/Lquulci ARMENZORG IN DEN HELDER Brief voor Indië Woensdag 17 Augustus 1938 Tweede Blad Toch vergt de bestrijding een kwart der gemeentebelastingen! I IMneeo He&daadsd» ityn hjïr NCDEfïLAHDSCH FABRIKAAT DEMONSTRATIE Verjaardag van H* M+ de Koningin Onthulling monument vliegramp T 13 Oud-stadgenoot fotografeert H, M. de Koningin Noodlanding van een marinevliegtuig Indienststelling Hr. Ms. Tromp Concert Oranje Harmonie-kapel Van Hellevoetsluis naar Den Helder Duitsch machtsvertoon Reist per „ESONA £tadénieitiu4 Omvang der armlastigheid geringer dan in andere steden Een der eigenaardigheden van dezen tijd is de sterk toegenomen belangstelling voor ge gevens op het gebied van de publieke armen zorg, of zooals tegenwoordig de meest gang bare term luidt, het Maatschappelijk Hulpbe toon. Verwonderlijk is deze groeiende belangstel ling niet. De tijd, dat de -armlastige een „outcast" was, dat de bedeelden een kleine groep menschen vormden, wier lot goeddeels aan eigen maatschappelijke onbruikbaarheid geweten kon worden, is wel volkomen voorbij. De crisis heeft gansche bevolkingsgroepen doen zakken tot beneden het peil, waarop voor ziening in eigen levensonderhoud mogelijk is. Voor de valide arbeiders onder hen zijn steun regelingen in het leven geroepen, maar allen die niet in loondienst plachten te zijn, de z.g. kleine zelfstandigen bijvoorbeeld, worden, in dien zij den strijd om het bestaan niet meer met voldoende succes weten te voeren, door Maatschappelijk Hulpbetoon ondersteund. En dat zijn er heel wat. Vooral in de groote steden zijn er onder hen tallooze, van wie voorheen niemand, en zij zelf wel allerminst! ge dacht zal hebben, dat zij nog eens tot de arm lastigen zouden komen te behooren. Daarnaast is het bedrag, dat met hun onder steuning gemoeid is, zoo enorm toegenomen, dwingt het vaak in zulk een mate tot meer dere gemeentelijke uitgaven en dientenge volge tot meerdere gemeentelijke belasting heffing, dat ook uit dezen hoofde een grootere belangstelling verklaarbaar is. Ook voor Den Helder geldt dit, ofschoon een vergelijking met enkele andere Noord- hollandsche steden van ongeveer gelijk zielenaantal doet zien, dat de omvang der armlastigheid in onze stad en daarmede ook de kosten der bestrijding ervan ge ringer zijn dan elders wel het geval is. In Den Helder werden n.1. in de eerste drie maanden van het loopende jaar gemiddeld 404 gezinnen wekelijks ondersteund, hetgeen dus neerkomt op eif behoeftig# gezinnen per dui zend inwoners. Hoe groot deze aantallen blij kens door het Centraal Bureau voor de Sta tistiek verzamelde gegevens in de vergelijk bare steden Alkmaar en Zaandam waren, blijkt uit onderstaande opgave: Gemiddeld aantal wekelijks ondersteunde gezinnen totaal per 100 inwoners DEN HELDER 404 11 Alkmaar 588 19 Zaandam 417 11 13 Behalve de gezinnen ontvingen ook een aantal alleenwonende of daarmede gelijk te stellen personen wekelijkschen onderstand. Over de aantallen geeft het volgende staatje inzicht. Gemiddeld aantal ondersteunde alleenwonende personen e.d. totaal per 100 inwoners DEN HELDER 138 8 a 4 Alkmaar 306 9 Zaandam 363 7 Bovenstaande cijfers hebben alle betrekking Op gevallen, die voor korteren of langeren tijd regelmatige, wekelijksche ondersteuning be hoefden. Daarnaast werd vaak nog incidenteel steun verleend, hetzij door de éénmalige ver strekking van een grooter geldbedrag, hetzij door delging van huurachterstand of anders zins. Zulke éénmalige steunverleeningen kwa men in het eerste kwartaal van dit jaar in Den Helder 214 maal voor, in Alkmaar 242 maal en in Zaandam 537 maal! De gemiddelde wekelijksche uitkeeringen NEDERLANDSCH FABRIKAAT DEMONSTRATIE IN DE JUBILEUMWEEK. Voor de in den