cenlrale verwarmincj
neem een vakmai
NYOrrMNGAMRT.a
m
Wil CiiMIlM Di ®1DSC@PIW?
BREED HOORN
Zaterdag 13 Augustus 1938
Derde Blad
„Gevangene 317"
Zomer
Langs de straat
De goede daad
Omzeilt Runciman een
grondzee1
mmccistf fctc
Huisduinen en het komend
Oranje-feest
De terugkeer van
Sophie Lang
Parnell, de strijd der
vrijheid
Kate O'Shea is den millioenen bewoners
van het „Sjnaragden Eiland", zooals
Ierland heet, een legende die naar zij
weten op harde waarheid berust. Zij is
misschien de belangrijkste episode uit
Ierland's strijd voor de vrijheid tot de
Sinn Feinn beweging.
Metro Goldwyn Mayer heeft toen deze
film groot opgezet. Twee der bekendste let
terkundigen van beide zijden van den oceaan
zetten zich aan het werk om van dit roman-
tisch-politiek drama der meer dan levens-
groote, legendarische figuren een scenario
van hoog niveau en werkelijk artistiek be
lang te maken: het waren de Engelsche (van
oorsprong Nederlandsche) schrijver van
„Young Woodley" en tal van andere tooneel-
stukken, John van Druten. en de in Amerika
niet minder bekende schrijver van „Second
Man" en „Meteor", S. N. Behrman. Metro-
Goldwyn-Mayer legde regie en productie in de
handen van één man, die met name voor
groote, episch breede en dramatisch verfijnde
films een onovertroffen naam gemaakt had:
John Stahl, de maker van ..Back Street",
„Only Yesterday" en .Magnificent Obses-
sion". Tenslotte stond MGM twee der be
roemdste sterren voor de hoofdrollen af: nie
mand minder dan Clark Gable, die de titel
rol te vertolken kreeg, en Myrna Loy, aan
gewezen figuur voor de lieftallige, bezielende
Katie O'Shea, als het ware de verpersoon
lijking van Ierland zelf. Adrian, de mode
koning van Hollywood, zette zich aan het
werk voor het ontwerpen der exquise serie
costuums uit dien tijd. Tal van deskundigen
werden geraadpleegd voor de historische de
tails: voor de reconstructie van de lobby en
de groote zaal van het Lagerhuis, voor het
Dublin van dien tijd, de gebeurtenissen, die
zich afspeelden rondom de revolutionaire Ier-
sche courant, de „Freeman's Journal" en in
de conferentiekamers der 86 leden talrijke,
Iersche volkspartij, die voor „home rule"
vocht tegen William Gladstone in.
Gable speelt in deze film een geheel an
dere rol dan gewoonlijk: een romantische
figuur van groote beslistheid en tegelijk
zoo emotioneel als die jaren van 1880 van
een politicus vroegen.'
UUite
Het programma van de „Witte" is deze
week ongetwijfeld aantrekkelijk. Als eerste
nummer wordt gegeven de bekende film,
„Gevangene 317", waarover men in de pers
enthousiaste beschrijvingen gelezen heeft.
Het is dan ook een film, die aan zeer
hooge eischen .voldoet en die zeker een groot
publiek zal boeien.
Voorts draait in dit programma de film
„De Vechtende Speurder", waarvan de naam
alleen reeds de getrouwen van het genre
Speurders-films naar de „Witte" zal lokken.
Ringelreien, zich vermeien,
Vroolijk zingend, zwierend zwaaien,
Op de teenen hup'lend voort,
Rugzak "om den rug geschoord,
Meisjes in hun soep'le rokjes,
Jongens met hun kleur'ge frokjes,
Togen zij in vreugd naar 't strand.
Lachend, stoeiend, hand in hand,
Spelend aan den waterkant,
Duik'len in de groote golven,
't Water om de ooren dolven.
Vesting bouwen van het zand.
Oudervreugd in kindertrant;
Bruin gebrand en moe gespeeld;
Zee en strand, wat nooit verveeld.
Annie DunkAbbenjs.
