Tsjecho Slowakije
staal niet alleen
DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Hiiler's groote rede
Eén October de
uiterste termijn
Cbamberlain's boodschap
aan Hitier
Gedeeltelijke mobilisatie
ook in Engeland
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER.' TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
D I N S DAG
27 SEPTEMBER 1938
66e JAARG. No. 8423
Frankrijk, Engeland en Rusland
zullen steunen
Nogmaals een dringend
beroep op Hitier
Geen geweld
Tot volksstemming bereid
naar de methode in het
Saargebied
Dit nummer bevat 8 pagina's
l ADOLF HITLER J
Diesels in NecL Indië
Luchtbescherming
in Den Haag
EERBERICHT
DE BILT SEINT»
Dc lnchtverbindingen met
Midden-Europa
65 dooden bij
Spoorwegongelukken
REIST PER WACO AUTOBUSDIENSTEN
KELDERSCKE COURANT
Uitgave der Ultg-Mij. Hollands Noorderkwartier N V. te Den Helder
De Britsche regeering zal er op
toezien dat de door Praag toe
gestane gebiedsoverdracht wordt
nagekomen.
Vanwege het Foreign Office is de volgende
officieele verklaring gepubliceerd:
In officieele kringen wordt verklaard, dat
Chamberlain de vorige week heeft getracht
met den Duitschen Rijkskanselier een vreed
zame oplossing voor het Tsjechoslowaaksche
.vraagstuk te vinden. Het is nog steeds mo
gelijk, dit door onderhandelingen te doen.
In den Duitschen eisch, inzake overdracht
van de Sudetenduitsche gebieden is reeds
toegestemd door de Fransche, Britsche en
Tsjechoslowaaksche regeeringen.
Indien echter ondanks alle pogin
gen, die door den Britschen minis
ter-president zijn aangewend, door
Duitschland een aanval wordt ge
daan op Tsjechoslowakije, moet het
onmiddellijk gevolg zijn, dat Frank
rijk verplicht zal zijn, laatstgenoemd
land te hulp te komen en Engeland
en de Sovjet Unie zullen Frankrijk
zeker steunen.
Het is niet te laat om deze groote trage
die te voorkomen, en voor de volken van
alle landen om aan te dringen op een rege
ling door vrije onderhandeling.
Chamberlain dringt nogmaals op
een vreedzame regeling aan.
Gisteravond is de volgende verklaring van
den Britschen minister-president gepubli
ceerd:
„Ik heb de rede van den Duitschen rijkskan
selier gelezen en ik waardeer hetgeen hij
gezegd heeft over de pogingen, die ik gedaan
heb om den vrede te redden.
„Ik kan deze pogingen niet opge
ven, aangezien het mij ongelooflijk
voorkomt, dat de Europeesche vol
ken, die geen oorlog met elkaar wil
len, in een bloedigen strijd zouden
kunnen worden gewikkeld, over een
een kwestie waaromtrent reeds in
aanzienlijke mate overeenstemming
is bereikt.
Het schijnt, dat do Rijkskanselier er geen
vertrouwen in heeft, dat de gedane beloften
zullen worden nagekomen. Deze beloften
werden niet rechtstreeks aan de Duitsche
regeering gedaan, doch in de eerste instan
tie aan de Britsche en de Fransche regee
ring."
Uit naam van de Britsche regee
ring verklaar ik„ dat wij ons moreel
verplicht achten er op toe te zien,
dat de beloften eerlijk en volledig
worden nagekomen, en wij zijn be
reid er voor te zorgen, dat zij op dus
danige wijze met allen redelijken
spoed worden uitgevoerd, mits de
Duitsche regeering toestemt in een
regeling van de voorwaarden der ge
biedsoverdracht door onderhande
ling en niet door geweld.
Ik vertrouw, dat de Rijkskanselier dit
voorstel, dat gedaan wordt in denzelfden
geest en vriendschap als waarin ik in
Duitschland werd ontvangen, en dat, indien
't aanvaard wordt in overeenstemming zal
zijn met den Duitschen wensch tot aanslui
ting van de Sudetenduitschers bij het Duit
sche rijk. zonder dat in eenig deel van Euro
pa bloed wordt vergoten, niet zal venver-
pen.
