ifJbjxUjxiejMjxd Ivorol - Oranje - Blanje - Bleu
70 adelborsten doen hun intrede
bij de Marine
UitriO-o-dLqiriy
ÏJlacUiPiouj- 1938
ïïlodtfiuil HekbcfieZ
Agznda
Zaterdag 3 September 1938
Tweede Blad
Feest te Huisduinen
De feesten op Tuindorp
De kleuters vieren feest Dansen, springen, juichen
zingen
Maandagavond feest op de
Molengracht
Koninklijke dankbetuiging
STENOGRAFIE
MERCURIUS, Loodsgracht 72
Wie het volk dient,
dient God
zijn de kleuren van de verpakking. Haal dit echt Nederlandsche kind Uw huis binnen en
het zal 's morgens en 's avonds op koninklijke wijze Uw mond en tanden verzorgen.
Begunstigd door fraai weer had gisteren
middag de installatie plaats van 70 nieuwe
adelborsten, een aantal grooter dan ooit in de
annalen van het Kon. Instituut is opgeteekend.
70 jonge menschen, die het ouderlijk tehuis
hebben verlaten, om vrijwillig hun vaderland te
dienen, om een leidende positie in te nemen in
onze landsverdediging.
Vier secties van oudere jaars adelborsten
staan voor het Kon. Instituut opgesteld, het
vaandel treedt in en voorafgegaan door de Kon.
Marine Kapel wordt afgemarcheerd naar het
terrein achter het Instituut, het z.g. Bokke-
veldje, waar de plechtigheid zal plaats vinden.
De vele belangstellenden, w.o. ouders, voog
den en verdere familieleden van de jonge adel
borsten begeven zich eveneens naar dit terrein.
Op de plaats van de plechtigheid.
Het is op dit „Bokke veldje", waar de opstel
ling plaats vindt.
Rechts achter de te installeeren adelborsten
stellen zich de oudere jaars op. De Kon. Marine
Kapel bevindt zich voor het front van den
troep, terwijl zich links, hoofdofficieren, Officie
ren, onderofficieren, leeraren en personeel van
het Instituut bevinden.
Aan den rechterkant van het terrein vinden
eenige honderden belangstellenden een plaats.
Als devisiechef trad op luit. ter zee 2e kl.
R. M. Crommelin, terwijl de functie van com-
mandeerend officier door de le luit. der mars.
H. C. Romswinkel werd waargenomen.
Om even drie uur betreed Schout bij Nacht
H. Jolles, vergezeld door den commandant van
het Koninklijk Instituut Kapt. ter Zee- C. J.
Baron van Asbeck en zijn adjudant de luit. ter
zee le kl. R. J. Velderman, het terrein.
Nadat diverse commando's over het veld
hebben geklonken en de eerste maten van het
Wilhelmus zijn gespeeld, neemt kolonel van
Asbeck het woord.
Kernachtige rede van den commandant.
Na de aanwezigen, in het bijzonder Schout
bij Nacht H. Jolles, adelborsten, leeraren en
personeel, ouders en voogden, te hebben wel
kom geheeten, richt de commandant zich tot
de jonge adelborsten.
70 jongelui van Nederlandschen Stam heb
ben zich verbonden om vrijwillig de Kon.
Marine te dienen, teiwijl 12 adspirant reserve
officieren aan het Instituut hun opleiding zul
len ontvangen.
Gij staat hier voor het eerst in de uniform,
die gij drie jaar zult dragen.
Gij hebt U verplicht Uw land te dienen en
dat is een zware verplichting, waarvan gij nog
geen vermoeden hebt.
Veel zal er van U worden geëischt. Als offi
cier, hebt gij naast de technische kennis ook
andere kwaliteiten noodig. Karaktereigenschap
pen, die een bezit moeten zijn en niet zijn aan
te leeren.
Gij zult vrienden maken en vriendschap is
een kostbaar bezit.
De commandant richt zich vervolgens tot de
oudere jaars adelborsten.
Gij ziet hier een 70-tal jongelui staan, ont
vang ze als vrienden. Als zeevader zult gij
dezen moeten opleiden. Voedt ze op tot een
goed adelborst.
Op de senaat rust de taak om te zorgen, dat
in de komende weken geen dingen gebeuren,
die in strijd zijn met de belangen van het corps.
