/lyenda
Ons onderwijs eischt
hervorming
De
en
school moet worden een stuk leven
het kind moet in de school vinden,
wat het in het werkelijke leven aantreft
HELDERS WARENHUIS
Saterdag 29 October 1938
Tweede Blad
Groote reis van
Hr* Ms. O 16
Wie helpt, helpt dubbel!
Katholieke zaken Dinsdag
gesloten
Leger des Heils
Kom in „de Toelast", vroeg of iaat,
't Is alles prima wat er staat.
Belangrijke mutaties bij
de marine
KEUKEN-UITRLJSXING
Lezing voor den Ned.
Chr. vrouwenbond
Indien gij de vrede wilt
ittadósiieuuM
Er is al heel wat geschreven over de nood
zakelijkheid van de hervorming van ons on
derwijs. Ook in onze krant heeft onze mede
werker, de heer v. Mourik daar al menige
lans voor gebroken. Voordat de huidige
methode echter veranderen zal, zal er nog
heel wat inkt noodig zijn en zullen er nog
heel wat woorden gesproken moeten worden.
Gisteravond heeft voor de afd. Den Helder
en omstreken van de Vereeniging voor Pae
dagogiek, de heer Liefland, van Amsterdam,
in de bovenzaal van het Alg. Militair Tehuis,
Spoorstraat, een lezing gehouden over het
werk in het Decroly-Instituut te Uccle, bij
Brussel.
Er moet meer interesse buiten
onderwijskringen komen.
De voorzitter van de Heldersche afd., de
heer Feringa, opende de vergadering, die
vooral uit onderwijskringen vrij druk bezocht
was, met er zijn teleurstelling over uit te
drukken, dat er voor deze lezingen niet meer
belangstelling gevonden werd buiten de kring
van het onderwijs.
De bedoeling van de vereeniging is de
paedagogiek in heel zijn breedte en
diepte aan te snijden en daarom is het
aan te bevelen de interesse van men-
schen buiten de onderwijskringen voor
de vereeniging te wekken.
Op deze vergadering, evenals op de vorige
vergadering, mist spr. de belangstelling van
de gemeentelijke autoriteiten (de burgemees
ter en wethouder De Boer hadden bericht
van verhindering gezonden). De voorzitter
had graag belangstelling van Marine gezien
en van de predikanten, die met het probleem
van de paedagogiek toch dagelijks te maken
hebben.
Na een dankwoord aan de heeren Noorman
en Boer en een woord van welkom tot den
heer Liefland, geeft de voorzitter dezen' het
woord.
Het werk van Prof. Decroly.
De heer Liefland begint met er op te wij
zen, dat er altijd veel misverstand heeft ge-
heerscht ten aanzien van het werk van den
psycholoog, prof. dr. Ovide Decroly.
Een methode Decroly bestaat niet en
zal ook nimmer bestaan. In zijn jaren
lang onderzoeken heeft Decroly enkele
principen van super-paedagogischen
aard vastgesteld. Hij heeft echter de uit
werking daarvan overgelaten aan het
onderwijs zelf.
Decroly heeft een voorbeeld gegeven, dat
talrijke leerkrachten heeft geïnspireerd, maar
heeft daarbij altijd op den voorgrond gesteld,
dat een ander het anders moet doen, omdat
ieder zijn eigen persoonlijkheid heeft en onder
andere omstandigheden werkt.
Het doel van Decroly is het kind op te
voeden tot een sociaal voelend en han
delend wezen, dat onder gelukkige om
standigheden kan werken en daardoor
tot een zegen kan zijn voor zijn om
geving.
Dit is de leidende gedachte bij al zijn werk.
De school moet niet de plaats zijn waar
het kind vol gestopt wordt met kennis, maar
waar het toegerust wordt met kennis tot
motorische arbeidsgeschiktheid, waardoor het
met lust en vreugde zijn werk zal doen.
Liefde tot de natuur.
Van het begin af wordt het kind inge
leid in het leven van plant en dier en
wordt het opgevoed in liefde tot de na
tuur. Het moet begrip krijgen, dat het
deel uitmaakt van een groote bio-sociale
gemeenschap en wanneer het daarvan
doordringen is, zal het die gemeenschap
gaan dienen.
Alles moet dienen om tot dit doel te ge
raken.