Laatste territoriale eisch
in Europa
In zijn gisteravond gehouden rede in het Sportpaleis
te Berlijn heeft Hitier verklaard, dat er voor Duitschland
in Europa nog slechts één territoriaal probleem bestaat,
n.1. dat van de Duitsche volksgenooten, die in Tsjecho-
Slowakije leven.
Ik wil voor het Duitsche volk verklaren, dat met be
trekking tot het Sudeten-Duitsche vraagstuk mijn geduld
thans ten einde is. Benesj heeft het thans in zijn hand:
vrede of oorlog. Hij zal óf dit aanbod thans aanvaarden,
en den Duitschers eindelijk de vrijheid geven, óf wij zul
len deze vrijheid zelf gaan halen. z
BERLIJN. Gisteravond te acht minu
ten over achter kwam Adoif Hitier, verge
zeld van Goering, in het Sportpaleis aan,
toegejuicht door een ontelbare menigte.
Te half negen besteeg Hitier het spreek
gestoelte voor het uitspreken van zijn rede.
Hij begon met er aan te herinneren, dat
hij 22 Februari jl, in den Ri.jksaag voor het
eerst zijn eischen heeft gesteld.
Het vraagstuk, dat op het oogenblik de
wereld bezig houdt, is niet Tsjecho-Slowakije
doch „de heer Benesj". In dezen naam is al
les vereenigd, wat heden millioenen nien-
schen vervult. Nog eenmaal wil spreker
in het kort het doel van de Duitsche buiten-
landsche politiek uiteenzetten. Het Duitsche
volk wil geen andere volken onderdruk
ken, het wil geen andere volken onder
zich zien, het wil op zijn eigen wijze zalig
worden, de anderen moeten het op hunne
wijze doen.
De buitenwereld heeft gepoogd Duitsch
land zoo lang mogelijk te onderdrukken.
Het Duitsche volk koestert evenwel geen
haat tegen andere landen. Zij zijn niet ver
antwoordelijk. De verantwoordelijkheid
draagt slechts een kleine groep internatio
nale gelukzoekers, die er niet voor terug
schrikken geheele volken in dienst te stel
len van hun eigen belangen.
Vervolgens wees Hitier op de voorstellen,
die hij aan andere landen gedaan had, doch
dat al deze voorstellen tot beperking van
de bewapening werden afgewezen.
En na twee jaar steeds afgewezen te zijn,
gaf spreker het bevel de Duitsche weer
macht op te bouwen en thans is een lezer
gereed, zooals de wereld nog niet heeft
zien. Milliarden zijn hiervoor uitgegeven.
Het leger is met de meest moderne wape
nen uitgerust
Het laatste probleem.
Thans staan wij voor het laatste
probleem, dat opgelost worden moet
en opgelost worden zal. Het is de
laatste territoriale eisch, die ik aan
Europa te stellen heb, doch het is de
eisch, waarvan ik niet afwijk, en die
ik, zoo God wil, zal vervullen.
Hitier schilderde vervolgens de geschiede
nis van de totstandkoming van Tsjechoslo
wakije. Deze Tsjechische staat, aldus Hitier,
begon met den eersten leugen.
De vader van dien leugen van destijds
heette Benesj.
Deze mijnheer Benesj trad destijds te »er-
sailles op en begon met te verzekeren, flat
er een Tsjechoslowaaksche natie bestaat.
Hij moest dezen leugen bedenken om aan
het schamele aantal van zijn eigen volks
genooten een wat grooteren en daardoor
meer gerechtvaardigden omvang ie ge\on.
