Geen volksstemming
in Sul eten la nil
Dreigende taal
van Hongarije
7 sjecho-Slowakije
Keuring van electro-
techn'sche materialen
De zelfvoorziening
van Italië
Post vluchten op h#g
De wisseling
der golflengten
Vrouwenlist
Overeenkomst tusschen
Duitschland en
Tsjecho-Slowakije
PUBLICATIE
Onderhandelingen met
Tsjecho-Slowakije
afgebroken
Nederland en
Zuid-Amerika
Telefoon en oorlogsdreiging
Tien dooden
bij auto-ongeluk
Olympische
fakkelestafette
Berlijn. In een officieel commu
niqué van de internationale com
missie tot regeling van het Sudeten-
duitsche vraagstuk, wordt medege
deeld, dat in het Sudetenduitsche
gebied geen volksstemming zal
worden gehouden.
Van gewoonlijk goed ingelichte zijde, al
dus Havas, wordt vernomen, dat tusschen
Duitschland en Tsjechoslowakije overeen
stemming is bereikt, waardoor een volks
stemming in de gebieden met gemengde
bevolking wordt vermeden. Naar verluidt
zijn Praag en Berlijn overeengekomen eeni-
ge wijzigingen te brengen in de grens, zoo
als deze is geworden na de bezetting van
de vijf zones door de Duitsche troepen.
1 Onder den titel ..realistische politiek tus
schen eBrlijn en Praag" schrijft de „Natio
nal Zeitung", die connecties met Goering
beeft, dat de Duitsche politiek, die den te-
rupkcer van het Sudetenland bewerkt heeft,
zich niet zal laten beinvloeden door tijandiee
gevoelens jegens een nieuw Tsjechoslowa
kije. Zij hecht er juist aan. dat de oude haard
van onrust plaats maakt voor een nieu
wen bevredigenden staat, wplks buitenland
sche politiek zich aanpast bij den toestand
in midden-Europa. De onderhandelingen,
die thans begonnen zijn, bewijzen, dat
Duitschland niet het plan heeft de toekomst
\an Tsjechoslowakije moeilijker te maken.
MINISTER TSJVALKOFSKY.
Bezoek van den Tsjechischen
minister van buitenlandsche za
ken aan Berlijn.
De Tsjechoslowaaksclie minister van bui
tenlandsche zaken, Tsjvalkofski, is gister
avond te half zeven te Berlijn aangekomen.
Hij werd verwelkomd door den Tsjechoslo-
waakschen gezant, Mastny, leden van het
gezantschap en een vertegenwoordiger van
den chef van het protocol, die zelf niet te
Berlijn is.
Tsjvalkofski zou hedenmorgen zijn eerste
onderhoud met von Ribbentrop hebben. Er
is niets met zekerheid bekend over de agen
da, doch in welingelichte Duitsche kringen
zegt men, dat de onderhandelingen betrek
king hebben op alle vraagstukken, die voort
vloeien uit den afstand van het Sudeten
duitsche gebied.
ONTMOETING MET HITLER.
Naar uit Berlijn gemeld wordt, staat het
thans wel vast, dat Tsjvalkofsky hedenmor
gen een ontmoeting zal hebben met Hitier
in het Fuehrerpaleis te Munchen. Von Rib
bentrop zal bij dit onderhoud aanwezig zijn.
Hitier is gisteravond van Essen per trein
naar München vertrokken.
Het onderhoud dat de Tsjechische minis
ter gisteren met minister von Ribbentrop
had en dat twee uur heeft geduurd, beperkte
zich tot kwesties inzake de nieuwe grens
regeling, waarbij de Tsjechische minister
zeer ver-gaande concessies moet hebben ge
daan.
Heden zal hij met Hitier spreken over
groote politieke vraagstukken, in de eerste
plaats d" toekomstige DuitschTsjechi
sche verhouding, voorts over de in- en uit-
voereerhten, monetaire, financieele en tech
nische kwesties.
