Herinneringen
Kroningsfeesten
Ruilverkaveling
in de Vechtstreek?
Door onveilig
signaal?
aan de
Bij helderen maannacht
op stap
Bij de Noordpool
verongelukt
Treinbotsing bij Leidschendam
Springpafroon in de kachel
De dysenterie in Drente
Bekneld tusschen beladen
wagens
Onze Oost
Naar dc Krakatau
Naar Boven-Digoel
Grondeigenaars in het
ongelijk gesteld
-»
Ter gelegenheid van
het aanstaand veertig-
Jarig Regeeringsjubile-
«m van H.M. de Ko
ningin zullen wij gedu
rende deze maand en
kele bijdragen publicee-
ren over de September
dagen van 1898. Velen
onzer lezers zullen zich
de Kroningsfeesten her
inneren; ln het middel
punt van deze feesten
stonden de plechtige in
tocht van Hare Majes
teit in de hoofdstad en
de inhuldiging in de
Nieuwe Kerk; aan eerst
genoemde gebeurtenis
is onderstaand artikel
gewijd.
IN EEN GALARIJTUIG VAN BLANK
IVOOR. DE SCHOOLJEUGD GE
NOOT VAN LIMONADE EN AMSTER-
DAMSCHE KORSTJES.
Reeds weken, ja maanden vóór
den 6den September 1898. had het
geheele land en in het bizonder de
hoofdstad, zich opgemaakt tot een
grootsche en waardige viering van
de Kroning. Tientallen vereenigin-
gen hadden hun plannen gevormd,
tientallen buurtcommissies waren
opgericht om hun huurt toch maar
zoo mooi en feestelijk mogelijk te
maken, allerlei voorbereidingen wa
ren getroffen en aan vrijwel alles
had men gedacht. 31 Augustus, de
dag, waarop de jonge Prinses acht
tien jaar geworden was, was overal
in den lande met groote opgewekt
heid gevierd, en nu verkeerde men
nog enkele dagen in spanning
6 September!
Gouden vredespalmen.
Op Maandag 5 September, den dag van
den Intocht binnen Amsterdam, was het
weer in den aanvang regenachtig; geduren
de den tocht door de stad nog dreigend, doch
na de aankomst ten Paleize met een hel
dere zon en blauwen hemel.
Reeds uren van te voren was het zéér
druk in de stad, vooral langs den fraai-
versierden intochtsweg en in de buurt van
het Weesperpoortstation, waar de Koningin
nen zouden aankomen. Alles was door troe
pen en politie afgezet. Hoe meer het groote
oogenblik naderdef hoe drukker en leven
diger het werd aan het station. Be Hofrij-
t ui gen reden voor het stationsgebouw. Be
ontvangst-salon was vorstelijk ingericht. Er
waren ongeveer 300 autoriteiten aanwezig:
magistraatspersonen, regeerders van ge
west en land, hooggeplaatste militairen van
zee- en landmacht.
Het wachten duurde lang, maar
eindelijk schoof langzaam de met
vlaggen getooide locomotief van den
Koninklijken trein onder den hoo-
gen stationskap binnen, die ver
sierd was met de wapens en vlag
gen der Euroneesche rijken, omge
ven door gouden vredespalmen.
Be Koningin en de Koningin-Moeder ston
den hij het binnenrijden voor het portier-
venster.
Wat de Vorstinnen droegen.
H.M. was gekleed in een wit man-
telcostuum, dat bestond uit een pa
letot-rok en tailleur-lijf van drap
peau de gants. Mantel, rok en lijf
waren met zijden soutaches en
koordjes zeer kunstig gegarneerd.
Zij droeg een witten hoed met wit
te veer. Be Koningin-Moeder was
gekleed in lila-satijn, met een grijs
zijden mantille.
