De wereld houdt
haar adem in»..
Londen
dreigt Hitler
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Wij wijken voor
niemandzegt
Adolf Hitler
Steeds dichter
bij Hankau
Nieuwe Douglas
met neuswiel
Lampions langs den Amstel
ZK. H. Prins Bernhard
op Hr. Ms. «Tromp'
Vliegveld Bergen grooter
dan Soesterberg
Engeland zal
Frankrijk helpen
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
ZATERDAG
10 SEPTEMBER 1938
66e JAARG. No. 8409
Engeland maakt
zijn vloot paraat
Voetballers door de lucht
Ook kinderverlamming
te Letland
Weer mond- en
klauwzeer-epidemie
Dit nummer bevat 16 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT»
Nieuwe Fokkers voor
onze luchtmacht
REISBUREAU WACO
HELDERSCHE COURANT
Ultgavp der Ultg.-MlJ. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
De onderhandelingen tusschen de
regeering van Praag en de Sudeten-
duitschers zijn op aandringen van
Hitler hervat.
De door den minister-president
verstrekte uitlegging der te Mora
visch Ostrava genomen maatregelen
heelt de Sudetenduitsche gedelegeer
den volkomen bevredigd en zij heb
ben er in toegestemd weer in onder
handeling te treden over een oplos
sing van het nationaliteitenpro
bleem. i
De Duitsche autoriteiten zonden hun
advies voornamelijk gegrond hebben op de
wensch dat Hitler Maandag a.s. gelegenheid
zal hebben in zijn redevoering aan te kondi
gen, dat een regeling ophanden is. Wijst dit
dus op eenige ontspanning,
een veeg teeken is. dat Engeland
van plan is om de sterkte van de
bemanning van de Britsche oorlogs
schepen, die thans 60 pet. bedraagt,
op te voeren tot de volle honderd pro
cent.
De admiraliteit heeft gisteren medegedeeld
dat het eerste flottielje mijnleggers, zeven
schepen van de Halcyon-klasse, van een vol
ledige bemanning zal worden voorzien en
dat het kader van vier kruisers zal worden
uitgebreid met reservapersoneel, dat in ac
tieven dienst zal komen.
Ook uit Berlijn verontrustende
berichten.
Volgens een „U.P."-bericht uit Londen,
aan-de Msb., dat wij onder alle voorbehoud
weergeven, zou Frankrijk Engeland hebben
laten weten, dat het „zeer verontrustende"
berichten betreffende Duitsche militaire
bewegingen heeft ontvartgen. en het noodig
acht, dat Engeland zal aankondigen, dat
het definitief met Frankrijk zal oprukken,
als Tsjecho-Slowakije wordt aangevallen.
De Fransche diplomatieke vertegenwoor
diger te Londen, Corbin, hepft volgens de
zelfde bron gisteren (Vrijdag) tweema.al een
bezoek gebracht aan het Foreign Office om
de aandacht van lord Halifax te vestigen
op de berichten betreffende Duitsche mili
taire voorbereidselen.
Frankrijk zou ontgoocheld zijn, zoo meldt
„U. P." verder, over Engelandsch afwach
tende houding.
In ieder geval zal de Engelsche minister
raad, welke Maandag gehouden wordt, wel
een der belangrijkste zijn in de geschiede
nis tijdens de Sudetenduitsche crisis. Tot
heden schijnen de besprekingen geen resul
taat gehad te hebben, althans nog steeds
heeft Engeland zijn houding niet definitief
bepaald.
Waarschijnlijk zal de Engelsche regeering
vóór Maandag wel geen officieele verklaring
afleggen.
In ieder geval is het weekeinde uiterst
crit'iek. De wereld houdt zijn adem in en
in haast ondraaglijke spanning gaan thans
de uren voorbij.
„WIJ CAPITULEEREN VOOR
NIEMAND."
aldus is de kern geweest van Hit-
Iers korte maar in verband met den
internationalen toestand zeer be
langrijke rede voor de politieke lei
ders.
Het Hsb. noteerde de volgende zinnen van
Hitler:
„Ik voel het in een tijd, nu wolken aan
het firmament zijn gekomen, als een geluk,
rondom mij een garde van millioenen te we
ten, die uit onwrikbare nationaal-socialis-
ten bestaat. Ik kan mij ook heden blinde
lings op u verlaten.