Officieren en leeraren, 70 nieuwe adelborsten
De tuinen van Tuindorp en Vischmarkt wa
ren versierd met slingers van groen en veel
vroolijk wapperende vlaggetjes,
is een groot aantal en er zal veel van Uw
arbeidskracht gevergd worden. Ik doe een be
roep op U om deze jonge menschen naar Uw
beste kunnen te onderwijzen.
Ook van U het personeel van het Kon. Insti
tuut zal hen de eerste beginselen van orde en
tucht worden bijgebracht.
Gij zijt het, die de adelborsten den eersten in
druk van de Kon. Marine geeft.
Vervolgens richt de commandant zich tot de
ouders en voogden.
Gij ziet Uw zoon voor de eerste maal in de
uniform van adelborst. Zij behooren nu tot een
gemeenschap grooter dan het huisgezin. Slechts
geestelijke banden zullen hen met het ouderlijk
huis binden. Ik doe een beroep op Uw volle
medewerking om van Uw zoon een officier te
maken.
Bij het woord, dat kolonel van Asbeck tot
de adspirant reserve - officieren richt, wijst hij
er op, dat op deze wijze de band tusschen Mari
ne en koopvaardij sterker wordt.
Ons vaandel, zoo besluit de commandant zijn
rede, is in 1904 door onze geëerbiedigde
Koningin geschonken. Het is het zinnebeeld
van eenheid en van trouw aan het Vorstenhuis.
Het vaandel wordt dan voorgehouden en de
spreker wekt de nieuwe adelborsten op vast te
houden aan de strofe van het Adelborstenlied:
„Maar die vlag verlaten, nooit!"
Hiermede is dan de installatie verricht. De
Kon. Marine Kapel speelt het Adelborstenlied,
waarna de commandant een driewerf „Hoezee"
op H. M. de Koningin laat uitbrengen, waarna
het Wilhelmus ten gehoore wordt gebracht.
70 jonge menschen zijn een mijlpaal in hun
levensgeschiedenis gepasseerd.
Voor groot en klein een waar
festyn.
Te Huisduinen waren de feesten natuurlijk
in handen van de vereeniging „Huisduiner
Belang" en het bestuur daarvan verstaat de
kunst om jong en oud te amuseeren. Laat ons
allereerst vercellen, dat het dorp er feestelijk
uitziet, vooral het dorpsplein is feestelijk aan
gekleed. Het perk in het midden ervan heeft
in het hart een heel groote kroon, waaronder
natuurlijk de jaartallen 18981938. Slingers
van groen met oranje loopen naar de kroon,
die 's a vonds een waterfontein uitspuit van
zeker 6 meter hoog, welke in de stralen van
een schijnwerper een sprookjesachtig beeld
geeft.
Het is de moeite waard op een windstillen
avond eens naar Huisduinen te peddelen.
En nu gisterenmiddag waren er feesten ge
organiseerd voor de jeugd. Heel Huisduinen
was leeggeloopen om hiervan mee te genieten
en de enkele badgasten, die nog van den
Augustusstroom waren overgebleven, waren
mede present. Men sluit zich ook zoo gemak
kelijk aan de dorpsgemeenschap aan.
Er waren om te beginnen wedstrijden voor
meisjes (flesschenloop) en dan wedstrijden
voor jongens, die bestonden uit mastklimmen.
Een ronde hoepel hing boven in den mast en
daaraan hingen tal van begeerenswaardige
voorwerpen. De mast. bestreken met groene
zeep, was niet gemakkelijk te beklimmen,
maar het bestuur was wel zoo welwillend, de
jongens die naar beneden zakten, een handje
te helpen, terwijl een van de jonge deelnemer-
tjes zoo handig was geweest zijn zak vol met
zand te doen en bij het naar boven klimmen,
wierp hij dan telkens een handje zand tegen
den gladden paal. Zoo'n slimmerd, die brengt
het vast nog ver in de wereld, evenals hij het
nu ver bracht in den paal.
En er was ringsteken en een optocht met
versierde fietsen en autopeds, die inderdaad
buitengewoon aardig was. Heel wat origineele
ideeën waren uitgewerkt.
De voorzitter, de heer De Jong, de secre
taris, de heer Snel en de heer Boogaard, ge
assisteerd door de noodige dames, zorgden
voor een vlot verloop van de wedstrijden.
