•aun
WM ©EWIIM ©I ®0@§c©PIINI?
HELDERS WARENHUIS
t, prebihbeurten
De Papoea als zeevaarder
degelijk en niet dunt
Zaterdag 29 October 1938
Derde Blad
De dubbele bruiloft
Sensatie-programma
Het Mond- en Klauwzeer breidt
zich iets uit
Burgerlijke Stand
z'n
sterkst
en Dndttcfie HiïuttUngen
„Boefje"
Vertrokken personen
Ingekomen personen
Texel-nieuws
Bazar Vioz
Ricdto-TAeateb
Geestige rol van William Powel.
We hebben het beroemde „team" Myrna
LoyWilliam Powell weer eens in actie ge
zien, hetgeen gelijk staat aan de mededeeling,
dat we weer een prettigen avond gehad heb
ben. LoyPowell; heeft de cinematografie
ooit een beter paar opgeleverd Misschien
wel, maar we zouden een, twee, drie niet kun
nen zeggen: welk. Het kan zijn, dat Myrna en
William tot wat men noemt onze favorieten
behooren, maar zeker is, dat we in dat op
zicht niet alléén staan. Wat is het toch, heb
ben we ons, nadat de laatste kluchtige „hu
welijksscène in de „Dubbele Bruiloft" vergle
den was, dat zoo aanstekelijk op de lachspie
ren werkt als men de „duels" tusschen ge
noemde filmsterren aanschouwt? En opnieuw
kwamen we tot het antwoord: omdat we hier
van aangezicht tot aangezicht zitten met de
twee geestigste filmartisten van dezen tijd.
Deze twee jolige lieden zien immers kans om
een sprankelende dialoog te onderhouden,
meer dan anderhalf uur lang en daarbij een
aaneenschakeling van scènes te formeeren.
welke nu eens bewondering afdwingt van
wege de flair van het mannelijk deel van het
„team", dan weer de lach ^ontketend wegens
het guitige gebaar en de typische mimiek van
Myrna Loy. Uiteraard mag men aan een
film, waarin deze beiden tezamen werken,
alleen maar de eisch stellen, dat zij amuseert.
Welnu, evenals in de vorige films, die we
hier van hen gezien hebben, kan ook van deze
getuigd worden, dat zij zeer onderhoudend is.
Zelfs al is het scenario niet opvajlend van
originaliteit en zelfs al heeft de regie gemeend
nu en dan naar het kluchtige te moeten over
hellen. In het kort gezegd, speelt Powell in
deze film den kunstschilder en zij die hem
kennen, weten dat een type als hij voor een
defgelijke rol geknipt is. Waar hij bovendien
nog domicilie gekozen heeft in een toeristen
wagen, waarin zich trouwens de „topics" van
de" historie afspelen, kan men zich denken,
dat een milieu is geschapen, dat zoowel den
artist als de regie schier onbegrensde moge
lijkheden biedt. Tal van kleine bijzonderheden,
die de film een groot deel van haar essence
verleenen, spruiten dan ook voort alleen al om
hét feit, dat de eigenlijke achterstand door
deze „car" gevormd wordt. Stel U bovendien
dan voor, dat Myrna Loy als de oudere zus
ter van een naar het romantische neigende
Irene fungeert en hoe goed speelt zij de
gouvernante over haar dan kan men zich
zoó ongeveer wel een voorsteling vormen van
hetgeen deze film biedt. Den inhoud navertel
len is practisch niet mogelijk, vandaar dat
wé volstaan met de slotvermelding, dat zij,
die een genoeglijken avond wenschen, deze
wéék de Rialto moeten bezoeken.
Ook al omdat de voor-film eveneens in het
vroolijke genre thuishoort.
William Powell, Florence
Rice en John Beal in de
zeer amusante Metro
film „De Dubbele Brui
loft" („Doublé Wed
ding"), die deze week in
het Rialto-theater draait
Wat de laatste betreft, dit is een van Holly-
wood's enfants terribles. Een wandelende para
dox. Geen twee bioscoopbezoekers zijn het fei
telijk eens over haar schoonheid en ook met
betrekking tot haar spel loopen de meeningen
nogal sterk uiteen. In ieder geval is zij een der
opwindendste representanten van filmland en
een vrouw, die over een dosis vitaliteit be
schikt, om jaloers van te worden.