Na de offieieele begroeting nam H.M. met
Haar Moeder plaats in een gala-rijtuig van
blank ivoor met gouden versiering. Be eere-
wacht sloot /ieh rondom het Koninkliik rij
tuig. de Tndisebe vorston in hun kostbare
galakleeding schaarden zich daarachter.
Het werd een ongekende en zeldzame in
tocht! Met enorme geestdrift, en gejubel
haalde hef volk ziin Koningin in; waar ka
nongebulder klonk van liet oogenblik af.
waarop de blijde intocht begon. Vreugde
schoten werden gelost on de schenen. 7(1000
kinderen kregen dien dag des ochtends op
de scholen een geschenk. On de lagere scho
len een medaille met de beeltenis van de
Koningin en een versierd en gekleurd her
inneringsbord. Be kinderen van dc onen-
hare scholen der 1e en 2e klasse en daar
mede gelijkgestelde bii7ondere scholen wer
den nog onthaald on limonade en Amster
danweba korstjes. Vooral in de volksbuurten,
in de WillemMraat. werd dit on hoogen
prijs gesteld! R. en W. hadden bepaald, dat
op de openbare scholen van 5 tot en met
De blijde inkomste der beide Koninginnen
op Maandag 5 September 1898, te Amsterdam
8 September vacantie zou zijn. Tevens be
sloot men, dat op de scholen der -ie klasse,
welker cursus op 30 Augustus moest aan
vangen, van dien dag tot 3 September geen
school te houden.
Elke winkelkast een tribune.
Van het begin van den tocht tot
aan de Utrechtsche straat stonden
aan weerszijden van den weg, in
twee gelederen (op de Hoogesluis in
drie), de werklieden- en militaire
vereenigingen geschaard, die ver
zocht hadden op deze wijze aan de
Koningin een eerste hulde te mogen
brengen. Elke vereeniging van de
talloos velen had haar vaandel of
banier mot de vaandelwacht in het
midden; de president stond vóór de
banier.
Buizenden stonden langs den weg ge
schaard; huizen waren schitterend versierd
In de feestelijk getooide Utrechtsche straat,
huis aan huis met vlaggen... elke winkel
kast was een tribune. Op de Heeren- en
Keizersgracht was de helft van het water
door groote, breede schuiten bedekt, als met
een planken vloer, waar ook weer dichte
rijen toeschouwers zaten, die .door hun toe
juichingen tevens uiting gaven van de
gevoelens van dankbaarheid van het volk
aan de Moeder. Bie met groote zorg en
teederheid Haar Bochter had voorbereid tot
de moeilijke taak, die Haar wachtte. Vele
bloemenhuldes werden gebracht. Uit de ra
men en in de bordessen voor de deftige
huizen der grachten daalde de geurige en
zinrijke bloemenhulde neer.
Be dam was in een breeden cirkel geheel
afgezet, doch zoo, dat achter den kring nog
zeer veel publiek was toegelaten. Honder
den stonden op de daken. Van te voren
hadden de troepen uit den stoet in breede
liniën zich voor het Paleis opgesteld, tus
schen zich en het rijtuig der Koninginnen
de eerewacht te paard hebbende.
Onder het fraaie baldakijn traden
de Vorstinnen het paleis binnen,
waarna de Koningin op het balkon
verscheen. Be menigte mocht tot
aan de kleine steentjes komen en
wederom verscheen H. M. op het
balkon, even later gevolgd door Ko
ningin Emma.
Het gejuich kende schier geen
geen grenzen!
Be plechtige inkomst van de Ko
ningin was geschied!
Een diamanten kroon.