Vooral de heer De Jong begeesterde de klein
tjes. Hij juichte even hard als de kinderen
zelf, als er een een prijs won, hij joeg ze
op en hielp ze, hij deelde reepen chocolade
uit, met breed gebaar, 't Ging er alles even
aardig en gemoedelijk.
Een verrassing was, dat het gemeente
bestuur om tegen zes uur nog een kijkje
kwam nemen en de burgemeester eenige
vriendelijke woorden zei.
Natuurlijk was ook de geluidswagen van
v. Baaren present, die het druk had met
„Marie, die nog altijd verliefd was" en vreug
de schepte in het leven.
En toen kwam tot slot de prijsuitreiking.
Prijswinnaars waren:
Flesschenloop:
le prijs: Theo Chirmann en Louise de Klerk,
2e pr. Willem de Zeeuw en Grietje Leder, 3e
pr. Cor Winter en Corrie Leen, 4e pr. Theo
Leen en Corrie Laan, 5e pr. P. de Buysonjé en
Tini Kreuger, 6e pr. Zusje Boogaard en W.
de Gast.
Mastklimmen: 1. A. Hoogerwerf, 2. Joh.
Doorrt, 3. Henk Dito, 4 Nico Sprengers.
Ringsteken: D. Terra, J. Doorn, Tr. Selder
beek, en een troostprijs voor Tini Kreuger.
Versierde fietsen.
le prijs Jongedame Dokter, 2e pr. Aaltje
Pronk. 3e pr. Rierdje Vynja, 4e pr. Jopie
Loen, 5e pr. Jopie Sip, 6e pr. Riemers, 7e pr.
Japie Beun.
Men schrijft ons:
Na een zeer geslaagden kindermiddag werd
deelgenomen door 200 kinderen, welke, waar
aan op allerlei versnaperingen, fruit en der
gelijke werden getrakteerd en zich vermaak
ten met de poppenkast en de goocheltoeren v.
prof. Melorini, vraagt het jongenscomité thans
per advertentie in dit nummer weer de aan
dacht der Tuindorpers voor de hoogtepunten
hunner feescviering n.1. het Zomeravondbal,
m.m.v. The Master Keys op Zaterdagavond
9% uur in de Tuinstraat en het Groote vuur
werk op Maandagavond 9 uur aan de Sport-
laan.
Wij twijfelen er niet f an of ook vele nlet-
Tuindorp-bewoners zullen eens cenkijkje gaan
nemen.
Koningstraat 86 90
20 September a.s.
Met het oog op de vele aanvragen zien
wij gaarne plaatsbespreking tegemoet
Twee dagen geleden verging op de beruchte ,fPannekoek"de driemastschoener ,J3now
White", Enkele uren daarna reeds waren Heldersche vletterlui aanwezig om te zien of er
van het schip nog iets te redden viel.
Het was een sympathieke gedachte van het
Centraal bestuur van de Speeltuinvereenigin-
gen om de „heele kleintjes" ook in de vreug
de van de feestviering te doen deelen en toen
het Gemeentebestuur, met breed gebaar een
bedrag van 150 gulden uittrok om dé klein
tjes een versnapering te geven, toen was de
zaak voor elkaar.
Het onderwijzend personeel van de Fröbel
scholen, dames van de speeltuinverenigingen
en eenige heeren-helpers, onder wie natuurlijk
de groote kindervriend Boogaard, hebben gis
terenmiddag zegge en schrijve duizend kleu
ters een middag bezorgd, die ze niet licht
zullen vergeten.
Wat zag dat goedje er fleurig uit, maar
wat was er een tact en geduld noodig om ze
allen in de vreugde te betrekken. Gelukkig,
de uitnemende leiding, de prachtige oranje
sjerpen en hoedjes, de reepen chocolade, de
ijslollys en het cadeau oefenden een zoo groote
aantrekkingskracht uit, dat alles als gesmeerd
liep, en dat wil wat zeggen, met dat goedje
van 2 tot 5 jaar.
Het Tuindorp had het leeuwenaandeel van
de deelnemertjes. Daar waren niet minder dan
440 kinderen. In de Breestraat, evenals in den
tuin van de afd. Centrum, een kleine 200 en
in de Kemphaanstraat nog eens 200.
