om het Europeesche kruithuis DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER „Eva" is Duitsch, „Estber" is Joodsch Rechtschen vorderen langzaam vJ^/EERBERICHT Een spel van bluf en intimidatie r De Duitsche herfstmanoeuvres houden de aandacht angstig gespannen. Londen acht den vrede niet in gevaar. Loopt de Duitsche militaire machi ne te stroef? Rijdend treinstel raakte onklaar J REISBUREAU WACO De keizer van Japan is tevreden Twee raenscheo sterven door gasverstikkiog D I N S DAG 16 AUGUSTUS 1938 KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) 66e JAARG. No. 8387 SPANJE Dit nummer bevat 8 pagina's DE BILT SEINT: HELDERSCHE COURANT Uitgave der Ultg.-Mtj. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder Nieuwe brandstof De Duitsche herfstiegeroefeningen in een omvang, die zijns gelijke nog niet heeft gehad, zijn begonnen. Hoewel te Londen en Parijs geen bepaalde ongerustheid heerscht, omdat men Duitschland tenslotte het recht moet toekennen zijn manoeuvres te hou den naar eigen inzicht, volgt men een en ander toch nauwkeurig. Uit een commentaar van de Daily Tele- graph zou men kunnen opmaken, dat het gematigde optimisme in of- ficieele Engelsche kringen is vermin derd. Echter geven dezelfde kringen te kennen, dat zij den vrede niet in gevaar achten. Verder merkt men te Londen op, dat de oefeningen gekenmerkt worden door spe ciale trekken, die noodzakelijk een toestand ,van spanning moeten wekken in de nabu rige landen en dit wordt veroordeeld in het belang van een Europeesche kalmeering, welke het doel vormt der Engelsche poli tiek. Tusschen vele min of meer juiste bij zonderheden, die de laatste twee of drie da gen in de pers gepubliceerd zijn, komen schattingen voor van het aantal manschap pen, dat voor den dienst in Duitschland is opgeroepen, welke ten zeerste overdreven zijn. Het totaal aantal, actieve troepen en reservisten tezamen, blijit een stuk bene den een millioen. volgens betrouwbare En gelsche berichten en deze troepen zijn ver spreid over verschillende streken. De vraag is nu maar: of de Duitsche regeering slechts een eenvoudige de monstratie wil geven van zijn oor logsmacht, dan wel of hij zich voor bereidt op de risico's, die haar poli tiek van druk op Tsjecho Slowakije haar zouden kunnen doen loopen, wanneer zij zoo ver ging, dat zij ge weld gebruikte. Engelsche politieke kringen zijn van meening, dat het beste is de grootste waakzaamheid te toonen. De algemeene belangstelling is veel meer op Berlijn gericht, waar men den waren sleutel ziet van het probleem van Centraal Europa, dan op Praag. De militaire machine nog stroef! Het is een feit, aldus het Hsb., dat de ma noeuvres in elk geval voor een groot deel worden gehouden, omdat de Duitsche mili taire machine nog niet volmaakt werkt. Er zijn fouten aan den dag gekomen bij de gemechaniseerde afdeelingen, cn de reser visten zijn nog niet goed getraind. In dit opzicht slaat Duitschland achter bij andere landen die hun reservisten reeds jarenlang hebben kunnen opleiden. Zoowel in Frankrijk als elders maken, ei genaardig genoeg overigens, de militaire deskundigen zich dan ook minder bezorgd dan de diplomaten. Deze laatsten zien in het houden der Duitsche manoeuvres vooral al het opstapelen van brandstof rondom een kruithuis. Op zichzelf leidt dat niet tot een ontploffing. De openbaarheid welke aan de manoeuvres wordt gegeven, en de bijkomsti ge omstandigheden, die berekend schijnen te zijn op intimidatie en bluf, vormen ech ter een politiek spel, een gevaarlijk spel, waarbij het tot wrijving zou kunnen komen. Druk op Hitier. Van verschillende zijden wordt krachtige aandrang op Hitier uitgeoefend, de lont niet in het kruit te steken. Het is bekend, dat extremistische politie ke kringen in Duitschland er bij Hitier op aandringen, te trachten den gang van de politieke fortuin nogmaals te forceeren. Militaire deskundigen in Engeland en Frankrijk gelooven echter beslist dat hun Duitsche colega's niet anders kunnen doen dan met alle kracht probeeren Hitier te weerhouden van onberaden stappen. Zij zullen er op wijzen, dat Duitschland econo misch allerminst in staat is tot avonturen. Zij hebben ook van buiten steun gekre gen. Maarschalk Balbo heeft bij zijn bezoek aan Hitier eveneens aangedrongen