Men verwacht in den overgangstijd een
voorstel van Tsjechoslowakije in den vorm
van een regeling van preferente uit- en in
voerrechten.
Naar ik verneem, aldus de Berlijnsche
corr. van het Alg. Hdhld., hebben de be
sprekingen van heden in de internationale
commissie alhier een zeer kalm verloop ge
had en hebben vooral de Tsjechische gedele
geerden in zeer verzoenenden geest gespro
ken.
Duitsche pers over de besprekin
gen.
De Duitsche pers wijdt veel aandacht aan
de besprekingen met Tsjvalkofski.
Melkwol een zuiver autarkisch pro
duct. Gebruik van een percenta
ge textielvezels in alle weefsels
verplicht.
De hoogste aufarkiecommiissie in Italië
is gisteren voor haar tweede zitting bij
eengekomen. Mussolini opende de vergade
ring en stelde terstond de bespreking van
de celluloseproductie aan de orde, waarna
afgevaardigde Amicucci een uiteenzetting
gaf van de resultaten, die bereikt zijn met
de oprichting van de installaties, welke
opgenomen waren in het plan voor de pa-
piercellulose. Verschillende sprekers voer
den hierover het woord, waarna Mussolini
het probleem der cellulose voor textiel ter
tafel bracht. De sprekers zetten ten aan
zien hiervan uiteen, dat het technisch-eco-
mische probleem reeds is opgelost, waarna
Mussolini vaststelde, dat 12000 H.A. voor
de verbouwing van riet voor cellulose vol
doende zijn voor de autarkieplannen. Vijf
tig procent dezer plannen is reeds verwe
zenlijkt.
Het lanital (melkwol) vormde het
volgende punt der besprekingen. Ge
constateerd werd, dat dit een essen
tieel Autarkisch product is, welks
verbruik' den invoer aanmerkelijk
kan verminderen. Op andere gebie
den, zijde, jute katoen, enz. zal men
de autarkie voor minstens 60 pet.
kunnen verwezenlijken. Voor wol is
het percentage nationale vezels ge
stegen van 68 pet. tot 76 pet.
Tenslotte vatte Mussolini de besprekingen
samen en stelde een motie voor van den
volgenden inhoud: de hoogste autarkie-com-
missie, acte nemende van dé tot dusver
bereikte autarkische verwezenlijkingen, ver
klaart het voor de textielindustrie noodza
kelijk, dat een verplicht gebruik in een
vast te stellen verhouding gemaakt wordt
van nationale textielvezels in alle weefsels,
welke bestemd zijn voor binnenlandsch ge
bruik. Deze motie werd aangenomen, waar
na de vergadering werd gesloten.
De K.E.M.A door Prins Bom
hard In bedrijf gesteld.
Heden is door Z.K.H. Prins Bern-
hard het nieuwe gebouwencomplex
van de N.V. tot Keuring van Elec-
troteclmische Materialen te Arn
hem (K.E.M.A.) op het landgoed
„Den Brink" aldaar officieel in be
drijf gesteld.
E&n belangrijke mijlpaal op electrotech-
niscn gebied is hiermede bereikt. Nederland
is thans in het bezit gekomen van een keu-
rin „dienst van electrotechnische materia
len, welke wat outillage en inrichtingen be
treft, kan wedijveren met alles wat op dit
gebied reeds bestaat.
Hoogspanningsdaktuin.
Het gebouw is er geheel op ingericht om
over enkele jaren te worden aangesloten op
een aansluitingsspoor van de geprojecteer
de 150 K.V. lijn NijmegenApeldoorn, waar
door een unieke gelegenheid zal worden ge
schapen voor het doen van proefnemingen
op volledig uitgeruste lijnen van zeer hooge
spanning. In verband met een en ander is
dan ook het dak van den noordelijke aan
bouw extra verzwaard, zoodat hier t.z.t. een
„hoogspanningsdaktuin" kan worden inge
richt.