Toen Decroly in 1901 met zijn onderwijs
begon, stichtte hij niet een school, maar nam
een aantal kinderen in zijn gezin op. Het
gezin is de natuurlijke omgeving voor het
kind en daar zal het 't best tot ontwikkeling
komen.
Behalve eenige abnormale kinderen, nam
hjj ook enkele weeskinderen op en plaatste
bij dit groepje een paar van zijn eigen kinde
ren. In dit gezin vindt hij de meest ideale
bio sociale studie van normale, naast abnor
male kinderen.
Ook bjj het grooter worden van de
klassen blijft de gezinssfeer uiterlijk en
innerlijk bewaard. De kinderen ontvan
gen hun les in gewone kamers, waarin
ze leven en werken en rusten. De ver
houding van de kinderen tot de leer
krachten is ook zoo vertrouwelijk mo
gelijk.
De kinderen worden in nauw contact met
de natuur gebracht. Decroly ziet dan ook als
meest ideale omgeving voor zijn school, de
landelijke omgeving. De omgang met dieren
acht Decroly van groote waarde, in het
bizonder bij affectief gestoorde kinderen. De
landelijke samenleving is een minder gecom
pliceerde dan die in de stad. Het kind krijgt
hier zelfs gemakkelijk begrip van het be
stuursapparaat.
Levend onderwijs.
Al het onderwijs van Decroly is levend
en staat daardoor in directe tegenstelling
met ons onderwijs uit boekjes, dat niet
de belangstelling van het kind opwekt.
Het kind werkt mechanisch op de op
gaven. Het beleeft de dingen niet. Ons
onderwijs is gebouwd op fictieve opga
ven. Wanneer we in staat zijn, die fictieve
sommen en taal tot iets levends te ma
ken, hebben we veel gewonnen, ook psy
chologisch.
De school moet worden een stuk leven
en het kind moet in de school vinden
wat het in het werkelijke leven aantreft.
Spr. illustreert aan de hand van verschil
lende voorbeelden uit de Decroly klas, hoe
het onderwijs hier levend wordt gemaakt. Hij
geeft daarna een uiteenzetting van de zin-
tuigelijke methode van de broeders Liefde te
Gent, waarvoor hij zegt groot respect te heb
ben, doch waarvan hij niet het resultaat ver
wacht als van de Decroly werkwijze, omdat
de oefeningen van de br. Liefde kunstmatig
zijn.
Het is niet mogelijk het zintuig te verbe
teren, doch alleen de functie kan verbeterd
worden en daarom is het noodzakelijk de
functies van het kind te oefenen, die van
practisch nut zijn en die het in het latere
leven noodig heeft.
Door deze coördinatie van alle zintui-
gelyke functies hoopt Decroly de kinde
ren beter klaar te maken voor het prac-
tische leven.
Na de lezing, die met belangstelling door
de aanwezigen werd gevolgd, is er gelegen
heid tot het stellen van vragen, waarvan een
tweetal bezoekers, de heeren Schippers en
Bakker, gebruik maken. De heer Liefland
ging hierop, zoover de tijd het toeliet, uit
voerig in.
De heer Feringa brengt den spreker ten
slotte een hartelijk woord van dank voor zijn
interessante en onderhoudende voordracht,
waarbij hij nog wijst op de groote beteekenis
van het kennisnemen van andere methoden
van onderwijs.
Hierna ging de vergadering over tot het
behandelen van huishoudelijke zaken.
EEN BRIEFKAART
brengt U zonder eenige verplichting
een nieuwe
MERCEDES Schrijfmachine
op Uw kantoor. Prijs vanaf f 85 2jaar garantie!
VAN PUTTEN OORTMEIJER - ALKMAAR.
Heden collecte M.S.F.
Gaf U reeds U gave?
Vandaag vindt, zooals men ongetwijfeld
reeds gemerkt zal hebben, de collecte plaats
ten bate van het M.S.F.
Een klein leger collectanten en collectrices
is vanmorgen'reeds vroeg op 't pad gegaan,
teneinde hedenavond een zoo groot mogelijk
aantal baten te bezorgen op het kantoor van
het „Sanatorium-Fonds" op het Koningsplein.
Het is ook Uw taak te zorgen, dat het een
groot bedrag is!
Wij zijn er zeker van, dat onze stadgenoo-
ten hun taak in dezen weten.
APOTHEKEN.
