Adempauze in
Wegen-
verbetering
DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN 'HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Tsjecho-Slowakije
Engelscb parlement
heden bijeen
Engeland noch Frankrijk willen
thans druk uitoefenen op Praag
Oorlog of vrede
in handen
van Benesi
Hitier spreekt heden
voor de radio
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 30 (2 LIJNEN)
V
MAANDAG
Verplichte arbeids-
dienst ingesteld
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
Duitschland houdt onze
haring vast
Nieuwe voorzitter van de
Liberale Staatspartij
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
26 SEPTEMBER 1938
66e JAARG. No. 8422
vergaande aiscben
AFSTAND VAN SILEZISCH
TECHEN?
Naar van betrouwbare zijde uit
Londen wordt vernomen, zijn de
hoo'dpunten van Hitler's eischen voor
de regeling in Tsjechoslowakije, zoo
als deze uiteengezet zijn in het Duit-
sche memorandum, dat door bemid
deling van Chamberlain aan de
Tsjechoslowaaksche regeering is
voorgelegd, de volgende:
Terugtrekking van alle Tsjechische
strijdkrachten, politie, gendarmerie,
douanebeambten en grenswachten
uit de te ontruimen gebieden, zooals
deze uiteengezet zijn in de bij het
memorandum gevoegde landkaart.
(Deze kaart publiceerden wij reeds
Zaterdag.). Dit gebied moet op 1
October aan Duitschland worden
overgedragen.
- Het ontruimde gebied moet in zijn tegen-
woordigen toestand worden overgedragen,
d.w.z. zonder dat de militaire, economische
of verkeersinrichtingen. met inbegrip van de
grondorganisatie van der luchtdienst en alle
radiostations, vernield of onbruikbaar ge
maakt zijn. Het rollend materiaal van het
spoorwegnet in het gebied moet in onbe-
schadigden staat worden overgedragen.
De Duitsche regeering gaat ermede ac-
coord. dat een gevolmachtigde vertegenwoor
diger van de Tsjechoslowaaksche regeering
en het Tsjechoslowaaksche leger wordt toe
gevoegd aan het hoofdkwartier van de
Duitsche militaire strijdkrachten, om de bij
zonderheden van de wijze van uitvoering
der evacuatie te regelen.
De Tsjechoslowaaksche regeering moet
onmiddellijk alle Sudetenduitschers die waar
dan ook op het gebied van den Tsjechoslo-
waakschen staat dienst doen bij de militaire
strijdkrachten of bij de politie ontslaan en
toestaan, huiswaarts te keeren.
De Tsjechoslowaaksche regeering moet
alle politieke gevangenen van Duitsch ras
vrijlaten.
De Duitsche regeering is bereid toe te
staan, dat vóór 2 November uiterlijk een
volkstemming wordt gehouden in nog na
der vast te stellen gehieden.
Veranderingen in de nieuwe grens voort
vloeiende uit de volksstemming moeten door
een Duitsch-Tsjechische of een internatio
nale commissie worden geregeld.
De volksstemming zelf moet geschieden
onder toezicht van een internationale com
missie.
Duitschland stelt voor, dat een gezagheb
bende Duitsch-Tsjechische commissie wordt
ingesteld, voor de regeling van alle verdere
détails.
Gedurende de volksstemming moeten bei
de partijen haar militaire strijdkrachten uit
de gebieden terugtrekken.
De Duitsche eischen gaan veel verder dan
die waarin Praag onder druk van Londen
en Parijs eerder had toegestemd.
Immers staat wel vast. dat Duitschland
slechts de grenzen van de nieuwe, verkleinde
Tsjechoslowaaksche staat wil garandeeren,
indien Polen en Hongarije, dat ook doen,
hetgeen natuurlijk neerkomt jp een botte
weigering, daar juist deze landen ernstige
aanspraken op Tsjechoslowaaksch grondge
bied doen gelden, én dus. tenzij bun eischen
volledig worden ingewilligd, wel nimmer
de nieuwe grenzen van Tsjechoslowakije.
waarbij alleen het Sudetenduitsche gebied
wordt geamputeerd, zullen erkennen.