De goede stemming werd er bij de dreu
mesen al direct ingebracht door een eierkoek,
die later gevolgd werd door de ijslolly en door
de reep chocolade en tenslotte nog een rolletje
pepermunt. O nee, dat slot was nog veel ver
rassender, want het speeltuinbestuur had voor
een blijvend cadeautje gezorgd, in den vorm
van een serviesje, van een poppenwagentje,
van een spaarpot, van een ameublementje,
een autotje, een toeter of ander lawaaiding.
't Was daar in die clublokalen een Sinter
klaastafel gelijk. En die oogen, toen ze naar
binnenkwamen, 't Was een kostelijk gezicht
en het was de dankbaarheid voor de organi
satoren voor het vele werk, dat ze hadden
voor dit feest.
Maandagavond vindt op de Molengracht het
avondfeest plaats, waarnaar de buurtbewoners
ongetwijfeld reeds reikhalzend uitzien. Het
comité heeft het zeer volhandig gehad met
de voorbereidende maatregelen, maar thans
hoopt men een feest te geven, dat er. zijn mag.
Zoo vernemen wij, dat mede zullen werken
o.m. „Turnlust" en de Oranje Harmonie-kapel,
terwijl door de Oranjegarde de „Parade der
Tinnen Soldaatjes" opgevoerd wordt. Voorts
worden tablaux gegeven, o.a. „De stem der
Historie", terwijl ook de H.R.C.O. medewer
king verleent. Het kan, gezien het program
ma, een aardige avond worden.
De stadsbeiaardier, mocht van den Kamer
heer van Hare '&jest°it de Koningin voor een
door hem geschreven „Zangspel" ter gelegen
heid van het veertigjarig regeer'ngsjubileum
de volgende dankbetuiging ontvangen"!
Hare Majesteit de Koningin droeg mij op
den heer Tj. Joh. Dito, stadsbeiaardier te Den
Helder Haar dank over te brengen voor de
aanbieding van zijn Zangspel: „Hulde aan
onze Landsvorstinne", welk Zangspel, door
Hare Majesteit, met belangstelling werd ont
vangen en gaarne werd aanvaard.
DANKDIENST LUTH. KERK,
WEEZEN STRAAT,
Naar wij vernemen zal de Dank-Godsdienst-
oefening in de Luthersche Kerk in de Weezen-
straat plaats vinden Maandag 5 September
a.s., des avonds om 7 uur precies, en dus niet,
zooals oorspronkelijk was vastgesteld, des
ochtends.
In deze godsdienstoefening, welke door Ds.
W. J. F. Mciners geleid zal worden, hoopt het
Kerkkoor zijn medewerking te verleenen.
LUXE AUTO CONTRA TRANSPORTFIETS.
Gistermiddag kwam op de Kerkgracht, hoek
Van Galenstraat, een luxe auto in minder zacht
contact met een transportrywiel, tengevolge
van het niet verleenen van voorrang.
De gevolgen waren, met name voor trans
portfiets-berijder. verre van aangenaam, aange
zien het voorwiel als een harmonica in elkaar
geduwd werd.
Het laatste nummer van gisteren was inder
daad met deze werkwoorden aangekondigd,
maa voor ze tot werkelijkheid waren geworden,
moest er heel wat gebeuren. Er waren eenige
duizenden menschen op het Stationsplein. In
een grooten kring stonden ze geschaard om
den vreugdeboom, critisch. De gemeentewerk
lieden deden hun best de onwillige kaarsen in
den brand te steken, maar de wind blies ze
telkens weer venijnig uit en het leek er veel
op dat, evenals verleden jaar, dit festijn niet
door zou gaan. Doch geduld overwon ook hier
en om kwart over tien gingen de vurige
hoepels onder luid gejuich naar boven.
Maar de menschen bleven staan. Ze keken
naar de vlammentongen, ze keken naar elkaar,
maar er was er niet een, die den moed had
gangmaker te zijn. Hoofdinspecteur Helder
probeerde het al eens met een paar jongens,
maar die vertikten het en de meisjes, die wel
zin hadden in een rondedans, die wachtten op
het voorbeeld van de jongens.
