HENLEIN wil
Een zwarte schaduw
schuift over de soldaten™
Postvluchten
op Indië
nationale landdagen
Bom fusschen de druiven
Met riek doorstoken
Niet meer licht dan noodig
Nieuwe schepen voor onze
Koopvaardij
Het Prinselijk Paar
te Aken
Hoving tegen Peter Fick
De Karimata moest
staken
Uitwisseling van
krijgsgevangenen
Geen slachtoffers van
Hartjesdag
Claxons loeiden in den
nacht
Dorpen weggespoeld
Goedkoopc telefoon
gesprekken met Indië
Dc noodsprong van dc
verpleegster
Praag vreest bedreiging van de
eenheid des lands.
De „nationale afdeelingen'*' waar-
\an d« nationaliteitenontwerpen der
Tsjechische regeering melding 11 na
ken, zijn iets nieuws, hoewel de ge
dachte zelf'reeds oud is en het Oos-
.tenrijksch-Hongaarsehe régime in
1S61 reeds dergelijke instellingen
kende.
ï>e instelling dier afdeclingen vormt een
compromis tusschen het huidige systeem en
het door de Sudetenduitsche partij geëischtc
Wat Henlein wil.
De stelling van Henlein is; dat een demo
cratisch systeem, toegepast in staten, die
uit verschillende nationaliteiten bestaa.n
een onderdrukking van minderheden toe
laat.
CONRAD HENLEIN,
de leider der Sudetenduitschcrs.
Deze minderheden zijn in het
parlement naar verhouding van
hun aantal vertegenwoordigd. Zij
bezitten dus niet de mogelijkheid hun
inzichten te doen zegevieren tegen
de opvattingen in van de meerder
heid der verschillende nationalitei-
teh. Bijgevolg eischt de Sudeten-
duitsche partij instelling van „natio
nale landdagen"., v>
Zoo zóu "er in Tsjecho' "Slowakije een
Duitsche', ecu Hongaarsche en een Tsje
chische landdag komen.
Praags antwoord,
Praag antwoordt op deze opvatting met
er óp te wijzén, dat een dergelijk systeém
eenverzwakking van het centraal bestuur
tengevolge zou hebben waardoor dc eenheid
des lands bedreigd zou worden. Bijgevolg
heeft de regeering een compromis gezocht.
Men zou provinciale landdagen in het leven
roepen,en aangezien de Duitschers nog een
minderheid zouden vormen in die landda
gen en dezelfde verwijten tot deze lichamen
zoüden kunnen richten als tot het centrale
parlement, zouden binnen deze provinciale
landdagen nationale afdeelingcn worden ge
schapen.
Deze afdeelingen zouden de zaken behan
delen, die iiun eigen nationaliteit betreffen.
De wetsontwerpen der regering bakenen
de bevoegdheden dezer afdeelingen af. Zij
voorzien ook jn een systeem waardoor de
door afdeelingen genomen besluiten binnen
het kader van haar bevoegdheid niet door
den provincialen landdag, waarin dc ver-
tegenwoordigers der afdeeling een minder
heid zouden vormen, verworpen kunnen
worden.
Spaansche partijen stemmen toe
in de aanstelling van een com
missie.
Officieel wordt medegedeeld, dat de bei
de Spaansche partijen toegestemd hebben in
de aanstelling van een commissie van drie
leden die aangewezen zullen worden door
de Engelsche regeering ten behoeven van
de uitwisseling van krijgsgevangenen en
andere desbetreffende problemen. De com
missie zal onder leiding staan van veld
maarschalk sir Philip Shetwode en gedomi
cilieerd zijn te Touloiise, waar, naar
verwacht wordt ook dc beide Spaansche
partijen zullen zijn vertegenwoordigd. De
werkzaamheden der commissie zullen van
zuiver humanitairen aard zijn. Alle catego
rieën gevangenen zullen in het werk der
commissie betrokken worden, met inbegrip
van leden der strijdende troepen, politieke
leiders, en uitgewekenen. Naar Reuter ver
neemt omvatten de voorwaarden ook de
buitenlandsche gevangenen, ofschoon die
niet in liet bijzonder genoemd zijn.