op mati ging en verzekerd, dat Italië geen hulp zal bieden. Bij de wisseling van verklaringen van steun tusschen Duitschland en Japan is on langs onderstreept, dat deze landen elkan der niet meer te bieden hebben dan mo- reelen steun. De. befaamde Anti-Komintern-driehoek oefent dus geen gecoördineerden druk op een eventueele Duitsche „coup'' uit, evenmin als de even befaamde spil Berlijn-Rome. Er is nog een kracht in Duitsehland die Engeland niet voor liet hoofd wil stooten: Maarschalk Göring. Hij heeft daar op zijn jongste reis naar Scandinavië nog bewijzen toe gegeven. Engeland gateen advies. Te Berlijn zijn van Engelsche zijde wen ken gegeven, dat het vermijden van prik keling en provocaties zeer aanbevelings waardig zou zijn. Er is b.v. geadviseerd de manoeuvres niet achter elkaar, maar op verschillende tijden en in verschillende districten te houden. Berlijn schijnt zich van die adviezen niets aan te trekken, en dat is wellicht de onmiddellijke reden dat de officieele woordvoerders van het Fo- reign Office plotseling meer ontmoedigd zijn dan een paar dagen geleden, toen al les omtrent de Duitsche manoeuvres toch ook reeds bekend was. Londen heeft daarom in politieke krin gen te Parijs en te Praag op kalmte aange drongen, -en concentreert verder alle ener gie op het bereiken van een compromis door bemiddeling van Lord Runciman. Op politiek gebied verloopen de onderhan delingen geheel achter de schermen, omdat nog niet bekend is met hoeveel Henlein ge noegen wil nemen en hoeveel hem geboden kan worden. De kans op een voorloopige oplossing schijnt in kringen weike in nauw contact staan met Lord Runciman, niet gering te worden geacht, en zou daardoor inderdaad tijd worden gewonnen, dan is in dit geval reeds veel gewonnen! Geen bijbelsche voornamen meer in het Derde Rijk. Een proces over het gebruik van bijbel sche voornamen werd naar aanleiding van een bijzonder geval (een ambtenaar van den burgerlijken stand weigerde den naam Jozua als voornaam in te schrijven) tot in de hoogste instantie in Duitschland uitge vochten en is thans beslist. De rechtbank besloot dat een Duitsch kind ook recht heeft op een Duitschen voornaam dat echter vele namen die uit den bijbel stammen of uit andere oude talen welis waar niet Duitsch van herkomst zijn, maar toch als Duitsch worden aangevoeld. Hier toe rekende de rechtbank namen die tot den Persoon des Stichters van den Christe- lijken godsdienst in nauwe relatie staan en in het. Nieuwe Testament genoemd wor den als bv. Johannes, Maria, Elisabeth. Mattha. In de tweede plaats noemde de rechtbank namen die uit het Oude Testa ment afkomstig zijn maar toch nog in min of meer verwijderd verband staan met het Christendom en niet als on-Duitsch worden gevoeld, bijv. Eva en Ruth. Ongeoorloofd noemde de rechtbank namens van zuiver •Toodschen klank en wezen, als bijv. Abra ham, Israël, Samuel, Salomon, Judith, Esfher, enz., namen welke een ambtenaar van den burgerlijken stand met recht wei geren kon in te schrijven indien het de naamgeving van een Duitsch kind betrof. Wilt U een heerlijke vacantietocht? Dan een meerdaagsche reis van het Reisgidsen gratis verkrijgbaar. Reisbureau W.A.C.O., Den Helder, Kanaalweg 132. Tel. 773. En slechts ten koste van groote verliezen. Elke dag brengt nieuwe bommenregen. Aan het front van Estramadura gaat het rechtsche offensief voort in de sectoren Herrera del Duque en Cabeza de Buey. De rechtsche vorde ringen worden slechts behaald ten koste van zware verliezen. Gisteren zijn bloedige gevechten geleverd langs de rivieren Guadiana en Gua- dalupeja. De rechtschen slaagden er in het dorp Val de Caballeros te be zetten. In den sector van Cabeza del Buey hebben de regeeringstroepen den rechtschen opmarsch ten zuid oosten van het dorp gestuit. De dagelijksche bombardemen ten. Gisteren heeft Alicante het weer duchtig moeten ontgelden. Reeds om drie uur in den morgen hebben vijf Savoia vliegtuigen de haven gebombardeerd. Ook Valencia is gebombardeerd. Eenige hommen ontploften bij het Britsche schip „Noemi Julia", waar door het schip lek raakte. De bemanning wist de gaten te dichten. Even later werden bommen geworpen op de wijken Mernabua en Florida. Twee hui zen werden vernield. Het aantal slachtof fers is nog niet bekend. Een