Kum
Stadt
Diepzee-onderzoek met Hr* Ms* Snellius
Zeewater zonder zuurstof
Een Ingenieus kompas!
De leerlingenschaal
Een tentoonstelling in
uitzicht
Reisplan van Hr. Ms. Tromp
Reisplan van Hr, Ms. O 12 en 015
Een oud middel.
Thans versterkt
(door Codeïne
AKKER 'S vetisEèükte
Faillissementen
Zondag diner a 1.40
Gisterenavond vond in een van de zalen
van de Zeevaartschool de 2e lezing in dit sei
zoen voor de Heldersche Weer- en Sterre-
kundige Kring plaats.
Na opening door den Voorzitter, den heer
J. C. d'Engelbronner, verkreeg de heer Van
Riel het woord voor zijn onderwerp: „Diepzee-
onderzoek in den O.-I. archipel aan boord van
Hr. Ms. „Snellius"."
De bekendheid van de „Snellius"-expeditie
stemde de verwachting vrij hoog. En inder
daad is het een interessante lezing geworden.
De groote hoeveelheid stof, welke een onder
werp als dit oplevert, werd door den heer
Van Riel, de bekende Directeur van de
filiaalinrichting van het K. N. M. I. te Am
sterdam, zoo goed mogelijk geselecteerd en
het resultaat was een beknopt, heel goed te
volgen en overzichtelijke lezing, welke met
lichtbeelden toegelicht werd .Slechts de prac-
tische beteekenis van deze expeditie kon we
gens tijdgebrek niet meer belicht worden.
De heer Van Riel gaat van de volgende
redeneering uit. Het water, de hydrosfeer,
oefent invloed uit op de lucht, de atmosfeer.
Om de atmosfeer goed te kunnen onderzoeken
moet deze invloed bekend zijn. En dan is niet
slechts de bekendheid met den toestand van
de oppervlakte voldoende, doch moeten ook
dieper gelegen watergebieden onderzocht wor
den. De geologen, die den aardkorst onder
zoeken, kunnen bovendien het 2/3 'deel van de
aardoppervlakte, dat met water is bedekt,
niet missen.
Spreker verklaart dan aan de hand van
duidelijke lichtbeelden hoe het water en de
zeebodem werden onderzocht. Als men van de
atmosfeer de bewegingen wil onderzoeken
meet men op verschillende stations de lucht
druk. Langs de plaatsen van gelijken druk
trekt men lijnen, de isobaren, welke dus de
gebieden van hoogen en lagen druk afbakenen.
Deze isobaren zijn aanwijzingen voor de wind
richting, welke van het gebied van hoogen
naar dat van lagen druk stroomt. Hoe dichter
de isobaren bij elkaar liggen, hoe sterker de
strooming zal zijn. Welnu, ook in de hydrosfeer'
gaat het om de stroomingen en de hoedanig
heden van de watermassa's te onderzoeken.
De meteorologen bewerken een gebied, dat
bij de zeeoppervlakte begint en dat zich naar
boven oneindig uitstrekt. De oceanografen be
ginnen eveneens bij de zeeoppervlakte en be
werken het watergebied, dat zich uitstrekt tot
den zeebodem en dus begrensd is. Op welke
punten wordt het water nu onderzocht? Op
zoutgehalte, zuurstof- en voedingszouten-ge-
halte, stroomsterkte en stroomrichting, enz.
Aan het verschil in zoutgehalte kan men dé
stroombeweging vaststellen. Ook de tempera
tuur geeft daarvoor aanwijzingen.
Het geprojecteerde kaartje toont de inten
sieve bearbeiding van den Indischen Archipel
ten obsten van Java en Borneo.
Men kreeg een goede indruk van de totaal-
arbeid, welke in de 16 maanden, die de expe
ditie duurde, verzet werd. Enkele cijfers:
1% X de equator-'.engte (dus pLt». OO.Ojj.'O
km) werd afgelegd; 11.000 temperaturen,
10.000 zoutgehalten en 5.000 zuurstofgehalten
werden opgenomen.
Hoe het nemen van watermonsters plaats
vond, wordt aan de hand van de betreffende
lichtbeelden duidelijk uiteengezet. Stel U voor
een koperen buis. Daaraan een kraan. Is de
buis op de gewenschte diepte gekomen, dan
wordt door een val-gewichtje de kraan ge
opend en vult de buis zich met water. Door een
tweede valgewichtje wordt de buis weer ge
sloten. Aan de buis is een zeer vernuftige ther
mometer aangebracht, welke de temperatuur
van het water op die bepaalde diepte opneemt
en bewaart! Het principe van dezen ther-
Met genoegen geven wij eenige bekendheid
aan een initiatief, dat velen belang zal in
boezemen.
Er heeft zich n.1. een comité gevormd, dat
zich ten doel stelt een huisvlijttentoonstelling
te organiseeren, waarop huisvlijtarbeid in den
ruimsten zin des woords, vervaardigd door
officieren, adelborsten, onderofficieren, korpo
raals en manschappen der K.M., zoomede door
hunne echtgenooten, zal worden geëxposeerd.
