De Groote Trek
Kinderen zingen
voorheen en thans
Hare Majesteit toe
Strijder voor den
vrede overleed
Postvluchtcn op Indië
Inbreker dood geslagen
Indrukwekkende aubade
in de hoofdstad
°S„reui hd,°7 7 s«*
pconomische
'arometer
Zonder deze een geschiedenis,
wellicht armer aan tragiek...
Prins Bernhard op het schoolschip
„Koningin Wilhelmina"
Amsterdam viert kermis!
PUBLICATIE
IN 1838 BEWAARDE HIJ HET VOOR
NAAMSTE VAN ZUID-AFRIKA VOOR
ONDERGANG.
1838. In de Kaapkolonie gist het. Na
jaren van wrijving tusschen een het land
niet kennen den Erugdschen overheerscher
en een nationaal voelende bevolking van
overwegend Nederlandsche afkomst, is de
spanning tot het kookpunt gestegen. Dui
zenden Ncdcrlandsch-sprekende families be
sluiten onder hun leiders Potgieter, Pre-
torius, Retief, Trichard, Hans van Rcns-
'burg enz. verder het binnenland in te trek
ken om daar een IIollandsch-Afrikaansche
natie op te bouwen, liever dan onder
vreemd juk te blijven voortleven. De Groote
Trek is begonnen.
De wereldgeschiedenis levert talrijke voor
beelden van personen en gebeurtenissen,
die door de tijdgenootcn veroordeeld wer
den, maar van liet nageslacht de eer krij
gen, die hun toekomt. De Groote Trek be
hoort daar zonder twijfel toe. Destijds is in
regeeringskringen zoowel in de Kaapkolo
nie als in Groot-Brittanje de meening uit
gesproken, dat de Trek iets uit den boozo
zou zijn; dat de Trekkers menschcn zou
den zijn, die in dwaling verkeerden; men
schcn, die door do kolonie te verlaten, de
landswetten zouden verbreken. De Trek
kers zouden volgens dit standpunt de ko
lonie verlaten hebben, wij'l het Engelschc
bestuur de slavernij had afgeschaft.
Inderdaad echter verlieten de Boe
ren de Kaapkolonie, wijl onder het
Bngelsche bewind 't Nederlandsch-
Afrikaanschc volksleven ten onder
dreigde te gaan; wijl het Britsehe
inboorlingenbeleid onsympathiek
stond tegenover do blanke bevol
king en het bestaan van een blan
ke bevolking met een Euronoesche
beschaving onmogelijk zou heibben
gemaakt. Deze gerechtvaardigde
grieven hadden de Trekkers en der
halve verlieten zij huis en hof.
Reed"? zoo gezien moet de Trek als een
groote historische gebeurtenis worden aan
gemerkt, wijl lui liet Nederlandsch-Afri-
kaansehe volkselement, het belangrijkste
van Zuid-Afrika voor den ondergang be
waard heeft.
Maar nog in een ander opzicht is de Trek
groot, n.1. omdat de uitgeweken Boeren in
de woeste binnenlanden, waar zoovelen
van hen in den striid tegen den verrader
lijke Zo.eloekoning Digaan het, leven lie
ten, enorm veel gepresteerd hebben.
Een van hun grootste verdiensten
is, dat de Voortrekkers drie van de
vier provincies, welke heden de
Unie van Zuid-Afrika vormen, voor
de Westerlingen bewoonbaar ge
maakt hebben. Door het binnen
land voor de Euroneesche bescha
ving open te stellen, hebben de Voor
trekkers aan de oude moedeVkolonic
een grooten dienst bewezen, want
de bevolkingselementen, die daar
later onder knellende economische
toestanden leefden, konden in do
voetsporen van do Trekkers den weg
naar het Noorden volgen.
Tenslotte is de Groote Trek ook
in zijn resultaten van beteekenis
geweest. De twee Boeren-republie*
kon waren een schepping van den
Grooten Trok. Zonder deze republie
ken zou de geschiedenis van Zuid-
Afrika ontegenzeggelijk armer ge
weest zijn, ook misschien armer
aan tragiek.