Wij zijn besloten voor niemand te
capituleeren. Gij maakt het mij ge
makkelijk heden Duitschlands aan
voerder te zijn.
Onze beweging is steeds sterker uit elk
nieuw gevaar weer te voorschijn getreden.
Wie thans hoopt op een inzinking, zal zin
evenzeer vergissen. Als ik zoo spreek, zie
ik niet de 1*0000 politieke leiders voor mij.
maar de geheele Duitsche natie. Zij zal goed
worden aangevoerd."
Elk van deze zinnen werd met bi]zonderen
nadruk uitgesproken en lokte geweldig ap
plaus uit. Men mag wel zeggen, dat. deze
korte rede op dit oogenblik uitgesproken,
van zeer bijzondere politieke beteekenis is
Past zij in het kader der hlufpolitiek of wijst
zii op een verscherping der situatie.
Dat Hitler de situatie ook buitengewoon
Groote spanning te Londen en te
Neurenberg. De onderhandelingen
met de Sudetenduitschers op aan-
dringen van Hitler hervat.
ernstig acht, blijkt o.m. uit het feit, dat
hij op het allerlaatste oogenblik zijn rede
voor den nationaal-socialistischen vrouwen
bond heeft geannuleerd, ten einde zijn tijd
te kunnen wijden aan het Tsjechoslowaak-
sche vraagstuk.
Vo, Ribbentrop heeft gistermiddag aan
den Fuehrer verslag uitgebracht over een
onderhoud, dat hij gisterochtend met den
Britschen ambassadeur, Sir Neville Hen-
derson heeft gehad.
Ook heeft Sir. Herderson met Göring ge
sproken. Ja er loopen zelfs geruchten dat
hij met den Führer zelf gesproken heeft.
De details van de onderhandelingen zijn
natuurlijk niet bekend, maar de stemming
te Neurenberg is zeer gespannen. Alles be
wijst dat de Sudeten-Duitschers ook verder
een zoo scherp mogelijken koers willen zei
len en hun druk steeds willen vergrooten
naar mate dat zij aannemen, dat de tegen
stander minder zeker van steun wordt.
Nauw contact tusschen Engeland
en Frankrijk.
Het nauwste contact tusschen de Fran
sche en Engelsche regeeringen wordt in
verband met de Tsjecho-Slowaaksche cri
sis gehandhaafd, aldus de diplomatieke ,me
dewerker van Reuter. Frankrijk heeft
Groot-Brittannië in kennis gesteld van de
voorzorgsmaatregelen, die genomen zijn
ten aanzien van den militairen toestand.
Het standplunt van Italië is. volgens het
Hsb., dat het de Duitsche- stelling steunt,
doch nochtans zou willen, dat de Sudeten
duitsche minderheid uitsluitend binnen 't
kader van den TsiërhoslówanksMinn staaf
politieke en territoriale autonomie zou
worden toegekend. In werkelijkheid
wenscht Ttalië hef behoud van de status
quo in dit deel van F.urona.
Kruissnelheid van 320 K.M. per
uur.
Reeds eenigen tijd geleden werd gemeld
dat de Douglasfabriek te Santa Monica een
nieuw, tweemotorig vligtuig type DC 5 uit
gebracht had, een vergroote versie van de
DC 2, met plaats voor 14 passagiers.
Er bleek in Ameria niet veel animo voor
dit plan te bestaan, redenen waarom het
vliegtuig is verbouwd tot 'n vliegtuig met
hoogliggende vleugel en neuswiel, plaats
biedend aan 18 in plaats van 14 passagiers.
De stoelen zijn geplaatst in 2 rijen van 9;
de cabine van het toestel is zeer hoog en
dank zij het neuswiel bevindt zich de romp
van het vliegtuig zoo dicht bij den grond,
dat de bagageruimten toegankelijk zijn zon
der dat men van ladders gebruik hoeft te
maken.
De motoren zijn dezelfde welke zich thans
in alle DC 3's der K.L.M. bevinden. De maxi
mum snelheid is volgens de berekeningen
380 k.m. per uur, de kruissnelheid 320 k.m.
per uur.
De proefvluchten zullen, aldus het Hsb.,
begin Februari 1939 een aanvang moeten
nemen.
Japanners rnkken verder op.
Chineesche successen. De Japan
ners zware verliezen toegebracht
HERNIEUWDE CHINEESCHE
ACTIE IN HET NOORDEN.