Bij een zoo hooge temperatuur, dat de mus-
schen bijkans dood van het dak vallen, was
gisteren een aantal mannen bezig den Duin
weg te teren en over deze laag teer nieuw
grind te storten. In de hevig brandende zon
waren zij op dezen weg, die geen enkele be
schutting tegen de felle zonnestralen biedt,
bezig om de kokende teer over het wegdek
te verspreiden. Het was ontegenzeggelijk een
zeer zwaar karwei, vooral bij deze abnormale
hitte, en alleen van het kijken naar dit werk
zou een mensch al bijna onpasselijk worden.
Van tijd tot tijd werpen de werklui dan ook
wat jaloersche blikken naar de villabewoners
van den Duinweg, de Heldersche kapitalisten,
die lekker rustig buiten zitten te luieren
en te genieten en heerlijk-verkoelende dranken
naar binnen slaan tegen de hitte. En alleen
al van dezen aanblik krijgen de mannen nog
meer last van de warmte en kwelt hen in nog
heviger mate de dorst. Want zij versmachten
bijkans en snakken naar wat drinken, al was
het dan maar een glas gewoon lekker koel
leidingwater. Doch daar is voor hen geen kijk
op, en het ziet er niet naar uit, dat er een
barmhartige Samaritaan zal komen opdagen
om hunne dorstige kelen te laven. Zij werken
en zij zweten, zij zwoegen en zij slaven, en
zij drijven van het zweet, maar bovenal heb
ben zij een ontzaglijken en een hevig kwel
lenden, en brandenden dorst. Hier zou men
kunnen uitroepen: „Een Koninkrijk voor een
emmer water!"
Maar, zonder dat zij het nog beseffen, is
de redding nabij.
Uit één der villa's komt een dame, die al
geruimen tijd medelijdend he t gezwoeg der
mannen bij deze hitte heeft aangezien, met
e§n theeblad, beladen met kopjes heerlijke
thee en koek, en alle mannen, niet één uitge
zonderd, worden door haar keurig bediend.
En, als later de koffie „bruin" is, verschijnt
alweer diezelfde dame om den mannen een
kopje koffie aan te bieden.
Behoeven wij nog te zeggen, dat de werk
lieden deze geste op hoogen prijs stelden en
zich hiervoor zeer dankbaar betoonden?
JD-e w-teJk Ln Sieiten en Slantalieën
PxiAei iacm Renyaten
Weer heeft vorige week een circus
zijn tenten opgeslagen aan de Java-
straat en weer werd Den Helder be
loofd, dat men een schouwspel te be
leven zou krijgen, zooals er nog nooit
en te nimmer vertoond was. Een
schouwspel, dat zelfs den meest ver
wenden circusmaniak stuiptrekkingen
van enthousiasme zou bezorgen.
Het was ook aardig wat gegeven
werd en sommige nummers bleken zelfs
meesterlijk te zijn.
De eerste avond was men bang weg
te drijven, gezien het noodweer, dat
zich boven de hoofden van de Fransche
Barnums ontlastte. Het was vreeselijk
en weer bleek zonneklaar, hoe bang
vrouwen toch zijn, met name als ze in
een circus zitten. Velen wilden er
pertinent uit en konden slechts met
moeite door agenten en Marokkanen
tegengehouden worden.
Die Marokkanen behalve dat ze
wat zwart waren, bleken ze ongeloof
lijk brutaal te zijn. Ze dwongen de
menschen warme Pils en koude thee
op, benevens een programma, waarin
van de zestig te vertoonen nummers
alleen de eerste drie (Proloog inlei
ding eerste nummer voor
kwamen. De rest was onvindbaar, het
geen overigens een attractie op zich
zelf was.
De wilde dieren hebben we niet ge
zien. in verband met de ziekte van de
moeder van de Fransche Barnums. De
een zegt, dat het een smoes was en de
ander, dat het de naakte waarheid is.
Tot op het huidige moment zijn we er
niet achter kunnen komen, maar onze
sympathie gaat uit naar de eerste cate
gorie.
Overigens is er genoten. Met name
door ons in de loge. Dat waren plaat
sen van een rijksdaalder (alles inbe
grepen) en men kreeg de stal- en
zweetaromen van de paarden overi
gens mooie beesten) plus de kluiten
aarde en gras van de arena uit de
eerste hand. Voorts zaten we in loge-
stoelen, doch toen wij des avonds onze
geradbraakte lichamen in het bed neer-
vleidden, bleek, dat het achterdeel veel
weg had van gegolfd ijzer of boter-
sprits Maar dat moet tenslotte gezet
worden op rekening van de tuinstoeltjes.