Slechts enkele arrestaties in de
De derde Maandag in Augustus is
oor dc Amsterdammers hartjesdag,
d.w.z. een traditioneele feestdag
waarvan de oorsprong echter niet
met zekerheid is vast te stellen.
Zoo tegen donker worden komt de Am
sterdammer jong en oud. maar vooral
jong naar huiten met de zakken vol vuur
werk en dan begint het feest, dat bestaat
uit het producceren van zooveel mogelijk
lawaai en vuur. Niet zelden wordt Hartjes
dag gebruikt om een flinke zij het dan
meestal onschuldige rel te maken.
Gister was dan ook weer die grootc dag
aangebroken, maar zooals het met do mees
te volkstradities gaat, langzaam maar zeker
wordt het minder. Namen in vroeger dagen
de straatvuren die aangestoken worden
zoodra het vuurwerk op is wel eens een
gevaarlijken omvang aan en vormden zij
wel eens de oorzaak van ernstige branden
gisteravond beperkte dit alles zich tot een
onschuldig vermaak, waarbij de brandweer
slechts in enkele gevallen genoodzaakt was
op te treden. Ook het vuurwerk eischte geen
slachtoffers. De Dapperbuurt, de Kinker
st raat en de omgeving van de Ferdinand
Bolstraat, en van den Adclaarsweg vormden
zooals gewoonlijk de brandpunten.
„Vlagvertoon" van de politie.
Echter slechts in de omgeving van den
Hagedoornweg (over het IJ) en Tuindorp-
Buiksloot, maakte de opgeschoten jeugd het
de politie werkelijk lastig en daar zijn dan
ook eenige arrestaties verricht. Over liet
Wgènlëen k'011 fle politie zich beperken tot
„vlagvertoon".
Afschuwelijk ongeluk te Assen.
Gistermiddag omstreeks half drie wa
ren enkele arbeiders bezig met het binnen
halen van rogge voor den landbouwer J. ten
Rrink te Assen. Eén der helpers, de 35-jarige
B. Hartlicf uit Assen, liet zich langs een
met rogge beüaden wagen zakken. Hij
kreeg hierbij de punt van een riek in het
lichaam. Deze drong hem zoo diep in dc
buik, dat de punt aan dc rugzijde uit het
lichaam kwam.
Onmiddellijk schoten de andere mannen
toe, waarna dokter Nienhuis de eerste hulp
verleende. Het slachtoffer werd naar het
Wilhelminaziekenhuis overgebracht.
Het ongeluk is, naar wij later vernamen,
nog betrekkelijk goed afgeioopen. Het slacht
offer maakt het, naar omstandigheden, goed
Wijziging van de keuringset-
schen voor auto-koplampen,
gloeilampen en rijwielachter
lichten.
D'- Staatscourant bevat een viertal be
schikkingen, van den minister van Water
staat, waarbij gewijzigd worden de bepa-
lingen betreffende dc ketirings-cischen voor
koplantaarns van motorrijtuigen, voor gloei
lompen in koplampen, voor incourante kop
lantaarns en voor rijwiel-achterlichten.
Niet alleen zullen de koplampen op niet-
verbündend licht, doch ook in verblindende
schakeling gecontroleerd worden, waarbij
zij aan den eisch van een minimum licht
sterkte zullen moeten voldoen.
In overeenstemming daarmee zijn nok de
bepalingen voor de gloeilampen gewijzigd,
waarvoor een criterium is vastgesteld.
Voorts zijn er soepeler bepalingen geko
men voor incourante koplantaarns.
Voor zeer lichte motor-twee en drie-wie-
Iers is verder een lager minimum voor dc
verlichtingssterkte van de koplampen vast
gesteld. Dit geldt voor motorfietsen onder
de 'M cm. voor motordriewielers onder dc
113 ccm., cylindcr-inltoud. Deze behoeven
dus zeen „volwassen" koplampen te voeren.