tijd van het Regeerings- jubileum door de Vereeniging „Nederlandsch Fabrikaat" georganiseerde Nederlandsch fa brikaat demonstratie annex étalagewedstrijd bestaat een zeer groote belangstelling. Uit reeds ruim 125, door het geheele land verspreide, gemeenten, waaronder ook de grootste, werden van de plaatselijke organi saties opgaven ontvangen tot deelneming, terwijl de aanvragen blijven binnen-stroomen. iii waren in Den Helder lager dan in de beide andere genoemde steden. Ze bedroegen n.1.: DEN HELDER Alkmaar Zaandam 5.51 5.84 7.31 Uit deze cijfers blijkt wel, dat de uitkee ringen op zichzelf beschouwd niet hoog zijn. Niettemin vergen ze in totaal toch héél groote sommen, zooals uit de volgende opgave duide lijk wordt. De eerste kolom van het volgende staatje vermeldt het totaalbedrag dat in het eerste kwartaal van 1938 aan de wekelijksche ondersteuning van armlastigen in elk der ge noemde steden is betaald; de tweede kolom geeft aan hoeveel gulden dit per duizend inwo ners is, waardoor een onderlinge vergelijking mogelijk wordt. Betaalde ondersteuningen in het eerste kwartaal absoluut per 1000 inw. DEN HELDER 38.137.— 1.055.— Allernaar 67.930.— 2.176.— Zaandam 64.587.1.801. In de beide andere steden waren dus zoowel de absolute als de relatieve uitgaven véél hooger dan in onze stad, al is ook hier het totaal bedrag allerminst gering. Deze indruk wordt nog versterkt, wanneer wij de betaalde bedragen vergelijken met de opbrengst van alle rechtstreeksche gemeentelijke belastingen. Dan blijkt n.1., dat in elk der genoemde steden in het eerste kwartaal van dit jaar van haar vermoedelijke belasting-opbrengsten over het zelfde tijdvak aan ondersteuning van armlas tigen moest worden uitgegeven: DEN HELDER Zaandam Alkmaar 25 pet. 32 86 De Groote Parade op 31 Augustus. Ter gelegenheid van den verjaardag van H M. de Koningin op Woensdag 31 Augustus a.s. zal dien dag op het Helden der Zeeplein des voormiddags te 11 uur door de Marine en de alhier in garnizoen zijnde Landmacht troepen een parade worden gehouden. Deze parade bestaat uit een inspectie over de paradeerende troepen en een défilé. De troe pen worden opgesteld in orde van parade. Wanneer de inspecteur op het paradeterrein aankomt, wordt op last van den paradecom mandant de militaire houding aangenomen en worden de eere-signalen gegeven. Bij het houden der inspectie over de troepen wordt de inspecteur vergezeld door den parade- commandant en verdere militaire autoriteiten. Zoodra de inspecteur bij het houden dezer inspectie het muziekkorps voorbijgegaan is, zal dit een marsch spelen en daarmede door gaan tot de inspectie geëindigd is. Het defileeren bestaat in het marcheeren der troepen voorbij den inspecteur; de troepen defileeren in de volgorde, waarin zij bij den aanvang der wapenschouwing waren opgesteld. Tijdens het defileeren verlaten de tamboers en pijpers en het muziekkorps de colonne en stellen zich daarbuiten tegenover den inspetceur op; zij gaan door met het spelen tot alle afdeelingen voorbijgetrokken zijn. De niet bij de paradeerende troepen inge deelde officieren en onderofficieren worden op een daartoe aan te wijzen plaats tegenover het front der troepen opgesteld; tijdens het defileeren nemen de niet-ingedeelde officie ren en onderoffiiceren en de eventueel daarbij opgestelde, niet aan het defileeren deelne mende, onderdeelen de houding aan. De tenue is voor allen met model decoratiën. Ter gelegenheid van dezen verjaardag zal op 31 Augustus a.s. door de militairen den geheelen dag Zondagsche dienst worden gehouden, be houdens de deelneming aan de te houden groote parade. Voorts zal dien dag van alle militaire gebouwen de nationale vlag worden