Cary en Katharina maakten deze film en ze
deden het goed. Men lijmde een machtig aantal
scènes aan elkaar en er ontstond een rolprent,
zoo dwaas, zoo allercharmants grotesk, dat
men feitelijk doorloopend zit te glimlachen om
zooveel ongevaarlijke nonsensika.
Alevenwel... om nonsensika met smaak en
verve te debiteeren, ook dat is een kunst, die
men echter met name in de nieuwe wereld bij
zonder goed verstaat. Vrijwel nergens vervalt
men in goedkoope en gezochte uitersten en ner
gens worden de aardigheden herhaald. Dat is
de kracht van deze film, die, hoewel een luchtig
niemandalletje een vervaarlijke aanval op de
lachspieren doet.
En tevens niet ontbloot is van diverse zeer
intelligente vondsten.
„Kerels geven geen kamp".
Als tweede film draait de Metro-film „Kerels
geven geen kamp". In de voorste rijen speelt
een waar sterrenleger. Het zijn Mickey Rooney,
Sophie Tucker, Aubrey Smith en diverse an
deren, die stuk voor stuk zich van hun beste
zijde doen kennen.
Het is een verhaal dat speelt in de renners
wereld, en men maakt een dosis sensatie en
sportief amusement mee die in dit geval vol
doende is voor tien andere films. Er zijn ge
deelten, waarin men stil wordt van de boosaar
digheid die er op de rennen heerscht en andere
keeren staat men versteld over den geest van
sportiviteit! Maar in zjjn geheel wordt het een
kleurige cocktail van vreemde gebeurtenissen,
waarin men een romance vergeefs zoekt (welk
een verademing!) en waarin men een climax
van spanning beleeft die z'n weerga niet heeft.
Met name het slot is van grootschen stijl en
wij adviseeren den grootsten Nurks dit alles
eens te gaan zien. Het is een kleine wedden
schap waard te zien of het zuurste gezicht zich
tenslotte niet zal plooien tot een lach.
Een programma van kwaliteiten!
VOOR SERVIEZEN
GLAS PORCELE1N EN AARDEWERK
Steeds 't nieuwste Laagste prijzen
PA ZOETELIEF TEL. 403 KEIZERSTR 75
Ziv-o^i-JAealeb
Amerika op
Ulitte &La£cao~p
Het programma, dat deze week in de
„Witte Bioscoop" gegeven wordt, staat geheel
in het teeken der sensatie. In de eerste
plaats is daar een brandweer film, waarin
men z'n hart kan ophalen aan een nop-stop
opeenvolging van spanningsvolle momenten,
terwijl als tweede hoofdnummer vermeld staat
de rolprent „Een Radiomoord Mysterie", die
eveneens tot het „thriller"-genre behoort.
Liefhebbers van het genre kunnen dus hier
hun hart terdege ophalen.
IwceJUch nieJAw-ó
„Mannen in leer"
Voor een goed bezette zaal heeft gis
teravond de Rederijkerskamer „Texelsch
Klein Tooneel" ten bate van de Tex.
Algem. Wijkverpleging opgevoerd het
tooneelspel „Mannen in Leer" van W. v.
d. Berg.
Het openingswoord werd gesproken door
Notaris Mulder als voorzitter van de Wijk
verpleging. Spr. wees daarbij op de dubbele
zorgen, die deze vereen, heeft, n.1. de zorg
voor goede verpleging van de zieken naast
somtijds knellende financieele zorgen. Iemand
die wel eens een vergadering van. de Wijk
verpleging heeft meegemaakt, zei spr., zal
het bekend zijn, dat de vereen, ieder jaar
voor een belangrijk tekort komt te staan, dit
wordt voor 't grootste gedeelte dan wel weder
aangezuiverd door officieele lichamen, Pro
vincie en Gemeente, doch blijft er altijd nog
een belangrijk bedrag over, dat met andere
middelen moet worden gedekt. Dit jaar niet
zulk een groot bedrag als vorig jaar, doch
het doet ons groot genoegen, dat „Klein Too
neel" zich bereid heeft verklaard, weder een
uitvoering voor de Wijkverpl. te geven, waar
aan een verloting is verbonden, waarvan de
loten voor het grootste gedeelte reeds ge
plaatst zijn. Met den wensch, dat het den
leden der Tooneelver. mocht gelukken de aan
wezigen met de opvoering van „Mannen in
Leer" te boeien, verklaarde de heer Mulder
de bijeenkomst voor geopend.