Van hedenavond 10 uur tot Maandag
morgen is alleen geopend de apotheek van de
firma Smeets-Snel. Weststraat.
Van Maandag 31 Oct. tot 7 November
wordt avond- en Zondagdienst waargenomen
door A.P. Hoolmans, Spoorstraat.
Rond de Kaap naar Indië.
Naar wy vernemen zal Hr. Ms.
„O 16", omstreeks Mei van het volgend
jaar, een reis rond de Kaap naar N.O.-
Indië maken. De bedoeling hiervan is
dr. Nieuwenkamp, de opvolger van
prof. Vening Meinesz, in de gelegen
heid te stellen, de zwaartekracht
metingen voort te zetten.
Commandant van de „O 16" zal zyn
de luit, ter zee der 1ste klasse
B. C. M. Schouten.
De zo juist ingezette „Indië Actie", in het
leven geroepen door vrienden van Indië, en
door hen, die in Indië de Christelijke cultuur
wenschen te bevorderen, heeft nog een andere
zeer sympathieke zijde.
We leven tegenwoordig in een tijd, waarin
samenwerking in het groot gelukkig minder
zeldzaam wordt.
Velen staan tegenwoordig een werkwijze
voor, die in grootsche trekken zeer velen doet
meewerken aan werkelijk ideeële doelstellin
gen.
Een uiterst aangenaam aandoend voorbeeld
internationaal „teamwork" geeft ons het
Britsch en Buitenlandsch Bijbelgenootschap.
Dit wereldberoemd genootschap wil het Ne-
derlandsch Bijbelgenootschap daadwerkelijk
helpen, nieuwe Bijbeluitgaven en nieuwe ver
talingen in onze Idische talen en dialecten
uit te geven.
Voor elke 100 gulden, welke hier in Neder
land door de Indië-Actie wordt opgebracht, legt
het Britsch- en Buitenlandsch Bijbelgenoot
schap er uit haar eigen middelen 100 gulden
bij. Het bijeengebracht bedrag wordt dus door
haar royaalweg verdubbeld.
Wie helpt; helpt dubbel is hier dus geen
fantastisch ideaal, doch verblijdende werke
lijkheid! Deze zeer Christelijke geste zal dan
ook zeker niet nalaten, velen op te wekken,
iets aan dit mooie werk te geven.
Comité van Aanbeveling:
Maj. A. Boekhout (off. L. d. H.)
Ds. H. A. Enklaar.
Ds. W. J. F. Meiners.
Ds. F. W. J. v. d. Poel.
Eerw. Heer J. Rebel.
Ds. P. J. Smidts.
Ds. F. Tollenaar.
Cand. en rfulppred. M. J. Top.
Ds. P. Veenhuizen.
Ds. M. v. Wichen.
Medeeeling van de R.K. Midden-
standsvereeniging.
Het bestuur der Roomsch-Katholieke
Middenstandsvereeniging, afdeeling Den
Helder, deelt in een advertentie in dit num
mer mede, dat een aantal winkels op Dins
dag, 1 November a.s. wegens Katholieken
feestdag gesloten zijn. Voorts worden een
aantal melkslijters genoemd, door wie op
dien dag niet gevent wordt. Tenslotte ver
zoekt de Vereeniging allen Katholieken op
dezen dag geen inkoopen te doen.
Men schrijft ons:
Adjudant S. Fleg, die zeven jaar als zende
ling geweest is in West-Indië zal Zondag ons
korps bezoeken voor het leiden van eenige
samenkomsten. De Adjudante heeft de eerste
vier jaar van haar verblijf in West-Indië ge
werkt in Nickerie en drie jaar in Paramaribo.
Zondagmiddag zal zij spreken over de zeden
en gewoonten der bevolking en de arbeid die
zij onder hen heeft mogen verrichten. Men zie
voor bijzonderheden de advertentie in dit blad.
In het begin van de volgende maand zullen
eenige belangrijke mutaties plaats hebben bij
de Marine.
Op Woensdag 2 November zal de chef staf,
kapitein ter zee J. J. A. v. Staveren, naar Den
Haag vertrekken, waar hij voor een jaar ge
plaatst wordt op de Hoogere Marine Krijgs
school. Sedert 8 September 1937 was kolonel
v. Staveren, chef staf.
De nieuwe chef-staf Kolonel J. C. v. d. Berg.
