„Veertig Jaren"
De première van
Berlijn wacht
op Londen
De uitbreiding der
kinderverlamming
DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN'HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Geen „historische" maar een
achttien karaats „speeT-film
Engelaods maatregelen
voor de luchtvloot
De Joden-uittocht uit
Oostenrijk
Admiraal Horthy
uit Berlijn vertrokken
EERBERICHT
REISBUREAU WACO
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
ZATERDAG
27 AUGUSTUS 1938
66e JAARG. No. 8397
Prijzenswaardige objectiviteit
in de uitbeelding van datgene
wat leeft in héél ons volk.
Intusschen een nieuwe felle
perscampagne legen
Tsjecho-Slowakije
Dit nummer bevat 16 pagina's
DE BILT SEINT:
Het tekort der Ned» Spoorwegen
Welwillende neutraliteit van
Hongarije
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg.-Mtf. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Onze speciale verslaggever, die de
première van de Nationale film
„Veertig jaren", welke, zooals .wij el
ders in dit blad meldden, gisteren
in Den Haag gegaan is, bijwoonde,
schrijft ons het volgende:
Ondanks het feit, dat het Nederlandsche
volk reeds gedurende verscheidene maan
den voorbereid wordt op een filmwerk,
waarvan men weet, dat de bloem der vader-
landsche film- en tooneelwereld haar mede
werking er aan verleent, valt niet te ont
kennen, dat er ten aanzien van de verwach
tingen aangaande deze film eenige terug
houdendheid is waar te nemen.
Een terughoudendheid waarvoor wij
aarzelen niet dit te bekennen, gegronde
oorzaak bestaat. Tenslotte gaf de nationale
filmindustrie ons tot nu toe geen bewijs in
handen, dat het haar ernst was met het werk
en zooals de zaken tot voor een half jaar
stonden, kon gezegd worden, dat er über
haupt geen filmindustrie in Nederland meer
bestond.
De kranten zorgden er voor, dat men op de
hoogte bleef van den stand van zaken met
betrekking tot de regeeringsfilm. maar ook
deze porties „vóór-enthousiasme' konden
een gevoel, dat men hot beste kon aandui
den met „afwachten" niet wegnemen.
Achttien karaat Hollandschl
Reeds over enkele dagen vangt de
circulatie dezer rolprent in 60 Neder
landsche theaters aan.
Het is een film geworden, waarvan
men kan zeggen, dat ze nationaal is.
Maar uau ook volkomen De technici
waren Hollanders, de medespelenden
Hollanders, de studio een Holland-
sche, de regisseur de bewer
kers kortom, deze film is, in de
meest juiste beteekenis van het
woord, een film van eigen bodem.
Geen „historische" film.
Ongetwijfeld zullen nog steeds tal van
onze lezers veronderstellen dat deze film
een overzicht geeft van de veertig Regee-
ringsjaren onzer Koningin, maar niets is
in ijider waar. Het is géén „historische" film
geworden, ook geen serie aaneengelijmde
journalen, noch een dor beeldrelaas van,
zij 't op zichzelf interessante, episoden uit
Vv'ilhelmina's veertig jaren. Verre van dat!
Wat het dan wel is?
In de eerste plaats een speelfilm,
waarin gewone menschen van
vleesch en bloed doodgewone dingen
beleven. Een speelfilm, waarin aan
de romantiek der jonge liefde van
enkele hoofdvertolkers een ruime
plaats gegeven is, die zal zorgen, dat
ook de meest oppervlakkige bezoe
ker, voor wien de eigenlijke diepere
zin dezer film verloren gaat, geboeid
wordt.
Een merkwaardige film, deze „Veertig
Jaren", merkwaardigomdat zij in Ne
derland vervaardigd werd. In Nederland
vervaardigd kon worden. Tenslotte zag on-
zp industrie toch nog alleen maar kans de
inhoud van den ouden tooneelprullemand
zwart op wit herboren te doen worden en
was eigenlijk .Dood Water' en „Pygmalion"
't eenige, waarmede we ons met goed fat
soen tot 't buitenland konden keeren
Inderdaad niet bijster veel.
