DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Nog geringe hoop C\
blijft over
Tsjccho-Slowakijc
mobiliseert
Directeur van de
K.L.M. tevreden
tusschen Chamberlain en Hitiet
door de Tsjechen bezet
Parijs nog steeds
achter Praag
Rusland remt Polen
Duitsche troepen
rukken op
REIST PER WACO AUTOBUSDIENSTEN
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
ZATERDAG
24 SEPTEMBER 1936
66e JAARG. No. 8421
Alle weerbare mannen tot
40 jaar onder de wapenen
Onbeschrijfelijke geestdrift
te Praag
Voorloopig geen K.L N/L-
landing te Praag
Prinses Juliana nog
niet hersteld
Duitschland ongerust
over Rusland
Tsjechisch-Poolschc
grens gesloten
Fransch generaal in
Tsjechischen dienst
De Paus blijft vertrouwen
Dit nummer bevat 16 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
Amerikanen gaan
Tsjecho-Slowakije verlaten
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Geen accoordSudc,en,and opnieow
Frankrijk, Engeland en Rusland
maken front tegen Hitier
Godesberg heelt Europa gisteren
voor diverse verrassingen gesteld,
waarvan de gevolgen nog niet geheel
te overzien zijn. Ernstig, zéér ern
stig waren de opeenvolgende berich
ten. Hoewel de hoop nog niet geheel
moet worden opgegeven, is vrijwel
vaststaand, dat de besprekingen tus
schen Chamberlain en Hitier zijn
mislukt. Zij zijn gestrand op Hitler's
onverzettelijk besluit om het Sude-
tenduitsche gebied te bezetten nog
vóór grensregeling definitief is afge
handeld.
Chamberlain wenschte hiermede
niet accoord te gaan en eerst de de
finitieve grensafbakening tot stand
te brengen.
Neer en meer bleek dat Engeland en zijn
medestanders niet van zins waren in alle
cischen van Hitier toe te stemmen en naar
de „Times" meldt, kwam in den loop der
dag een front tot stand tusschen Frankrijk
Rusland en Engeland, om de tegenwoordige
grenzen van Tsjecho Slowakije,
dus met inbegrip van de Sudeten-
Duii'sche, Poolsche en Hongaarsche
gebieden binnen die grenzen te ga
randeeren, totdat de geheele Tsje-
choslowaaksche kwestie geregeld zal
zijn.
Wat er gebeurd is.
Zeer snel hebben de gebeurtenissen el
kaar opgevolgd. Nadat Donderdag de be
sprekingen waren afgebroken, werd de hoop
steeds levendiger dat zij, wanneer zij gis
teren zouden worden voortgezet, een vriend-
schappelijken geest zouden ademen.
Dit is niet gebeurd! Chamberlain heeft
zich gistermorgen niet meer persoonlijk
naar Hotel Dreescn begeven, maar zijn
wenschen in een schrijven aan Hitier ge
formuleerd. Eerst 's middags heeft Hitier
daarop geantwoord en naar aanleiding
daarvan heeft Chamberlain den Britschen
gezant Sir Henderson naar den Führer
gezonden.
Tevens volgde toen spoedig het officiecle
bericht dat Chamberlain hedenmorgen naar
Londen zou terugkeeren, zonder de be
sprekingen te hebben hervat.
Tegen de-verwachting in, zijn later op den
avond de besprekingen weer hervat en
duurden voort tot diep in den nacht.
Om 1.28 uur verlieten de Fuehrer en Ne-
ville Chamberlain onder algemeene span
ning der aanwezigen de conferentiekamer.
Ilitlcr begeleidde de Britschen premier
door de hotolhal naar zijn auto, waar hij
hartelijk afscheid van hem nam. De Fuehrer
wenschte zijn gast in het bijzonder een goede
thuisreis.
De blitzlichtlampen der persfotografen
vlamden in den donkeren nacht op, waarna
Chamberlain naar zijn hotel terugkeerde,
Naast hem in de auto had de Britsche am
bassadeur plaatsgenomen, terwijl voor naast
den chauffeur de chef van het protocol, Ba
ron von Doernberg. zat.