Deze staat, die slechts een minderheid ais
regeering bezit, dwingt den nationahtei n
deel te nemen aan een politiek, die ha-11
eens ertoe leidt op de eigen Pion. -
te moeten schieten. In den staat van
heer Benesj zijn de gevolgen voor de natio
naliteiten gruwelijk ceweest. Ik sP,rn.
slechts voor de Duitschers. In de gehe
wereld en heden ten dage zien wij s'e< t '-j
een groote mogendheid en aan net noo
daarvan een man, die begrip toont \oo
den nood van dit volk. Hij is een gro
vriend: Benito Mussolini. 'Wat hij in dezn
tijd gedaan heeft, en de houding, die <in
Italiaansche volk aanneemt, zullen wij ni
vergeten en wanneer eenmaal het uur a i
eenzelfden nood voor Italië aanbreekt, <ian
zal ik het Duitsche volk aansporen deze! t
houding aan te nemen. Ook dan zullen n
twee staten zich verdedigen, docli een blo
Met betrekking tot de toestanden in Tsje
choslowakije vervolgde spr.: Ik heb op 22
Februari in den Rijksdag verklaard, dat dit
anders moest worden. Benesj heeft het ook
anders gedaan. Er begon nog grootere ter
reur. Benesj voelde zich gedekt door Frank
rijk en Engeland, en vooral: Sovjet-Rusland.
Zoo kwam tenslotte mijn eisch te Neuren
berg. Deze eisch was volkomen duidelijk.
Ik heb het toen voor de eerste maal gezegd,
dat thans het zelfbeschikkingsrecht voor
deze 31/2 millioen Duitschers eindelijk bij
na twintig jaar na de verklaringen van pre
sident Wilson van kracht moest worden.
Benesj heeft het antwoord gegeven: nieuwe
dooden, nieuwe gevangenzettingen, nieuwe
arrestaties.
En daarna kwam Engeland. Ik heb tegen
over den heer Chamberlain ondubbelzinnig
te kennen gegeven, dat wij thans als eenige
mogelijkheid eener oplossing beschouwen,
Ik heb er geen twijfel over laten bestaan,
dat het een eigenschap van onze Duitsche
mentaliteit is, lang en steeds weer gedudig
zich iets te laten welgevallen, doch dat eens
het oogenblik komt, waarop het daarmee
uit is.
En thans heeft Engeland en Frankrijk zich
daarbij aangesloten, aan Tsjechoslowakije,
den eenig mogelijken eisch gesteld: Het
Duitsche gebied eindelijk vri' te laten en aan
Duitschland af te staan. Benesj vond een
uitweg. Hij gaf toe dat deze gebieden moe
ten worden afgestaan. En wat deed hij:
Niet het gebied stond hij af, doch
de Duitschers drijft hij thans uit. En
thans geloof ik, dat het tijdstip geko
men is, om het eens goed te zeggen.
Wanneer iemand het geduld toont,
zooals wij het hebben gedaan, kan
men niet zeggen, dat wij belust zijn
op oorlog. Dan tenslotte: Benesj heeft
zeven millioen Tsjechen, doch hier
staat een volk van meer dan 75 mil
lioen.
HET JONGSTE MEMORANDUM.
Ik heb thans een memorandum
met een laatste en deftnittef Duitsch
voorstel aan de Britsche regeering
ter beschikking gesteld. Dit voorstel
tcoogt niets anders dan de verwe
zenlijking van wat Benesj reeds
beloofd heeft. De inhoud van dit
voorstel is zeer eenvoudig: elk ge
bied, dat naar het volk Duitsch
is en naar zijn wil tot Duitschland
wil behooren, komt thans aan
Duitschland, weliswaar niet dan,
wanneer Benesj er in geslaagd is
wellicht een of twee millioen Duit
schers verdreven te hebben, doch
thans, en wel direct.
Ik heb thans hier de grens gekozen, die
op grond van het sedert tientallen jaren
beschikbare materiaal over de verdeeling
der volken en talen in Tsjecho-Slowakije
rechtvaardig is. Desondanks echter ben ik
rechtvaardiger dan Benesj en wil ik niet
de macht, die wij bezitten, misbruiken. Ik
heb derhalve van te voren vastgesteld, dit
gebied wordt onder de Duitsche souvereini-
teit geplaatst, daar het feitelijk in elk ge
val door Duitschers bewoond wordt.