Daar komt bij, dat Praag, indien het de
Duitsche eischen inwilligt, alle fortificaties
en grensversterkingen in handen van TIi11 er
overlevert en geheel onbeschermd tegenovci
het Derde Rijk komt te staan.
Het is begrijpelijk, dat de Tsjechen, ge
zien de ervaring, hier zeer weinig voor ge
voelen.
Trouwens ook Chamberlain heeft begre
pen, dat het voor Praag toch wel zeer be
zwaarlijk zal zijn om aan dit Duitsche ulti
matum te-voldoen, en volgens een telegram
uit eBlgrado, heeft hij dan ook Hitier
staan gegeven, dat hij slechts zijn bemidde
ling kon verleenen tot het overhandigen van
bet Duitsche memorandum, doch niet zoo
ver kon gaan, om Praag tot inwilliging te
adviseeren.
He woord is dus thans aan Pre
sident Benesj en zijn raadgevers, die
hiermede de beslissing over vrede of
oorlog in Midden-Europa, ja mis
schien in heel de wereld, in handen
hebben.
Het spreekt vanzelf dat bij een dergelijke
groote verantwoordelijkheid de daarbij di
rect belanghebbenden niet stil zitten.
Niet alleen, dat Praag zijn voelhorens reeds
naar Polen heeft uitgestoken en zich bereid
schijnt te hebben verklaard om te onderhan
delen over den afstand van Silezisch Te-
schen, ook Londen en Parijs zitten niet stil
en stellen blijkbaar hun houding vast.
Na de uiteenzetting van Chamberlain over
de te Godesberg gevoerde besprekingen, is
de Britsche ministerraad gisteren tweemaal
in Downingstreet bijeengeweest, terwijl ook
de Fransche ministers vergaderden en daar
na Daladier en Bonnet opnieuw naar Lon
den hebben afgevaardigd om met hun Brit
sche collega's te beraadslagen.
Deze bijeenkomst heeft gisteren plaats ge
had, doch de resultaten zijn nog niet bekend
gemaakt. Het voorloopige standpunt der
Tsjechoslowaaksche regeering tegenover de
Duitsche eischen was tijdens deze bespre
kingen te Londen reeds bekend gemaakt.
Het schijnt dat de regeering te Praag in
dit bericht aan Londen, dat gistermiddag
door den gezant Masarijk werd overhandigd,
doet uitkomen de verschillen tusschen de
oorspronkelijke FranschF.ngelsche voor
stellen en het Hitler-memorandum.
1. De Fransch-Engelsche voorstellen be
vatten slechts een idee. waarvan de gevol
gen door een neutrale internationale com
missie moeten worden vastgesleld.
Hitier wenscht zijn plan zelf te verwezen
lijken, op de wijze zooals hij dat wenscht en
dit op de kaart aangeeft en preciseert.
2. De Fransch-Fngelsche voorstellen voor
zagen slpchts dat de Tsjechen geen enkel
gebied zouden ontruimen zoolang de inter
nationale commissie geen besluit zou heb
ben genomen. Hitier daarentegen eischt dat
de Tsjechen, het gebied, dat hij voor
den eersten October zou willen bezetten,
zouden verlaten en hun goederen en
bezittingen zouden achterlaten.
Het Tsjechische antwoord aan Londen
legt er verder den nadruk op, dat wat Hit*
Ier wenscht in werkelijkheid niet een rege
ling van het vraagstuk der Sudetenduit
schers is, doch de bezetting van militaire
en strategische punten in Tsjechoslowakije.
De indruk, welke het memorandum van
Hitier in Parijs en Londen heeft verwekt is
er in het algemeen een van afkeuring.
Men wijst er op, dat dit geen vorm van
regeling is eener delicate internationale
kwestie, maar eerder het „dictaat'' van een
zegen vierend en staat aan den vooravond
van een wapenstilstand.
Intusschen heeft de wereld weer een uit
stel van eenige dagen en kunnen de vredes-
invloeden, welke ook in Duitschland werk
zaam zijn, zich doen gelden.
Overal is het rustig, de bevelen
der regeering stipt opgevolgd.
Hitier zal het district Asch,
waar de Sudeten het heft in
handen hebben, niet binnen
rukken.