Kort daarop werd bekend, dat, althans
volgens het Duitsche nieuwsbureau, de in
de vriendschappelijken geest gevoerde be
sprekingen tusschen den Führer en den
Britschen minister-president geëindigd wa
ren met de overhandiging van een Duitsch
memorandum, dat het definitieve stand
punt van Duitschland ten aanzien van den
toestand in het Sudetenland bevat.
De Britsche premier zou op zich hebben
genomen, dit memorandum aan de Tsjecho
slowaaksche regeering over te brengen. Als
klap op den vuurplij kwam echter tenslot
te, zooals reeds hierboven gemeld, het
schokkende bericht, door het Britsche Minis
terie van Buitenlandsche Zaken bevestigd,
dat Frankrijk, Rusland en Engeland thans
een eenheidsfront zullen vormen tegen
Duitschland, zoolang de Tsjechische grens
kwestie geen bevredigend einde heeft ge
vonden.
Ook Henlein in actie.
Gisteravond heeft de nieuwe Tsje-
schische regeering onder generaal
Syrovy de algemeene mobilisatie
van het leger bevolen. Alle weerbare
mannen tot 40 jaar moeten zich on
verwijld naar hun garnizoenen be
geven.
Paarden, rijtuigen, automobielen,
en particuliere vliegtuigen worden
opgeëischt. Elk civiel luchtverkeer
is verboden.
Militaire berichten zijn aan stren
ge censuur onderworpen.
Een proclamatie
van President Benesj is per radio omgeroe
pen, waarin het mobilisatiebevel is om
schreven.
De proclamatie besluit met den volgenden
oproep: „Burgers, het beslissende oogenblik
is aangebroken. Het welslagen hangt af
van iedereen. Laat ieder zijn krachten in
dienst stellen van het vaderland. V\ eest
dapper en trouw. Onze strijd is een strijd
voor rechtvaardigheid en vrijheid. Leve
Tsjechoslowakijc!
0 Onbeschrijflijk enthousiasme.
Het enthousiasme te Praag na deze me-
dedeeling is bijkans onbeschrijflijk groot.
In de straten, der Tsjechoslowaaksche
hoofdstad is het vol met een juichende me
nigte. De opwindingen geestdrift zijn enorm.
Iedere automobiel wordt aangehouden en
den bestuurder wordt gelast of verzocht, re
servisten naar de stations te vervoeren..
Alle gezantschapsgebouwen, en in het bij
zonder de Duitsche legatie, worden krachtig
door politic en militairen bewaakt.
Aan alle zaken en instellingen is een
waarschuwing gezonden om voorbereid te
zijn op luchtaanvallen, en alle vensters zijn
verduisterd.
GROOTE VERONTWAARDIGING IN DE
DUITSCHE PERS.
In den loop van den dag van
gisteren kwamen verschillende on
bevestigde berichten binnen over 'n
alarmtoestand in het Sudetenduit-
sche gebied. Er werd gesproken
over een invasie van Sudetenduit-
sche troepen, zelfs van een intocht
der Duitsche troepen.
Later kwam vast te staan, dat deze be
richten sterk overdreven waren, maar wel
bleek dat de Tsjechen waren overgegaan
tot herbezetting van het Sudetenduitsohe
land.
Te Oberlohma op eenige honderden meters
buiten Franzensbad werd de Tsjechische
opmarsch gestuit door het Sudetenduitscbc
vrijkorps, dat nieuwe versterkingen ont
ving.
In het geheele grensgebied Is groote ver
ontwaardiging gewekt door nog onbevestig
de berichten, dat bij de herbezetting van
bet Sudetenland door de Tsjechen vijftig
Duitschers zouden zijn gedood.
Gistermiddag in den loop van den dag
zijn regelmatig vrachtwagons met militai
ren uit Praag in de richting van Karlsbad
vertrokken.
Ook de ambtenaren keeren terug.