Uit Tokio wordt gemeld, dat de rechter
vleugel van de Japansche troepen, die een
beweging uitvoeren, welke de omsingeling
van Hankau beoogt, verder opgerukt is. De
van Anhwei komende troepen, die langs de
grens van Honan oprukken, hebben" Tsjang-
poli bezet, gelegen op ongeveer 25 k.m. ten
zuiden van Koesjin, dat de Japanneezen in
het begin der week bezet hebben. De Chinee
sche strijdkrachten, die zich langs den
Loenghai spoorweg bevinden, zijn volkomen
afgesloten van Hankau.
Kwangtsl heroverd
Hoewel de Japansche autoriteiten
dit categorisch tegenspreken blijkt
dat de Chineezen Kwangtsi heroverd
hebben.
Vele honderden Japanneezen kwa
men om het leven en de Chineezen
maakten onder meer veertig stuk
ken zwaar geschut buit.
De toestand aan het tront langs
den spoorweg Nantsjang Kioekiang
is voor de Chineezen gunstiger ge
worden.
Hernieuwde bedrijvigheid in
Noord-China.
In Noord-China is weder op verrassende
wijze het bekende achtste Chineesche leger
opgedoken om in samenwerking met de se
dert maanden aldaar afzonderlijk operee-
rende guerillatrocpen een stelselmatigen
aanval te ondernemen op de achterwaart-
sche Japansche verbindingen, in het bijzon
der op den spoorweg van Peking naar Han
kau en dien van Tientsin naar Koekau, ten
einde do Chineesche troepen, die bij Han
kau in de klem zitten, te ontlasten. Het Ja
pansche oppercommando heeft in verband
hiermede opnieuw belangrijke troepen con
tingenten naar noord-China gezonden. De
eerste colonnes zijn gisteren per schip in de
haven van Tientsin ontscheept.
Helpen die Franschen Tsjang Kai
Sjek?
Domei meldt uit Tokio, dat volgens betrouw
bare berichten uit Indo-China de Fransche
steun aan Tsjang Kai-Sjek ,in den vorm van
zendingen oorlogsmateriaal sinds Juni j.1.
sterk zou zijn toegenomen.
De Fransche autoriteiten zouden daarbij
zoo voorzichtig mogelijk te -verk gaan; het
materiaal zou b.v. steeds 's nachts geladen
en vervoerd worden. In de afgeloopen weken
zouden op deze wijze 40 bommenwerpers en
een groot aantal tanks en mitrailleurs over
de Chineesche grens zijn gebracht naar Hai-
phong, vanwaar de wapens naar Joennan
en Kwangsi werden doorgezonden.
Voor het voethal-elftal van Feven-
oord, dat a.s. Zondag in Twente in
een vriendschapnelijken wedstrijd
moet uitkomen, is, zoowel heen als
terug, een K. L. M.-vliegtuig gechar
terd. De reistijd en de daarmede ge
paard gaande vermoeienis worden
aldus tot een minimum terugge
bracht.
Geslaagd waterfestijn. De Prins
temidden der feestende Studen
ten.
De vijfde dag van een ongekende, en
onvergetelijke feestweek in de hoofdstad,
waarop de Gemeentelijke Universiteit der
Koningin het eeredoctoraat in de Econo
mische Wetenschappen verleende, is be
sloten met een avondfeest op den Amstel.
Het. feest concentreerde zich in de kom tus
schen Hooge Sluis en Qeintilurbaanhru" en
voor de clubgebouwen van de roeiverecni-
gingen „De Hoop" en „De Amstel". De
bogen van beide bruggen, de twee clubge
bouwen en de oevers waren met- gloei
lampjes omzoomd en het schijnsel van al
deze honderden lichtjes spiegelde in lange,
trillende gouden strepen in het zacht rim
pelende water, waarin tal van met bloe
men versierde bootjes dreven.
Tn de hoornen langs de boorden
van den ouden Amstel hingen kien
rige lampions en onder deze hoo
rnen sloegen duizenden en nog
eens duizenden Amsterdammers
het imposante, romantische water
festijn gade. Een volle maan aan
een helderen hemel overgoot dit
alles met met een zilveren glans.
Hoog in de lucht eirkelden vlieg
tuigen die zirh in het licht der
maan en in het licht van een fees
tende stad duidelijk aan den on-
hcwoikten, helderen hemel aftee-
kenden.