Ernst
Maar „Veertig Jaren" toont ons een film.
waarin men reeds bij de eerste weken met
verheugenis kan constateeren. dat het den
bewerkers ernst is geweest. Dat deze po
ging, om een goede film te maken, slaagde
is ongetwijfeld te danken aan het feit, dat
men hier van geheel andere (de juiste!)
principen uitging dan tot nu toe en dat men
alle kraenten die in Nederland met betrek
king lot de film iets goeds kónden prestee-
ren, gcrecruteerd heeft.
„Veertig Jaren"... dat zij, hoe is 't an
ders mogelijk, de veertig jaren, geduren
de welke Koningin Wilhelmina thans de
Nederlanden regeert. En goed regeert. In
die veertig jaren is veel gebeurd. De jeugd
weet het niet meer allemaal, maar de vo
rige generatie vergat het alles nooit. Het
vergat niet de broodkaart, het vergat ook
de opkomende arbeidersklassen niet, noch
den oorlog.
In deze veertig jaren zien wij een Hol-
landsehe familie leven en werken. Een
familie, zooals 't land er duizenden telt en,
wier belevenissen en lotger allen die van
elke 'andere zouden kunnen zijn.
Er gebeurde wél wat
Men ziet het begin, de sfeer van onver
antwoordelijke „fin de siècle". Die sfeer van
„ons kan niets gebeuren". Helaas... er ge
beurde wel wat. 1
Als de film begint ziet men een Hol- l
landsch zeilschip, dat aan den horizon de
vaderlandsche kust in 't oog krijgt. Hol
land in zicht. Van dat oogenblik af volgt
men den levensroman van den hoofdper
soon en allen, die in diens omgeving wer
ken en strijden. Een boeiend verhaal, om
dat het valt in een boeienden tijd.
Deze film is één van haar schoon
ste eigenschappen, eerlijk! Men ziet
hier zoowel het volk jubelend om
de geboorte van Prinses Juliana,
maar óók dat zelfde volk, drei
gend de vuist opheffend tegen de
„kapitalisten", de klasse der uit
buitende heerschers. Men ziet de
Haagsche paleizen, maar ook de
krotwoningen in 'n vergeten stads
deel. Men ziet den opbloei der
luchtvaart, maar eveneens het vleu
gellamme toestel dat de inzittenden
naar het verderf voert overal,
met prijzenswaardige openhartig
heid, het pro en het contra.
Origineel.
Het verbaal, dat geschreven werd door
Ben van Eijsselsteijn, naar een ontwerp
van Jo van AmmersKüller, is, (gelukkig!)
origineel. En dat is een verdienste, die men
niet te licht moet overslaan. Men moet
zien de opkomst van het verkeer.
De eerste auto, rijdende op de Amster-
damsche Heerengracht en dan de gestroom-
lijde wagen van thans. De luchtvaart, die
nu Holland en de Indien verbindt en een
brug sloeg over twee werelddeelen. De op
komende arbeidersbeweging, de sociale
maatregelen... alles werd, zij 't meestal
slechts in 't voorbijgaan, aangehaald," om
dat het anders niet mogelijk geweest ware
een „nationale" film te vervaardigen. Een
film die ons ook de grootheid toont van
dit kleine land.
Het was Edmond Greville die de regie
van deze film op zich genomen heeft en
hem komt zeker in de eerste plaats waar
deering toe voor datgene wat hij hier be
reikte. Zijn visie was opvallend juist, zijn
fantasie nam meer dan eens een koene
vlucht, terwijl hij tenslotte op alleszins
kundige (en bescheiden) wijze realiteit en
romantiek tot harmonie wist te brengen.
Climax.