En thans
193 8 Weer, evenals honderd jaren
vroeger, hebcn osscwagens Kaapstad verla
ten om de groote reis naar het Noorden
te ondernemen. Dit keer zijn het er echter
slechts twee en de „Voortrekkers" zijn le
den van de Afrikaansche Taal- en Cultuur-
vereeniging. Zij volgen de paden van hun
dappere voorvaderen en zullen op 1(1 De
cember, Dingannsdag, die in geheel den
lande gevierd wordt, aanwezisr zijn.
De geschiedenis van den Dingaansdag,
die door de Boeren voor de honderdste maal
gevierd wordt, mag hierin het kort even
worden weergegeven. Op KI December 1838
sloegen de Boeren onder Andries Potgieter
den geweldigen aanval der Zoeloes onder
Dingaan, die in Februari van dat jaar Pe
ter Retief en zijn volgelingen hal laten ver
moorden, af en wisten zelfs een volledige
overwinning te behalen.
Duizenden Zoeloes sneuvelden. Het
water van de rivier op het slagveld
was zoo rood gekleurd, dat deze ri
vier sedertdien Bloedrivier heet.
Andries Prctorius nu, die een zeer
vroom man was, had, toen de drei
ging der Zoeloes gevaarliik werd,
met de ziincn een plechtige Gods
dienstoefening gehouden, waarhij
zij de gelofte aflegden, dat zij den
dag, waarop God hun de overwin
ning op de kaffers zou geven, tot in
de verste nageslachten zouden wij
den tot een dankdag aan Zijn
Naams gedachtenis.
Op het oogonblik nu is heel do aandacht
van het Afrikaansche volk gespitst op den
trek dor osscwagens van den Kaap naar
Transvaal en N'atal langs hef pad waar de
Voortrekkers gereisd hebben om de baan
voor hun nageslacht te breken, door de- ge
bieden, die zij met hun bloed bevrucht en
door hun spierkracht bewoonbaar gemaakt
hebben. Overal waar de trek verschijnt.
waar de Afrikaners bij duizenden samenko-
nten, verrijst het groote verleden voor de
oogen van onze stamgenooten, worden zij
met een uit den waren natiónalcn geest
voortspuitendc bezieling toegesproken, tril
len hun harten, wanneer zij de volksliede
ren laten weergalmen.
De beteekenis van den nieuwen
trek.
Intusschen mag deze trek niet slechts gezien
worden als een herinnering aan het verle
den. Hij heeft-ook een autueel doel, dat in
vele redevoeringen belicht is.
Nog steeds, ook na het verkrijgen
van den dominion-status, tracht En
geland in de Unie zijn invloed te,
doen overheerschen, worden uitin
gen van Noderlandsch-Afrikaansche
cultuur onderdrukt, en dat in veel
sterker mate, dan b.v. in Nederland
over het algemeen wordt aangeno
men. Dit is'b.v. weer eens gebleken
bij bet vraagstuk van het Afrikaan
sche volkslied, waarover in de laat
ste dagen en weken zooveel te doen
is geweest.
Deze kwestie werd aan het rollen gebracht
door het feit, dat bij de eerste steenlegging
van liet Voortrekkersmonument tot veront
waardiging van het Nederlandsch sprekende
deel van Zuid-Arfika het „God save the
King", het nationale lied van het volk, dat
eens de Voorrtekkers had gedwongen do
Kaapkolonie te verlaten, gespeeld werd. De
Nederlandsch sprekende Afrikaners eischcn
dat het bekende „Die Stem" het volkslied
van de Unie zal worden, waartegen dc af
gevaardigden van de Dominion Partij oen
„neen" hebben laten booren De regeering
die zooals bekend op de Vereenigde Partij
steunt, bevindt zich nu tusschen twee vu
ren, n.1. tusschen de Nationalistische Partij
van dr. Malan en de Britsehe Dominion Par
ty. Zij heeft reeds erkend dat het „God save
Ihe King" niet het volkslied van de Unie zal
kunnen zijn, wel echter een bede voor den
koning, maar anderzijds is zij er toch nog
niet toe overgegaan, „Die Stem" tot het.
volkslied van de Zuidafrflcaansche Unie te
proclameeren.