Ten slotte zijn ook dn bepalingen betref
fende rij wiel-achterlichten aangevuld, met
dien verstande, dat nu ook lampjes met ba
jonetsluiting, welke minder kans op los-
trillen bieden, in dc wettelijke bepalingen
zijn opgenomen.
M»n tieeft van deze gelegenheid gebruik
gemaakt om allerlei andere eischen, welke
in d« practijk gebleken zijn, een wettelijke
basis te geven.
„Noordam" en „Zaandam" op komst
Den 23sten Augustus a.s. zal de technische
proeftocht plaats vinden van liet m.s. „Noor-
dam" liet jongste schip der Holland-Amerika
lijn. I)e officiecle proeftocht volgt den loden
September, waarna 't. schip den 28sten Sep
tember zijn maiden trip zal aanvaarden.
De „Noordam" die gebouwd is op de werf
van de N. V. Machinefabriek en schecpwerf
P. Smit Jr. te Rotterdam, heeft een lengte
van bijna 153 meter, een breedte van IQ1/^ m.
een holte van ruim 12 meter (gemeten tot
liet zonnedek ruim 20 M.) en een tonnage
van 0500 register tonnen.
IRc is in de geregelde vaart van cn naar
New York bestemd voor vervoer zoowel van
personen (met een accommodatie voor 100
tot 125 passagiers) als van vrachtgoederen.
Nog dit najaar zal onder den naam „Zaan
dam een zusterschip van de „Noordam" ge
reed komen, dat hij Wilton Feijenoord, Schie
dam op liet oogenblik in aanbouw is.
Het was gelukkig loos alarm.
De gebruikelijke nachtelijke stilte op den
deftigen „bocht" van de Meerengraclht te
Amsterdam, werd dezen nacht wreedelijk
verstoord door de in werkingtreding van
de alarminstallatie van een bankierskan
toor dat op den hoek van Heerengracht cn
Nieuwe Spiegelstraat is gevestigd.
Verscheidene bewoners en de conciërges
der kantoorgebouwen werden uit hun slaap
opgeschrikt. In vele huizen werden de
lichten ontstoken, terwijl enkele nieuwsgie
rigen zich op straat begaven. Eenige agen
ten waren spoedig ter plaatse.
Zij begaven zich in het gebouw, waar op
twee plaatsen claxons loeiden doch konden
gelukkig constatccren dat het slechts een
.loos alarm" was geweest. De installatie
bleef nochtans in werking, totdat een der
firmanten ter plaatse verscheen cn aan het
nachtelijk rumoer een einde kon maken.
Steeds meer tragediën in Palestina.
De terroristen in Palestina hebben gis
teren wederom vijf slachtoffers min of meer
ernstjge verwondingen toegebracht. Een
mijn is tot ontploffing gekomen in Tellit-
vinstki, waardoor drie Joden werden ge
troffen.
Qp d.en weg. van Tel Aviv .naar .Bichon-
lesión is een schot gelost op een voorbijrij
dende autobus, waardoor een reiziger ern
stig gewond werd.
Op de -tnarkt te Tel Aviv hpeft
een Arabier aan een Jood een mand
druiven verkocht, waarin een bom
verborgen was. Dc bom ontplofte en
verwondde een vrouw.
Nabij Hebron is een ploeg van 120 arbei
ders, die arbeid verrichtte aan openbare
werken, door een gewapende bende over
vallen. die den mannen hevel gaf het werk
te staken, op straffe des doods. De ingenieur
en de werkbazen-werden ontvoerd.
Jtamp in Brilsch Indic.
In het Gonda district (Britsch Indië) is
aanzienlijke schade veroorzaakt doör hoog
water, eenige honderden dorpen zijn wee
gespoeld, honderdduizenden zijn dakloos ge
raakt. Eenige honderden menschen kwamen
om het leven, terwijl in een vluchtelingen
kamp cholera is uitgebroken.
Salvo's worden afgevuurd.
EEN OOGGETUIGE VERTELT VAN LUCHT
AANVALLEN IN SPANJE WELKE TEN
DOEL HEBBEN DE VIJANDELIJKE TROE
PEN TE DEMORALISEEREN.