Deze film bezit een climax, zooals wel
licht geen andere Nederlandsche film, die
bezit, ondanks het feit dat men ieder the
atraal effect reeds bij voorbaat had uitge
bannen. De eenvoud dezer film kenmerkte
echter ook in dit geval het ware.
Of deze film dan volmaakt is?
Natuurlijk niet. Er zijn fouten gemaakt
in de, overigens goeddeels voortreffelijke,
montage. Hier en daar was 't geluid min
der schoon dan wel wenschelijk, terwijl
er enkele gedeelten zijn, die aan spanning
doen inboeten.
Dat zijn de, volkomen logische, fouten van
een jonge industrie, die nog geen gelegen
heid vond (al dan niet door eigen schuld)
alle SDoren te verdienen.
Maar het is een film geworden
die stil maakt en waarvoor, zonder
eenigen twijfel, in het gcheele land
een groote mate van dankbaarheid
zal bestaan. Dankbaarheid,
dat een Hollandsche film die laatst
verloopen veertig jaar op een dus
danig pakkende wijze in beeld
bracht.
Zij nog vermeld dat de hoofdrollen in
deze goede Holandsche speelfilm, die nie
mand zal willen verzuimen, worden ver
tolkt door Cees Laseur, Lilly Bouwmeester
Matthieu van Eijsden, Ank van der Moer,
Adolphe Engers en tal van anderen, wier
namen in de Nederlandsche film- en too
neelwereld een goeden klank bezitten.
Nieuwe militaire centra. Een
tiental nieuwe vliegtuigfabrieken
Een militaire vliegschool.
De Engelsche minister van luchtvaart sir
Kingsley Wood heeft verklaard, dat zijn de
partement de mogelijkheid zal bestudeeren
nieuwe centra te vormen voor de militaire
luchtvaart in Zuid-Wales. Een tiental vlieg
tuigfabrieken zijn reeds in bedrijf of worden
thans gebouwd. Het gebied kan gemakkelijk
tegen luchtaanvallen worden beschermd. In
September zal bij Cardiff een militaire vlieg
school worden geopend. In deze inrichting
zal plaats zijn voor duizend leerlingen.
Engelsche missie in Canada ge
slaagd. Twee groote fabrieken
worden gebouwd.
De Britsche commissie, belast met het or-
ganiseeren van een centrum voor de vlieg-
tuigfabricage voor het Engelsche leger in
Canada is er in geslaagd de vliegtuigbou
wers te groepeeren. Er zullen twee groote fa
brieken worden opgericht, waar de van de
verschillende werkplaatsen afkomstige on-
derdeelen zullen worden verzameld en ge
monteerd.
Dit is de eerste maal, dat de Canadee-
sche industrie aldus is vercenigd om te wer
ken voor de verdediging van liet Empire.
Hitier nam hartelijk afscheid.
Alvorens Berlijn te verlaten heeft de Hon-
gaarsche rijksregent, admiraal Horthy een
bezoek gebracht aan Potsdam en heeft hij
een krans gelegd op het graf van Frederik
de Groote.
Des middags na een hartelijk afscheid van
den Führer, vertrok de hooge gast met zijn
echtgenoote, om zich over Eberswalde naar
de Schorfheide te begeven. Het Lehrter-sta-
tion was weer rijk versierd. Op het perron
waren ministers en hooge officieren bij het
vertrek aanwezig.
De grootste parade van het Duitsche leger
sinds den Wereldoorlog. Hitier en de Hon-
gaarsche Rijksregent Horthy woonden de
wapenschouw bij.
Henlein acht zelfverdediging ge
oorloofd.
Volgens den Berlijnschen correspon
dent van het Hsbl. wordt In de Duit
sche hoofdstad met eenige spanning
gewacht op de rede, die minister Sir
John Simon heden zal houden en
waarin hij volgens mededeeling der
Engelsche regeering haar stand
punt inzake het conflict tusschen
Praag en de Sudeten-Duitschers zal
uiteenzetten.