Omstreeks zes uur dien dag kwamen ten
Paleize aan de Groothertog van Saksen de
Prins en Prinses Von Wied, die als leden
der Koninklijke Familie de feestelijkheden
kwamen hijwonen. Om zeven uur was er
een gala-diner ten Hove, waarbij de muziek
van de Schutterij zich deed hooren. Be
Koningin was in het licht gekleed en droeg
vóór in_ het haar een schitterende parure
Om 8.45 werd 't diner gevolgd door een
receptie in dc vlaggenzaal. Hier droeg II
M. een wit kanten gewaad over licht groen
en een diamanten kroon op het hoofd. Zij
droeg het lint van het Grootkruis van de
Willemsorde en écharpe. Een tachtigtal
Vmstcrdamsrhc dames met hun echtgenoo
ten werden hier door de heide Koninginnen
ontvangen. Be G?-oolhertog van Saksen en
de Prins en Prinses von Wied woonden de
receptie bij.
Be visschersvloot lag in het Damrak voor
anker, een levend beeld vormend van den
oorsprong van Amstel- en Van Hollands
bloei. Tien scholen van Urk. tien uit Bun
schoten, tien van Marken, tien uit Volen-
dam, tuin uit Huizen. Het behoeft geen
belooe. dat deze groote belangstelling van
alle Amsterdammers en vreemdelingen had
deal
Bestuurder licht gewond.
Gisterochtend omstreeks half tien
heeft op de spoorlijn Den HaagRot
terdam—Hofplein een botsing plaats
gehad tusschoc en personentrein
uit Den Haag en een leeg wagenstel,
dat uit Rotterdam naar de remise
te Leidscherfdam terugkeerde.
De botsing, welke plaats vond na
bij de remise van de Z.H.E.S.M. te
Leidschendam, kwam buitengewoon
hevig aan en het mag inderdaad een
wonder heeten, dat slechts de wagen
bestuurder van den personentrein
lichte kwetsuren opliep.
Hoe het gebeurde.
De spoorlijn en HaagRotterdamHof
plein heeft pl.m. 800 meter buiten het sta
tion Leidschendam—Voorburg in de richting
Rotterdam een lijnsplitsing, waarover de trei
nen de remise Leidschendam kunnen berei
ken.
Om 9.27 uur vertrok de personentrein no.
43 van Leidschendam en op hetzelfde oogen
blik naderde uit Rotterdam de leege trein
no. 405.00. Het signaal stond voor den per
sonentrein op onveilig en de wisselstand was
zoodanig, dat het leege wagenstel via de lin
kerspoorbaan de remise kon binnenrijden.
De trein uit Den Haag is hoogst
waarschijnlijk door den onveiligen
signaalstand gereden en kwam der
halve op het linkerspoor, waar de
trein uit Rotterdam naderde. De
seinhuiswachter/trachtte door het ge
ven van teekens de beide wagenbe
stuurders te waarschuwen doch het
was reeds te laat en de treinen vlo
gen recht tegenover elkaar op het
linkerspoor (van Den Haag uit)
met een geweldigen slag tegen el
kaar..
Be bestuurderscabines van de beide wagen
stellen werden zeer zwaar beschadigd, waar
bij de bestuurder van den trein uit Den
Haag, de leerling-wagenvoerder Worps, niet
ernstige kwetsuren aan een der voeten be
kwam.
Het is verbazingwekkend, dat de man er
levend is afgekomen, want zijn cabine zat,
als een harmonica in elkaar.
MET HET HOOFD TEGEN DEN MUUR
GESLAGEN.
Wielrijder ongelukkig terecht
gekomen.
Gisterochtend reed de 18-jarige mej. A. M.
J. te Den Haag met haar rijwiel op de Ri-
viervischmarkt in de richting Groenmarkt.
Door eigen onoplettendheid botste zij bij
de Schoolstraat met het voorwiel tegen den
trottoirband. Zij viel van haar rijwiel en
sloeg met haar hoofd tegen den muur van
de vischbanken, waarbij zij een schedelba-
sisfractuur opliep.
Be G.G.D. vervoerde haar naar het zieken
huis.
Vier slachtoffers in Italiaansch
gezin.
In een dorp in Toscane 'Italië) heeft een
kind een springpatroon gevonden Het nam
dit gevaarlijke speelgoed mee naar huis en
wierp het in de kachel, waardoor de patroon
ontplofte. Be moeder eli twee kinderen wer
den gedood, een kind werd ernstig gewond.