In het Zwitsersche daghad Der
Bund vertelt een ooggetuige zijn in
drukken van den luchtoorlog in
Spanje.
Hij schrijft o.a. dat bij dc aanval
len op Barcelona niet in de eerste
plaats aan vernieling van militaire
en burgerlijke objecten werd gedacht
Men wilde evenwel den wil fot te
genstand van het achterland ver
lammen en zoodoende het front van
achter af aan het wankelen brengen.
Na op het verrassende optreden van vlieg
tuigen Ie hebben gewezen, schrijft deze oog
getuige, aldus de N.R. Ct.:
Spanje heeft opnieuw aangetoond, dat hij
luchtaanvallen de strijdende soldaat en de
burger een absolute discipline in acht heb
ben te nemen. De passieve luchtbescherming
en de actieve luchtverdediging (van den
grond af bieden slechts relatief bescherming
Zij worden geheel en al^llusoir, wanneer de
bevolking geen discipline toont. Aanvallen
van vliegers kunnen in dc eerste plaats en
het doeltreffendst door tegenaanvallen van
het eigen luchfwapen worden bestreden.
Aanvallen van vliegers aan het front heb
ben eer een demoralisccrcndc dan een ma-
terieele uitwerking.
Geen gifgas.
De schrijver voegt aan deze opmerking
toe, dat in Spanje nergens gifgas werd ge
bruikt, ofschoon heide partijen daarop zijn
voorbereid. De redenen, weike er toe heb
ben genoopt pm geen gifgas te gebruiken,
zijn den schrijver onbekend.
Zoowel soldaat als burger moet discipline
worden bijgebracht om zich tegen luchtaan
vallen te verweren. Als voorbeeld noemt de
schrijver het volgende: Een uitgerust hatail-
lon marcheerde naar het front. De weg loopt
door een olijfboseh. De soldaten mareheeren
in niarsclicolonne. Zij zingen en praten. De
droge bodem lm 11 hen in een dichte stof
wolk. De zon brandt op de hoofden der mar-
checrendc soldaten.
Plotseling klinkt een oorverdoovend
gehuil. Een zwarte schaduw stuift
snel als een bliksemstraal over de
colonne. Salvo's worden op de ver
bijsterde soldaten afgevuurd. De co
lonne rent uit elkaar. Sommigen
werpen zich op den grond en begin
nen in angst op elkaar te schieten.
Mat is er gebeurd? Het front ligt op 10
afstand. Een iaehtvlieger heeft uit
zen grooio lmoefp fjo mareheerende afdee
ling gezien. Hij neemt de zon in den rug.
vermindert gaS Pn komt in glijvlucht naar
omlaag over den troep. Op ongeveer 50 me
ter hoogte geert hij gas, geeft een aantal
schoten int zijn mitrailleur af en verdwijnt.
Gedemoraliseerd.
De (roep zelf heeft weinig nadeel onder-
Men meldt ons van officieele zijde, dat het
Prinselijk paar gisteren in den laten middag
in gezelschap van prinses Armgard een be
zoek heeft gebracht aan het concours hippi-
que te Aken.
QuAemmen
Driemaal ontmoeten de zwem
mers elkaar in den wedstrijd
EuropaVereenigde Staten.
De Internationale Zwembond (F.I.N.A.)
heeft naar aanleiding1 van de resultaten, be
haald op de Europeesche kampioenschappen
de Europeesche ploeg samengesteld, welke
in den werelddeelcnwedstrijd tegen de Ver
eenigde Staten op 20 en 21 Augustus a.s. in
het Olympisch Zwemstadion te Berlijn zal
uitkomen.
Wereldrecordhouder Fick.
De Europeesche kampioen op de
100 meter borstcrawl, Kees Hoving,
zal Zaterdag tweemaal en Zondag
eenmaal aan den start moeten ver
schijnen en alle drie keeren zal hij
het tegen niemand minder dan Pe
ter Fick, den wereldrecordhouder op
de 100 meter, moeten opnemen.