Het stuk.
Het tooneelstuk verplaatst het publiek naar
een groot vliegerskwartier dat het Nest
wordt genoemd. Een misdadiger, die zich
door vroegere relaties met de echtgenoote van
den chef van het Nest als le piloot heeft
weten te plaatsen, wil het geheim van een
nieuw vliegtuig aan een Engelsche vliegtui-
genfabriek verkoopen. Hij weet het zelfs zoo
ver te drijven, dat een vliegtuig door omkoo-
ping van een mecanicien komt te vallen en
hij als le piloot voor de nieuwe machine
wordt aangesteld. De opzet gelukt niet ge
heel en al, een vrouwelijke detective weet
den bandiet te ontmaskeren, terwijl ook een
inspecteur de ontmaskering zeer nabij komt.
Een moeilijke rol was vooral in dit tooneel
spel die van Stover, de misdadige le piloot.
Deze werd vervuld door den heer P. Vermeu
len, die haar uitstekend tot haar recht wist
te brengen. Ook de chef-piloot, de heer M.
Moojen, gaf herhaaldelijk goed spel te zien.
Een prettige rol had de heer G. Witvliet te
vervullen als Marconist, die hem bizonder
goed paste. Zijn herhaald optreden deed
bizonder aangenaam aan.
De damesrollen waren eveneens in goede
handen, vooral moeilijk spel werd gevorderd
van Mevr. Dovering, Mej. J. Vermeulen, die
haar rol goed heeft gespeeld. Wij hadden
echter gaarne wat levendiger spel gezien,
vooral in het laatste gedeelte in het samen
spel met den heer M. Moojen, die in dit ge
deelte beter spel gaf. Mej. R. Pen speelde
haar rol als stewardess zeer goed. terwijl
mej. M. Bruin zeer veel studie had gemaakt
van haar lastig rolletje als de romanschrijf
ster-detective Rie Dumaire.
Verder komen in dit stuk enkele kortere
rollen voor, in de eerste plaats willen we
daarvan even noemen het uitstekend spel
van den Insp. v. politie Blinkhorst, door den
heer Holtman. Ook de minder prettige rol
van den Mecanicien was bij A. Geus in goede
handen. Terwijl de heer S. Zijm de korte rol
van Nijhof volkomen tot haar recht bracht.
Bij sluiting voerde eerst de voorzitter van
de Tooneelvereen., de heer M. Moojen. even
het woord, die dank bracht aan verschillende
personen, die hun medewerking aan deze op
voering hadden verleend. Tenslotte voerde
ook Notaris Mulder nog het woord.
Een druk, doch gezellig bal besloot den
avond.
In de afgeloopen week is ter secretarie aan
gifte gedaan van zes nieuwe gevallen van
mond- en klauwzeer, n.1. op de boerderijen van
Jac. Duinker, Den Hoorn, H. Boogaard, Zeven
huizen, Jac. Keijser Dz., Akenbuurt, C. Garrit-
sen, Eierland, J. Mantje, Spang en Joh. Roe
per, 't Noorden.
Hersteld is het vee op de boerderijen van
W. J. Bakker, Den Hoorn en Jn. Veeger,
Burgzicht Den Burg.
Van 22 t/m 28 October 1938.
GEBOREN: Edith Maria, d. van Sijmen
Reginald Vellenga en Catharina Anna Paulina
Lempersz; Benjamintje Jannetje, en Trijntje,
d. van Cornelis Pool en Dieuwertje de Ridder;
Gerard Poulus, z. van Jacob Eelman en Anna
Kikkert.
ONDERTROUWD: Josephus Gregorius
Moorman en Marretje Anna Witte.
GETROUWD: Johannes Cornelis Bakker
en Johanna Petronella Verberne.
OVERLEDEN: Wilhelmina List, 67 jaar,
weduwe van Arie Boon; Jacob Boon, 72 jaar,
weduwn. van Grietje de Wijn; Neeltje Kok, 51
jaar, geh. met Cornelis Kalis; Trijntje Dog
ger, 63 jaar, geh. met Klaas Kuijper.