Eigenaardig is, dat bij dezen strijd'de Ne
derlandsch sprekende Afrikaners geenszins
eensgezind zijn. De partij van dr. Malan
meent dat het lied van den veroveraar bij
geen enkele officieele gelegenhtid in Zuid-
Afrika behoort gespeeld te worden. De Ver
eenigde Partij, de partij dus van de gene
raals Hertzog en Smuts, schijnt voor een
compromis te zijn.
Dit gebrek aan eensgezindheid komt ook
op andere gebieden tot uiting en bet is nu
het doel van dc organisatoren van den nieu
wen trek, de menschon te wijzen op het
saamhoorigheidsgevoel der voorvaderen.
Voor de Zuid-Afrikaners is het te liopcn, dat
zij in dit doel slagen.
Ook het instructievaartuig „Prin
ses Juliana" met hoog bezoek ver
eerd.
Z.K.H. Prins Bernhard heeft gisteroch
tend een bezoek gebracht aan het school
schip „Koningin Wilhelmina" en het in
structievaartuig „Prinses Juliana", van liet
Onderwijsfonds voor de Scheepvaart. De
Prins werd bij dit bezoek vergezeld door
zijn particulier secretaris Jhr. Mr. C. Dedcl
en zijn adjudant-kapitein J. K. H. de Roo
van Alderwerelt.
Zoowel bij aankomst als bij vertrek werd
Prins Bernhard door een „Leve de Prins"
en een driewerf hoezee van de opgestelde
matrozen en leerlingen der schepen toege
juicht.
Twee broers te Orvelte gearres
teerd.
In het Wilhelminagasthuis te As
sen is gistermorgen overleden A. B.
uit Zweeloo, die in den nacht van
Zaterdag op Zondag j.1. bij een po
ging tot inbraak in een boerderij te
Orvelte, zoodanig door de bewoners
werd toegetakeld, dat hij naar ge
noemd ziekenhuis te Assen overge
bracht moest worden.
De boerderij zou dezer dagen betrokken
worden door de familie G. uit Smalhoorn.
Toen dt heer G. Zaterdagmiddag dc woning
bezocht, ontmoette hij daar een man, die
zicli bij zijn aankomst snel uit de voeten
maakte. Besloten werd dat G. met zijn broer
den nacht van Zaterdag op Zondag in de
boerderij zouden doorbrengen om de wacht
te houden. Inderdaad kwam dc inbreker te
rug. Omstreeks 2 uur bemerkten de gebrs.
G. dat men probeerde in te breken. Zonder
verder af te wachten sprongen zij te voor
schijn en slaagden er in den inbreker te
grijpen. Met een welhaak en een stuk ijzer
hebben zij den man tcclijk toegetakeld.
Maandag heeft het parket uit Assen een
onderzoek ter plaatse ingesteld. De gebrs. G.
zijn gistermorgen voor den officier van Jus
titie geleid en na verhoor in arrest gesteld.
VOOR DE OOGEN VAN MOEDER
VERONGELUKT.
Op den Rijksweg Maastricht—Niimcgen
onder Reuver is gistermiddag ongeveer
half één het negenjarig meisje Leentjc
Houba, voor de oogen van haar moeder,
onder een personenauto afkomstig uit Am
sterdam, geraakt en gedood.
Het. meisje wilde waarschijnlijk haar
hondje, dat op den weg liep, grijpen, met
bovenstaand noodlottig gevolg,
„ALS 'T LIEF PRINSESJE
SLAPEN GAAT
Sinds Haar blijden intocht in de
hoofdstad heeft de Koningin gister
ochtend haar eersten rijtoer dooi
de stad gemaakt. Onder daverende
toejuichingen van duizenden bereik
te dc hofstoet omstreeks half twaalf
het Koloniaal Instituut aan de Lin-
nacusstxv, waar de hoogc Bezoekster
door den voorzitter van het Huldi
gingscomité, Mr. L. J. A. Trip, en
bestuursleden van het Koloniaal In
stituut werd verwelkomd.