Allereerst zal onze landgenoot Zaterdag
in den sprint tegen den Amerikaan moeten
zwemmen. Omtrent den uitslag behoeft men
zich geen illusies te maken, maar Hoving
heeft te Wembley op meer dan verrassen
de wijze bewezen een zwaren tegenstander
te kunnen zijn en ongetwijfeld zal de Rot
terdammer dan ook zoo goed als henrmoge-
lijk is, partij geven.
Verder staat Hoving opgesteld als eerste
man op de 4X 100 meter borstcrawl estafet
te, welke eveneens Zaterdag verzwommen
wordt, cn weer komt hij dan legen Fick
uit. En ten slotte fungeert de Rotterdam
mer nog als slotman op de 100 meter wis
selslag estafette, welke Zondag op het pro
gramma staat en voor de derde maal zal hij
dan den wereldrecordhouder als tegenstan
der ontmoeten.
De Amerikanen te Hannover.
De Amerikaansche zwemploeg, welke Za
terdag en Zondag a.s. te Berlijn tegen Euro
pa zal uitkomen, nam gisteravond deel aan
wedstrijden, welke te Hannover werden ge
vonden. Eenige gewonden, voor het grootste
deel door het vuur van den eigen troep.
Niettemin is het bataillon zoo ge
demoraliseerd, dat de officieren hun
manschappen niet meer in de hand
hebben. Met voertuigen worden de
soldaten teruggevoerd. Eén jacht
vliegtuig is dus in staat geweest om
500 soldaten voor den strijd onge
schikt te maken, alleen maar door
zijn verrassend optreden, niet door
de uitwerking van zijn vuur of bom
men.
Dit verschijnsel, aldus de schrijver, heeft
er toe geleid, teneinde verrassende lucht
aanvallen te keeren, speciale vlieger-verspie
ders op te leiden en hij elk onderdeel in te
deelen. Het zijn soldaten, die voortdurend
de lueht naar vliegtuigen afzoeken. Zoodra
een vijandelijk vliegtuig dat den troep wil
aanvallen, wordt ontdekt, wordt de Ynarsch-
formatie onmiddellijk verbroken cn mar
cheert dc troep verspreid verder. Met den
afweer van den aanval zijn enkele mitrail-
leur-afdeelingcn belast.
1200 schoten per minuut.
De schrijver wijst vervolgens op het ge
bruik van jachtvliegtuigen ter ondersteuning
van tankaanvallen ten einde Ier verdediging
oprukkende tanks met hommen onklaar te
maken.
Wat het materiaal der regeeringslroepcn be-
trpft merkt de schrijver op dat er grootc af
deelingen Russische jachtvliegtuigen bestaan
welke een maximum-snelheid van 500 k.m.
per uur bezitten. Deze jachtvliegtuigen be
zitten en z.g.n. moteur-canon (een Fransche
uitvinding, waarbii een machinegeweer door
de holle as van den vlieertuiemotor vuurt).
Dit machinegeweer geeft 1200 schoten per
minuut af. Het zijn één persoonsvliegtuigen
welke een kleine hoeveelheid hommen moe-
voeren. F.en aantal dezer vliegtuigen is bij de
luchtverdediging te Madrid ingedeeld.
Niet uit umanitaire overwegingen
Aan de zijde der regeeringslrocpen is nog
een aantal kleine afdeelingen Russische
Aaiiinul te
-nngap. 15 Aug,
Athene 15 Aug,
I
Jodhp. 15 Aug.
De Ibis bleef met storing aan het hydroift
lisch systeem te Penang staan.
houden. Het was voor de eerste maal, dat
de Amerikanen na hun overtocht aan dea
start kwamen.
Op de 100 meter borstcrawl werd er zeer
feilen strijd geleverd tusschen den wereld
recordhouder op dit nummer, Peter Fick,
en den Duitscher Fischer. Beiden noteer
den denzelfden tijd, n.1. 50.5 sec. maar
Fick, de a.s. tegenstander van onzen landge
noot Hoving, bleek met aantikken iets eer
der te zijn geweest.
io,;*
EMMERKETTING GEDEELTELIJK VAN
SPIL AFGELOOPEN.