Erg veel vertrouwen in een vastbesloten
houding van Engeland heeft men echter
niet. De bladen wijzen op de aarzelende po
litiek van Engeland in Palestina en Spanje
en Duitsche kringen verklaren onomwonden,
dat Hitier nimmer zal toestaan, dat het Su-
deten-Duitsche gebied tot een tweede Spanje
wordt gemaakt.
Voor alles stelt men, in overigens meer
bezadigde kringen, dat slechts volkomen
zelfstandigheid van het Sudeteig Duitsche
gebied den Duitschers tevreden kan stellen
Felle perscampagne. Een ge
heim Russisch document?
De Duitsche pers is weer een agitatie
campagne begonnen tegen Tsjecho-Slowa
kije, waarbij zeer krasse termen worden ge
bruikt. Alle gistermiddag uitgekomen kran
ten hebben opschriften, als: „De Komintern
van Praag bereidt een burgeroorlog voor".
Tezelfdertijd gelasten de bladen de Sude-
tenduitsche organisaties gebruik te maken
Verwachting: Meest matige N.
tot W. wind, betrokken tot
gedeeltelijk bewolkt, weinig
of geen regen, weinig ver
andering in temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Weinig
verandering.
van hun wettig recht op verdediging. Be
richten over een beweerde communistische
mobilisatie in Tsjecho Slowakije, door alle
Duitsche bladen opgenomen, berusten op een
„geheim document", dat gepubliceerd is in
een Duitsch blad in Tsjecho Slowakije eij
afkomstig zou zijn van den leider der com
munistische partij in Tsjecho §lowakije.
Het zou een communistisch complot ont
hullen.
Herlein gooit het hek van den
dam. De regeering grijpt in.
Frank, de gevolmachtigde van Henlein,
heeft in de „Rundschau" een manifest ge
publiceerd, waarin zijn volgelingen vrijheid
wordt gegeven zich zelf te verdedigen en dit
niet langer over te laten aan de overheids
instanties.
Onmiddellijk heeft de regeering te Praag
ingegrepen en het blad waarin dit manifest
was afgedrukt, in beslag genomen.
Daarnaast is een regeeringsverklaring ge
publiceerd, waarin wordt gezegd, dat de re
geering met alle machtsmiddelen tegen het
zich verschaffen van eigen recht zal op
treden.
Waakzaamheid geboden.
De kinderverlamming breidt zich
uit. Te Waddinxveen is het aantal
gevallen van 2 tot 5 gestegen; een ne
genjarig jongetje is overleden. Ook
te Alphen aan den Rijn zijn 2 geval
len geconstateerd en ook te Leeuwar
den werd een meisje wegens kinder
verlamming ter verpleging opgeno
men.
Een algemeene waakzaamheid is
thans wél geboden.
Onder waakzaamheid is in de eerste plaats
te verstaan 't vermijden van opeenhoopin-
gen van kinderen. Isolement is de beste pre
ventieve bestrijding der kinderverlamming,
te meer, omdat de besmettelijkheid van deze
ziekte, minder groot is dan van andere be
smettelijke ziekten, zooals b.v.' roodvonk en
dyphterie.
Reden tot ernstige ongerustheid is er op
het oogenblik nog niet. De epidemie heeft ge
lukkig nog land niet die afmetingen aange
nomen als in de ernstige jaren 1929 en 1930
toen resp. 507 en 596 gevallen van kinder
verlamming zijn waargenomen. Daartegen
over staat echter, dat dit jaar ongunstig af
steekt bij de jaren 1935. 1936 en 1937, toen
resp. 52, 101 en 60 gevallen zijn geregistreerd.
Sluiting van scholen
De bestrijding van deze vooral om de ge
volgen zoo gevaarlijke ziekte geschiedt, zoo
als gezegd, liet effectiefst door isolement.