radiotelegrafist, Amery genaamd, en lid van de bemanning van het Engelsche schip Hillforn, is aan de kade gedood, toen Valencia gebombardeerd werd. Voorts is een Britsch officier der nietinmengingscon- trole gewond aan boord van het Finsche ss. Fredavoro. Geen van beide genoemde sche pen bekwam echter schade. Fransch schip liep op een mijn. Het Fransche s.s. Artois, metende 400 Ion, is ten zuiden van Gibraltar op een mijn geloo- pen en gezonken. De bemanning is door twee reddingsbooten in veiligheid gebracht. La ter werd uit Gibraltar gemeld, dat het Duit sche stoomschip „Theresa" vanmiddag van Algiers aldaar was aangekomen met den kapitein en dertien andere opvarenden van het Fransche schip „Artois.' aan boord' Werk voor de bombardementen commissie. Het dorpje Blanes aan de kust, op 50 k.m. ten noorden van Barcelona, is gisteren om zes uur zwaar gebombardeerd. Later hebben verscheidene watervliegtuigen het bombardement herhaald. Er werd vrij aanzienlijke schade aangericht. Gezaghebbende kringen denken, dat de Spaansche regeering de commissie van on derzoek, die te Toulouse is aangekomen, zal verzoeken zich terstond naar Blanes te be geven. Het is nog niet nekend hoeveel slacht offers gevallen zijn. ZIJ MAKEN ELKAAR HET LEVEN WEL ZUUR! Nieuw incident in wakije. Tsjecho-Slo- Bij liet politiebureau te Podmokly hebben zich twee Sudetenduitschers aangemeld, om zich Ie beklagen over een incdent, waarvan zij 13 Aug. het slachtoffer zijn geweest. Naar zij vertelden, werden zij, toen zij per fiets door Cesku reden, aangevallen door een zestigtal lieden, volgens hun zeggen sociaal-democraten, die hen den weg ver sperden. Zij lieten hun fietsen in den steek en poogden te vluchten. Zij werden even wel achtervolgd en geslagen. Toen zij hun fietsen weer wilden nemen, bleken de ban den leeggeloopen en de ventielen weggeno men. Een onderzoek is ingesteld. BEHOUDEN THUIS! Het Duitsche Focke Wulf vliegtuig „Condor" na de landing op Tempelhof te Berlijn na de recordvlucht Berlijn New York en terug. De kranige bemanning viel een enthousiaste ontvangst ten deel. Vrede tot iederen prijs! Tokio verrast over het terugtrekken der troepen. De commandant van het Koreaansche le ger, generaal Nakamoera, heeft zich in een boodschap tot tolk gemaakt van de waardee ring van den keizer van Japan voor de hulp van regeering en volk van Korea bij het grensincident met Rusland. De Japansche troepen aldus zegt de boodschap, hebben hoe wel zij in getalssterkte verreweg de minde ren waren, de aanvallen der Russen, welke drie divisies met 200 tanks en 100 vliegtui gen sterk waren, met succes weerstaan. De woordvoerder van het ministerie van Buitenlandsche Zaken heeft ver klaard, dat het jongste incident bij Tsjang Koe Feng, waarbij de Rus sische en Japansche troepen tot en kele meters tot elkaar genaderd wa ren en vervolgens terugtrokken, van geen beteekenis was. Vrede tot iederen prijs! Het terugtrekken der Japansche troepen heeft te Tokio verrassing gewekt, aangezien herhaaldelijk verklaard was, dat Tsjangkoe- feng strategisch onmisbaar is voor Japan. Welingelichte kringen zien hierin het bewijs dat Japan, van meening zijnde, dat zijn mili taire prestige veilig is, tot iederen prijs een heropleving van het incident wil vermijden. De woordvoerder van het ministerie van oorlog, wien men de vraag stelde of de Ja- panneezen zich het recht hadden voorbe houden de streek van Tsjangkoefeng, die op 13 Augustus ontruimd is, opnieuw te be zetten, dan wel of zij den Sowjet gevraagd hadden zich te verbinden den heuvel niet zelf te bezetten, heeft hierop geantwoord, dat Japan vertrouwde, dat de Sowjet nauw keurig den wapenstilstand van 11 Augustus zou nakomen. DOOR TREKKEN AAN DEN NOODREM BLEVEN ONGELUKKEN UIT. Gistermiddag omstreeks half zes namen reizigers, die zich in het ach terste treinstel van trein 534, kamen de uit Arnhem, bevonden, waar, dat er iets niet in orde was. Onder de rijtuigen liet zich een hevig gekraak hooren Een der passagiers trok aan de noodrem, waarop de trein spoe dig stil stond .Men bevond zich toen nabij het station Ede. Het onderzoek, dat het treinpersoneel in stelde. bracht aan het licht, dat een balk van een der truckstellen was afgebroken en in den grond was gedrongen. Het was het stooten en