Er heerschte hoe kon het anders
een blijde, opgewekte stemming langs de
oevers en in de clubgebouwen der roeiver-
eenigingen.
Een muziekkorps speelde vroolijke klan
ken en tusschen de als glimwormen voort
glijdende bootjes speelden eenige ranke jol
len met een vlagerig windje. Schijnwerpers
speelden op hun beurt met de helder witte
zelen en belichtten de fontein, die de brand-
weerboot „Jan van der Heyden" hoog in
de, lucht boven het water van den Amstel
spoot. En dat alles deed even - indrukwek
kend als onwerkelijk aan.
Ook de Prins geniet.
Prins Bernhard was dezen avond
de gast van de Amsterdamsche studen
ten in de studentensociëteit in de
Sarphatistraat. Ook Hij heeft dit
spel van licht en kleuren op den
Amstel gadegeslagen en er de beko
ring van ondergaan.
Tot na middernaebt is de Prins temidden
der studenten gebleven en heeft hij ge
deeld in de ongedwongen, spontane vreusr
de, welke er in de geheele hoofdstad en
dus ook onder de hoofdstedelijke studenten
heerscht.
Een vuurwerk met knallende, kleurige
pijlen een saluut aan de ronkende
vliegtuigen besloot dit avondfeest. In de
harten der duizenden, die het bijwoonden
en die slechts voetie voor voetje en in afge
laden trams naar huis konden terugkeeren.
zal de herinnering nog lang dankbaar blij
ven voortleven.
Gasl in de officierslongroom.
Gistermiddag te zes uur heeft
Prins Bernhard een informeel be
zoek aan den nieuwen flottieljelei
der der Koninklijke Marine, Hr. Ms.,
„Tromp" gebracht.
Bij een vorige officieele plechtig
heid aan boord had de Prins toege
zegd nog eens in den kring der of
ficieren fe zullen terugkomen en
gistermiddag heeft Z.K.H. deze be
lofte ingelost.
Te zes uur arriveerde Hij per auto aan
het z.g. Steenen Hoofd, waar Hr. Ms.
„Tromp" gemeerd ligt. Z.K.H. was verge
zeld van den marine-adjudant van H.M. de
Koningin, luitenant ter zee le klasse Jhr.
E. J. van Ilolthe en den adjudant van den
Prins, kapitein J. K. H. de Roo van Alder-
werelt. De Prins was gekleed in de uniform
van Luitenant ter zee le klasse, waarover
hij de lange overjas droeg.
Aangezien het hier een volkomen
particulier bezoek gold, werd hij
aan boord ontvangen, niet als lid
van het Koninklijk Huis, maar met
de eerbewijzen aan zijn rang ver
schuldigd. n.1. twee matrozen als
valreepsgast aan den valreep.
Z.K.H. begaf zich terstond naar de offi-
cierenlongroom waar men, terwijl een apë-
retif werd rondgediend, gedurende een uur
in opgewekte stemming bijeen bleef.
Te zeven uur verliet Z.K.H. met de,hem
vergezellende adjudanten den oorlogsbodem
om per auto naar het Koninklijk Paleis
terug te keeren.
Per 1 November krijgt de re
organisatie der militaire lucht
vaart haar beslag.
Naar de Tel. verneemt, zal per 1
November a.s. de nieuwe formatie
van luchtstrijdkrachten haar beslag
krijgen, waardoor de militaire
luchtvaart een afzonderlijk wapen
wordt.
Ingesteld wordt thans een luchtvaart-
brigade, bestaande uit drie luchtvaartregi
menten, terwijl er sprake van is in de
toekomst hieraan nog een vierde regi
ment toe te voegen. Als brigadecomman
dant wordt benoemd de luitenant-kolonel
vlieger F. A. van Heyst, thans comman
dant der luchtvaartafdeeling, die dan te
vens in rang zal worden verhoogd tot ko
lonel.
Het eerste luchtvaartregiment zal komen
op het thans in aanleg zijnde vliegveld
Bergen, het tweede luchtvaartregiment, het
zij in Rotterdam of Amsterdam, daar
omtrent is nog steeds geen beslissing ge
troffen en het derde luchtvaartregiment
bevattende de opleiding tot vlieger en
waarnemer, blijft te Soesterberg.