De stad Eger is na 24 uur bestuur van
Sudetenduitschers weer overgenomen door
de Tsjechische autoriteiten. De Tsjechische
ambtenaren zijn weer op bun post. De Tsje
chische troepen zijn geconcentreerd in de
voorsteden van Eger en het vliegveld.
Duitsche pers woedend.
De Duitsche pers gaat voort te fulminee-
ren tegen de herbezetting van het Sudeten
land door de Tsjechische troepen, waar
voor zij de nieuwe Tsjechoslowaaksche re
geering en in het bijzonder minister-presi
dent Sirovv ten volle aansprakelijk stelt,
aldus de N. R. Ct. Sirovy's handelingen
worden weer toegeschreven aan een Mos-
kouschen lastgever. Van Sirovy. zoo schrijft
het Bcrliner Tagehlattr niet tc verwach
ten, dat hij eerlijk zal medewerken aan
hetgeen de Führer en Chamberlain te Go
desberg tot stand trachten te brengen. Vol
gens de Berliner Lokalanzeiger en andere
bladen was de oonspronkelijke terugtrek
king van de Tsjechische troepen slechts
bedoeld als een val voor de Sudetenduit
schers, die den dag tevoren nog vol vreug
de waren over den aftocht en zich met
recht reeds als bevrijd mochten beschou
wen. Volgens de Frankfurter Zeitung remt
thans geen enkele democratische sluitboom
meer de militaire dictatuur.
Generaal Syrovy.
HENLEIN'S ANTWOORD.
Henlein heeft tot de Sudetenduitschers
den volgenden oproep gericht:
„Benesj heeft in zijn hazardspel de laat
ste kaart uitgespeeld. Hij heeft, steunende
op een in strijd met de grondwet zijnde mi
litairc regcering, de algemeene mobilisatie
afgekondigd.
Gij, mijn volksgenooten, in het
vaderland, weet waarom het gaat.
Geen Duitscher zal op Duitschers
schieten, geen Hongaar op Hongaren,
geen Pool op Polen. Benesj heeft niet
het recht, u tot een vreeselijke broe
dermoord te dwingen. Aan zijn
mobilisatiebevel zal geen Duitscher
gevolg geven. Over korten tijd zult
gij vrij zijn."
De route der Blauwe Donau
Express.
In verband met den toestand in Tsjccho-
slowakije Cn het aldaar uitgevaardigde mo
bilisatiebevel, waarbij alle burgerluchtver
keer boven Tsjechoslowaaksch grondgebieil
wordt verboden, ifeeft de K.L.M. besloten,
met ingang van heden de lucbtverbinding
i .ondenBotterdamWeenenRoedapest de
*g. Blauwe-Donau-Expresse, weliswaar te
handhaven, doch voorloopig «Ie tusschenlan-
ding te Praag tc doen vervallen, zoodat niet
over Tsjechoslowaaksch grondgebied behoeft
te worden gevlogen
Bij een niet-uitgelokten
zal Frankrijk helpen.
aanval
Bij een onderhoud tusschen Daladier cn
een delegatie der socialistisch-radicale par
tij. maakten eenige gedelegeerden een toe
speling op de mogelijkheid, dat de bespre
kingen met Duitschland zouden worden ver
daagd of zelfs verbroken. De minister-pre
sident zeidc daarop, dat Frankrijk cn En
geland zeker zouden moeten beraadslagen
over eventueele maatregelen.
Wanneer Tsjechoslowakije het
slachtoffer zou worden van een niet
uitgelokten aanval zou Frankrijk on
middellijk de noodige hulpmaatre
gelen nemen.
Op een andere vraag verklaarde Daladier,
dat als de omstandigheden het noodig maak
ten, het parlement zal worden bijeengeroe
pen om tezamen met de regeering verant
woordelijkheden op zich te nemen.
Dreigende woorden uit Moskou.
De waarnemend volkscommissaris
van buitenlandsche zaken, Potemkin,
heeft den Poolschen zaakgelastigde
een nota overhandigd, waarin de
Poolsche regcering ervan in kennis
gesteld wordt, dat de Sovjet regee-
ring het Sovjet-Poolschc niet-aan-
valspact zou opzeggen, ingeval de
Poolsche regeering troepen op Tsje
chisch gebied zou laten opmarchce-
rcn.