bonken van deze gebroken balk, dat de reizigers hadden gevoeld. Het defecte treinstel werd afgekoppeld en de reizigers, die zich hier in bevonden werden zooveel mogelijk in de voorste stellen ondergebracht, waarna de ingekor te trein met vertraging haar reis vervolgde. De passagiers, die geen plaats hadden kunnen vinden, begaven zich te voet naar het slation Ede. waar zij wachtten op een inmiddels uit Arnhem ontboden extra treinstel. Daar de losgeraakte balk de spoorbaan over een afstand van 1700 m. had ontzet, werd de extratrein uit Arnhem over het iinkerspoör naar Ede gedirigeerd. Ook ript verdere treinverkeer werd over één spoor onderhouden, hetgeen uiteraard vertraging in den dienst ten gevolge had. Met man en macht is men doende het euvel te herstellen. Verwachting: Matige, later mo gelijk krachtige Westelijke tot Zuidelijke wind, aan vankelijk gedeeltelijk be wolkt, later toenemende be wolking, aanvankelijk wei nig of geen regen, iets kou der in het Noorden, in het Zuiden zelfde temperatuur. Verdere vooruitzichten: Toene mende kans op regen. Vreeselijk ongeluk in de Amster- damsche haven. Redders da len met gasmaskers in traan- tank af. Aan boord van den Noorschen walvischvaardig „Terje Viking", lig gende in het Hendrikdok van de Amsterdamsche Droogdokmaatschap pij te Nieuwendam, is gisteren in den vooravond een zeer ernstig onge luk gebeurd. Twee personen, een 56-jarige Am sterdamsche opkooper en een 30-ja- rige Noorsche matroos zijn hierbij om het leven gekomen. Opkooper daalde in traantank af. Omstreeks vijf uur gistermiddag klom de opkooper aan boord van den walvischvaar- der om zooals deze kooplui wel meer doen eens ropd te neuzen of er op het schip niets van zijn gading was. In één der traantanks, die niet in gebruik is, ontdekte de koopman een hoeveelheid oud-roest en oude touwwerken. Om dezen ouden rom mel van dichtbij te bekijken en nader op hun waarde te taxeeren, daalde de koop man in de 10 meter diepe traantank af, zonder echter den kapitein van het schip of één der andere opvarenden van zijn voornemen in kennis te stellen. Nauwelijks was de koopman een tiental treden in het ruim afgedaald, toen hij het evenwicht verloor en naar beneden stortte, waar hij be wusteloos bleef liggen. Een Noorsch matroos, die het ongeluk zag gebeu ren en die den koopman te hulp wil de komen, onderging hetzelfde lot. Ook hij viel naar beneden op het moment, dat hij nog maar enkele treden in de tank was afgedaald. Een derde slachtoffer? Een tweede matroos, die eveneens te hulp was gesneld en zich ook naar beneden wil de begeven, ontdekte nog juist bijtijds, dat er iets bijzonder aan de hand moest zijn. Reeds was hij enkele treden van het trapje afgedaald, toen hij een eigenaardige gaslucht waarnam. On middellijk begreep hij toen, dat zoo wel de koopman als zijn kameraad door dit gas bedwelmd waren ge raakt toen zij zich naar den bo dem van de tank wilden begeven. Deze tweede matroos wist zich nog Juist bijtijds te herstellen. Hij werkte zich met een uiterste krachtsinspanning naar boven, waar hij bewusteloos op het dek neerviel. Velen snellen te hulp. Inmiddels hadden ook andere opvarenden, bemerkt, dat er bij de bewuste tank iets niet in orde was. Velen snelden te hulp en nadat men gasmaskers had gehaald, daal den enkelen in de traantank af. De twee slachtoffers worden naar boven gehaald. Hoewel onmiddellijk kunstmatige ademha ling werd toegepast, bleken de levensgeesten bij beiden reeds geweken te zijn. De politie van het bureau Adeiaarsweg heeft de brandweer, den gezondheidsdienst en de havenautoriteiten van het ongeluk in kennis gesteld. Nauwgezet onderzoek. De brandweer heeft een .easmonster ge nomen, dat onderzocht zal worden en met behulp waarvan men den aard van het gas hoopt vast te stellen. De namen der slachtoffers zijn: I.. Matte- man, opkooper te Amsterdam, en H. See- berg, matroos aan boord van den walvisch- vaarder. Het schip, dat ter reparatie in het dok is opgenomen, vaart onder Engelsche vlag. De officier van Justitie bij de arrondisse mentsrechtbank fe Amsterdam zal heden ter plaatse een onderzoek instellen. De lij ken van de twee slachtoffers zijn in den loop van den avond naar het Binnengast huis vervoerd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 1