Binnengetreden, luisterde dc Landsvrou
we aandachtig naar een dankbede, Haar
door het a capcllakoor „Bel Canto" onder
leiding van Alphons Vranken locgezongen.
Vervolgens bezichtigde Hare Majesteit niet
levendige belangstelling liet geëxposeerde.
Dr. Henri Polak aanwezig.
Geruimcn tijd vertoefde de Vorstin in de
afdeeling ingericht door de Nederlandsche
Hoogovens, bij den stand van de Fokkerfa
brieken, bij dien van de Kon. Ned. Mij. tot
exploitatie van Petroleumhronnen van dc
Philipsfabrieken, van de K.L.M. en de PTT.
Geruimcn tijd verbleef Hare Majesteit in
de zaal, waar de diumantcntentoonstclling
is ingericht.
Behalve vele vooraanstaande figu
ren uit de Amsterdamsche diamant
wereld was ook aanwezig Dr. Henri
Polak, voorzitter van den Diamant-
bewerkersbond,
Een verrassing.
Uit de menigte, die voor het Kolo
niaal Instituut was blijven wachten
tot de Koningin zou vertrekken,
ste&g opeens een luid gejuich op.
Z.K.H. Prins Bernhard kwam in een
open auto, gezeten naast zijn chauf
feur, voorbij om zich voor een privé-
bezoëk naar liét Burgerziekenhuis te
begeven.
Om kwart over twaalf verliet de Koningin
hét, Koloniaal Instituut en gedurende het
half uur, dat de rijtoer naar het Paleis
duurde, nam Hare Majesteit één onafgebro
ken jubel in ontvangst, van dc dichte haag
'menschcn' dié langs den 'weg'"stond opge
steld.
Vriendelijk wuivend dankte de Vorstin
voor de Haar gebrachte hulde.
Om kwart voor één kondigde de stafmu-
ziok van liet 5c regiment infanterie, die het
Wilhelmus speelde, aan, dat het Paleis zijn
Ilooge Bewoonster weer huisvestte. Een
kwartier later verving een «erewacht van
matrozen, waarbij de Marinekapel is inge
deeld, liot 5e regiment.
Aubade.
Zichtbaar getroffen en ontroerd
lieeft H.M. de Koningin, aan wier
zijde Prinses Juliana en Prins Bern
hard op het balkon van het Kon. Pa
leis hadden plaats genomen, de zang-
liulde aangehoord, die haar des mid
dags op het Damplein door ongeveer
dertienduizend zangeressen, zangers
en kinderen van verschillende wees
huizen en scholen gebracht is.
Een levende vlag.
Toen de klokken drie uur beierden en
H.M. de Koningin en Prinses Juliana en
Prins Bernhard, gevolgd door den burge
meester van Amsterdam, Dr. W. de Vlugt,
liet balkon betraden, kon Fred. J. Roeske,
die veertig jaar geleden eveneens op den-
zelfden dag, voor de toen juist ingehuldig
de Vorstin den dirigeerstok mocht zwaaien,
het teckcn geven voor het inzetten van het
Wilhelmus, waarvan het eerste en zesde
couplet gezongen werden.
Voordat echter het gezang aan
ving, was een uitbundig gejuich los
gebroken ter begroeting der jubilee-
rende Vorstin, waarbij de zangers
en zangeressen, die in drie opeen
volgende banen voorzien waren van
roodc, witte en blauwe vlaggetjes,
daarmede boven hun hoofden zwaai
den, hetgeen een levendig en kleurig
fraai blinkend tafereel vormde, dat
door dc Koningin met duidelijk ge
noegen aanschouwd werd.
Nadat het Wilhelmus was verklonken,
werden „Den Hoogen God alleen zij eer" en
de „Huldezang aan de Koningin" speciaal
voor deze gelegenheid door Fred. J. Roeske
gecomponeerd, met als refrein:
„Wilhelmina van Nassouwe
li onze onverbreekbare trouw,
Diepe eerbied, reine min:
Leve onze Koningin".