Opvolger van kolonel v. Staveren zal wor
den, de commandant van de Onderzeedienst-
kazerne, kapitein ter zee J. C. v. d. Berg.
Kolonel v. d. Berg is sedert 25 Maart 1937
commandant van de kazerne Onderzeedienst.
Tot opvolger van kolonel v. d. Berg is
benoemd de kapitein luit ter zee C. Helling
man.
Ruil oude Marinierskazerne tegen
bouwterrein voor een nieuwe
Het Hbl. schrijft:
De bouw van een nieuwe Marinierskazerne
is een zaak van jaren overleg tusschen rijk en
de gemeente Rotterdam.
Nadat eerst het voormalige Oost-Indische
Huis aan de Boompjes hiervoor was bestemd,
viel later het oog op een terrein in den polder
Den Esch ten Oosten van de stad.
Beide partijen waren verheugd: de Mariniers
omdat zij het historische gebouw van de
Admiraliteit van de Maze wel eens wilden
verruilen voor één dat ruimer was en meer
comfort bood, de gemeente omdat zij hoopte
de oude kazerne ten behoeve van verkeersver-
betering en doortrekking van het Groenendaal
te kunnen afbreken. De grond werd geruild.
De zaak was in orde... als Monumentenzorg
er maar niet tusschen was gekomen, dat de
oude Marinierskazerne wil sparen. Voor de
gemeente Rotterdam heeft het niets aanlok
kelijks de oude kazerne in eigendom te ver
krijgen. Die zou maar onderhouden moeten
worden en de verkeersplannen zouden niet
kunnen worden uitgevoerd.
Defensie wenscht spoedig een nieuwe
kazerne. Of Rotterdam echter den grond zal
geven nu het ruilobject, dat den koopprijs
vormde, waardeloos wordt als het er niet de
vrije beschikking over heeft? Een voorstel om
den grond af te staan is door de gemeente
nog niet ingediend.
alle kleuren, reeds vanaf f 8-25, 24 dlg,
Keuze uit meer dan 50 soorten.
FA. ZOETELIEF TEL. 403 KEIZERSTR 75
Misdaad en Maatschappelijk werk.
Voor een aardig bezette zaal, hield gisteren
avond de heer N. W. A. van Eijk, uit Voor
burg in het Christelijk Militair tehuis een
lezing over het onderwerp „Misdaad en Maat
schappelijk werk".
Het was mevr. Lever, de plaatselijke presi
dente van de Ned. Chr. Vrouwenbond, die, na
dat door de aanwezigen Ps. 32 vs. 1 was ge
zongen, voorging in gebed, waarna zij Lucas
7 vs. 36 tot 50 voorlas.
In een kort openingswoord heette zij allen,
in het bijzonder den spreker, welkom, waar
na de heer Van Eijk het woord nam.
Ik kap, zoo zeide hij, in het korte oogen-
blik, waarop ik deze lezing moet houden,
verre van volledig zijn over het onderwerp en
doe dan ook hier en daar een greep.
Buitengewoon langzaam dringt het tot de
Christenen door, dat het hun plicht is het
maatschappelijk werk in verband met de mis
daad te steunen.
Men is nog niet tot de erkenning gekomen
van het recht op hulp. dat ieder individu, zon
der uitzondering heeft.
De criminologie houdt zich bezig met de
oorzaken, die leiden tot misdadigheid. Men
kan zich echter beter afvragen „Hoe komt
het. dat niet ieder mensch een misdadiger is?"
Latente criminaliteit leeft toch in ons allen.
Misdaad is niet gebonden aan een bepaald
menschentype. Nauw in verband tot de mis
daad staat echter „Aanleg en Milieu". Hoe
wel de erfelijkheidsleer niet uitgeschakeld
wordt bij de criminologie is het toch moeilijk
te zeggen, wanneer hiervan sprake is. Vooral
is het echter het milieu, dat inwerkt op het
individu, dat door geboorte en aanleg reeds
niet sterk in zijn schoenen staat.
Het strafstelsel wordt dan door den spreker
behandeld. Hoewel eerst louter en alleen de
daad werd gestraft is men daarvan terug
gekomen en wordt nu de dader bestraft. Re
kening wordt gehouden met psychiatrie,
jeugd en andere factoren.