Het vliegveld Bergen zal grooter worden
dan dat van Soesterberg. Een gedeelte van
het personeel van Soesterberg zal daartoe
worden overgeplaatst, niet alleen mecani
ciens, doch ook personeel van het lucht
vaartbedrijf, daar Bergen ook werkplaatsen
tot reparatie van vliegtuiqen zal krüien.
De inrichting van het vliegveld voor het
tweede luchtvaartregiment zal nog wel
eenigen tijd vorderen.
Weer een geval te Alphen aan
den Rijn.
Op het oogenblik heerscht ook in
Letland een epidemie van kinderver
lamming. Er hebben zich reeds on
geveer honderd gevallen voorgedaan.
Het aantal gevallen van kinderverlam
ming in Alphen aan den Rijn is weer met
écn gestegen en bedraagt thans elf. De slui
ting der scholen is met één week, dus tot
19 September a.s. verlengd. Bovendien heeft
de burgemeester de voorloopige sluiting ge
adviseerd van de lagere klassen der U.L.O.
scholen en van de christelijke H.B.S.
De gevreesde ziekte woedt hevig
in het Westland.
Hte mond- en klauwzeer breidt zich steeds
meer epidemisch onder het vee uit. In het
Westland, te Pijnacker en in de omgeving
van Delft worden dagelijks gevallen gecon
stateerd, waaronder verscheidene met doo-
delijken afloop.
Te Pijnacker noteerde men 150 gevallen
van mond- en klauwzeer, te Maasland 75.
Te Maasland is bij eenige varkens de ge
vreesde vlekziekte geconstateerd. Over het
algemeen zijn de veehouders van meening.
dat liet mond- en klauwzeer thans nog he
viger woedt, dan in den herfst van verleden
jaar.
i
Verwachting: Matige, in het Z.-
Westen krachtige N.O. tot
N.W. wind, nevelig tot licht
of half bewolkt, waarschijn
lijk droog weer, iets war
mer overdag.
Verdere vooruitzichten: Waar
schijnlijk nog droog weer.
EINDELIJK SPREEKT LONDEN
DUIDELIJKE TAAL.
De diplomatieke redacteur van de
„Daily Mail" schrijft: „De Britsche
regeering heeft kort voor midder
nacht besloten de Duitsche regeering
er in duidelijke en formeele termen
van in kennis te stellen, dat Groot-
Brittanje niet terzijde zou blijven
staan, wanneer Tsjechoslowakije
het voorwerp werd van een militaire
agressie. Te dien einde zal Hender-
son over enkele uren, waarschijnlijk
aan Hitler, een nota ter hand stellen.
De ambassadeur had gisteravond,
op 't oogenblik waarop hij zich ge
reed maakte naar Berlijn te vertrek
ken, een telegram ontvangen, waar
in hem verzocht werd te Neuren
berg te blijven, waar hem nieuwe in
structies zouden worden meegedeeld.
„De gisteren in Engeland ontvan
gen inlichtingen hadden ten slotte
tot gevolg, Chamberlain te doen be
sluiten Duitschland te doen weten,
dat Engeland aan den kant van
Frankrijk zou staan, om weerstand
te bieden aan iedere agressie in
Midden-Europa".
Reuter meldt uit Neurenberg, dat
Henderson daar blijft om vanmor
gen de parade der Hitlerjeugd bij te
wonen.
Weer twee stuks afgeleverd.
Zooals bekend, werden voor de verster
king van de Nederlandsche luchtmacht o.a.
een belangrijk aantal Fokker eenpersoons
jachtvliegtuigen van het type D 21 besteld,
Reeds werden van deze bestelling eenige
toestellen afgeleverd, terwijl gister opnieuw
twee machines op Schiphol door het lucht
vaartbedrijf werden overgenomen.
Beide vliegtuigen werden door den heer
Leegstra van de Fokkerfabriek voorgevlo-
gen, nagevlogen door luitenant de Zwaan
en vervolgens door de commissie overge
nomen.
DE EUROPEESCHE KAMPIOENSCHAP
PEN 1942 IN POLEN. v
De Europeesche commissie van de I.A.
A.F. heeft voorgesteld om de Europeesche
kampioenschappen in 1942 door Polen te
laten organiseeren. In beginsel heeft Polen
de organisatie aanvaard.
Wilt U een heerlijke vacantietocht? Dan
een meerdaaqsche reis van het
Reisgidsen gratis verkrijgbaar. Reisbureau
W.A.C.O., Den Helder, Kanaalweg 132,
Tel. 773.