uitgestoken vanaf de reveille tot zonsonder gang. Toegangskaarten. Toegangskaarten voor het paradeter rein voor familie en huisgenooten van officieren en onderofficieren van de land- Aneta meldt uit Soerabaja: De onthulling van het grafmonument voor de bij de ramp van het marine-vliegtuig T 13 omgekomenen, was een ontroerende plechtig heid. De commandant der marine heeft een toespraak gehouden waarin hij aan alle om gekomenen herinnerde. De eigenlijke onthulling van het monument geschiedde door den heer B. P. de Bruyne, een broer van den omgekomen overste de Bruyne. Het monument is eenvoudig, doch maakt een waardigen indruk. Nadat het monument was onthuld, speelde de marine-kapel de Elegie van Dumonte. Vervolgens werd het woord gevoerd door kapitein ter zee Doorman, die eenige woorden uit naam van den commandant der zeemacht heeft gesproken. De heer de Bruyne voerde daarna het woord namens de familie, terwijl tenslotte nog werd gesproken door den commandant der marine Van de Sande la Coste, de dankte voor de betoonde belangstelling. macht zijn tot een beperkt aantal ver krijgbaar en kunnen worden aangevraagd op het Garnizoens-Bureau vóór 23 Augus tus a.s. (Kinderen beneden den leeftijd van 10 jaar zullen niet op het parade terrein worden toegelaten). Voor de Marine worden de toegangsbewij zen aangevraagd bij den adjudant van den Commandant der Marine. Indien bij ongunstig weer de parade wordt afgelast, zal dit kenbaar worden gemaakt door het hijschen van een blauwe wimpel op het Commandements-gebouw te Willemsoord. Vr(j op 5 en 6 September. Ook op Dinsdag 6 September zal ter ge legenheid van de herdenking van het 40-jarig Regeeringsjubileum van H.M. de Koningin den geheelen dag worden gevlagd. Behoudens de noodzakelijke diensten is het ook op dezen nationalen feestdag voor allen Zondagsche dienst. Voorts zullen de in het garnizoen werkzaam zijnde ambtenaren en werklieden, die op Maandag 5 September a.s., den dag waarop het jubileum van Hare Majesteit de Koningin kerkelijk zal worden herdacht, des voormiddags eene Godsdienstoefening wen- schen bij te wonen, daartoe zooveel mogelijk in de gelegenheid worden gesteld. En mag de foto in den handel brengen. Toen H.M. de Koningin het vorige jaar te Amsterdam vertoefde, zoo lezen we in de Alkm. Crt., heeft Hare Majesteit den Amster- damschen kunstfotograaf Godfried de Groot de eer aangedaan, voor hem te willen poseeren. Het was de eerste maal, dat Hare Majesteit te Amsterdam een portret liet maken. Zooals wellicht tal van stadgenooten weten, is Godfried de Groot een oud stadgenoot, die gewoond heeft in het café op den hoek van de KeizerstraatSpoorstraat, waar nu de zaak van V. en D. staat. Het door De Groot gemaakte portret droeg dermate de goedkeuring van Hare Majesteit, dat H. M. toestemming af het portret officieel in den handel te brengen en het op verschillen de wijze te reproduceeren. Door tusschenkomst van den kunsthandel Fetter te Amsterdam, directeur-eigenaar de heer G. Drewes, die zich in eene afdeeling „Ons Koninklijk Huis" op kunstgebied ge specialiseerd heeft op alles wat het Huis van Oranje betreft, hebben de elf departementen te 's-Gravenhage zich o.a. voor de kamers der ministers een exemplaar van dit portret aangeschaft, groot model, koninklijk uitge voerd, met warm-bruinkleurige foto ter grootte van 50 bij 60 cm en een zijden-linnen passepartout, van welk portret de firma den alleenverkoop heeft. Ter gelegenheid van het aanstaand regee ringsjubileum van Hare Majesteit, werd dit portret thans ook in een goedkoope editie voor het publiek verkrijgbaar gesteld, name lijk in een vergulde houten lijst, smaakvol afgewerkt, met gouden kroon boven het por tret en de