Tot de outillage van het hoogspannings
laboratorium behoort tenslotte nog een z.
g. trillingsbank, tnetb ehulp waarvan proef
nemingen inzake de trillingsverschijnselen
op ondergrondsche lijnen kunnen worden
verricht.
Laboratoriumkeuken.
Voor het doelmatigheidsonderzoek van
huishoudelijke toestellen is een afzonderlijk
gebouw ingericht, waarin een laboratorium
keuken, een leerkeuken, een waschlokaal,
en droogkamer, een strijkkamer, een les
lokaal en een groote voordrachtezaal met
demonstratieruimte.
In de laboratoriumkeuken worden proef
nemingen omtrent kook- en baktemperatu-
ren, aanbrandtemperaturen en verschillen
de spijzen, diverse kookwijzen en kooktoe-
stellen nauwkeurig vergeleken.
De plechtigheid.
Onder degenen, die de openingsplechtig
heid bijwoonden, zagen wij den minister
president en verscheidene ministers.
Mr. S. baron van Heemstra, Commissa
ris der Koningin in Gelderland, heette den
Prins welkom, waarna prof. ir. J. C. van
Staveren een rede hield over het nut van
de K.E.M.A.
Nadat Z.K.H. Prins Bernhard de gedenk
steen had onthuld, maakten de genoodig-
den een rondgang door de gebouwen.
ADRES VEEHOUDERIJCENTRALE.
De Nederlandsc'he Veehouderijcentrale
maakt bekend, dat met ingang van Vrijdag
14 October 1938 haar kantoren zijn geves
tigd: Laan van Meerdervoort 84, 's-Graven-
hage. Het telefoonnummer is voor inter-
locale gesprekken J.J. en voor locale 392310
Het gironummer blijft onveranderd,
's Gravenhage, 13 Oct. 1938. (Adv.)
Zondag aanstaande.
Gisteren deelden wij reeds mede dat de
wisseling van golflengten weer Plaats
vinden, daar de proefnemingen Ma den
Jaarsvcldzender zijn mislukt.
Hierbij moet rekening worden gehouden
met het feit, dat Jaarsveld thans nog sl®chte
een hulpzender is van lö KAV. veraiogen
er zou zeker 60 KW. noodig zijn om o\erai
goed te kunnen doordringen.
Thans is bekend dat deze wisse
ling Zondag a.s. zal plaats vinden.
Niet ingang van genoemden datum
zullen dus de zenders Hilversum I
(lS75-M.-Kootwijk) en Jaarsveld
(415.5 m) beide de programma's van
K.R.O. en N.C.R.V. uitzenden, terwijl
Hilversum II (301.5 m) die van Awe
en Vara uitzendt.
De nieuwe Nozema-zender te Jaarsveld
zal, volgens het Hdbld., begin 1940 gereed
zijn en een capaciteit krijgen van l~o K\\
waarmede, naar men mag aannemen, alle
leed geleden zal zijn. Op welke golflengte
Jaarsveld dan zal werken (415.5 m of 301.5
m of?) staat nog niet vast, daar die afhan
kelijk is van de nieuwe internationale rege
ling der golflengtenverdeeling. Het desbetref
fend (voorbereidend) congres van de Union
Internationale zou 3 October 1.1. te Brussel
bijeenkomen, doch is in verband met de po
litieke omstandigheden tot 7 November a.s.
uitgesteld.
Voorloopig moet Nederland dus nog roeien
met de beschikbare (aether) riemen.
Hoe een minderjarig meisje den
man harer droomen kon huwen.
Een minderjarig meisje te 's-Gravenhage
wilde een jongeman trouwen, doch daar zij
vreesde, dat haar vader haar de vereischte
toestemming niet zou geven, verzon zij een
list. Zij nam een vriend in hét complot, van
wien zij vermoedde, dat haar vader haar
wel toestemming zou geven om mee te
trouwen. Die vriend stelde zich als de a.s.
echtgenoot voor en nam daarbij ook den
naam van dezen aan. De acte van toestem
ming werd op de vereischte wijze opge
maakt en daar het huwelijk in een andere
plaats dan waar de vader woonde, werd
voltrokken, ontdekte hij van het bedrog
niets.
