nog meer wrange vruchten moeten plukken, dan er reeds geplukt zijn. Ethische ontboezemingen, dat N.O.-Indië immers toch wel het Ne derlandse!) product zal koopen. zijn funest. Zeker, men voelt gelukkig in hreeden kring, dat men elkander zoo mogeliik moet steunen. Maar van eenzijdige liefde is men niet ge diend. Ontstellende ervaringen zijn mij bij mijn omzwervingen in Indië in grooten getale doelachtig geworden. Aan toestanden die dikwiilg meerdere iaren voortduurden, heeft ttien in menig geval niet de minste of on voldoende aandacht besteed. Gebrek aan activiteit uit het Moederland, de goeden natuurlijk niet te na gesproken. Men ver gat zich ter plaatse behoorlijk op de hoog te te stellen van den gang van zaken er heeft zich menig afzetgebied laten ontglip pen veelal door eigen schuld. Dat daarbij ook factoren een rol hebben Jhr. Dr. J. C. Mollerus, bekend promotor voor de Nederland- sche handelsbelangen, daartoe regelmatig samenwerkend met de Vereeniging Nederlandsch Fabrikaat, K.L.M. en voor aanstaande particuliere maat schappijen, geeft in bijgaand artikel zijn meening over de toekomstmogelijkheden in ons Indië, zooals hij zich die heeft gevormd tijdens een reis in ons Insulinde, waarvan hij dezer dagen is teruggekeerd. gespeeld en zullen blijven spelen, waar tegen het moederlandsche bedrijfsleven machteloos stond en nog staat, zij gaarne erkend. De voorkeur voor het Nederlandsch product bestaat in N.O.-Indië ,doch binnen duidelijk aan te wijzen grenzen. Moet men zich daarover nu feitelijk in het Moederland zoo geweldig verbazen? Is het redelijk zich daarover wel eens op een prikkelenden toon uit te laten? Men zij toch verstandig. Laat men een populair beeld gebruiken: geen enkel in dustrieel of handelaar in ons eigen, land, in West-Europa, „zit er om vliegen te van gen". Hunne bedrijven zijn alleen in stand te houden, indien zü winst maken. Maar zoo is het in N.O.-Indië precies hetzelfde. Ook daar moet het bedrijfsleven zich op commercieelen basis stellen en volkomen te recht. Maar daardoor is er voor het Neder- landscbe product afzetgebied in N.O. Indië verloren gegaan. Ten deele had men dit verlies kunnen voorkomen. In de eerste plaats door het ontwikkelen van een groote dosis enei'gie. Dit werd dikwijls nagelaten. Men wachtte af. Maaranderen deden dat niet. En onder die anderen nam b.v. Japan een eerste plaats in, al is de positie van dit land op dit oogenblik op de Indi sche markt minder sterk dan eenige jaren geleden. Maar Japan heeft de behoeften van het Indische afzetgebied begrepen en er naar weten te handelen. Wij waren veelal te laat. Vandaar mijn aanhef: Meer Activi teit. Men zal met groote voortvarendheid ten strijde moeten trekken. Nog is alles niet verloren. Aan de hand van een weloverdacht programma moet een gedeelte van het ver loren terrein terug te winnen zijn. Maar daarnaast is er nog een factor, waaraan de noodige aandacht besteed behoort te worden. Voor nieuwe mogelijkheden bij de vestiging van meer of minder groo te industrieele ondernemingen in N.O. Indië, waarvoor ten deele plan nen gereed liggen, ten deele proef nemingen gaande zijn, is kapitaal noodig. Indië zelf heeft daarover niet de beschikking. Laat het Moe derland zich daarvoor toch interes seeren. Laat men zooveel mogelijk medewerken, dat Nederlandsch ka pitaal in deze ondernemingen wordt geïnvesteerd. Het is nu nog moge lijk daarvoor zorg te dragen. Er is nog zoo buitengewoon veel te doen voor Nederlandsche ondernemingen in N.O. Indië. Men moet zich de moeite getroosten willen zich van den feitelijken toestand op de hoog te te stellen. Niet om de drie of vier jaren en heelemaal niet uitsluitend door briefwisseling. Neen, er zelf naar toe gaan. Met eigen oogen aanschouwen. Belang stelling toonen, al is het dan ook uit eigen belang. Trouwens van een dergelijke reis op zich zelf zal men nooit verdriet hebben. De buitengewone gastvrijheid, de wijze waarop men in dat onmetelijke eilandenrijk wordt opgenomen en niet