Ook gevallen te Emmererf schei-
derveen.
Naar wij vernemen heeft het on
derzoek in het laboratorium van den
rijksdienst der volksgezondheid te
Utrecht uitgewezen dat men bij de
ziektegevallen te Einmercompas-
cuum inderdaad te doen heeft met
dysenterie.
Het aantal ziektegevallen heeft zich in
de laatste dagen voortdurend uitgebreid en
thans zijn er behalve te Eminercoinpascuuni
ook te Emmererfscheiderveen verscheidene
patiënten.
Bij een drietal kinderen was de toestand
zoo ernstig, dat zij naar het kinderzieken
huis te Groningen moesten worden overge
bracht.
Sterfgevallen hebben zich na het ééne,
waarvan wij reeds eerder melding maakten,
gelukkig niet meer voorgedaan.
Be plaatselijke geneeshceren hopen, door
dat zich gisteren voor het eerst geen nieu
we patiënten hebben aangemeld, dat de uit
breiding tot staan is gekomen.
Doodelijk ongeluk op de staats
mijn Maurits.
Gistermorgen omstreeks tien uur is de af-
deelingsopzichter J. Haalders, op de 548 nie
ter verdieping van staatsmijn Maurits, na
bij de schacht bekneld geraakt tusschen be
laden wagens.
H. liep ernstige inwendige kneuzingen op
en is naar het ziekenhuis te Sittard over
gebracht, waar hij korten tijd na aankomst
is overleden.
Het slachtoffer was 43 jaar oud, gehuwd
en vader van twee kinderen.
DE SULTAN VAN DELI BIJNA GENEZEN
Be Sultan van Deli, die verleden week
kort na zijn aankomst in ons land in de
Ned. Ilerv. Diakonesseninrichting aan de
Overtoom te Amsterdam een oogoperatie
heeft ondergaan, is bijna geheel genezen.
Hij wandelt en zit gedurende een groot deel
van den dag in den tuin en de beide prin
sen brengen dagelijks verscheidene uren in
zijn gezelschap door.
Waarschijnlijk zal de Sultan binnen en
kele dagen de Diakonesseninrichting ver
laten om dan weer zijn intrek te nemen in
het Amstelhotel, waar ook de prinsen ver
toeven.
Bepaling van nieuwe vaste
punten.
Een mantri van den vulkanischcn dienst
zal zich met de „Canopus" naar de Kraka
tau begeven, ten einde aldaar een onder
zoek in te stellen.
Aneta-A.N.P. verneemt hierover nader:
Het bezoek van den Mantri die vergezeld
zal worden door een assistent-mantri heeft
ten doel om nieuwe vaste punten te bepa
len, ten einde precies op de kaart te kunnen
aangeven waar het eiland zich bevindt.
Voor deze plaatsaanduiding heeft het vul-
kanologisch onderzoek in totaal 6 punten.
Twee der vaste punten liggen op Lang-
eiland. Het zijn de punten p-68 van Zuid-
Sumatra en q-778 van West-Java. Voorts
zijn er nog vier vaste punten op de Kra
katau, doch daar deze bij iedere groote
uitbarsting vernield worden, wordt ver
moed, dat dit ook thans weer is gebeurd en
zullen zij is dat inderdaad het geval
opnieuw moeten worden bepaald. Be man-
tri's zullen ongeveer een week wegblijven.
Een zeer gunstig werkobject.
Dezer dagen is te Utrecht op het Provin
ciehuis onder leiding van den Commissaris
der Koningin in Utrecht een bespreking
gehóuden met een aantal rijks-, provinci
ale-, gemeente-, waterschaps- en landfoouw-
autoriteiten over de mogelijkheid of wen-
schelijkheid van ruilverkaveling van gron
den, gelegen in de gemeenten Maartensdijk,
Achttienhoven, Westbroek, Maarseveen en
Tienhoven.