30 October 1938.
Ned. Herv. Gemeente.
Den Burg v.m. 10 uur, de heer S. Lodder
van Alkmaar. Herdenking Kerkhervorming.
Oosterend v.m. 10 uur, Ds. Kok. Maand-
collecte.
De Waal v.m. 10 uur, Ds. v. 't Hooft.
H. Avondmaal.
Den Hoorn v.m. 10 uur, Ds. Tinholt.
De Cocksdorp v.m. 10 uur, Ds. Salm. H.
Doop. Maandcollecte.
De Koog n.m. 7.30 uur, Ds. v. 't Hooft
Voorbereiding H. Avondmaal.
Oudeschild n.m. 7.30 uur, Ds. Tinholt.
Doopsgezinde Gemeente.
Oosterend v.m. 10 uur, Dr. Vis.
Den Burg n.m. 7 uur, Dr. Vis. Kerkbus van
De Koog.
Gereformeerde Kerk.
Den Burg (Geb. Fanfare), v.m. 10 uur,
Cand. Wouda. N.m. 3 uur Ds. v .d. Leer.
Oosterend v.m. 10 uur, Ds. v. d. Leer,
N.m. 3 uur Cand. Wouda.
Gereformeerde Kerk H.V.
uur,
Oosterend v.m. 10 uur en n.m.
Dr. E. C. B. Kok.
Leger des Heils.
Zaterdagavond straatzang (Den Burg).
Zondagmorgen 7 uur: Bidstond.
Zondagmorgen 10 uur: Heiligingsdienst.
's Middags 3.30 uur: Verblijdingsamenkomst
's Avonds 8 uur: Verlossingsamenkomst.
(Onder leiding van Kapiteine Zondervan),
Ortzó SncUdeA ho-tkfa
(VAN AZIfc OVER DEN GROOTEN
OCEAAN NAAR AMERIKA 7
Wij kunnen ditmaal het programma, dat
de Tivoli biedt, in twee gelijke stukken ver-
deelen, aangezien beide films vrijwel niet
voor elkander onderdoen. In elk ervan
krijgt men Amerika op z'n best (en dat
zegt wat!) te zien en als men om kwart
voor elf op straat staat, heeft men enkele
uren van amusement achter den rug die
men zich niet gezonder kan denken.
Voor de pauze draait de R.K.O.-film „Hoe is
't met je Baby", een naam, die feitelijk in geen
enkel opzicht op deze film van toepassing is.
Wel zijdplings, maar dan heeft dat met een of
andere episode van importantie weinig van
doen.
Het is een film, in de hoofdrollen waarvan
men niemand minder dan Cary Grant (Ame-
rika's onverslagen „he-man") en Katharina
Hepburn ziet.
Zitma Jtitfdi
courant.
Coupeur door JUcedingmagozijncn
het geheele Rijk
te ontbieden -ÜCt\ JtcUwï
Annie van Ees als „Boefje".
voor de 700ste maal!
Zondag 6 November a.s. In Casino
Het is aan geen twijfel onderhevig of iedere
tooneelliefhebber in Den Helder zal met
vreugde de mededeeling ontvangen, dat op
Zondag, 6 November a.s. in Casino wederom
een opvoering gegeven zal worden met
„Boefje", het tooneelstuk, dat momenteel in
Amsterdam zijn 700ste opvoering tegemoet-
gaat.
In al die vele jaren dat dit „Boefje" (dat
zoo langzamerhand reeds een „Boef" gewor
den is) optrad? het Annie van Ees die deze
figuur, op de planken bracht en zij deed dat
dusdanig dat men de geschiedenis van ons
tooneel zonder dit „Boefje" haast niet meer
denken kan.
Ongetwijfeld zal ook thans weer een volle
schouwburgzaal op den 6den November ge
tuige zijn van dit spel. dat gebracht wordt
door de N.V, „Het Nederl'andsch Tooneel",
Er bestaan tus
schen volken en stam
men, die door zeer
groote zeeën van el
kaar zijn gescheiden,
oceanen zelfs, tref
fende overeenkom
sten van zeden, ge
woonten, gebruiken.