Dat zijn dochter mét een ander getrouwd
was, dan voor wien hij zijn toestemming
had gegeven, bemerkte hij pas... toen het
huwelijk al weer door echtscheiding ont
bonden was.
Niettemin eischte de vader nietigverkla
ring van het huwelijk, omdat het minderja
rig meisje via dit nietige huwelijk meer
derjarig was geworden. De rechtbank te
's-Gravenhage, voor welke instantie deze
kwestie behandeld werd .stelde de vader
evenwel in het ongelijk. Het meisje is dus
meerderjarig gebleven.
OVEREENSTEMMING IS ONMOGELIJK,
VERKLAART MINISTER KANYA.
BOEDAPEST. De onderhandelin
gen tusschen Hongarije en Tsjecho-
Slowakije zijn gisteravond om 19.12
afgebroken, nadat de delegaties
slechts 5 minuten bijeen waren ge
weest.
Dreigende taal van Hongarije. -
Beroep van Hongarije op de
vier-mogendheden.
Nader uit Boedapest:
Na het mislukken der besprekingen ie
Komarom zijn de Hongaarsche gedelegeer
den hier gisteravond teruggekeerd.
V an officicele zijde werd gisteravond ver
klaard, dat Hongarije van de vier mogend
heden van München venvacht, dat zij snel
DUITSCHERS
SS1 10- 30
Blo-50%
HONGAREN
OSLCUIJSCHE EN HONGAAR<=,c.nr
io-eo MINDERHEDEN IN
rSJECHQSLOWAKUE.
80-100
[SL0WAAKSCH GEDEELTE)
ROSKC IKASCHAU
UZH0R00 (UNSVAR)
UVCi ILEVA)
LUCENGZ (LOCONCZ1
H mnRA \NEUTPA)
KRELRRCAfRREMNITZ]
BRATISLAVA
[PRESSBURG]
KActARwo H ON ÖAR1JE
(MM)
'BOEDAPEST
ROE ME NfÊ
zullen handelen, aangezien het anders zelf
stappen zou moeten nemen om een einde
te maken aan de vervolging van de Hon
gaarsche minderheid door de Tsjechoslo-
waken. Voorts werd verklaard, dat Honga
rije de algeheele mobilisatie vooralsnog
zou uitstellen.
Verklaring van Kanya.
Hef, Hongaarsche Telegraafagentschap
bericht, dat Kanya. de Hongaarsche minis
ter van buitenlandsche zaken, gisteravond
de volgende verklaring heeft afgelegd:
„Zooals wij reeds eenige malen hebben
verklaard, zijn wij hier gekomen met de
beste bedoelingen en de oprechte hoop, dat
het ons mogelijk zou zijn snel tot een
accoord te komen, dat een hechten grond
slag zou leggen voor de betrekkingen tus
schen onze staten.
Tot onze groote spijt is deze hoop niet
verwezenlijkt. Ik geloof, dat het op het
oogenblik geen nut heeft opnieuw te spre
ken over zekere ongunstige verschijnselen,
welke zich tijdens de onderhandelingen heb
ben voorgedaan. Ik moet evenwel constatee
ren. dat de tegenvoorstellen in zake nieuwe
grenzen, welke Tsjechoslowakije ons heeft
gedaan, zóóver zijn verwijderd van onze op
vattingen en dat de voorstellen, welke dooi
de twee delegaties zijn gedaan om te ko
men tot een grondslag voor een nieuwe re
geling, door zulk een afgrond van elkaar
zijn gescheiden, dat het, hiervan zijn wij
overtuigd, onmogelijk is, dezen te over
bruggen.