in het minst de pracht van het land zelf, daarom alleen zou men een ieder willen toeroepen: brengt een bezoek aan dat wonderbaarlijke stuk Nederland, gelegen om den evenaar, met zijn circa 61 millioen inwoners. Voor velen voltrekken zich al deze wij zigingen in N.O. Indië zonder dat zij zich er voldoende rekenschap van geven. De Westersche, maar vooral de Japansche in vloed, heeft velen ginds de oogen doen open gaan. Nieuwe welvaartsbronnen zijn in In dië aangeboord, zoo men wil door den on gunst der tijden. Het zegt op zichzelf toch al heel wat, wanneer van officieele zijde, bij gelegenheid van de opening der Bandoeng- sche Jaarbeurs de aandacht gevestigd wordt op het feit, dat de waarde van de inheem- sche nijverheidsproducten op 72 millioen gulden geschat mag worden. Daarmede staat men aan een beginpunt. Het einde is nog lang niet te zien. liet karakter van deze gebieden, als agrarische landen wordt door dezen vorm van industrialisatie zeker niet aangetast. Maar .w'el wordt een gedeelte der arbeidskrachten weer in het productiepro ces betrokken en zal door cfe goedkoope wijze van produceeren het peil van de kosten van het levensonderhoud op den duur moeten dalen. Men zij toch niet lauw tegenover dit omwentelingsproces; men neme niet de houding aan, of er ginds niets bijzonders plaats grijpt, of het niet de moeite waard is zich er me- de bezig te houden. Want zóó is het natuurlijk absoluut niet. Want niet alleen in onzen Indischen Archipel, maar in den geheelen Pacific wordt een nieuwe geschiedenis gemaakt. Hoe zullen de economische gevolgen zijn van den strijd tusschen China en Japan? Welke terugslag is van dien strijd op N.O.-Indië te verwach ten? Ook daar staat het rad niet stil. Mot groote opmerkzaamheid volgt men uit den aard der zaak dien strijd in Oost-Azië, hoe droevig deze op zich zelf ook is. Bij mijn rondreis over Java is mij meer dan eens weer duidelijk geworden dat „meer activiteit" geboden is, dat men zich moet willen in denken in de geestesgesteldheid van die groote bevolkingsgroepen, die einds leven, die hunne eigen zeden en gewoonten heb ben en die met betrekking tot de wijze, waarop zij handel drijven, in menig opzicht zoo geheel anders zijn georiënteerd dan wij in West Europa. Jhr. Dr. J. C. MOLLERUS. Wilt U een heerlijke vacantietocht? Dan een meerdaagsche reis van het Reisgidsen gratis verkrijgbaar. Reisbureau W.A.C.O., Den Helder, Kanaalweg 132, Tel. 773. Gisteren om drie uur zweeg de artillerie van het Roode Leger aan de Mandsjoerijsche grenzen De hoop op diplomatieke re geling wordt grooter. Na het onderhoud tusschen den Russischen volkscommissaris van buitenlandsche zaken Litwinov en den Japanschen ambassadeur te Moskou Sjigemitsjoe is zoowel te To kio als te Moskou een lichte ont spanning ingetreden. De hoop op re geling van het geschil over Mand- sjoekwo, tusschen Japan en Rus land wordt groc«".er. In Tokio zou men het Russische antwoord over 't algemeen onaanvaardbaar achten. Ministerraad in Japan. Gistermiddag is een conferentie der vijf ministers gehouden, bijgewoond door den premier en de ministers van buitenlandsche zaken, van de militaire departementen en van finantien, ter bespreking van de grens incidenten. Over bet algemeen acht men het te Tokio in de eerste plaats noodzakelijk dat het ge weer bij den voet wordt gezet, willen de di plomatieke onderhandelingen vrucht dragen Met klem is daarom geprotesteerd tegen de voortzetting van de beschieting door 'Sovjet Russische artillerie van de Japansche stellin gen op gisteren. Dit, zegt men doet twijfel rijzen over de ware bedoelingen van Moskou! Gezaghebbende kringen willen dit protest niet dramatiseeren. Zij wijzen erop, dat vol gens de laatste inlichtingen om drie uur gis termiddag het vuren werd gestaakt. Openbare meening te Moskou voldaan. De openbare meening te Moskou is voldaan over het resultaat van het laatste Russisch- Janansche onderhoud. Men doet echter uitkomen, dat het laat ste woord nog niet gezegd is en