De reclasseering wordt dan onder de loupe
genomen. De instelling, die van hen, die zich
hebben schuldig gemaakt aan een strafbaar
feit, weer nuttige leden van de maatschappij
tracht te maken. Dit werk bestaat in de
eerste plaats uit voorlichting, of wel een rap
port over den persoon van den verdachte en
de wenschelijkheid om hem al of niet te ver
volgen. Het celbezoek, het patronaat of mo-
reele hulp aan voorwaardelijk veroordeelden,
doorgangshuizen en landkolonies en tenslotte
materieele steun in handelsgeld, kleeren enz.
Het mooie van dit reclasseeringswerk is.
dat hoewel het gesteund wordt door het rijk,
het initiatief van particuliere zijde uitgaat.
De spreker weidt vervolgens uit over de
psychopaten, de geestelijk zieken, die. hoewel
soms intellectueel sterk ontwikkeld, voor het
maatschappelijk samenleven ongeschikt zijn.
Zij zijn achterdochtig, jaloersch, sexueel vroeg
rijp en kunnen schijn van werkelijkheid niet
onderscheiden. Alcoholisme is juist bij der
gelijke menschen vaak oorzaak tot misdaad.
De kindermisdaad is ook een belangrijk
punt. dat in den tegenwoordigen tijd sterk de
aandacht vraagt. Volgens spreker zal het kin
derstrafrecht binnen afzienbaren tijd voor
goed uit de strafwet verdwijnen en een zelf
standig iets worden. Vooral ook de gezins
voogdij, waarbij een buitenstaander, liefst na
tuurlijk weer een particulier, de voogdij over
het kind uitoefent, is een zeer moeilijk iets.
Hoe vaak ontstaan niet botsingen tusschen
ouders en voogd. Ook de ontheffing en ont
trekking aan de ouderlijke macht is iets waar
in de wet nog niet geheel voorzien heeft.
Na deze loutere opsomming van feiten ver
telt spreker dan iets over de inrichting van
een opvoedingsgesticht voor meisjes en tevens
iets over de cellulaire strafgevangenis te
Scheveningen. Veel is er, dat om verandering
vraagt. Jammer is het ook. dat kinderen, die
tijdelijk aan de ouderlijke macht zijn onttrok
ken vaak weer terugvallen tot misdaad, zoo
dra zij weer in de ouderlijke woning zijn te
ruggekeerd. Het kan ontmoedigen, dit werk,
maar zooals spreker in zijn slotwoord zei:
„Wij Christenen hebben tot taak een helpende
hand uit te steken. Steeds dient men zich af
te vragen: „Hebben wij den weg naar den
Heer kunnen wijzen?"
Vooral nu, in een tijd van zedelijk verval,
nu de sexueele criminaliteit toeneemt en het
zielegif van alle kanten wordt toegediend.
Christelijk Nederland reike de broederhand
aan hem of haar, die in de strikken der zonde
zijn vastgeraakt.
Hierna was gelegenheid tot het stellen van
vragen, waarvan door enkelen werd gebruik
gemaakt.
Het was tenslotte mevr. Lever, die den spre
ker. dank zei voor zijn lezing, waarna de heer
Van Eijk in gebed voorging.
't Is goed beschouwt een dwaze wereld,
waarin we leven. Er is van de staats
lieden in Europa er niet één die den oor
log wil en toch wapent men zich met een
waanzinnigen haast, alsof de duivel ze op
de hielen zit. Wat zijn er in de afgeloo-
pen twintig, jaar al een goedbedoelde en
ernstige pogingen gedaan, om den vrede
op wat hechter basis te gronden en wat
hebben al deze pogingen schipbreuk ge
leden.
Nog twee weken, dan herdenken we het
feit, dat het twintig jaar geleden is, dat de
wapenstilstand geteekend werd. Het heeft
meer op een wapenstrijd, dan een wapenstil
stand geleken. We zouden wel eens willen we
ten, welke satanische machten achter dit ge
doe zitten. Wie toch altijd weer kans zien
om alle pogingen tot wapenbeperking te ver
ijdelen. Dat de wapenfabrikanten hier een
woordje medespreken, is vast. Het duister ge
wroet van deze heeren is voldoende uit den
oorlog bekend. Ze deinzen er niet voor terug
als het moet hun handen in het bloed van
Europa te wasschen, maar blijven daarbij
achter de schermen, hebben hun provocateurs,
die het zaakje opknappen en ervoor zorgen,
dat de geest van wantrouwen wakker blijft
over de volken van Europa.