Ik heb verdpr vastgelegd, dat ondanks al
les in dit gebied een volksstemming moet
worden gehouden en opdat niemand kan
zeggen, dat het niet billijk kan toegaan,
heb ik het Saarstatnnt van het Saarplebis-
ciet als basis voor deze volksstemming ge
kozen.
Ik heb thans verlangd, dat nu. na 20 jaar,
Benesj eindelijk gedwongen wordt, zich aan
waarheid te houden.
Hij zal op den eersten October dit
gebied aan ons moeten afstaan. Be
nesj denkt nog steeds zich aan de
nakoming van deze plicht te kun
nen onttrekken. Hier kan ik slechts
een ding zeggen; Thans komen twee
mannen tegenover elkaar te staan:
ginder Benesj en ik hier. En wij
zijn twee verschillende personen.
Toen Benesj tijdens den grooten
volkerenstrljd door de wereld zwalk
te, heb ik als fatsoenlijk Duitsch sol
daat mijn plicht gedaan. En thans
sta ik tegenover dezen man weer als
de soldaat van mijn volk.
Ik heb, zoo vervolgde Hitier, slechts wei
nig te verklaren. Ik ben mr. Chamberlain
dankbaar voor al zijn bemoeiingen. Ik heb
hem verzekerd, dat het Duitsche volk niets
anders wil dan vrede, alleen, dat ik niet de
grens van ons geduld kan overschrijden.
Ik heb verder de verzekering gegeven en
herhaal deze hier, dat, wanneer dit pro
bleem opgelost is voor Duitschland geen
territoriaal probleem in Europa meer be
staat. En ik heb hem verder verzekerd, dat
op het oogenblik, waarop Tsjechoslowakije
liet vraagstuk oplost, d.w.z., dc Tsjechen de
geschillen met hun andere minderheden
geregeld hebben en wel op vreedzame wijze
cn niet door onderdrukking, ik in een Tsje-
chischen staat geen belang meer stel. En
dat wordt hem gegarandeerd. Wij wenschcn
heelemaal geen Tsjechen. Alleen wil ik nog
voor het Duitsche volk verklaren, met be
trekking tot het Sudetenduitsche vraagstuk
mijn geduld thans ten einde is. Ik heb Be
nesj een voorstel gedaan. Het is niets an
ders dan de verwezenlijking van datgéne
wat hij zelf beloofd heeft. Hij heeft het
thans in zijn hand: vrede of oorlog. Hij zal
of dit aanbod thans aanvaarden en den
Duitschers eindelijk de vrijheid geven, of
wij zullen deze vrijheid zelf gaan halen.
Wij zijn vastbesloten, aldus besloot Ilitler.
Benesj mag thans kiezen.
Het Duitsche plan. onaan
vaardbaar."
Reuter meent te weten, dat Cham-
berlains boodschap aan Hitier dc
verklaring bevat, dat het Duitsche
plan volkomen onaanvaardbaar is.
Op Hitier wordt een beroep gedaan
om te bewijzen dat hij een vreed
zame resrcling wenscht door er in
toe te stemmen, de bijzonderheden
van dc gebiedsoverdracht recht
streeks met de Tsjechen te bespre
ken.
Tenslotte wordt in de boodschap
opgemerkt, dat onderhandeling
meer dan oorlog in overeenstem
ming is met wat.'naar meii meent
te weten, het Duitsche standpunt
is. n.1. dat de geschilpunten slechts
betrekking hebben 01» de procedure,
tusschen de Duitschers en de Tsje
chen.
Snelheid van de stoomlocomo
tieven wordt opgevoerd.
Naar de Semarangsche correspondent van
liet Soer. Handelsblad vernam, zal vermoe
delijk in November 1940 de dieseltrein op
de N.I.S.-lijn Scmarang-Soerabaja loopen.
Hoewel het niet in de bedoeling ligt die-
seltractie op de lijn Scmarang-Djokja toe te
passen, zal toch in de nabije toekomst dc
huidige snelheid van de stoom-locomotieven
belangrijk opgevoerd worden.