Als gevolg van een Zondagavond
ontstaan defect zal de „Karimata"
zijn werkzaamheden tijdelijk moe
ten staken. Tegen twaalf nur is n.1.
de emmerketting van den bagger
molen voor de helft van d« onder
ste spil afgeioopen. De bemanning
trachtte dadelijk het euvel te her
stellen, doch dit mocht haar niet
gelukken.
Gistermiddag heelt men den mo
len naar de haven van Terschelling
gesleept, daar men van meening was
dat herstel aldaar gemakkelijker zou
kunnen geschieden.
Men verwacht, dat de „Karimata"
tegen het einde dezer week naar
de „Lutine' zal terugkeeren om het
werk te hervatten.
Ter gelegenheid van het Re^jee-
ringsjubileum van H. M. de Ko
ningin
t
Ter gelegenheid van het Regeeringsjubi-
leum van H. M. de Koningin zal de gelegen
heid worden opengesteld tot 't voeren van
radiotelefoongesprekken met Nederlandsch—
Indië tegen sterk verlaagd tarief.
De gesprekken waarin geen zakelijke aan
gelegenheden mogen worden behandeld, die
nen in de week van 5 tot en met 10 Septem
ber te worden aangevraagd. Met de, afwikke
ling dezer gesprekken wordt op 12 Septem
ber daaropvolgend begonnen.
Verbetering in den toestand vaö
de zuster.
Wij vernemen nader, dat er in den toe
stand van zuster S., de verpleegster uit het
Gemeenteziekenhuis te 's Gravenhage, die
Zaterdagavond een noodsprong uit het raam
van een op de eerste verdieping gelegen zie
kenkamer maakte, thans een lichte verbete
ring ingetreden is.
vliegtuigen voor verschillende doeleinden in
gedeeld. Bornbardeervliegtuigen bezat de
Spaansche republiek slechts zeer weinig. Re
presaillemaatregelen wegens de voortduren
de bombardementen van Barcelona zijn niet
uit humanitaire overwegingen achterwege
gebleven, doch als gevolg van gebrek aan
bruikbare bornbardeervliegtuigen. Dc beman
ning van de regceringsvliegtuigen bestaat
hoofdzakelijk uit Bussen.
De troepen van generaal Franco beschik
ken over Duitsche Messerschmitt-, Heinkel-
en Italiaansche Fiat-jachtvliegtuigen. Daar
nevens bestaan verscheidene escadrilles born
bardeervliegtuigen van het type Savoia, Ca-
proni en Dornier.
In de lucht komt duidelijk de quantitatieve
meerderheid van de vliegers van Franco tot
uitdrukking.
Barcelona heeft zelf geen basis zooals Ma
drid om jachtvliegtuigen gereed te houden
voor luchtverdediging. Het luchtafweerge
schut is ongunstig geplaatst. De vliegers van
de nationalistische troepen gelukt het steeds
hun doel te bereiken. Zij bereiken van Pal-
ma (Balearen) uit in 20 a 25 minuten Bar
celona. Zij maken gebruik van de glijvlucht
teneinde niet door de opgestelde luisterappa-
raten te worden vernomen en verschijnen
plotseling boven de stad.
De reorganisatie van den luchtafweer van
de steden wordt door don schrijver buiten
beschouwing gelaten. Slechts een sterk en
geoefend escadrille jachtvliegtuigen zou een
succesrijke luchtverdediging mogelijk maken
Batterijen moeten gecamoufleerd
worden.
Tenslotte behandelt de schrijver het lucht
afweergeschut Camouflage van de batterijen
is zeer noodzakelijk, daar de batterij anders
kans loopt door zwermen vijandelijke vlie
gers te worden aangevallen en tot zwijgen
gebracht, tenzij de eigen vliegtuigen er in
slagen de aanvallers te verjagen. Deze batte
rijen bestaan doorgaans uit vier stukken,
welke snel kunnen worden verplaatst naar
bedreigde punten.
"Tertrek ram
Nanrtoe Rang. 15 Aug.
(heenreis)
Zilverreiger Basra 15 A
'terugreis) I
Torenvalk pa5rR 15 A
(heenreis