De vraag rijst: hoe
is dit mogelijk? Is
dit te danken aan den
algemeenen mensche-
lijken aanleg, aan uit
wendige omstandig
heden van klimaat,
bodem, plantengroei,
enz. of is het een ge
volg van het feit, dat
die volken in onder
ling verkeer hebben
gestaan, zoodat ze
elkaar hebben beïn
vloed? Zoo wordt er
wel aangenomen, dat
invloeden, uitgegaan
van Azië, Mesopota-
nië, Egypte enz., zich
over de heele wereld
hebben voortgeplant.
En dan over land.
Met de vraag of der
gelijke verspreidingen
ook over zee moge
lijk waren, heeft men
zich tot dusver wei
nig bezig gehouden.
't Schjjnt b.v., dat er
zelfs verwantschap
bestaat tusschen be
woners van Europa en
Polynesië, het groote
eilandengebied ten
Oosten van de Phi-
lippijnen, Nieuw-Guinea en Australië. Het
contact zou tot stand zijn gekomen via Cen
traal Azië, Voor-Indië, Ceylon, Nederlandsch-
Indië, Nieuw-Guinea, naar Hawai en het
Paascheiland. De weg leidt over zee, het ver
voermiddel moet het vaartuig zijn geweest.
Eerst wellicht in vlot, later de prauw. Die
prauwen, men treft ze nog overal aan in den
Indonesischen Archipel, gemaakt van boom
stammen, zijn niet zeewaardig. Maar op
Nieuw-Guinea en omliggende eilanden zijn ze
dit wel.
De vlotten zijn nog op een enkele plaats
in gebruik. Ze bestaan uit één dikke boom
stam geflankeerd door twee dunnere. Hier
uit heeft zich de vlerkprauw ontwikkeld. In
rustige zeeën bezat ze één vlerk, in ruwere
twee. Die prauwen treft men thans nog aan
op de Schouteneilanden, ten Noorden van
Nieuw-Guinea. Ze zijn stabiel. Ze zijn zooda
nig bekapt, dat ze van achteren ronding ver-
toonen, steil oploopen, waardoor de golven bij
stormweer voor den wind zeilend, niet ge
makkelijk over den achtersteven in de boot
slaan. Waar deze constructie niet goed mo
gelijk was, verhelpt de Papoea het overslaan
van golven door aan den achtersteven een
soort platvorm aan te brengen. Bij zware
deining zakt het achterschip dan niet te diep
in zee. Verder wordt de prauw tegen het in
slaan van golven opgeboeid met de sagopalm
blaren, soms 9 boven elkaar. Een dergelijke
prauw draagt 20 k 30 personen en pl.m. 1000
Kilo vracht. Op de prauw staat een zeil van
blaren gemaakt. Het is mogelijk er een weinig
mee tegen wind in te varen. Polynesiërs kun
nen met hun prauwen nog bjj een invalshoek
van pl.m. 50 gr. blijven varen den wind schuin
van voren en tegen den passaat op laveeren,
wat met Papoeaprauwen onmogelijk is. Deze
kunnen niet meer zeilen als de invalshoek
kleiner dan 70 gr. is. Dit neemt niet weg, dat
ze toch eiken afstand op zee kunnen afleggen,
maar het meevoeren van veel voedsel is niet
mogelijk.
De Papoea-Melanesiërs zijn niet verder ge
komen dan de Fidji-eilanden, in rechte lijn
een afstand van pijn. 6000 K.M., een respec
tabele afstand!
Het prauwenmateriaal der Polynesiërs was
van dien aard, dat zij daarmee practisch den
grootsten afstand tusschen twee eilanden in
de Pacific konden overbruggen, groote hoe
veelheden voedsel mee konden nemen en zoo
wellicht zeker Amerika bereiken. Het is dus
niet onmogelijk, dat er in den loop der eeuwen
contact heeft bestaan tusschen het vaste land
van Azië en Amerika via Nieuw Guinea.
Op bijgaande foto ziet u een zeeprauw.
(Het bovenstaande ontleende ik aan het
merkwaardige artikel van dr. W. K. H.
Feuilletau de Bruijn in 't tijdschrift „Nieuw-
Guinea", April 1938. De auteur zal in een
volgend artikel aa1* Lemen hoe Papoea's door
hun nautische kennis »n s'aat zijn heel groote
Van het vliegkamp „De Mok":
J. F. van Dijk (Herv. Gem.), naar Ned.-
Indië; G. van der Meer (Ger. K.), naar Ned.-
Indië; J. Hendrix (R.K.), naar West-Indië;
J. F. Vonk (R.K.J. B. Sanders, J. van der
Tol (R.K.) en W. de Jong (Herv. G.), naar
Ned.-Indië.