Daarom heeft de Hongaarsche regeering.
voor zoover het haar betreft, besloten deze
onderhandelingen ais geëindigd te beschou
wen en aan de vier mogendheden, welke de
overeenkomst van Münëhèn hebben gesloten
te verzoeken zoo spoedig mogelijk een re
geling van haar territoriale eischen ten
aanzien van Tsjechoslowakije tot stand te
brengen.*'
BIJ HET KAARTJE,
Nevenstaand kaartje geeft de Hongaar
sche minderheden in Slowakije en Roethe-
nië weer. Hongarije zou zijn eisehen willen
handhaven over de minderheidsgebieden
van 20 to 100 dit zou neerkomen dat
de Hongaren een gemengd gebied van in to
taal 1.007.000 zielen bij hun land willen voe
gen.
Hiertegen is Slowakije gekant omdat
110.000 van hun landgenoten bij Hongarije
zouden komen. Wel zou Slowakije bereid
71 m de gebieden waar 80% tot 100% Hon
garen wonen af te staan, sommige grens
plaatsen in deze gebieden zijn reeds symbo
lisch door de Hongaarsche troepen bezet.
Roethenië zou een economisch verlies lij
den. indien het twee van ziin voornaamste
plaatsen o.a. Uzhorod en Munkacevo aan
Hongarije zou moeten afstaan (zie deze
plaatsen op de kaart aangegeven)
v. Kanya.
Opwinding te Boedapest.
Het bericht dat de onderhandelingen te
Komaron zijn afgebroken, heeft in Boeda
pest groote opschudding teweeggebracht en
verbittering onder de bevolking gewekt, al
dus een bericht van United Press.
Het is onmiddellijk tot groote demonstra
ties gekomen. Van alle kanten verzamelden
zich plotseling groepen demonstranten, die
in stilte door de stad trokken en tenslotte
ten getale van eenige duizenden zich voor
het monument der verloren provincies ver
zamelden.
Daar weerklonken kreten als „Weg met
Praag. Wij willen alles terug. Geeft Poz-
sony en Kassa (Bratislava en Kosice) te
rug..
Een Hongaarsche overval in
Oost-Slowaklje?
Uit Uzhorod wordt gemeld:
In den nacht van 12 op 13 October heeft
een groep Hongaarsche terroristen, die het
deden voorkomen alsof zij een Hongaarsche
militaire patrouille waren, een aanval ge
daan op het spoorwegstation van Perbenik
(Oost-Slowakne) Zij hebben 3 ambtenaren,
O-W. de stationchef, en drie soldaten ge
vangen genomen.
Toen zij naar de grens teruggingen, doo-
den zij een tolbeambte. In het geheele sub-
Karpathische gebied was de nacht kalm, met
uitzondering van eenige op zichzelf staande
schietpartijen.
Tsjechc» Slowaaksche militaire vliegers
hebben tienduizenden in het Russisch, het
Oekrainisch en Hongaarsch gestelde pam
fletten uitgeworpen, waarin de vorming der
eerste suh-Karpathisch Russische regeering
wordt bekend gemaakt en de bevolking
wordt uifgenoodigd tot eenheid, tot werken
tot kalmte en tot het hebben van vertrou-
jveiij
Tutok TB#
la
Valk
(heenreis)
Rang. 13 Oct.
Singap. 13 QA
Ibis
rierugreis)
Athene 13 Oct.
A'dam 13 Oot,
Pelikaan
(terugreis)
Rang. 13 Oct.
Jodhp. 13 Oct.
Oehoe
(heenreis)
Alex. 13 Oct.
Basra 13 Oct,
Nandoe
(terugreis)
Band. 13 Oct.
Medan 13 Oct,
Zilverreiger
(heenreis)
A'dam 13 Oct.
Napels 13 Oef,
i
Een steunpunt ter bevordering
van onze export.
Nu onze export naar Zuid-Amerika van
industrieele en landbouwproducten f)9
Langedijk zendt bijv. veel pootaardappelen
van steeds grooter beteekenis wordt, ij
gezocht naar een steunpunt voor de Neder»
landsche exporteerende industriëen te Bue»
nos Aires.