Door de inwerkingtreding van de nieuwe
ruilverkavclingswet met ingang van 1
Augustus j.1. is de totstandkoming eener
ruilverkaveling aanzienlijk vergemakkelijkt
Be totstandkoming is verzekerd indien
óf de meerderheid van het aantal eigena
ren volgens het kadaster óf een aantal
eigenaren die samen de meerderheid van
de oppervlakte bezitten, zich daarvóór ver
klaren.
Indien het algemeen belang dc tolstand-
koming van een ruilverkaveling dringend
vordert, kan de minister op voorstel van
de centrale commissie zelfs tot ruilverkave
ling besluiten indien meer dan 25 procent
van het aantal eigenaren of van de opper
vlakte zich daarvóór verklaren.
In zeer bijzondere gevallen kan
ruilverkaveling ook door de wet
worden opgelegd.
Ter bestrijding der werkloosheid
bevordert de regeering ruilverkave
ling in sterke inate, door het ver-
leenen van een liooge subsidie in de
arbeidsloonen bij uitvoering in werk
verschaffing.
Ruilverkavelingen bebooren tot de gunstig
ste werkverschaffingsobjecten. Be verhou
ding tusschen loon en andere kosten is
meestal zeer gunstig. Na de totstandkoming
kan de grond met succes intensiever worden
geëxploiteerd. Be opbrengsten worden hoo-
ger, waardoor een blijvende werkverrui
ming wordt geschapen.
Opbrengst van het land zal
stijgen.
Be boerderijen op genoemde gron
den in de Vechtstreek liggen vrij
wel alle aan de zuidzijde, om te
melken moet de boer dus twee
keeren per dag enkele kilometers
heen en terug afleggen, soms rij
dend, soms varend, soms beide.
Zeer veel tijd gaat verloren met
heen en weer sjouwen en met het
transport der producten. Be verple
ging en bemesting der verderaf lig
gende perceelen laat te wenschen
over. Bij sterke wind loopt men ge
vaar dat een deel van de kunstmest
op het land van den buurman of in
de sloot terecht komt. Het vervoer
van stalmest naar de verderaf lig
gende perceelen is in natte perio
den hijna niet doenlijk. Boor een
betere verharding van de wegen,
waardoor eene goede verpleging en
bemesting meer loonond wordt, zal'
de opbrengst van het land dan ook
in sterke mate kunnen stijgen.
Volgens raming kunnen voor de betref
fende ruilverkaveling worden verloond
circa f 1.215.000.— indien de verkaveling
geschiedt zonder verplaatsing der boerderij
en en ongeveer f 1.130.000.indien zij ge
schiedt met overplaatsing van boerderijen
en school.
In het belang der Openbare rust en orde
zoo meldt Aneta-A.N.P. is de hoofd
plaats der onderafdeeling Boven-Digoel, af-
deeüng Toeal, residentie Molukken, gouver
nement de Groote Oost, tot verblijf aange
wezen aan een elflal personen. Hieronder
bevinden zich twee schoolhoofden, een post
beambte, een letterzetter en een kleerma
ker.
De onteigeningsprocedures ln
verband met het Amsterdam-
sche Boschplan.
De advocaat-generaal bij den Hoo
gen Raad, Mr. A. Rombach, nam
gisteren conclusie in een aantal ont
eigeningszaken, welke verband hou
den met het Amsterdamsche Bosch
plan.
Eenige grondeigenaren te Nieuvypr 'Amj
stel en Amstelveen hebben n.1. gemeend,
dat zij bij onteigening ten behoeve van het
Boschplan de waarde van den grond ver
goed moeten krijgen, zooals die op het
oogenblik is, dat wil dus zeggen, belangrijk
vermeerderd juist tengevolge van de uitvoe
ring van dat plan.