Maartje Bremer van Kerkstraat 6 Oosterend
naar Rotterdam, Nw. Binnenweg 289.
Maria H. Landsbergen (R.K.), van Schie
dam, naar De Cocksdorp 1.
Johanna M. C. v. Bommel (Herv. G.), geh.
met A. C. Dros, van Hillegersberg, Parallel
weg 31 naar Schilderweg 58.
GEVONDEN.
1 paar nappa dameshandschoenen. 1 dames
handschoen, 1 broekje, 1 damespolshorloge,
1 portemonnaie.
Zondag speelt Texel I weder een thuiswed
strijd nu tegen het sterke B.K.C. I uit Bree-
zand. Het zal vermoedelijk een spannende
wedstrijd zijn waarvoor de belangstelling groot
is. Texel I komt in de volgende samenstelling
dus geheel volledig uit:
Beumkes
H. Neijens G. Witvliet
Verseput P. Neijens Jo Weijdt
Th. Lap De Graaf M. Vlaming H. Ran
Verheijen
Texel 2 speelt thuis tegen Watervogels 2 in
de volgende samenstelling:
W. Geus
G. Wilner Ar. Dros
H. Boon J. Helsloot A. Huizinga
J. Kil jan D. Huizinga J. Blom B. Kiewiet
P. Hemelrijk
Oosterend
Bijeenkomst bijbelgenootschap
Woensdagavond had in de Geref. Kerk een
samenkomst plaats, uitgaande van het Ned
Bijbelgenootschap. Ds. Van Leer opende met
het zingen van Ps. 119 vers 47, leest een ge
deelte van Ps. 119 en gaat voor in gebed. Hij
heet alle aanwezigen hartelijk welkom en
vooral de jeugd, die in grooten getale is op
gekomen.
Hierna krijgt Ds. W. F. J. Meiners, Luth.
predikant te Den Helder, het woord. Spreker
staat stil bij de opgravingen in ons land in
Zuid-Limburg en een gedeelte van Drente,
waar men de hunebedden vindt, welke uit den
ouden oertijd afkomstig zijn. De spreker staat
ook stil bij de opgravingen in Egypte. Bij deze
opgravingen heeft men gevonden een uit klei
vervaardige „tafel" met het opschrift, dat de
Nijl in zeven jaren niet buiten hare oevers was
getreden. Hier heeft men waarschijnlijk te doen
met de zeven magere jaren. Ook hebben deze
opgravingen de waarheid van Gods woord be
vestigd. Ook in Palestina heeft men bij alle
opgravingen, welke daar worden en zijn ver
richt, goede resultaten verkregen. Spr. geeft
vervolgens een korte beschouwing met licht
beelden (bijbelsche platen), o.a. de eeredienst
in Israël, Tempelbouw en andere.
Ds. W. F. J. Meiners sloot met dankgebed,
terwijl aan den uitgang der kerk een collecte
werd gehouden voor het Bijbelgenootschap.
Donderdagmiddag had in de oude O. L.
School de opening plaats van de Bazar, uit
gaande van de muziekvereeniging V.I.O.Z. te
Oost. De voorzitter, de heer Jb. Eelman,
opende met een kort woord en deed hierin uit
komen, dat de leden alles gedaan hebben om
de muziekvereeniging boven water te houden.
Het tekort, dat de muziekvereeniging had,
hoopt men thans weg te werken. Er is voor
elk wat wils: de vroolijke keuken, het rad van
avontuur (bussen gooien), de grabbelton,
voorts een stand voor tabak en sigaren en ge
maakte goederen. Ook is er een theetent aan
verbonden. Verder loterij voor een radio
toestel, een heerenfiets, een sprei, een taart.
Het was heden al recht gezellig.
DAMCLUB OPGERICHT.
Alhier is een damclub opgericht. Het leden
afstanden over open zee af te leggen. Hierop aental bedraagt vijftien. Men zal Woensdag-
kom ik t.z.t. terugj, H. F. TILLEMA. 'avond de eerste bijeenkomst organiseeren.