De laatste avond was de leukste.
Toen de voorstelling half afgeloopen
was, zijn de Marokkanen al begonnen
den boel op te ruimen en de protesten
van de zittenden waren niet van de
lucht. Het lag er dik op, dat men het
liefst gewenscht had, dat het publiek
en masse vertrokken was, doch gezien
de altijd nog vrij peperige prijzen,
voelde daar niemand iets voor. Dus
ontstonden ruzie's en verschillen van
meening, die de bloedheete atmosfeer
nog heeter maakten. Waarvan inmid
dels de Marokkanen geen last hadden,
in verband met hun andere tempera-
tuursnormen.
Zoo was dat circus der Fransche
Barnums. Geen 3 arena's, geen 50.000
zitplaatsen, geen 500 man personeel en
geen wilde dieren, die optraden in de
Parel van Bengalen. We hebben über
haupt niets gezien van genoemde parel.
Wij hebben gemeend, dat dit alles
de schuld was van het slechte weer.
dien eersten avond, maar achteraf
bleek, dat het alle dagen zoo gebleven
is. Wat de oorzaak is bleef ons onbe
kendWellicht is het tóch nog de
moeder dezer Barnums of heeft de
warmte de Parel doen smelten.
Hoe het ook zij, voorloopig houden
we het op de Duitsche Barnums, zij
't dat deze dan ook gelijkgeschakeld
zijn
Runciman zit nog steeds met het hoofd
ondergedoken in de paparassen en ontvangt
op gezette tijden de vertegenwoordigers uit
beide kampen: uit dat van de Sudeten-Dult-
schers en dat van de Tsechen.
Inmiddels leest men in de bladen steeds
maar weer opmerkingen over het weinige
succes, dat deze missie met zich zal brengen
en dat men hier eigenlijk bezig is goed naar
kwaad geld te smijten. Over een maand ver
trekt de bemiddelaar weer uit het land van
Masaryk en zullen de zaken er nog ééns zoo
troosteloos voorstaan als thans het geval is.
Reeds eerder mochten wij er op wijzen, dat
deze visie, op welke wijze men haar ook be
kijkt, een onjuiste is. Hoe ook de eind-uitslag
van deze verzoeningspoging zal blijken te
zijn, er wordt hier een ernstig gemeende
poging gedaan om twee van elkaar ver
vreemde volken nader tot elkaar te brengen
en ook al zal het politieke succes waarschijn
lijk niet geheel direct imposant van omvang
zijn, dat neemt toch niet weg, dat er een basis
gelegd kan worden voor onderlinge besprekin
gen van beide kampen. Reeds in dat geval zou
er sprake zijn van een groot succes.
Zoover is het echter intusschen niet. Nog
steeds gaat men door met de hetze-campagne,
die de sfeer meer en meer vertroebelt en blijkt
hoever beide groepen in feite toch van elkaar
afstaan. Zóó ver, dat het bijkans hopeloos lijkt
zelfs een poging tot verzoening te onder
nemen.
Er zit tragiek in het Tsechoslowaak-
sche probleem. De tragiek van de 20 jaar
oude staat, die aan het begin van haar
geboorte de wereld kond deed van het feit,
dat de democratie en het zelfbeschik
kingsrecht bü haar als hoogste goed zou
gelden. In wezen zou dat beteekenen een
soort ideaal-staat. Hoe anders is dat alles
verloopen en het jaar 1938 toont een
„ideaal-staat", waarvan het niet uitgeslo
ten is, dat er nog eens een nieuwe wereld
brand ln zal ontstaan... Met de sombere
mogelijkheid moet men tenminste reke
ning houden.
Autonomie... autonomie... autonomie...
dat is de slagzin, die op de lippen aller Sude-
ten-Duitschers ligt. Van zuigeling tot grijs
aard, een ieder is er van overtuigd, dat dit
toch wel het minste is wat men kan vragen
en gezien het feit, dat het tot de onmogelijk
heden behoort, dat de staat Tschechoslowakije
een andere staat in haar midden duldt, vraagt
men zich nog steeds af hoe Runciman's roei
bootje deze grondzee zal weten te omzeilen.