De Haagschc gemeenteraad heeft gister
middag zonder hoofdelijke stemming beslo
ten het voorstel van B. en W. tot het treffen
van maatregelen ter bescherming van de
burgerbevolking tegen luchtaanvallen en het
hiervoor beschikbaar stellen van crcdiet aan
te nemen.
Verwachting: Zwakke tot ma
tige wind uit Zuidelijke
richtingen, in het Z.W.
meest zwaar bewolkt,
waarschijnlijk eenige regen
met kans op onweer, iets
koeler, in het N.O. gedeelte
lijk bewolkt, weinig of geen
regen, weinig verandering
in temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Onzeker
Verschillende legerafdeelingen
onder de wapenen geroepen.
Minister Hore Belisha heeft de offi
cieren en manschappen van de een
heden der luchtverdediging en kust
verdediging onder de wapenen ge
roepen.
Hij legde er den nadruk op, dat dit
een voorzorgsmaatregel is en geheel
verschillend van een algemeene mo
bilisatie, waarbij het geheele terri
toriale leger onder de wapenen zou
worden geroepen.
De minister van luchtvaart heeft op
dracht gegeven al het personeel van de de
fensieve eenheden van de hulpeenheden der
luchtmacht, hierbij inbegrepen het personeel
van de hulp-escadrilles jachtvliegtuigen en
ballonverspcrringen, te mobiliseeren.
De bombardementseenheden van hulp
luchtmacht zijn op het oogenblik nog niet
gemobiliseerd.
De Britsche marine-autoriteiten te Gibral
tar hebben eveneens maatregelen genomen
Officieren, onderofficieren, en manschappen
mogen de basis tot nader order niet verla
ten.
Verder is een duizendtal vreemdelingen
verzocht het gebied zoo spoedig mogelijk te
verlaten. De autoriteiten hebben een beroep
gedaan op vrijwilligers van 40 tot 55 jaar
voor de passieve verdediging.
Voor het begin van de derde uitzending
van Engelsche nieuwsberichten zeide de
aankondigingen dat hij zeer langzaam de
volgende beschikking zou voorlezen zoodat
alle betrokkenen het konden opschrijven:
„Allen naar Engeland inkomenden sche
pen wordt dringend aangeraden een loods
aan boord te nemen op gevaar van ernsti
ge schade te kunnen lijden voor welke de
eigenaars of kapiteins, maar geen ander
aansprakelijk zal worden gesteld, indien de
ze waarschuwing in den wind wordt ge
slagen."
De Tsjechen landen niet meer
te Weenen en Boedapest.
De diensten, welke de K.L.M. onderhoudt
(usschen Londen en Midden-Europa, zijn
Zondag cn Maandag op normale wijze uit
gevoerd.
De Tsjechische luchtvaartmaatschappij,
welke op deze lijn met #de K.L.M. samen
werkt, heeft gisteren de door haar waar
genomen diensten volgens schema gevlo
gen. Haar vliegtuigen zullen zich voorloo-
pig uitsluitend bepalen lot het traject
LondenRotterdamPraag v.v., zoodat de
landingen te Weenen en Boedapest voor
deze maatschappij vervallen.
Te Borken nabij Essen heeft zich een ern
stig spoorwegongeluk voorgedaan, dat aan
15 personen het leven heeft gekost. Vijf per
sonen zijn met ernstige verwondingen in
het ziekenhuis opgenomen.
Vijftig dooden bij een spoorweg
ongeluk in Spanje.
Naar gemeld wordt zijn ten gevolge van
een spoorwegongeluk bij Barcelona vijftig
personen om het leven gekomen en twee
honderd gewond.
VLUG—VEILIG—GOEDKOOP
Verenigingen en Clubs, moderne WACO
toeringcars Uw vervoermiddel.
Vraagt prijsopgaaf.
REISBUREAU WACO, KANAALWEG 132,
DEN HELDER TEL. 771