gecalligrafeerde naam Wilhelmina. Vlissingen, 15 Augustus 1938. Beste Piet, Wie van ons had gedacht, dat, toen wij 2 jaar geleden aan de kaai in Perak afscheid namen, het weerziens ook in Indië zou zijn! Eind Sep tember kun je op een warmen Zondagmiddag weer een biertje koftien halen op de „Baloeran", om mij dan daarna met familie te logee- ren te vragen en in je eigen auto naar huis te brengen (meneer de Geus, de kooi- en zakken- beheerder aan de Oedjong, doet de rest wel). Zoo is dan vrij spoedig aan de Hollandsche torn een einde gekomen. Het heeft natuurlijk zijn voor en zijn tegen. De voordeelen van Hol land komen het meest uit als je pas uit de Oost terug bent. Hoe langer je in Holland bent hoe lichter je de bezwaren aan den evenaar telt en de voordeelen ervan gaat tellen. Het moderne materieel van ons is in Indië. De eskaderoefe- ningqn hoe aardig of de laatste zömeroefe- ningen ook waren gaan boven onze oefenin gen met de vloot hier uit. Ons vak komt in Indië meer tot zijn recht dan hier. Tenminste voor velen van ons. We krijgen hier in de afgeloopen weken al een aardig voorproefje van wat ons binnenkort te wachten staat. Beslist tropentemperaturen zoowel overdag als 's nachts, zoo nu en dan afgewisseld door een echte West-moesson bui. En in die hitte, Piet, staat de „kleine saja" koffers te pakken, voor de kleermaker te pas sen en in je „tropen koffer" te snorren wat er nog bruikbaar is voor een volgende torn. Zie je Piet, nu mis ik jouw brieven die je me nooit geschreven hebt. Jij hadt me kunnen inlichten wat ik hier en wat ik in Indië aan moet schaf fen. Jij kunt het beste weten of we sok kunnen varen en of de fiets nu vervangen kan worden voor een „tjap Ford". Ik hoop nu spoedig weer de Indische marine- brieven te gaan schrijven. Die brieven zijn ten slotte het begin geweest van onze nu reeds 7 jaar verschijnende epistels in de Jutter. Het huisgezin rekent er ook op dat die brieven door gaan. „Vijf brieven in de Heldersche Courant, en je hebt deze jurk er uit", zei mijn vrouw, toen ze boven de gestelde begrooting uitging. We zullen samen weer op ons platje op Darmo, Goebeng of Ketabang, of wel samen aan boord op de reede van Boeleleng, de Gili's of Tandjong Priok, de Jutter lezen, om daaruit zooveel mogelijk op de hoogte te blijven van het wel en wee van de Marine, den Helder en Vlissingen. Ik ben slechts twee jaar weg geweest, Piet, en ik zal nog vele oude bekenden daar aan de Oedjong tegenkomen. Ik zal ze de groeten bren gen van collega's uit Holland, ik zal menig pakje meebrengen en deswege hier nog menige visite moeten maken. De urgentie van deze uitzending maakt het mij niet meer mogelijk om nog eens naar Den Helder te gaan, maar in den afgeloopen zomer kreeg je immers genoeg daarover te hooren. Ons beider vrienden „Klaas" en „de Lange" vond ik bereid mijn brieven uit Indië weer te willen accepteeren zoodat binnenkort de „Mari- nebrieven uit Indië" weer aan hen gericht zul len zijn. Ik eindig nu maar, want ik moet vanavond 21/j kub. meter koffer pakken, bovendien hou den we „vendu" zij het dan zonder gehurkte in lander met een gong en zonder bier of split, maar evengoed heb ik straks geen stoel meer om op te zitten. Tot spoedig ziens, 9 October in het middag zonnetje op Perak. Henk. Dinsdagmiddag heeft een marinevlieg tuig van het marine-vliegkamp Schelling- woude naar de Crt. meldt ten ge volge van een motordefect een noodlan ding moeten maken nabij den Diemerzee- dijk. De motorboot van de marine is onmiddel lijk uitgevaren, om het toestel, de L 13, dat gelukkig onbeschadigd is neergekomen, weg te sleepen. De bestuurder is er zonder letsel afgekomen. Een ooggetuige, die naar den dijk snelde, toen