Toen kwam er een jongeman met een groo
ten neus, een fel roode blouse, een korte broek
en afgezakte kousen en die begon op z'n
eentje een rondedans. De menschen lachten
om zijn dwaasheid en toen hij een speech be
gon af te steken, steeg de vreugde en toen
kwam er één bij en nog één en zoo begon de
rondedans, die aangroeide, aanzwolg tot een
massale beweging.
En toen juichte men, zong men, danste men,
door dien eenen, die de nuchterheid verbrak.
Hulde!
Het vreugdevuur werd een knallend succes.
TWEE AUTO'S IN BOTSING.
Gistermiddag kwamen in de Bierstraat een
tweetal luxe auto's, die elkander van tegen
gestelde richting naderden, in botsing, geluk
kig op een moment dat beide met niet al te
groote snelheid reden.
Een der auto's moest tol betalen in den vorm
van een ingedeukt spatbord.
(Nederlandsch en moderne talen)
Aquarium Zool. Station. Voor het publiek
geopend: dagelijks van 912 en van 13.30—
17 u„ Zaterdag van 912 uur.
lederen Dag, 35, 79:
Westgracht 80: Tentoonstelling Historisch
Genootschap „De Kop van Noord Holland".
BIOSCOPEN:
Tivoli-theater, Spoorstraat, half 8:
„Mr. Moto speelt hoog spel" en „Elephant-
Boy".
Rialto, Spoorstraat half 8:
„Veertig Jaren".
Witte-Bioscoop, Koningstraat, half 8:
„De Race-boot-kampioen" en „De wrekende
Ruiter".
Zaterdag 3 September.
Casino8 uur. Feestavond M.S.F.
Musis Sacrum, 8 uur. Jubileum-feestavond.
Zondag 4 September.
Casino, 's Middags en 's avonds dansen.
Musis Sacrum. 's Middags en 's avonds dansen.
Maandag 5 September.
Casino, 8 uur. Feestavond Alg. Or. Ver.
„Musis-Sacrum", 8 uur: The Hodlars; The
Hodler-Band en George Conetta.
Dinsdag 6 September.
„Casino": Dansmiddag en avond 3.306.
en te 8 uur. Walter Krieger.
„Musis-Sacrum": 's middags en 's avonds:
The Hodlars; The Hodler-Band en George
Conetta.
Opgenomen om 8 uur hedenmorgen.
Barometerstand Den Helder 765.1
Temperatuur zeewater 16.2
Temperatuur lucht 14.3
Wind: richting N.W., kracht 4
Licht op 8.14
Hoogste temp. lucht gisteren 17.6
Laagste temp. lucht gisteren 13.0
Hoogwater (heden) 19.25
Laagwater (heden) 20.15
Hoogwater (morgen) 4.0517.05
Laagwater (morgen) 10.2520.50
Dit is Duitsche Godsdienst, de uitlating hier
boven neergeschreven. Bürckel, de gevolmach
tigde van Hitier in Oostenrijk, heeft het in
dien geest, zij het met eenige andere woorden
gezegd. Op het congres van de Auslanddeut-
schen te Stuttgart.
„Wijl het kerkelijk vraagstuk zoo zelde
hij een godsdienstvraagstuk is, bestaat
er geen enkele discussie; wijl er geen
ware Godsdienst bestaat, die zich zou
kunnen aanmatigen het volk als wils
uiting van den Schepper te loochenen. En
nu komt het: „Wie dit werk van den
Schepper, het volk, dient, aldus Bürckel,
beoefent een godsdienst, juist wijl de
Voorzienigheid het volk wil behouden.
Slechts wie ons in dezen volksdienst wil
belemmeren, ontmoet tegenstand, ook als
men daarbij met den politieken machtswil
van een belijdenis in botsing komt."
Ziehier de Duitsche opvatting, die niet
Christelijk is. Niet wie het volk dient, dient
God, maar wie God dient, zal het volk dienen.
Het is de omgekeerde volgorde en men begrijpt
dat bij dergelijke verdraaide opvattingen de
kerkstrijd nog niet tot de „afgedane zaken"
kan behooren.
Op hetzelfde congres heeft Bürckel gespro
ken over den heropbouw in Oostenrijk en
niettegenstaande zijn hoopvolle woorden voor
de toekomst, liet hij toch ook doorschemeren,
de groote moeilijkheden, die eraan verbonden
zijn. Hij verwachtte zijn taak in één jaar te
kunnen volbrengen en daarmede „achttien
jaar Geneefsche methode te kunnen weerleg
gen". Maar of hijzelf niet gelooft met dit eene
jaar aan den- optimistischen kant te zijn?
