Laatste waarschuwing aan Duitschland Ernstige taal van Chamberlain DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN-1 HOLLANDS NOORDERKWARTIER Stapelloop van 's werelds grootste passagiersschip „Onredelijke houding van Duitschland'' Nog altijd hoop op vrede Versterking van onze grenstroepen Minister Colijn bij H.M. de Koningin IN WERKELIJKEN DIENST EERBERICHT KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER.' TELEFOON 30 (2 LIJNEN) WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1938 66e JAARG. No. 8424 DE BILT SEINT» HELDERSCHE COURANT Uitgave der Ultg.-Mtj. HoUandi Noorderkwartier N.V. te Deo Helder „WANNEER EENIG LAND VOORNE MENS IS, DE GEHEELE WERELD TE OVERHEERSCHEN DOOR MIDDEL VAN DE VREES VOOR ZIJN MACHT, DAN BEN IK VAN MEENING, DAT TEGENSTAND MOET WORDEN GEBODEN!" Gisteravond hebben mannen en vrouwen in alle landen der wereld met spanning ge luisterd naar de rede, welke de Engelsche minister-president Neville Chamberlain in zijn werkkamer in Downingstreet No. 10 heelt uitgesproken. Chamberlain begon met te verklaren, dat hij morgen (dus vandaag) in het parlement een verklaring af zal leggen over de ge beurtenissen, welke hebben geleid tot den huidigen angstigen en critieken toestand. Hij voegde hieraan toe: „Het was niet mogelijk eerder een ver klaring af te leggen, toen ik heen en terug over Europa vloog en de toestand zich ieder uur wijzigde. Doch vandaag is het voor kor ten tijd kalm en ik wensch een paar woor den te zeggen tot de jonge mannen en vrou wen van Engeland en het Britsche rijk. en misschien ook wél tot anderen. Eerst moet ik iets zeggen tot hen, die of wel mij of mijn vrouw hebben geschre ven in deze weken, om ons te zeggen, dat zi.1 dankbaar waren voor mijn pogingen en ons hun hoop op mijn succes verzekerden. De meesten van deze brieven waren afkomstig van vrouwen, moeders en zusters van onze eigen landgenooten. Doch er waren ook on telbare brieven van anderen, behalve uit Frankrijk. België en Italië, zelfs uit Duitsch land. Het was hartverscheurend de groeien de bezorgdheid, welke hieruit bleek te lezen en de groote opluchting, wanneer zij te vroeg dachten, dat het gevaar voor oorlog geweken was. Op het oogenblik zie ik niet wat ik mogelijk nog zou kunnen doen door bemiddeling". Met merkwaardige ontroering vervolgde de minister-president: „Hoe verschrikkelijk, hoe ongelooflijk fantastisch is het, dat wij loopgraven graven en gasmaskers beproe ven, omdat volken in een afgelegen land twisten. Volken van wie we niets weten. Het schijnt bijna onmogelijk dat een twist, welke in beginsel reeds is bijgelegd, een reden tot een oorlog zou worden. Ik kan begrijpen, waarom de Tsjechische regeering zich niet in staat achtte de voorwaarden aan te nemen, welke haar zijn voorgelegd, in het Duitsche memorandum. Ik voel even wel, na mijn besprekingen met Hitier, dat indien slechts tijd werd gelaten het mogelijk zou zijn een regeling te treffen. Ge weet reeds, dat ik alles heb gedaan, wat een man kan doen om dezen twist bij te leggen. Na mijn bezopken aan Duitschland y°e' ik zeer goed hoe Hitier zich voelt. Hij moet de voorvechter zijn van de zaak der Duit- schcrs, aan wier grieven tot nu toe niet is tegemoet gekomen. Hij heeft mij persoonlijk gezegd en Maan dagavond heeft hij het herhaald, dat wan neer het vraagstuk der Sudeten gcrege d zal zijn, de territoriale eisehen van uuitscn- land in Europa vervuld zullen zijn Na mijn eerste bezoek aan Berchtesgaden deed ik aan de Tsjechoslowaaksche regee ring voorstellen toekomen, die de kein gaten van wat hij verlangde en ik was zeei vei- rast bij mijn terugkeer in Duitschland