Echter... de diplomatie staat voor niets
en zeker niet als er zulk een voortreffelijk
tacticus aan het werk is als deze Britsche
arbiter, die meer in z'n mars heeft dan
heele ambassades tezamen. Er is namelijk
een gerucht ontstaan (de bron is oncon
troleerbaar), dat het wel zeer wel mogelijk
is tóch de gewraakte autonomie te ver
schaffen. Dat zou dan aldus moeten ge
schieden, dat de partij een groote mate
van zelfbestuur krijgt, doch waarbij de
centrale regeering door een politiemacht
de handhaving der democratie en de rech
ten en vrijheden van alle staatsburgers in
de grensgebieden kan garandeeren.
Men zij met deze mededeeling niet al te op
timistisch. Het is slechts een grondzee in een
overigens hevig bewogen oceaan van zware
brekers, maar iedere golf, die men weet te
omvaren, is er één en het beleid van den loods
Runciman heeft ons volle vertrouwen.
Wij hebben het geloof in een betere toe
komst nog niet verloren. Komt men echter
niet tot overeenstemming, dan beteekent dat
zeer waarschijnlijk vroeg of laat oorlog. En
een oorlog die alle verschrikkingen zal dragen
van den modernen binnenlandschen oorlog.
Wij weigeren aan te nemen, dat het zóóver
moet komen, omdat het de Europeesche con
stellatie op haar grondvesten zal doen wan
kelen.
0 POPTRET_ /VTÊLItP
JAO ct tièiEP JD
Onze badplaats zit niet stil.
Nu er allerwege activiteit valt waar te
nemen inzake het komend Oranje-feest, is het
niet te verwonderen, dat ook Huisduinen,
onder leiding van de vereeniging „Huisdui-
ner Belang", reeds eenigen tijd bezig is een
programma in elkaar te zetten, dat ongetwij
feld, gezien voorgaande festiviteiten, zal
slagen.
Men heeft het plan in de kom van Huis
duinen een versiering met verlichting aan te
brengen, terwijl op den dag, dat het pro
gramma van het Heldersche feest niet te
zwaar belast is, kinderspelen georganiseerd
worden. O.m. tobbe-steken, mastklimmen,
flesschen-loopen, etc. Voorts zullen wedstrij
den gehouden worden met kindervoertuigen
als fietsen, autopeds en poppenwagen.
Natuurlijk heeft de vereeniging ook dit
maal weer tal van prijzen beschikbaar ge
steld. o.a. voor den mooist versierden gevel,
terwijl voorts een auto-tocht door Den Helder
op het programma staat.
Journalisten beleven soms wonderlijke
belevenissen en avonturen, en vooral de
AmerikaanscheDeze heeren staan
werkelijk voor niets en het geheele corps
bestaat, ziet en leest men tenminste de
moderne films en boeken, uit „he-men".
In „De Terugkeer van Sophie Lang"
ziet men zulk een journalist, maar het
dient tot zijn eer gezegd, dat hij volko
men te aanvaarden is. Hij blijft, gedu
rende alle avonturen, die deze film rijk is,
een mensch van vleesch en bloed en z|jn
collega's kunnen alleen kwaad over hem
schrijven gedreven door jaloerschheid,
omdat hun nooit zulk een romantisch ge
geven voor hun krant (en verder leven...!)
in den schoot geworpen werd,
„De Terugkeer van Sophie Lang" is een
detective-film en wel een van het beste soort.
Sedert lang hebben wij geen thriller" gezien,
die zoo raak was, die zoo harmonisch gere
gisseerd is en waarvan men zooveel vreugde
naast zooveel sensatie kan beleven.
Er is een journalist, die voor zijn krant
(een Amerikaansche natuurlijk) een zeldzaam
spannende story gemaakt heeft over een
juweelendievegge. Z'n stukken zijn verslon
den en hebben den auteur lang geen wind
eieren gelegd. Integendeel.
Jaren na dit avontuur komt hij op een
avond in Londen aan. Men ziet hem een be
zoek brengen aan een kerkhof en bloemen
neerleggen op het graf van Sophie Lang, de
dievegge, die wij reeds hiervoor noemden.
Een jonge vrouw verschijnt eveneens en
maakt een praatje met den Amerikaan. Dan
gaan ze ieder huns weegs.
Men zal zeggen, dat hierin niets bijzonders
schuilt en dat zou het ook zeker niet doen,
was deze zelfde dame niet de door de geheele
wereld doodgewaande... Sophie Lang.