Volgens de laatste berichten is
het alles rustig in Egerland, waar
het leven, thans weer onder het
Tsjechische bestuur, zijn normalen
gang gaat.
Tsjechische troepen hebben het moeilij
ke heuvelachtige gebied van Schwader-
bach wederom bezet, evenals alle andere
districten, welke gedurende korten tijd
handen der Henleinisfen waren.
Asch. dat aan drie ziiden door umtscn
gebied is omringd en dus gem-WebiK v
„af te kniinen". is derhalve het ermee doe
van het Tsjechoslowaaksche grondgebied
met een Sndetendnitsch bestuur.
Tn een telegram uit Asch zegt fle snri i
verslaggever van Reuter, dat het Dm s
rijksweerleger niet bet district Acc i
binnenrukken. Tndirn bet van Hit °r 'e\
krijgt. Tsjechoslowakije binnen te rukk
zal het van Saksen en Oostenmk uit
Tsjechoslowaaksche grenzen oversrhrudr
Het vriikorps der pndetenduitscbers
van TTifler zelf bevel gekregen, met Asc
of Tsjechoslowaaksch grondgebied
te nikken, voordat het van hem 01
hiertoe heeft gekregen. De taak v
vriikorns bestaat op bet oogenNi -
patrouillperen langs de Duitsch -i 1
slowaaksche grens.
Incidenten worden dan ook niet -
behalve dan een mislukte aanval vat» -
tenduitscbers op een militaire po^
Boheemsche woud.
EEN „HISTORISCHE MANI
FESTATIE OP EEN HISTO
RISCH UUR".
Minister Goebbels heeit bekend ge
maakt, dat hedenavond in het
Sportpaleis te Berlijn een groote
volksbijeenkomst zal worden ge
houden. die door alle Duitsche zen
ders zal worden uitgezonden.
Op deze bijeenkomst, die om acht
uur Duitsche tijd (8.20 uur Nederl.
tijd) aanvangt, zal Hitier het woord
voeren.
Hitler's rede zal, naar de Duitsche
radio verklaart, „een historische
manifestatie" op een „historisch
uur" zijn. Goebbels mobiliseert alle
partijorganisaties, opdat iedereen
naar Hitier kan luisteren. Op
straat zullen luidsprekers worden
opgesteld, waardoor hel publiek de
toespraak zal kunnen volgen.
Het mobilisatiebevel stipt opgevolgd.
Volgens de Tsjechoslowaaksche omroep is
het mobilisatiebevel stipt opgevolgd.
De Duitsche bevolking laat zich
niet beinvlocden door de tendentieu- -
ze en leugenachtige mededeelingcn
van de Duitsche zenders, die haar
tot opstand aanzetten. De groote
meerderheid dezer bevolking kon
zich rekenschap geven van do on
waarheid der Duitsche berichten.
Aan den oproep tof" ongehoorzaam
heid van Honlein. die meermalen
door een Duitsch station herhaald
werd, hebben slechts jonge rad
draaiers van de Sudetenduitsche
partij gevolg gegeven.
De omroep deelde verder mede. dat de
autoriteiten in geen enkel geval haar toe
vlucht tot het standrecht hebben behoeven
te nemen.
„Er heeft geen enkele militaire terecht
stelling plaats gehad. Alle andersluidende
berichten zijn verzonnen en leugenachtig."
Buitengewone maatregelen?
Volgens het Duitsche nieuwsbureau is in
alle plaatsen van Tsjecho-Slowakije een
plakkaat aangebracht, waarbij het uithan
gen van Sudetenduitsche vlaggen o.a. ver
boden zou zijn.
Wie een insigne draagt der Sudetenduit
sche partij, of een hakenkruisarmband
wordt ter plaatse gefusilleerd.
Wanneer om een of andere reden een
schot valt. mag niemand naar deze plaats
toeloopen of wegloopen, doch moet hij rus
tig verder gaan. Wordt hij evenwel aange
roepen, dan moet hij blijven staan. Wie
in strijd hiermede handelt, wordt neerge
schoten.
Op straat mogen niet meer dan twee per
sonen bij elkander zijn.