In Buenos Aires Argentinië
zal thans een kantoor worden geves
tigd, dat een schakel kan zijn tus
schen de Nederlandsche exporteurs
en hun clientèle in Zuid-Amerika.
Een en ander zal in nauwe samen
werking met de regeering geschie
den.
Tot directeur is benoemd de heer D. Rnegf
te Apeldoorn, oud-procuratiehouder .van het
Philips-concern.
In September telde Amsterdam
12000 internationale gesprekken
meer dan het vorig jaar.
De internationale spanning, welke in Sep»
tember heeft geheerscht, komt ook tot uiting
in het telefoonverkeer met de voornaamste
landen van Europa. In de vorige maand tel»
de Amsterdam een totaal van 83.985 uitgaan»
de en inkomende internationale gesprekken,
vergeleken mei 71.501 in September 1937,
Het aantal gesprekken met België steeg
van 13.986 tot 16.098, met Duitschland van
20.703 tot 25.106, met Engeland van 13.222 tot
15.668 en met Frankrijk van 9284 tot 10.900.
Het aantal uitgaande interlocale gesprek:
ken (van Amsterdam met andere plaatsen
in Nederland dus) steeg, aldus de Tel., van
342.101 in September 1937 tot 449.676 in Sep»
tember 1938.
NIEUW GEBOUW VOOR DE K.L.M.
Men hoopt het eind 1939 In ge»
bruik te nemen.
Op het voormalige artillerie-terrein bij dé
Wittebrug te Den Haag is men eenige dagen
geleden begonnen met grondboringen om
de vastheid van den grond voor de fundee»
ringen van het nieuwe K.L.M.-gebouw te
controleeren.
Wanneer deze boringen geëindigd zijn,
wbrdt het nieuwe gebouw aanbesteed. Men
hoopt dan nog op het einde van dit jaar
met den bouw te kunnen beginnen. Dit zaï
noodig zijn, omdat de K.L.M. eind 1939 het
nieuwe gebouw in gebruik wil nemen.
Remmen weigerden.
Uit Weenen wordt gemeld, dat een vracht
auto, waarop 29 personen hadden plaats
genomen, door het weigeren der remmen te
teisenberg tegen een muur is gereden en
omgeslagen. Tien inzittenden kwamen om
het ie\ en, de anderen werden ernstig ge*
wond.
Van de middernachtzon naat
Helsinki.
Finland, dat in 1940 de Olympische Spe
ten zal organiseeren, zal. evenals Duitsch
land in 1936 deed, een fakkelestafette aan
de opening van de Spelen doen voorafgaan.
Het Iinsche organisatiecomité heeft ech-
ter met de moeilijkheid to kampen, dat da
oude Gneksche kampplaats Olympia heel
ligt Ve van Helsinki dan van Berlijn af
In het comité heeft men nu het plan ge*
opperd, om de fakkelestafette te doen begin
nen 0p den berg Aavasaksa in het hooge Fin-
sch.e noorden gelegen. Op den Aavasaksa
Iful? j maanden Juli en Augustus, dus
de 0]ympische Spelen, de mid
dernachtzon zeer goed zichtbaar.
n inderdaad is er veel voor dit plan te
zeggen om in den milden schijn van de mid-
dernachtzon het symbool en kenteeken van
c»oJ!P001, het Olympische vuur te ont»
- eken en naar Helsinki te brengen.
OOK EEN RECORDI
Engelsch predikant trouwde
10.000 menschen.
rhfw- G; R BalleiTie, die alreeds gedurende
R-3ara" predikant is van de St. James-
h!» J" Hermondsev, heeft aangekondigd,
rV-. J zlJn emeritaat heeft aangevraagd.
Expres®nU zevent'F jaar, meldt de Daib
n,^rl"rC,ncle dezc dertig jaren heeft de
Predikant 5000 paartjes in den echt ver-
eenigd Dat beteekent dus, dat hij iO.GOO
menschen heeft getrouwd.