Dit is het begin van de film, waarvan wij
U verder niets zullen vertellen, omdat men
haar zelf moet gaan zien. En zich onderdom
pelen in een verhaal, dat even smaakvol als
spannend van uitvoering geworden is.
Het was de in Amerika zeer populaire
schrijver Fredick Irving Anderson, die een
reeks van romans schreef, waarin Sophie
Lang de hoofdrol vertolkt. Het was dan ook
geen wonder dat Paramount besloot deze
filmfiguur par excellence aan te wenden voor
een bewerking, en welk besluit een grandioos
succes werd. Zelden slaagde een detective
film op dusdanige wijze.
Voor de titelrol werd Gertrude Michael ge
kozen, de actrice, die reeds eerder (in „De
man die terugkwam") uitblonk in deze soort
rollen. Naast haar zette men den sympathie
ken acteur Sir Guy Standing en Ray Mil-
land, die zich met verbluffende snelheid een
plaats in het Hollywoodsche filmlegioen ver
worven heeft.
7JM>tL-<TAtaleA,:
Clark Gabel in „Parnel, de Strijd voor de
Vrijheid". (Rialto-theater).
RUittO'JAealeA,:
Eer en liefde, liefde en plicht... dat is het
oudste, tegelijkertijd het verhevenste en-meest
misbruikte dramatische conflict dat de wereld
kent, van het klassieke drama af tot het
melodrama der volksstukken. Behalve dan
dat het leven zelf dikwijls de verbeelding
nog overtreft. Toen de nieuwe Metro-Gold-
wyn-Maijer film Parnell, in het Nederlandsch
„De strijd voor de vrijheid", geheeten, onlangs
in Engeland vertoond werd was haar succes
niet in dè laatste plaats te danken aan het
verband met de nog versch in het geheugen
liggende gebeurtenissen in het Engelsche
koningshuis, dat het publiek legde.
Toch is die overeenkomst geheel toevallig.
Parnell is de naam van den in de Engelsche
historie als groote romantische Iersche
„volkstribuun" voortlevende strijder voor
„Home Rule", die dicht voor de overwinning
zijn carrière gebroken zag door de vuige
achterklap der wereld van vijanden om hem
heen en tenslotte vermoeid en gebroken stierf
in de armen van de vrouw die hij niet lief
mocht hebben, Kate O'Shea. de echtgenoote
van een politicus van zeer twijfelachtig
karakter.
Dit gegeven is in de eerste plaats his
torisch. De film is niet alleen in haar
aankleeding, haar zeldzame ongewone
costuums, zooals zij in het Londen van
18801890 gedragen worden, haar unieke
serie „portretten" van historische figu
ren (Gladstone o.a.), die ware veldslagen
van welsprekendheid leverden in het voor
cleze gelegenheid geheel gereconstrueerde
Lagerhuis, een beeld van den romanti-
schen en tevens politiek belangrijken tijd
uit de vorige eeuw. Zij berust bovendien
op feiten. Het verhaal van Parnell en
Ray Milland en Gertrude Michael in de
spannende detective-film ,.Dc Terugkeer van
Sophie Lang". (Tivoli).
Irene Dunne in een scène
van ,J)e Kunst om te
Leven", welke deze week
in het Tivoli-theater
draait.
De dialoog van deze film is voorts op
vallend vlot geschreven, de plaatsen waar
de handeling zich afspeelt z|jn interes
sant, terwijl last not least een intrique
gevonden werd, die het zeldzaam goed
doet. Ziedaar dan, een sj>eurdersverhaal,
dat in deze zomersche dagen ongetwij
feld anderhalf uur van uitstekend amu
sement zal geven en dat ook voor Hol-
landsche begrippen volkomen aanvaard
baar is.
Als tweede hoofdfilm wordt vertoond
„De Kunst om te Leven", („The Joy of Le
ving"), waarin de hoofdrollen vertolkt wor
den door Irene Dunne en Douglas Fairbanks
Jr. Het is een show-film van het soort, zoo
als uitsluitend Amerika en dan het bijzonder
de R.K.O. vervaardigen kan. Een film, waar
naar men opziet met vreugde, omdat het een
ongelooflijke prestatie is een dergelijk geheel
op een dusdanig smaakvolle wijze te brengen.