Het dragen van wapenen, zoomede het
bezit er van, wordt direct met den kogel
gestraft.
Indien zich buitengewone gebeurtenissen
voordoen, is slechts aan vrouwen, kinderen
en grijsaards toegestaan de grens over te
gaan. aldus het D.NB.
De Britsche kolonie is uit Praag vertrok
ken. Het schijnt dat de Poolsch-Tsjechoslo-
waakschc verbindingen zijn verbroken.
Verplichte arbeidsdienst.
Een verplichte arbeidsdienst is ingesteld
voor alle mannen en vrouwen van 17 tot 60
jaar. Overal worden de bevelen stipt opge
volgd, behalve dan in Asch, waar de Hen-
leinislen de baas zijn.
Zaterdag bereidde men zich daar min
of meer op een beleg voor en stonden de
Tsjechische troepen op 5 K.M. afstand.
Voorts kan nog worden medegedeeld, dat
de aanneming van particuliere binnen- en
buitenlandsche telegrammen voorloopig is
opgeschort, evenals de intercommunale en
internationale telefoongesprekken.
oVlgens van de grensstations ontvangen
berichten is Vrijdagavond reeds het ge-
heele spoorwegverkeer tusschen Duitsch
land en Tsjechoslowakije van Tsjechoslo
waaksche zijde gestaakt, nadat reeds van
tevoren op tien verschillende trajecten het
verkeer gestagneerd was door de vernieling
van spoorlijnen en bruggen.
Naar Havas meldt meent men te
weten, dat het Engelsche parlement
begin van deze week, waarschijn
lijk heden, zal worden bijeengeroe
pen.
Verwachting: Zwakke tot ma
tige wind uit Zuidelijke
richtingen, zwaar bewolkt
tot betrokken, iets koeler in
het Westen mogelijk eeni-
gen regen, in het Oosten
weinig of geen regen.
Verdere vooruitzichten: Geleide
lijk koeler.
DUITSCH—OOSTENRIJKSCHE TOLGRENS
OPGEHEVEN.
Berlijn, 24 Sep. (D.N.B.):
De Duitsche rijksminister van Financiën
heeft bepaald, dat de DuitschOostenrijk-
sche tolgrens .met ingang van 1 October a.s.
wordt opgeheven. Het goederenverkeer in
groot-Duitschland wordt daarmee geheel tol
vrij gemaakt.
Groote schade voor de reerderijen.
Wagons voor Tsjechoslowakije
mochten niet verder.
Vischëxporteurs in I.Tmuiden hebben uit
Duitschland bericht ontvangen, dat de door
hen verzonden wagons versche haring, be
stemd voor Tsjechoslowakije, tengevolge van
de stagnatie in het gewone spoorwegverkeer
langs de TsjechischDuitsche grens, in
Duitschland zijn vastgehouden.
Het betreft hier 15 a 20 wagonladingen,
zoodat de schade groot is, temeer, omdat,
zelfs wanneer de zendingen terug zouden ko
men, de haring in IJmuiden onverkoopbaar
zou zijn.
In de Zaterdag j.1. gehouden buitengewo
ne algemeene vergadering van de Liberale
Staatspartij, werd prof. Mr. B. M. Telders te
Leiden bij enkele candidaatstelling tot voor
zitter gekozen.
Op de begrooting van
het Verkeersfonds 1939
is voor onderhoud en
verbetering van de
Rijkswegen in totaal ca.
16 mill. gld. uitgetrok
ken, waarvan bijna 27
mill. gld. op den Ka-
pitaaldienst en de rest
op den Gewonen dienst.
Op den Kapitaaldicnst
komt voor de bruggen
met toeleidendc wegen
een totaalbedrag van
bijna 9Vk mill. gld. voor.
waarbij vooral in het
oog valt een post van
f 1.200.000 voor een brug
over de Merwede te
Gorinchem en een post
van 1 mill. gld. voor
een tunnel te Velsen.
Nevenstaand kaartje
geeft een overzicht van
de verdeeling van het
totaal bedrag over de
verschillende Rijkswer
ken, voor zoover dit dc
meer belangrijke posten
betreft.