dat stop zetting der vijandelijkheden tot voorwaarde heeft een terugtrekken der Japansche troe pen van de onwettig bezette hoogten. Het incident heeft een sterke patriottische strooming doen ontstaan. De bladen gaan nog steeds voort adressen en resoluties, aan genomen door meetings van arbeiders, boe ren en soldaten, waarin trouw aan partij en regeering wordt uitgesproken en de wil naar voren wordt gebracht het socialistische va derland te verdedigen te publicceren. De situatie thans Zooals wij hierboven reeds hebben aan gehaald, staakten gistermiddag om drie uur de Russen het vuren. Echter schijnen een half uur later vier Russische vliegtuigen de Japansche linies in 't omstreden gebied te hebben aangevallen. De Japansche batte rijen openden een hevig vuur op dc Russi sche toestellen, die na eenige bommen te hebben neergeworpen, rechtsomkeert maak ten. Koop vandaag een rijwielplaatje, Maandag is T weer plaatjesplaag, Maandag woedt door steeg en straatje Belastingplaatjespraatjesvlaag Breng vandaag Uw mooi rond riksje In vredesnaam naar 't postkantoor, U krijgt geen „cent, geen zoen, geen griftje" Maar de rijwielridderorde er voor! Sla U zelf tot plaatjesridder Met dit woord in Uw blazoen: „Hier sta ik en ik kan niet anders, Anders zou ik 't heusch niet doen Een artikel van den duce in een Italiaansch blad? Jodentelling aangekondigd. De Italiaansche regeering heeft geen enkel plan tot vervolging der joden, zegt een bericht in de „In- formazione Diplomatica", waarin de officieele opvatting van de fascisti sche regeering voor het rassenvraag stuk wordt uiteengezet. Mussolini zelf? Hét artikel, waarin men den stijl van Mussolini zelf herkent, herinnert er aan, dat het fascisme reeds in 1919 het vraagstuk van de verdediging van het ras aan de orde heeft gesteld. Deze kwestie is nog drin gender geworden sedert de ontwikkeling van de Italiaansche koloniën en de regee ring zal alle aandacht schenken aan het behoud van de zuiverheid van het ras. In het artikel wordt er verder aan her innerd, dat de regeering reeds haar hou ding tegenover de Joden heeft uiteengezet en dat zij geen enkel plan tot vervolging op het oog heeft. Daar de Joden in Ita lië een op duizend der bevolking uitmaken is het niet meer dan billijk, dat deze zelf de verhouding in het gehcele leven van don staat in acht wordt genomen. Hot ar tikel besluit met de opmerking, dat de Jo den zich niet kunnen beklagen over het racisme, waarvan zij zelf een bewonde- ringswaardig voorbeeld geven. Het is daar om tijd, dat het racisme in Italië wordt toegepast en alle organen zullen hierop toezien. Tenslotte wordt een speciale tel ling der Joden in Italië aangekondigd. Joden de saboteurs De Giornala d'Italia wijdt weer een be schouwing aan het rasprobleem en schrijft: Italië zal het eigen land niet openen vor de Askenasische Joden. De immigratie van de pariah's van Israël uit Midden-Eu ropa en uit Palestina zou een aanslag zijn op de eenheid en zuiverheid van het ras en schadelijke gevolgen hebben voor Italië. Zekere verdiensten van de Italiaansche Se phardische Joden mogen niet het feit doen vergeten ,dat de saboteurs der Italiaansche politiek en de dienaars van vreemde be langen steeds weerd Joden zijn geweest en ook thans nog alle pogingen in het werk stellen ®m Italië te belasteren. Zeer hartelijk welkom voor den Oceaanvlieger te New York, wier „pleegzoon" hij genoemd wordt. Schaduwzijde van den roem: Ge zwachteld te bed! Corrigan, de Oceaanvlieger, die vol gens zijn eigen verklaring per onge luk over den Oceaan is gevlogen in een oud toestelletje, heeft gisteren bij zijn terugkeer in New York onder vonden, dat de roem ook zijn scha duwzijde heeft. De overweldigende ontvangst, was zoo hartelijk, hij heeft zooveel handen moeten drukken, dat hij thans stevig gezwachteld te bed ligt. De geneesheer heeft vastgesteld, dat zijn borstbeen ontzet is Een millioen belangstellenden, verdrong zich ondanks de geweldige hitte in de buurt van Batery Place tot 't