te vernemen, dat hij er op stond, dat het ge bied, dat hij verlangde, onmiddellijk aan hem zou worden overgedragen en onmid dellijk zou worden bezet door Duitsche tine pen, zonder dat eerst een regeling werd ge troffen voor de besclierming van de inwo ners van dit gebied, die geen Duitscliors zijn en niet in liet Duitsche rijk wilden vot- den- opgenomen. Ik moet zeggen, dat ik deze hou ding onredelijk vindt. Indien de re den hiervan is, dat Hitier twijfelt aan de bedoelingen van de Tsjechi sche regeering in het uitvoeren van de belofte en het overgeven van het gebied, dan heb ik aangeboden om nit naam van de Britsche regeering de woorden van de Tsjechische re geering te garandeeren en ik ben er zeker van, dat de waarde van onze belofte nergens wordt onderschat. Ik zal de hoop op een vreedzame regeling niet opgeven, of mijn pogin gen voor den vrede staken, zoolang hoop bestaat. Ik zou niet aarzelen een derde bezoek te brengen aan Hitier, indien ik zou meenen, dat het iets zou helpen, doch op het oogen blik zie ik niet, wat ik verder voor nuttigs zou kunnen doen op den weg van bemiddeling. Toch zijn er enkele dingen, welke wij kun nen en moeten doen, thuis. Nog steeds wor den vrijwilligers gevraagd voor de verdedi ging tegen aanvallen uit de lucht, voor brandweer en politie en de territoriale een heden." De minister-president vroeg vervolgens mannen zoowel als vrouwen hun diensten aan te bieden. „Weest niet bevreesd, wanneer ge hoort van mannen, die onder de wapenen zijn ge roepen voor de verdediging tegen luchtaan vallen of om de schepen te bemannen. Dit zijn slechts voorzorgsmaatregelen, welke de regeering in tijden als thans moet nemen Zij beteekenen geenszins, dat wij besloten zijn oorlog te gaan voeren of dat de oorlog voor de deur staat. Wij moeten evenwel sympathie ge voelen voor 'n klein land, dat door 'n Minister-president Chamberlain. groote, krachtige buurstaat wordt bedreigd. We kunnen evenwel niet in alle omstandigheden het gcheele Brit sche imperium in een oorlog storten alleen voor dit land. Als we moeten strijden, dan moet het om belang rijker redenen zijn. Ik ben zelf een man des vredes in het diepst van mijn ziel. Het conflict tusschen mo gendheden is voor mij een nachtmer rie, doch wanneer ik overtuigd was, dat eenig land voornemens was oin de geheele wereld te regeeren door de vrees voor zijn kracht, dan ben ik van meening, dat tegenstand moet worden geboden. In een derge lijke overheersching zou het leven van volken, die in vrijheid gelooven, het leven niet waard zijn. Oorlog is een vreeselijk ding en we moeten wel overwegen, voor wij ertoe overgaan, dat werkelijk groote belangen op het spel staan en dat de roep, om alles te riskeeren in de verdediging, onweerstaanbaar is, na dat alle gevolgen zijn overwogen. Op het oogenblik vraag ik u, wacht zoo kalm als ge kunt op de gebeurtenissen van da eerstkomende dagen. Zoolang de oorlog nog niet is begonnen is er nog hoop, dat hij voorkomen zal worden en ge weet, dat ik tot het laatste oogenblik voor den vrede zal werken. Voornamelijk infanteristen en luchtdoelartilleristen opgeroepen De regeeringspersdienst meldt: In verband met den internationalen politieken toestand heeft de regee ring maatregelen getroffen tot ver sterking van de grenstroepen. Des betreffende waarschuwingen zijn verzonden. De reeds onder de wa penen zijnde grenstroepen hebben haar opstellingen ingenomen. Het A.N.P. verneemt dat het hier betreft oudere lichtingen, waaruit troepen worden gerecruteerd van verschillende wapens, voornamelijk infanterie en luchtdoelartillerie, ter versterking van de grensbeveiliging. De