Wat hij ook in deze rede gedaan heeft is
een scherpe belichting geven van het natio-
naal-socialisme en waar we in het begin van
dit overzicht reeds wezen op zijn anti-chris
telijke opvatting, is het niet on-interessant,
ook den maatschappelijken kant van het natio
naal socialisme nog eens te belichten.
Wij ontleenen daartoe een en ander aan
een zeer juiste beschouwing in de Msbd. Het
blad schrijft dan o.m.:
Het verwezenlijkt telkens, wat het op dat
bepaalde moment bereiken kan, en daar het
niet met dagen of maanden, maar met dui
zenden jaren rekent - een karaktertrek, wel
ken het met alle volledige levensbeschouwin
gen gemeen heeft heeft het ook den tijd.
Soms kan het den schijn hebben, of het haast
heeft; maar dat is dan de menschelijke zijde,
de menschelijke zwakheid van het geval. Het
tempo van het nationaal-socialisme, dat zoo
veel onrust brengt, is in wezen niets anders
dan het begrijpelijke verlangen om de idee zoo
snel mogelijk volledig te verwerkelijken, Maar
als het noodig is, kan het systeem ook wach
ten, wijl het meent, dat de leer toch binnen
afzienbaren tijd daad zal worden.
Dan zegt Bürckel: „De volksche gedachte
is nu eenmaal de wereldbeschouwing van de
twintigste eeuw. De volken strijden derhalve
in het sterkste bewustzijn van hun heiligste
recht om hun levensrechten als volken. Zij
laten zich niet meer in het dwangbuis van een
rasvreemde staatsidee wringen." En met een
toepassing op den Anschluss en op hetgeen
nu in Oostenrijk gebeurt, voegde hij er aan
toe: „De eenheid van het Duitsche volk eischt,
dat de eigenstaatsheid van Oostenrijk, zonder
sporen na te laten, weggevaagd wordt."
Men moge op deze opvatting, vanuit zuiver
menschelijk standpunt zelfs, nog zooveel aan
te merken hebben, zij is tenslotte de volkomen
logische consekwentie van het nationaal-socia-
listische oer-beginsel van ras, bloed en bodem.
En wijl dit tot de pantheïstische kern van deze,
den geheelen mensch omvattende leer verhe
ven is, heeft men er bij alle politieke activiteit,
naar ibnnen en naar buiten, als feit rekening
mede te houden. De geheele natoinaal-socia-
listische internationaalpolitieke actie wordt
door dit elementaire beginsel voortgedreven,
met een onweerstaanbare kracht. Alles, wat er
mede in strijd komt, of er zich tegen verzet,
wordt meedoogenloos neergeslagen: in dezen
kamp is geen pardon, noch voor den eenling,
noch voor eenige andere leer, zelfs niet als
deze de godsdienst is.
OP- EN ONDERGANG VAN ZON
EN TIJD VAN HOOG EN LAAG WATER
Zomertijd
Zon
Sept.
op:
ond.:
Hoogwater
Laagwater
z
4
6.16
7.42
2.50
15.40
9.00
21.25
M
5
6.17
7.39
4.05
17.05
10.25
22.50
D
6
6.19
7.37
5.25
18.15
11.50
23.55
W
7
6.21
7.34
6.20
19.10
12.55
0.50
D
8
6.23
7.32
7.00
19.50
13.45
V
9
6.24
7.29
7.35
20.25
1.35
14.20
Z
10
6.26
7.27
8.15
20.50
2.10
14.55
APOT'IEKEN.
X an hedenavond 10 uur tot Maandagmorgen
is alleen geopend de apotheek van de firma
Smeets-Snel Weststraat.
Van Maandag 5 Sept. tot 12 Sept. wordt
avond- en Zondagsdienst waargenomen door
A. P. Hoolmans, Spoorstraat.
UITBETALING RENTE ONGEVALLENWET
Maandag a.s.
In verband met den Nationalen feestdag
zal de wekelijkscl.e betaalbaarstelling van de
definitieve renten van de ongevallenwet op
Maandag 5 September plaatsvinden,