Gezien het ruime begrip, dat door het comité
aan het woord huisvlijt is toegekend, zullen
vele marinemenschen, die hunne vrije uren op
aangename en nuttige wijze besteden, aan de
tentoonstelling kunnen deelnemen.
De inschrijvingsformulieren, welke op alle
schepen en inrichtingen der marine verkrijg
baar zijn, omvatten een achttiental rubrieken,
waarop kan worden ingeschreven. Wij noemen
o.m. schilder- en teekenwerk, fotografie,
kunstbewerkingen van hout, metaal, karton
en glas, borduur-, vlechts- en weefwerk, ver
zamelingen enz. enz.
Ongetwijfeld zal een groot aantal inzendin-
gèh de weerspiegeling zijn van de sympathie,
waarmee het plan .in alle kringen in de marine
is begroet. Men denke zich op het gebied van
fotografie b.v. hoeveel exclusieve gegevens
den marineman ten dienst staan; hoeveel im
pressies worden den amateurschilder niet ge
geven op zijn reizen, tijdens zijn verblijf in
Indië; en daarnaast de vrouwen, van wie
velen in de allengs langer wordende avonden,
dikwijls alleen zijnd, naast den huiselijken
arbeid, met een prettig en nuttig doel voor
oogen een aardig hand-, borduur-, of weef
werk ter hand kunnen nemen. Kortom, ook
wij zijn als toekomstige kijkers niet alleen
zeer nieuwsgierig, maar ook ingenomen met
dit initiatief.
Hoewel vele bijzonderheden, zooals de zaal,
waarin, en de dagen waarop de tentoonstel
ling zal worden gehouden, de wellicht aan de
tentoonstelling te verbinden attracties, voor
alsnog onbekend zjjn dit- toch zijn factoren,
welke ten nauwste verband houden met het
aantal en den aard der inzendingen staat
reeds thans vast, dat ook aan de aankleding
en de decoratie van de tentoonstellingszaal
bijzondere zorg zal worden besteed.
Waar inschrijving onder pseudoniem moge
lijk is. zullen ook zij, die tegen persoonlijke
publiciteit gekant zijn, vrijelijk kunnen mede
werken om deze expositie tot een succes te
maken.
Wij hopen, zoodra ons meerdere en vooral
meer gedetailleerde gegevens ten dienste
staan, nader op deze aangelegenheid te kun
nen terugkomen.
Wij besluiten met den wensch, dat deze ten
toonstelling moge worden, wat de initiatief
nemers zich daarvan voorstellen.
mometer is de afscheiding van een hoeveelheid
kwik, dan wordt, eveneens door het genoemde
valgewichtje, de thermometer onderstboven ge
keerd en kan het kwik niet terug loopen. Een
kleine correctie is dan nog noodig om de juiste
temperatuur van het water op die diepte te
bepalen.
De stroomsterkte wordt op dezelfde manier
gemeten als de snelheid van den wind, dus door
middel van een propeller. De stroomrichting
op honderden, ja duizenden meters, diepte is
door een ingenieuze uitvinding waar te ne
men. In het kort komt het hierop neer, dat op
een kompasnaald, welke van een gleufje over
de geheele lengte is voorzien, precies in het
midden om b.v. 2 minuten een kogeltje valt.
Dat kogeltje loopt door het gleufje naar de
aangewezen windrichting en valt daar in een
kuiltje. Komt deze kompas weer boven water,
dan vindt men de kogeltjes dus in b.v. noord
west, noord en daartusschen. Het gemiddelde
wordt dus als stroomrichting aangenomen!
De heer Van Riel toont daarop door middel
van gekleurde lantaarnplaatjes doorsneden en
gebieden van verschillend zoutgehalte, zuur
stofgehalte, enz. Daaruit blijkt, dat de Stille
Oceaan de voornaamste invloed heeft op het
water in den Indischen Archipel. De Indische
Oceaan beïnvloedt slechts een onbeduidend ge
bied ten noorden van Autralië. Enkele nnteres-
sante wetenswaardigheden komen daarbij naar
voren.
Typisch is o.a. het feit, dat in de Kaoe-
baai (Celebes) op 500 meter diepte geen zuur
stof in het water voorkomt!
Behalve deze oceanografische werkzaamhe
den werden nog meteorologische en biologi
sche waarnemingen verricht.
In snel tempo gaf de heer Van Riel „ver
slag" van zijn levenswerk, zooals hij dat/ zelf
beschouwt. Én dat is niet zoo vreemd als men
bedenkt, dat de toen (in 1926) verzamelde
gegeven nog niet geheel verwerkt zijn.
De heer d'Engelbronner sloot met een kort
woord, waarin hij speciaal zijn dank betuigde
aan den spreker, deze bijeenkomst.