We hebben deze week weer verschillende
redevoeringen kunnen beluisteren van be
kende staatslieden, die het alleen min of
meer plechtig gezegd hebben, dat ze geen
oorlog willen, maar die daarbij tevens de aan
kondiging deden, dat zooveel milliard voor be
wapening zou worden uitgetrokken.
Treffend was daarbij de rede van den
president van de Ver. Staten, die o.m. zei,
dat er geen vrede kan zijn als de econo
mische hulpbronnen, die behooren te wor
den gebruikt ten dienste van den socialen
en economischen herbouw, zullen worden
gebruikt voor een versterkten wapenings
wedloop, welke de verdenkingen en de
vrees slechts kan vermeerderen en de
economische welvaart van iederen mensch
en ieder volk bedreigt.
Volkomen juist, zeggen we allemaal.
Maarenzoo redeneeren alle anderen ook,
noch de Ver. Staten, noch eenig ander land
kan ontwapening aanvaarden als zijn buren
zich tot de tanden wapenen.
En op dat standpunt blijven we rond
draaien, ook al beweert president Roosevelt
dan ook, dat men geen beschaving op kan
bouwen op den grondslag van het militairisme.
At/V jT il-.»..-i»
Er is niet één mogendheid die het
voorbeeld durft te geven. Stel je voor,
dat er een zou zeggen: ik stop met m'n
bewapening, ik zet er een punt achter.
Voor krankzinnig zou die mogendheid
gekwalificeerd worden. En toch is er
een geestelijke beweging in ons land, die
zich in enkele jaren over de wereld ver
breidde en die als ideaal stelde: Niet mijn
omgeving, maar ik moet veranderd wor
den en als ik veranderd ben, dan zal mijn
omgeving daarvan den invloed ondergaan.
Als ik veranderd ben, verandert mijn
gezin en als de gezinnen veranderd wor
den, verandert het land en als ons land
verandert is, dan zal die verandering als
een sneeuwbal verder gaan.
Wie luistert ernaar en wie durft het
aan?
iiimiiiiHiiiiiiiniiuinmii
- ,JI 'i mr i ir Ti ,JI ,,ii ,di
ii 3 :ami rn h i :3i b ii 3in t ii n 8n^u lign m..f n
II 'II II L llll M Jl J1 'II il '1111 II JIUI 8 A Jl IIH Jl I' Jlir ili
milliüllllllllllllliliiailllllllllllllllRIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlilllll.JIH
IIIINIIIfiEHSIIIimiKJIIIKIIIIIIIIIII II II II II II IIB9I llll
iimimiiiciiiiiiBiimciimiiEiiiiiiiimiiiiBiiiHiiiiHiiisiir
BIOSCOPEN;
Tivoli-theater, Spoorstraat, half 8:
„Kerels geven geen Kamp" en „Hoe is het
met je Baby?"
RialtoSpoorstraat half 8:
„De dubbele Bruiloft" en „Méér dan secre
taresse".
Witte-Bioscoop, Koningstraat, half 8:
„Het derde Alarm" en „Een Radiomoord
Mysterie".
Heden.
Casino, 8.15 uur: Uitvoering Accordeonclub
„Bravo".
Musis Sacrum: Uitvoering Kon. Ned. Bond
van Oud-Onderoff.
Zondag 30 October.
Casino, 3.306.00 en 8 uur: Dansen.
Musis Sacrum, 8 uur: Demonstratie-avond
van Leerlingen v. h. Dansinstituut Polak,
Musis Sacrum.
Opgenomen om 8 uur hedenmorgen.
Barometerstand Den Helder 750.6
Temperatuur lucht 6.0
Wind richting Z.Z.W.; kracht: 4
Licht op 5.10
KOOP VERKOOP - TAXEEREN
„VRAAG EN AANBOD", tel. 300
Makelaar F. Nypels, Spoorstraat 9-11
By de d.d. 26 October LI. te Amsterdam
door de Federatie voor Stenografie „Groote"
afgenomen examens, slaagde voor het diplo
ma „Dictaat Kantoorstenograaf 165 Neder-
landsch", Mej. L. Hazebroek, leerlinge van
het instituut „Mercurius", Loodsgracht 72,
alhier.
GESLAAGD: voor het diploma zieken
verpleging, onze stadgenoote, mej. H. >1. E.
v. NleL