hij hoorde, dat de motor van het juist opgestegen watervliegtuig onregelmatig werkte, vertelde ons, dat de piloot er in slaag de, het toestel met den kop in den wind te krijgen, waardoor hij een botsing met de dijk- beschoeiing nog juist kon vermijden. Hieraan is het te danken, dat het vliegtuig een welgeslaagde noodlanding vlak naast den dijk kon maken. De landing geschiedde omstreeks vier uur. Kort daarna was de boot van de marine reeds aanwezig om te trachten het toestel weg te sleepen, hetgeen niet gemakkelijk is, daar er ten gevolge van de windrichting wei nig water staat. Er was zeer veel publiek op den dijk samengestroomd,om de berging gade te slaan. Met muziek. De officieele indienststelling van Hr. Ms. flottieljeleider „Tromp" op Donderdagmiddag a.s. om 2 uur door den minister van Defen sie, Van Dijk, zal opgeluisterd worden met muziek van de marinekapel. De plechtigheid zal door de verschillende zenders, ook door de Phohi, worden uitgezonden. Aandenken aan de indienststelling. Ter herinnering aan de indienststelling van Hr. Ms. „Tromp" worden door het Alg. Ned. Comité „Onze Marine", alhier, verkrijgbaar gesteld een zeer fraai achthoekig presse- papier met bronzen penning, 60 millimeter middellijn, voorstellende Maart. Harpertsz. Tromp. Deze presse-papier bevat inscriptie op in dienststelling betrekking hebbende. Het wordt vervaardigd door de Kon. Begeer te Voor schoten. (Dir. D. H. Steinroth). Concert te geven op Vrijdag 19 Aug. in het Julianapark, van 8.3010 u. Programma: 1. Psalm 84. 2. Marsch Spa Monopole J. Closset 3. Ouverture Neptune G. Gadenne 4. Walzer Münchner Kindl K. Komzak 5. Fantaisie Le Baron Tzigane Joh. Strauss 6. Ouverture Lustspiel Keler Bèla 7. Marsch Bruxelles Lille Vermaelen Biet gesloten portemonnaie. In vervolg op het eerste artikel laten wij hieronder het slot der beide avonturiers volgen. Om 6.30 u. vertrokken zij van Hellevoetsluis per motorvrachtboot „De twee Gebroeders" van den heer Veldhoen, naar Rotterdam, waar zij 9.30 u. aankwamen. Zij besloten weer wat te vertoeven in deze stad, zoodat zij eerst om 11.50 u. een wagen oppikten bij het Wagen veer. Deze auto was een ,,Dodge"-vrachtauto van de fa. Kriensen uit Den Briel, en deze nam hen mee tot Den Haag, waar zij 12.25 u. arri veerden. Daarna pikte hen een ..Studebaker"- vrachtauto op om 1 u. en bracht hen in Voor schoten. Na daar in het „keurig ingerichte restaurant „Het Haagsche Schouw", gelegen aan den Haagweg, wat gebruikt te hebben, be sloten zij weer moeite te doen om een auto te krijgen, wat hen weer gelukte, ditmaal was het een „Ford"-vrachtauto, die hen om 3.45 u. in Amsterdam afzette. Na eenigen tijd in Amsterdam vertoefd te hebben, pikte hen om 5.40 u. een „Chevrolet"- auto op, die hen mee nam naar Haarlem. Na weer een uurtje Haarlem te hebben bekeken, besloten zij zich naar den Rijksstraatweg te begeven, den hoofdverkeersweg, waar zij om 7.05 u. een „Oldsmobile" oppikten, die hen mee zou nemen tot Castricum. Doch op het Velser- pont gekomen, waren zij zoo gelukkig een Hel- derschen chauffeur te zien. Direct werd hij door onze reizigers aangeklampt en inderdaad mochten zij van hem meerijden tot Den Helder en zoo arriveerden zij om 8.20 u. in Den Helder. Hulde aan de vriendelijke chauffeurs, die dezen gratis terugtocht mogelijk maakten, Enkele lichtpunten. Ontegenzeggelijk vragen op het oogenblik de Duitsche militaire manoeuvres de aandacht van geheel Europa. De strijd in Spanje, die nog even bloedig voortgezet wordt, is er door op den achtergrond geraakt. De oorlog in het Verre Oosten is verdrongen door het actueel gebeuren in eigen omgeving. We hebben ons gisteren de vraag ge steld, wat Duitschland eigenlijk in het