De Amsterdamsche rechtbank gaf hen on
gelijk. De grondeigenaren voerden nu in
cassatie aan, dat de rechtbank bij de be
oordeeling van de factoren van waardever
meerdering veel te ruw in haar werk is ge
gaan.
Be advocaat-generaal achtte de methode
van de rechtbank evenwel juist. Men moet
geen onderscheid maken tusschen het. plan
en de uitwerking ervan.
Indien maar vaststaat, dat de oorzaak vari
de waardevermeerdering een direct uitvloei
sel is van 't Boschplan, kan deze bij de
schadevergoeding niet in aanmerking ko
men.
Wanneer werken worden uitge
voerd, welke het algemeen belang
ten goede komen en waardoor uit
den aard der zaak de waarde van
de omliggende terreinen stijgt, mag
de uitvoering van die werken niet
belemmerd of zelfs financieel onmo
gelijk ge-maakt worden door de
waardestijging van te onteigenen
perceelen, aldus de advocaat-gene
raal
Weliswaar genieten eigenaars van niet-
onteigende perceelen een ongemotiveerd
voordeel, maar daarover kan niemand zich
beklagen. Wanneer in het omgekeerde ge
val de grond tengevolge van een openbaar
werk in waarde zou dalen, dan zou, volgens
den advocaat-generaal, daar bij onteigening
ook geen rekening mee mogen worden ge
houden. Hierover bestaat evenwel geen ju
risprudentie.
In de onderhavige gevallen concludeerde
Mr. Rombach tot verwerping van het cas
satie-beroep.
Maar de Haagsche politie vond
het geval te verdacht.
Gisternacht zijn enkele „bekenden" van de
Haagsche politie op stap gegaan, overigens
niet om te genieten van den helderen maan
nacht, maar waarschijnlijk om ergens iets
van hun gading op te sporen. Zij werden
echter in hun nachtelijk pogen opgevangen
door de politie, die bij voorbaat aan alle
eventueele illusies een einde maakte.
Zoo hielden rechercheurs dien nacht om
half twee in de Jan van Nassaultraat den
28-jarigen „koopman" F. L. L. aan. Bij fouil
leering bleek de man in het bezit te zijn
van handschoenen en een schroevendraaier.
Ongeveer op denzelfden tijd wandelden
de 44-jarige W. S. uit Den Haag en de 34-
jarige koopman J. C. K. uit Amsterdam sa
men op den Benoordenhoutschenweg. Hun
tocht werd echter wreed verstoord door 2
motoragenten die de wandelaars fouilleer;
den. Zij hadden handschoenen, zaklantarens
en sleutels bij zich Duidelijk is, dat meer
dere menschen iets dergelijks in hun zak
dragen, doch alleen bij deze mannen heeft
zulks een verdacht tintje.
Het zoeken naar de Russische
vliegers opgegeven.
De Russische regeering heeft een mede-
deeling over het vliegtuig „N-209" gepubli
ceerd. Zooals men zich zal herinneren is
dit vliegtuig op 12 Augustus 1937 uit Mos
kou vertrokken om over de Noordpool naar
Noord-Amerika te vliegen. De bemanning
bestond uit zes personen onder bevel van
Lewanefsk. Even nadat de Pool gepasseerd
was, weigerde de motor en hierna werd de
draadlooze verbinding met het toestel afge
broken. Alles wees er op, dat een ongeluk
was gebeurd.
Onmiddellijk werd het geheele gebied af
gezocht, doch vergeefs en volgens het oor
deel van vliegers en Pool kenners heeft ver
der zoeken geen nut en moet men dc be
manning als omgekomen beschouwen.
Monument voor de slachtoffers.
De Raad van Volkscommissarissen heeft
besloten het zoeken te staken. Om het aan
denken aan do dappere vliegers levendig te
houden, zal te Moskou een monument wor
den opgericht en zullen een aantal scholen
en fabrieken hun namen dragen. Bovendien
zullen hun nagelaten betrekkingen verhoogd
pensioen krijgen.