stadhuis. De stoet bestond uit vijftien open autos waarvan de eerste bestuurd werd door Cor rigan. en waarin de leden van de commis sie van ontvangst hadden plaats genomen. Corrigan werd stormachtig toegejuicht, terwijl een stortvloed van bladen uit tele foonboeken neerdaalde. Ondanks de voorzie ningen welke v. d. ontvangst waren getrof fen. bestond er toch niet bet enthousiasme, dat betoond werd bij de ontvangst van Lindbergh en Hughes. Corrigan werd op het stadhuis ontvangen door burgemeester La Guardia. die hem een pleegzoon van New York noemde. Na een te zijner eere aangeboden noen maal werd Corrigan ontvangen door het ge meentebestuur van Brooklyn. waar hem eveneens een zeer hartelijke ontvangst ten deel viel. Verwachting: Meest zwakke wind uit Oostelijke richtin gen, gedeeltelijk bewolkt, kans op onweersbuien, warm tot zeer warm. Verdere vooruitzichten: Weinig verandering. De Chlneesche guerilla-benden, schrik van het Japansche leger! Wat men niet verwacht had, !s ge beurd: de Japanners hebben hun op marsch naar Nantsjang gestaakt en trekken terug in de richting van Kioekiang. Naar van Chineesche zijde wordt medege deeld, zou de strijd aan de oevers van de Jangtse, gisteren weer opgelaaid zijn. Ten zuiden van Kioekiang zijn de Japanneezen tot den aanval overgegaan. De strijd duurt nog voort, zonder dat de Japanneezen, naar de Chineezen verder melden, vorderingen hebben geboekt. Japansche vliegtuigen in actie. De luchtstrijdkrachten der Japansche ma rine hebben Donderdagmiddag „een bezoek gebracht" aan Kwailin, een strategisch be langrijke stad in het noordwesten der pro vincie Kwangsie, waar zij doeltreffend de militaire inrichtingen bombardeerden, aldus melden berichten uit Hongkong. De Chineesche guerillatroepen zijn de laatste dagen weer zeer lastig geweest voor liet Japansche leger. Kaifeng, een belangrijk punt aan den Loenghaispoorweg, zou prac- tisch omsingeld zijn en zouden de Chinee zen een aanval op deze plaats willen doen. Volgens Japansche berichten zouden bij Peiping de Chineesche guerillabenden groo te verliezen hebben geleden. Het feit echter, dat blijkbaar nog onder de poorten van de oude Chineesche hoofd stad gestreden wordt, geeft te denken. Het water, de groote vijand der Japanners! De Japansche opmarsch ten noorden van de Jangtse zou tengevolge van de overstroo ming van dit gebied, die zich over ongeveer duizend vierkante kilometer uitstrekt, op groote moeilijkheden stuiten. Zwakke Japansche afdeelingen zouden tot op 10 K.M. ten Oosten van Loengping zijn opgerukt. NIEUW OFFENSIEF DER LINKSCHE TROEPEN. De toestand in Spanje althans volgens de berichten uit Barcelona, welke van rechtsche zijde niet wor den tegengesproken is nog steeds zoo, dat alle aanvallen der Franco troepen om het verloren terrein aan de Ebro te heroveren, worden afge slagen. De regeeringstroepen hand haven zich en gaan zelis hier en daar tot nieuwe offensieven over. Zoo hebben volgens nog niet bevesigte be richten, welke te La Tour de Carol zijn ontvangen, de regeeringstroepen een offen sief ontketend tegen Sort en hebben zij een hevig artillerievuur geopend op het bosch tusschen deze stad en Tremp. Tal van mu nitieopslagplaatsen der opstandelingen zou den zijn opgeblazen. Er is een brand ont staan, welke het offensief der regeerings troepen heeft belemmerd. De rechtsche troepen hebben met hun lucht macht het offensief beantwoord De stad Sort zou verwoest en er zouden tal van slacht offers zijn. Men verwacht ieder oogenblik een offensief tegen Tremp. de stad waar dc groote electrische centrales gevestigd zijn. Rechtsch watervliegtuig neergehaald. Jachtvliegtuigen der regeering hebben gistermiddag een rechts watervliegtuig neer gehaald buiten Las Rosas. Men meent hier te doen te hebben met liet watervliegtuig, dat volgens de berichten Britsche schepen in de haven van Valencia beeft gebombardeerd. Het toestel was een Duitsch watervliegtuig van groot vermogen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 1