schild voert met zijn openlijke machts demonstratie. Manoeuvres, zooals geen enkel ander land ze in vredestijd zal houden en voorbereidende militaire maat regelen, die doen denken aan een slag, die op til is. Het is geen wonder, dat toeristen afkeerig zijn van het land, dat in ons werelddeel zoo veel onrust zaait. De Duitsche hotel* en pen sionhouders ondervinden deze antipathie of angst zeer sterk en zij steken hun ergernis lang niet altijd onder stoelen of banken. De ontstemming over tal van maatregelen van onze Oosterburen is bij ontelbaar velen zoo groot, dat ze de voordeelen verbonden aan een reis naar Duitschland of Oostenrijk er voor negeeren. Ook Engelsche toeristen, die anders graag geziene gasten in Duitschland zijn, komen heel schaars naar den overkant. De Brit- sche diplomaten daarentegen leggen een bi- zondere belangstelling aan *den dag voor Duitschland en verschillenden van hen zijn tot Hitier doorgedrongen om hem te waar schuwen voor onberaden stappen. Hitier is niet onverschillig voor deze bezoeken. Integendeel, hjj moedigt ze aan en telkens geeft hij de verzekering van zijn vredelievendheid. Het is niet onmo gelijk, dat Hitier den vrede wil, maar er zijn zooveel andere machten, die achter de schermen werken en die van grooten invloed zijn op de buitenlandsche politiek van het Derde Rijk. Machten, die Hitier ook niet keeren kan en die zijn wil wel eens zullen dwarsboomen. Van Engelsche zijde waarschuwt men Duitschland om niet alle kaarten op het spel te zetten en zeker zal men met dezen wensch rekening houden. Maar niet alleen Enge land is bevreesd voor ondoordachte experi menten van Duitschland. Ook Mussolini schijnt er zich bezorgd over te maken en het bezoek van Balbo aan Duitschland is naar alle waarschijnlijkheid niet alleen een oriën- teerend bezoek geweest, maar de Italiaansche maarschalk schijnt daarbij tevens te kennen te hebben gegeven, dat Mussolini prijs stelt op het handhaven van den vrede in Europa. Duitschland is dus niet ongewaar- schuwd en we mogen gelooven, dat het zoo verstandig zal zijn deze waarschu wingen niet in den wind te slaan en dat dus de manoeuvres niet anders zullen worden, dan militair machtsvertoon naar buiten. naar Schoorl, Alkmaar, A'dam Retour 0.55 0.65 1.10 SS Aquarium Zoöl. Station. Voor het publiek geopend: dagelijks van 912 en vanrL3.30— 17 u.. Zaterdag van 912 uur. lederen Dag, 35, 79: Westgracht 80: Tentoonstelling Historisch Genootschap „De Kop van Noord Holland", BIOSCOPEN: Tivoli-theater, Spoorstraat, half 8: „In levensgevaar" en „De schrik der ban« dieten". Rialto, Spoorstraat half 8: „Parnel, de Strijd voor de Vrijheid". Witte-Bioscoop, Koningstraat, half 8: „Gevangene 317" en „De Vechtende Speurder". Opgenomen om 8 uur hedenmorgen. Barometerstand Den Helder 750.8 Temperatuur zeewater 18,8 Temperatuur lucht 16.0 Wind; richting: W.Z.W., kracht 7 Licht op 8.51 Hoogste temp. lucht gisteren 19.6 Laagste temp. lucht gisteren 15.0 Hoogwater (heden) 10.00 Laag water (heden) 18.05 Hoogwater (morgen) 12.050.45 Laagwater (morgen) 6.1518.30 FEESTVIERING KANAAL WEG LOODSGRACHT. Bjj de gisterenavond gehouden vergadering in het café „De Pool" van de Loodsgracht- en Kanaalwegbewoners is een comité opge richt om de Oranje-Feestweek niet onge merkt te laten voorbijgaan. O.a. is besloten voor een feestverlichting tusschen de boomen en een versiering langs de straat. Vervolgens staan nog volksspelen op het programma, zooals kanowedstrijden, ringste ken op fietsen voor jongens en meisjes, autoped- en poppenwagenwedstrijden. Per advertentie in de Heldersche Courant zal de oproep tot inschrijving bekend ge- maakt worden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 5