De Poolsche zaakgelastigde heeft opdracht
gekregen het volgende te antwoorden:
Maatregelen met betrekking tot de verde
diging van den Staat gaan uitsluitend de
Poolsche regeerinz aan, die niemand daar
van uitleg schuldig is- De Poolsche regee
ring kent den tekst der door haar gesloten
overeenkomsten volledig. Verder beeft de
zaakgelastigde order gekregen uiting te ge
ven aan zijn verwondering over den Rus
stschen stap, aangezien aan de Russische
grens geen enkele speciale maatregel van
Poolsche zijde is genomen."
Men meldt ons van officieele zijde, dat
Prinses Juliana, hoewel op Soestdijk terug
gekeerd, nog niet geheel hersteld is en op
advies van den behandelenden geneesheer
voorloopig het Paleis nog niet mag verla
ten. H.K.H. heeft derhalve moeten afzien
van Haar voornemen om heden de feeste
lijkheden te Apeldoorn ter gelegenheid van
het Regeeringsjubileum van H.M. de Ko
ningin bij te wonen.
Groote militaire bedrijvigheid te
Miinchen.
De militaire bedrijvigheid in Beie
ren heeft gisteren 'n versneld tempo
aangenomen. Onophoudelijk worden
Duitsche troepen in de richting van
de Tsjechoslowaaksche grens ver
voerd. De stad zelf biedt en ongewo-
nen aanblik. Den geheelen dag zijn
troependetachementen gepasseerd,
voor het grooste deel gemotoriseerde
atdeelingen in oorlogsuitrusting. Het
vervoer geschiedt ook met behulp
van opgeëischte particuliere voertui
gen. Op verschillende punten van de
stad is luchtdoelgeschut geplaatst.
De schuilplaatsen voor de bevolking
zijn duidelijk kenbaar gemaakt. Voort
durend ronken vliegtuigen boven de
stad.
In de stad heerscht een atmosfeer van
bezorgdheid en spanning. Vrachtauto's, veld
geschut on honderden opgeëischte personen-
en vrachtauto's rijden langs de wegen.
Laat in den middag vlogen verscheidene
escadrilles bombardementsvliegtuigen bo
ven de stad in noord-oostelijke richting. Op
den grootcn Beierschen weg zijn verscheide
ne gemotoriseerde afdeclingen gezien; de re
gimentsnummers waren van de uniformen
verwijderd'.
De toon der bladen wijst er op.
Het vertoog van Potemkin, den
waarnemend volkscommissaris van
buitenlandsche zaken, bij den Pool
schen zaakgelastigde, schijnt de
Duitsche pers sterk te verontrusten,
zij blijft althans op verachtelijken
toon over SovjeFRusland spreken.
„De moordenaar Syrovy".
Het officieele communiqué over de be
sprekingen te Godesberg was te laat bekend
voor de Duitsche bladen om er nog com
mentaar op te kunnen leveren. De pers zet
inmiddels haar felle actie tegen de Praag-
sche^ regeering voort. De „Voelkischer Beo-
bacliter" publiceert op de eerste bladzijde
een groote karikatuur, voorstellende den
nieuwen minister-president van Tsjechoslo
wakije, met het onderschrift: „De moorde
naar Syrovy, schepsel van Moskou."
Gevolg van mobilisatie.
Ingevoilgc de in Tsjechoslowakije afge
kondigde militaire maatregelen, is de
Tsjechisch—Poolsche grens te middernacht
gesloten.
In tegenwoordigheid van Smigly Rydz.
heeft de president der republiek gisteravond
den minister president, generaal Skladkow-
ski en den minister van buitenlandsche za
ken. Beek, ontvangen, die hem verslag uit
brachten over den loop der gebeurtenissen.
De Fransche Generaal Faucher, het hoofd
der Fransche militaire missie in Tsjecho
Slowakije heeft bij de Fransche regeerine
zijn ontslagaanvrage ingediend en gevraagd
van zijn functies ontheven tc worden. Te-
zelfder lijd wordt medegedeeld, dat hij zich
ter beschikking heeft gesteld van de Tsje
chische strijdkrachten.