opgeroepenen zijn meerendeels bewoners van de grensstreken. Op den Generalen Staf. Op den Generalen Staf zijn bij wijze van voorzorgsmaatregel dag en nacht posten aan wezig, ten einde de bevoegde autoriteiten in staat te stellen, te allen tijde op iedere ge beurtenis voorbereid te zijn. Maar ook dit laatste is in geen enkel opzicht te beschou wen dan als een teeken van paraatheid en waakzaamheid. Grootcndecls zijn de manschappen, die in aanmerking komen voor de grensbewaking, individueel per telegram opgeroepen. Langs de grenzen. Het bericht dat de regeering in verband met den internationalen toestand besloten heeft eenige oudere lichtingen van de grens troepen onder de wapenen te roepen, is over het algemeen in de grensplaatsen kalm en rustig ontvangen. Reeds kort nadat het desbetreffende bevel gegeven was, zag men de dienstplichtigen in uniform en voorzien van uitrustingstuk ken, zich naar de plaatsen waar zij zich be hooren aan te melden, begeven. In een reportage van een tocht, gisteren langs de grens gemaakt, deelt een verslag gever van het Hsb. mede. dat van eenig militair vertoon aan Duitsche zijde niets merkbaar is. Wel hebben de Duitschers het toezicht zeer verscherpt. Men heeft de laatste weken ook hier en daar draadversperringen aangebracht, terwijl het overschrij den van de grens met heel wat groo- ter moeilijkheden gepaard gaat dan vroeger het geval was toen men van een bewijs van Nederlanderschap en zgn. dagpasjes gebruik kon maken. Koningin Elisabeth verricht de plechtigheid. De „Oneen Eli sabeth" in haar element. Gistermiddag is de nieuwe oceaanstoomer van de CnnardWhite Star T.inc, de „Queen Elisabeth" op de werf van Tohn Brown Co. te Clydebank van stapel geloopen. De Engelsche Koningin, die de plechtig- hcid verrichtte, heeft bij deze geleeenliei Haar leedwezen betuigd, dat de Koning op het laatste oogenblik genoodzaakt was co weest zijn eigen reis naar den oever van de Clyde af te zeggen. Dc boodschap luiut. „De Koning verzoekt het volk ian dit land vol goeden moed te zijn, ondanks de donkere wolken, welke hoven hun hoofd hangen en in feite boven dc geheelb wereld hangen. Hij weet wel dat zij. zooals steeds in kritieke tijden, dc hoofden knel zullen houden en dapper zullen zijn. Hijweet, dat zij hun geltce- le vertrouwen zullen geven aan hun leiders, die. onder Gods voor zienigheid. er lot het uiterste naar streven, een- rechtvaardige en \ieod zame oplossing te vinden voor de ernstige problemen, waarvoor zij zich geplaatst zien. Vrijheid en geloof. De boodschap vervolgt: Ik ben gelukkig, wanneer Ik er aan denk. dat Engeland en Vmerika hechter dan ooit met elkander verbonden zijn door dc gemeenschappelijke traditie van vrijheid en geloof. Wij geven uitdrukking aan ons geloof, dat door Gods gratie en het geduld en den goeden wil van den mensch thans orde mogen voortkomen uit de verwarring en vrede uit dc onrust. Dc Koningin was vergezeld door de I nn- cessen Elizabeth en Margaret, De eigenschappen van het schip. Het nieuwe schip is 311 meter lang, dus nog 3 meter langer dan het zusterschip de „Queen Marv" en meet ongeveer 85.000 ton. De „Queen Mary" heeft een tonnemaat van 81.235). Een vergelijking tusschen de beide sche pen toont duidelijk den vooruitgang van de scheepsbouwteehniek in de vier jaren sedert het van stapel loopen van de „Queen Mary" aan. Hoewel heide schepen op dezelfde werf gebouwd z.ijn. lijken zij toclt nauwelijks op elkaar. Vooral valt het op, dat de „Queen Elisabeth" slechts twee De Queen Elisabeth" 's werelds grootste passagiersschipeven vóórdat het in lijn element gleed. schoorsteencn heeft, terwijl de „Queen