Toen de eerste regel van het eenvoudige,
liefelijke lied: „Als 't lief Prinsesje slapen
gaat" gezongen was, toog een diepe ernst
en een aandachtige ontroering over het ge
laat van Prinses Juliana en ook de Konin
gin liet duidelijk haar getroffenheid blijken.
Vorstelijk applaus.
De laatste toon trilde nog in de lucht,
toen de groote dankbaarheid van Hare Ma
jesteit voor de uit het lied blijkende liefde
van het jonge Nederland voor Prinses Bea
trix, een uitweg vond in een hartelijk hand
geklap, terwijl een heldere blijdschap het
gelaat der Koningin overstraalde. Ook Prin
ses Juliana en Prins Bernhard, diep ont
roerd, lieten hun dank door langdurig hand
geklap duidelijk blijken.
Het waren waarlijk oogenhlikken om nim
mer te vergeten. Hier sprak het, hart van
Nederland zijn diepste liefde en zijn diep
ste overtuiging in liederen uit
De zanghulde werd vroolijk en blij be
sloten met een défilé der duizenden kinde
ren met hun vlaggetjes en begeleid door dc
pittige muziek van de Amsterdamsche Post
Harmonie en do Marinekapel
Toen de Vorstelijke Personen zich'
in het Paleis hadden teruggetrok
ken, hield het publiek op den Dam
zóó lang aan met juichen en het
zingen van het Wilhelmus, tot Ko
ningin, Prinses en Prins zich nog
maals op het balkon vertoonden en
wuivend dankten voor de hartelijk
heid van het saamgestroomde volk.
Kermis.
De feeststemming in de hoofdstad
duurde onverminderd voort en is
gisteravond in bijzondere mate ver
hoogd, doordat op een tiental plaat-
sen in de stad voor het eerst de
kermissen, welke daar onder lei
ding van de firma Hommerson zijn
opgeslagen geopend zijn.
Het officieele, in den geméenteraad en
in de politieverordening gebruikte woord
is „vermaaksparken", maar het zijn geluk
kig doodgewone, oer-ouderwetsohe kermis
sen, met olicbollenkramen, carousscis, schiet
tenten, 'het hoofd van jut enz., behoudens
misschien op het terrein van het voormalig
ge Paleis voor Volksvlijt aan het Frede-
riksplein, waar omvang en inrichting .den
grootschoepschen naam van Lunapark
rechtvaardigt.
De bevolking heeft op ongedwongen wijze
kennis gevierd.
Bart de Ligt, die het pacifisme
uit zijn halfzachte lijdelijkheid
verhief.
EEN INTERNATIONALE
FIGUUR.
Te Genève in Zwitserland overleed de zeer
bekende pacifist Bart de Ligt, die ook in
onze omgeving, meermalen spreekbeurten
vervulde en wiens boeken en geschriften
op geen enkele anti-oorlogsavond ontbreken
Hoe me t ook over zijn denkbeelden en wij
ze van propageeren mag hebben gedacht,
dat met Bart de Ligt iemand is heengegaan
die belangrijken invloed heeft geoefend in
wijden kring, zal niemand ontkennen. Hij
wilde geen proselieten maken, maar wekte
op tot zelfbevrijding. De persoonlijkheid
stond bij hem voorop en do beteekenis van
dc gemeenschap zag hij in do wisseh erking
tusschen persoonlijkheden. Uitgangspunt
voor wereld verbetering en menschheidsher-
vorming vond hij in de idee der liefde als
behoefte aan zolfmedcdceling en aan uitwis
seling van natuurlijk en geestelijk, leven
In de eenzijdig-mannelijke moderne maat
schappij achtte hij deze wisselwerking te
kort gedaan. Daarom kwam hij ook op voor
eerherstel der vrouw als wezenlijke voor
waarde voor menschelijker samenleven.