Daarom worden in plaatsen waar zich meer
dere gevallen voordoen, onmiddellijk de
scholen gesloten. Deze maatregel is reeds te
Gouda.ep Roskoop getroffen. En thans beeft
men ook te Rotterdam besloten dezen maat
regel toe te passen. Daar zijn n.I. de vacan-
ties verlengd tot 12 September.
Over bet ontstaan van de ziekte deelde dr.
Peisser. Directeur van den Gemeentelijken
Geneeskundigen en Gezondheidsdienst te
Rotterdam ons het navolgende mede:
De ziekte wordt veroorzaakt door
een z.g. filtreerbaar virus en treft in
hoofdzaak kinderen tusschen 2 en 5
jaar. Bij het klimmen van den leef
tijd neemt de frequentie af. De incu
batie, dat is het voorstadium der
ziekte duurt 4 tot tien dagen, soms
korter, soms ook langer. Het is een
zomerziekte, waarvan de top meestal
in den nazomer valt, In 't algemeen
ziet men de ziekte meer op het plat
teland dan in de groote steden op
treden. De verspreiding geschiedt
veelal door gezonden (smetstof in de
neus-keel-holte.)
De kinderen beginnen met flink ziek te
zijn (koorts), pijnlijkheid, dikwijls'vooral van
de wervelkolom, soms trekkingen. Eerst
daarna treden de gevreesde verlammingen
op, vooral van beenen en armen, die soms tot
blijvende invaliditeit leiden. Gemiddeld heeft
1015 pCt. van het aantal ziektegevallen 'n
dóodelijkèn afloop.
De bevolking zal verstandig doen om het
voedsel zooveel en zoo goed mogelijk te ko
ken en zich te hoeden tegen kouvatten, aan
gezien daardoor niet alleen het weerstands
vermogen vermindert, doch ook de verbrei
dingskans wordt verhoogd,
Raming met ruim anderhalve
ton overtroffen.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi-
zing en verhooging van de begrooting van
inkomsten en uitgaven van het Verkeers-
fonds voor het dienstjaar 1937.
Ter toelichting van de voorgestelde wijzi
gingen deelt de minister van Waterstaat o.a.
het volgende mede:
Zooals uit het wetsontwerp blijkt, wordt de
gewone dienst verhoogd met f 3.187.040 en
verminderd met f2.566.046, zoodat de verhoo
ging per saldo bedraagt f620.994.
Deze verhooging heeft o.m. betrekking
op het bedrijfsverlies der Nederlandsche
Spoorwegen over 1936, dat, met inbegrip van
het gegarandeerd dividend ad f 1.620.000, ge
raamd is op f 31.700.000. Na afsluiting van
de winst- en verliesrekening over genoemd
jaar bleek echter, dat het tekort de raming
met f 151,184 overtrof.
Reeds 40.000 vertrokken.
SOCIAALDEMOCRATEN
GEARRESTEERD.
Volgens een officieel woordvoerder te
Weenen, zijn sedert Maart 40.000 Joden uit
Oostenrijk vertrokken.
Naar officieele schatting bevinden zich
600.000 niet-Ariërs in Oostenrijk.
Onlangs zijn ongeveer 60 of 70 leden van
de vroegere sociaal-democratische partij ge
arresteerd, o.a. Heinrich Allina, voormalig
socialistisch parlementslid en Franz Hollu-
bck, een bekend vakvereenigingsleider. De
vroegere socialistische burgemeester van
Weenen. dr. Karl Seitz, bevindt zich nog in
vrijheid.
Welwillende neutraliteit van Hongarije.
Horthy heeft tijdens zijn bezoek aan Hit-
Ier verklaard, voor het geval van een con
flict met Tsjecho Slowakije, niet meer te
kunnen beloven dan een welwillende neu
traliteit.
Wilt U een heerlijke vacantietocht? Dan
een meerdaagsche reis van het
Reisgidsen gratis verkrijgbaar. Reisbureau
W.A.CJ3., Den Helder, Kanaalweg 132,
TeL 773.