Ma ry" er 3 bezit. Daardoor is meer ruimte be schikbaar gekomen voor de dekken en de cabines. Bijna 1000 meter aan buizen. Het schip heeft 16 Parsons-turbines, die de vier schroeven aandrijven. Iedere ma- chinegroep. bestaande uit vier turbines, heeft haar eigen condensator met de daarbij In aansluiting op het nevenstaan de kan worden medegedeeld, dat heden het personeel, bestemd voor versterking van de grenstroepen, waarvoor reeds waarschuwingen waren verzonden, in werkelijken dienst is geroepen. Dat is. wij merkten het op, sinds eenige maanden afgeloopen. Men komt de grens niet meer over zon der in bezit te zijn van een volle- digen en geldigen pas. Het verkeer had overigens zijn normalen gang. De taak der grenstroepen. Wat is de beteekenis en functie van onze grenstroepen? De minister van Defensie heeft zich hier over als volgt uitgelaten: De Regeering acht het noodzakelijk, steeds een troepenmacht in werkelijken dienst te hebben van ozodanige sterkte en zoodanig peil van geoefendheid, dat hiermede ook in vollen vredestijd aan verrassende aan slagen aanvankelijk het hoofd kan worden geboden en dat zij tevens de onontbeerlijke kern kan vormen van de in tijden van ern stige spanning op te roepen grensbeveili- gingstroepen. De „grensbeveiligingstroepen" zul len in tijden van ernstige spanning worden gevormd door de alsdan op te roepen plaatselijke georgani seerde dienstplichtigen, meest van oudere lichtingen, in de grensstre ken ter sterkte van ongeveer 25.000 man. De kern Voor wat de ekrn betreft, het volgende: Wil deze troepenmacht aan het gestelde doel beantwoorden, dan moet zij én een zekere sterkte én een zekere mate van ge oefendheid bezitten. Wanneer men de lengt© van de Rijksgrens beschouwt en bedenkt, dat de bedoelde troepenmacht zoowel in een Oostwaarts als in een Zuidwaarts ge richte bewaking moet kunnen voorzien (he melsbreed kan de afstand VaalsNieuwe Schans op 280 k.m. en de afstand Vlissin- genMaastricht op 160 k.m. worden ge steld) zal het duidelijk zijn, dat de door de Regeering noodig geachte sterkte van 10.000 man, inderdaad een minimum is. De Regeering vestigt er de aandacht op, dat juist de grenstroepen reeds enkele uren na het alarm geroepen kunnen worden een vijandelijken inval te keeren. Minister Colijn bij H. M. de Koningin. De Ministerraad welke in deze dagen van politieke spanning meer dan in normale omstandigheden bijeen komt heeft ook gis termorgen naar de „Stand", meldt een vergadering gehouden. Na afloop heeft de Minister-presi dent. dr. H. Colijn, zich naar paleis Soestdijk begeven, waar hij door H.M. dc Koningin in audiëntie is ontvangen. I Verwachting: Zwakke tot mati ge wind uit Z. tot W. rich tingen ,in het N.O. half tot zwaar bewolkt of betrokken, weinig of geen regen, vrij warm, in het ZAV. en W. zwaar bewolkt tot betrok ken, tijdelijk regen, zelfde temperatuur. Verdere vooruitzichten: Wat koeler weer. behoorende pompen. In vier ketelhuizen be vinden zich twaalf ketels, die den stoom voor de zestien turbines leveren. Het zijn de grootste ketels, die ooit voor een schip vervaardigd werden en zij bevatten 71.000 buizen. Het voornaamste buizensysteem zal bijna 1000 meter lang zijn. Naast de I belangrijkste machinekamers bezit de „Queen Elisabeth" een eigen elec- trische centrale. Vier Turbo-generatoren zullen hier een stroom opwekken, die in staat zou zijn een stad van 200.000 inwoners van voldoende licht te voorzien. Het schip zal 29 zalen voor gemeenschap pelijke bijeenkomsten hebben. De „Queen Elisabeth" zal zijn eerste reis vermoedelijk eerst in 1910 maken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 1