Toch was de Ligt
geen onmannelijk droomer
Hot aanslooielijke voor menigeen was juist
zijn felle en strijdbare geest.'t Pacifisme hief
hij op uit de „halfzachte" lijdelijkheid; hij
is liet, die den term „geestelijke weerbaar
heid" uitvond. Even belangrijk als het doel
waren hem de middelen; te geringe kieskeu
righeid ten opzichte van de laatste was zijns
inziens de oorzaak van herhaalde tragische
mislukking. Hierom heeft hij zich onophou
delijk moeite gegeven om zijn geestelijke
wapenrusting te volmaken; zijn buitenge
wone intéllectueele gaven besteedde hij aan
diep doordringen in het arsenaal van de we
tenschap; met een even eerlijke als scherp
zinnige kritiek bestudeerde hij godsdienst en
wijsbegeerte, psychologie, occonomie, staat
kunde, ethiek. Het veld zijner belangstelling
was onbegrensd en nimtirter was deze belang
stelling bloote weetgierigheid. Wetenschap
bleef hem middel tot het bereiken van hot
cenige doel; bewustwording en zelfbevrij
ding als mensch.
De Ligt is als spreker en schrijver een
kunstenaar geweest. Van zijn sprankelend
vernuft, zijn hartstochtelijke bewogenheid
en dc zuiverheid van zijn vaak oorspronke
lijke beelden en zinswendingen hebben
vriend en vijand genoten.
De Ligt was de zoon van een orthodox
predikant. Als student reeds publiceerde hij
een pleidooi voor een gevangen dienstwei
geraar. Nuenen is de eenige plaats waar hij
ooit beroepen is geweest.
Verbannen.
Als predikant richtte hij zich in scherpe
principieele uiteenzettingen onder den titel
Profeet en Volksfeest, Profeet en Volksnood
De schuld der kerken tegen dc gelegenheids
manifesten der synode. De militaire over
heid nam in Augustus 1911 laatstgenoemd
geschrift in beslag en verbande den .predi
kant van Nuenen op grond "an zijn kan
selredenen als „gevaarlijk voor den troep"
uit dc zuidelijke provinciën. Ook als mede
opsteller van iiet Dienstweigeringsmanifest
kwam deze in last.
Op (I Maart 1916 besloot De Ligt zijn be
diening neer te leggen om zich geheel aan
zijn eigenlijke levenstaak te wijden. Op den
duur achtte 1 zich ook niet meer gerech
tigd, don Christnnnaam te dragen, daar hij
zich bewust was geworden, dat hij zijn in
zicht niet toetste aan den Bijbel maar den
Rijbel aan zijn inzicht, Ilij vestigde zich in
Zwitserland, vanwaar hij Europa en ook Ne
derland in verband niet zijn studie en pro
paganda bereisde. Tn bet. intcrnatonaal pa
cifisme werd hii een vooraanstaande figuur.
Bart rle Eigt beeft tot die werkers behoord
die zichzelf in "ver verteren, zegt de N. B.
Ct. Herhaaldelijk heeft hij door overspan
ning zijn weerstandsvermogen ondermijnd
en de ziekte, waaraan hij op reis is gestor
ven was ook een gevolg van uitputting door
de problemen van dezen zwaren tijd, waar
aan elk ernstig mensch lijdt. Als dienaar der
„geestelijke weerbaarheid" heeft hij zijn le
ven gegeven,
Vertrek van
Rang. 7 Sept.
Basra 7 Sept.
Aankom* te
Singap. 7 Sep»,
Athene 7 Pepf,"
Athene 7 Sept. Basra. 7 Sept,
Pelikaan
(heenreis)
Zilverreiger
(terugreis)
Nandoe
(heenreis)
Er deed zich nergens een wan
klank voor en duidelijk bleek, dat
men den Amsterdammer in een
periode, waarin drankmisbruik en
vechtpartijen tot de sporadische zeld
zaamheden bchooren, ten onrechte
zijn kennis ontnomen had.
Door de verlichte grachten^
Tot omstreeks elf uur in den avond ston»
den de menschcn in lange rijen op plaat*
sen te wachten voor een rondvaart doog
do sprookjesachtig verlichte grachten.