De Paus heeft in een toespraak tot 350
jonge Italianen van de katholieke actie ge
zegd. dat hij blijft vertrouwen op bet be
houd van den Europeeschen vrede. Hij zei-
de: „Wij zijn optimistisch, want de toekomst
ligt in Gods hand en God blijft niet onge-
\oelig voor het gebed-"
Verwachting: Zwakke tot mati
ge Oostelijke tot Zuidelijke
wind, nevelig tot licht ol
half bewolkt, droog vrij
warm weer, behoudens ge
ringe kans op onweer.
Verdere vooruitzichten:
weinig verandering.
Nog
Binnenlandsch luchtvervoer in
8 maanden met 100 pet. gestegen.
Druk-cabines in onze vliegtui
gen?
Naar de heer A. Plcsman, direc
teur van de K.L.M. op een persconfe
rentie mededeelde, toonden de be
drijfsresultaten der K.L.M. over de
eer-ste maanden van 1938 een voor
uitgang in het vervoer van passa
giers, vracht cn post. Op het binnen
landsch net steeg het passagiersver
voer met bijna 100 en op de lijn
naar Indië met nagenoeg de helft.
De Australiëlljn.
De vliegtuigen op de doorverbinding Ba-
tavia-Australië, zijn tot einde October volge
boekt.
Steeds sneller.
In het begin van .1940 kunnen de eerste
DC-4 toestellen hier tc lande verwacht wor
den, welke de verbinding met Indië tot 2M
dag kunnen beperken. De hr. Plesman wees
er met nadruk op, dat hoe sneller de dienst
wordt, des te grooter de regelmatigheid moet
worden.
Als men dag en nacht zou vliegen
ontmoet men alle weersomstandighe
den en men zou dan hooger moeten
vliegen dan thans. Vermoedelijk zou
den de vliegtuigen dan voorzien
moeten worden van „drukcabines",
d.w.z. dat met toepassing van een
compressor de atmospherische druk
op b.v. 800 meter dezelfde zou wor
den als op 6 a 7000 M.
Dit systeem verkeert echter nog in ex
perimenteel stadium.
Toenemend vrachtverkeer met
Engeland.
De toeneming van het vrachtverkeer tus-
schen Engeland en Nederland heeft doen
besluiten met ijlgang \an 2 October een
vrachtdicnst Amsterdam-Rotterdam-Londen
te openen. Een Douglas DG-2 werd voor de
zen dienst speciaal ingericht: om de nuttige
lading zoo groot mogelijk te maken werden
de stoelen uit het passagiersverblijf verwij
derd.
De bezetting van de lijn op Midden-En-
geland was in den afgeloopen zomer gun
stig. Aangemoedigd door dit resultaat, zal
de K.L.M. deze dienst voorloopig voortzet
ten. Dit besluit brengt het belangrijke in
dustriegebied rondom Manchester ook ge
durende den winter op een halve dagreis
afstand van alle belangrijke West- en Mid-
den-Europeesche steden.
De heer Plesman is ook zeer tevreden
over de verbindingen met de Donaulanden,
Scandinavië, Berlijn cn Parijs, terwijl de
uachtpostdienst op Keulen eveneens renda
bel bleek.
Winternet voor Nederland uit
gebreid.
Het winternet van de K.L.M. is uitge
breid en omvat de volgende lijnen: Am
sterdam Rotterdam Haamstede
Missingen; Amsterdam Rotterdam
Eindhoven: AmsterdamLeeuwarden, Am
sterdamGroningen.
De gezant der Vereenigde Staten te Praag
heeft alle Amerikanen aangeraden, Tsjecho
slowakije te verlaten.
VLUG—VEILIG—GOEDKOOP
Verenigingen en Clubs, moderne WACO
toeringcars Uw vervoermiddel.
Vraagt prijsopgaaf.
REISBUREAU WACO, KANAALWEG 132,
DEN KELDER TEL. 773.