Boven het drukke stadsgewoel en dq
muziek uit café's en van straatorkesten
klomk den geheelen avond het geronk vapj
de motoren der K.L.M.-toestellen, waarmedel
zooveel liefhebbers een rondvlucht boven
dc verlichte stad maakten, dat niet alleen
enkele Douglas D.C.-2 vliegtuigen, maag
ook de „Arend", de gioote viermotorige
Fokker F-36, welke plaats biedt aan 3(j
passagiers, enkele malen, dienst moest
doen
Versierde kano's In de residentie,
Ook in de residentie zijn de festiviteiten
nog niet ten einde. In de grachten had een
vaart met versierde en verlichte booten
plaats, waaraan o.m. vijftig kano's deel*
namen. De geïllumineerde sleep trok dg
belangstelling van duizenden, die zich op|
de kaden verdrongen.
Ook door Nederland in den vreeimdej
wordt lustig Oranjefeest gevierd. Uit taï
van koloniën bereiken ons enthousiaste be*
richten over Oranje-sairncnkoimsten,waarf
het Wilhelmus uit volle borst werd gezon*
gen en gloedvolle hcrdenkingsspeeches da
gedachten der Nederlanders naar heli
Moederland deed teruggaan.
AMERIKA MAG NIET ACHTERAAN
KOMEN!
De maritieme commissie te Washington;
lieeft aanbiedingen gevraagd voor den bouw!
van een nieuw type snelle en ruime vracht*
schepen, zulks in het kader van het streveiü
naar bespoediging van liet program tot het
vormen van een Amerikaansche koopvaar*
dijvloot, die bij geen andere ter wereld ach*
terstaat.
DENATURATIE AARDAPPELEN.
Zooals uit' de in de Staatscourant van S|
September gepubliceerde ministerieele be*
schikking blijkt, zal Maandag 12 September!
a.s. een aanvang gemaakt kunnen worden
met de denaturatio van aardappelen.
De denaturatiercgeling is practisch ge*
lijk aan die, welke liet vorig jaar werd toe*
gepast.
Voor steun komen in aanmerking aardap*
pelen, welke niet kunnen vallen door eert
vierkante opening van 1225 m.m2.
De denaturatiovergoeding bedraagt voor!
de periode tot 1 December f 0.70 per 100 kg.,
voor de periode van 1 December tot 1 Maart
f 0.80' per 100 kg. en voor de periode van IJ
Maart tot en met 23 Juni f 0.90 per 100 kg.,
terwijl met ingang van 1 Februari 1939
voor klci-consumptic-aardappclen van dej
rubriek A wederom f 1.50 per 100 kg. zat
kunnen worden betaald.
1'abi'ieks- en vroege aardappelen komen!
ook voor dcnaluraticvergoeding in aanmer*
king, fabrieksaardappelen echter niet eer*
der dan na 1 Januari 1939.
Voor elke aanvraag tot denaturatie zal
wederom een bedrag van f 1.moeten wor*
den betaald, hetwelk met liet uit te keerert
steunbedrag kan worden verrekend.
Wanneer bij een teler minder dan 2509
kg. en lui een handelaar minder dan 5000
kg. ineens wordt gedenatureerd, zullen bo*
vendien de werkelijk gemaakte kosten moe*
ten worden vergoed.
's Gravenhage, 7 September 1938. '(Adv.Jj
Basis overeenkomstige
week 1937 100
Week v. Maandag t tu Zater d
Eflectenmarkt
Aandeelenkoersen
Betalingsverkeer
Omzet postcheque-
en girodienst
Groothandel
Groothandelsprijzen
Omzet termijnmarkt
Amsterdam
Kleinhandel
Omzet winkelbedrijf
Goederenverkeer
Gewerkte taken
(1 taak halve ar
beidsdag) Haven Am
sterdam
Bevrachtingen wilde
binnenvaart
Arbeidsmarkt
Aanvragen van werk
gevers
Aanbiedingen van
werknemers
Plaatsingen
15 t m
20 Aug.
22 1 ia
27 Aug.
29 Aug.*
3 Sept.
91.4
92.4
91.4
121.4
101.6
99.7
68.4
68.3
67.5
72.8
16.4
133.9
105.4
107.7
97.5
97.1
65.1
70.6
114.6
106.9
111.3
104.7
92.7
92.4
115.4
97.7
U0.6
93.9
93.3