Commissies van toezicht middelbaar- en
nijverheidsonderwijs
B. en W. schrijven aan den Raad:
Reeds gedurende eenigen tijd hebben wij met
de thans bestaande commissie van toezicht op
het middelbaar- en nijverheidsonderwijs van
gedachten gewisseld over een wijziging van de
verordening, waarbij het toezicht van bedoelde
commissie is geregeld. De thans bestaande
regeling geeft nl. tot bezwaren aanleiding voor
wat betreft het toezicht op het gemeentelijk
lyceum. Deze onderwijsinrichting staat thans
onder het toezicht van curatoren voor wat de
gymnasiale afdeeling aangaat en van de com
missie van 'toezicht op het middelbaar onder
wijs voor wat betreft de afdeeling hoogere
burgerschool. Hoewel dit tweeledige toezicht
nog niet tot bepaalde moeilijkheden aanleiding
heeft gegeven, is dit toch eèn toestand, welke
op den duur niet kan blijven bestaan.
Met de commissie van toezicht zijn wij tot
volledige overeenstemming gekomen in dien
zin, dat er in deze gemeente twee commissies
van toezicht op het middelbaar onderwijs zui
den komen. De éépe commissie, bestaande uit
dezelfde leden als het College van 'curatoren
en wgaraan worden toegevoegd twee leden, te
benóemén doo- de Kamer van Koophandel en
Fabrieken, zal dan worden belast met het toe
zicht op de afdeeling H.B.S. A van het ge
meentelijk lyceum, terwijl de andere commissie
het toezicht zal uitoefenen over de rijks hoo
gere burgerschool en de handelsavondschool,
voor wat de laatste school betreft weder aan
gevuld met de bovenbedoelde twee leden £e
benoemen door de Kamer van Koophandel en
Fabrieken.
Naast deze commissies zal dan werkzaam
zijn een commissie van toezicht op het Nijver
heidsonderwijs, waarin echter dezelfde leden,
met uitzondering van die aangewezen door de
Kamer van Koophandel en Fabrieken, zitting
zullen hebben als in de commissie, belast met
het toezicht op de rijks hoogere burgerschool
en d'e handelsavondschool.
In verband hiermede stellen B. en W. den
Raad voor een nieuwe verordening vast te
stellen, omdat de daarin opgenomen regeling
dan tevens zooveel mogelijk kan aansluiten bij
het reglement voor het college van curatoren.
Bovendien is het dan noodig, dat de leden der
commissie, belast met het toezicht op de af
deeling hoogere burgerschool van het gemeen
telijk lyceum, worden benoemd, terwijl tege
lijkertijd enkele in de andere commissie be
staande vacatures kunnen worden aangevuld.
Te benoemen tot leden der commissie van
toezicht op het middelbaar onderwijs (voor de
afdeeling H.B.S.-A van het gemeentelijk ly
ceum) de heeren W. de Boer, A. H. Enklaar,
A. Koopman, Mr. J. Mulder, Mr. A. H. van
Ravesteijn, S. G. Rensing en Dr. J. Verweij
ter benoeming tot leden der commissie van
toezicht op het middelbaar onderwijs (voor de
H.B.S.-A en de handelsavondschool) en de
commissie van toezicht op het nijverheidson
derwijs een keuze te doen uit de volgende aan
bevelingen:
a. vacature Mevr. M. C. NiessinkHoutkoop:
1. Mevr. K. L. Veldman—Bok (scheik.-ing.)
2. Mevr. M. C. DibbetzSchilthuis (apothe
keres)
b. vacature W. J. Bakker:
1. W. J. Bakker (arts);
2. J. B. Proost (arts);
c. vacature»J. H. Perks:
1. J. van Leeuwen (kapitein-luit. ter zee);
2. W. van den Donker (kapitein-luit. t. zee).
Het Najaarsreisplan van Hr. Ms. Flottielje
leider „Tromp", onder commando van den
kapitein ter zee L. A. C. M. Doorman, luidt
als volgt:
Vertrek Nieuwediep: Maandag 7 November.
Aankomst Portsmouth: Dinsdag 8 November.
Vertrek Portsmouth: Zaterdag 12 November.
Aankomst Napels: Vrijdag 18 November.
Vertrek Napels: Donderdag 24 November.
Aankomst Nieuwediep: Vrijdag 2 December.
Het reisplan van de thuisreis van de groep
onderzeebooten, bestaande uit Hr. Ms. „O 12"
en „O 15", van Curagao naar Nederland, onder
bevel van den luitenant ter zee 1ste klasse
G. B. M. v. Erkel, luidt als volgt:
Vertrek Curagao: Vrijdag 18 November.
Aankomst S. Juan de Porto Rico: Maandag
21 November.
Vertrek S. Juan de Porto Rico: Woensdag
23 November
Aankomst Ponta Delgada: Maandag 5 Dec.
Vertrek Ponta Delgada: Woensdag 7 Dec.
Aankomst Nieuwediep; Dinsdag 13 Dec.
/n nieuwe
samenstelling
De slïjmoplossende werking der
oude kruiden en hoestfiedwtngende
„codeïne",maken tezamen AKKER's
Abdijsiroop tot ..'s-Werelds béste
HoestsiroopDe beproefde Abdijsi
roop zal ook Uw borstbenauwdheden
kunnen verlichten, ook voor U de
vastzittende en prikkelende slijm
losmaken. Uw afmattende hoest-
buien, evengoed als 't kriebelhoestje
in den nacht stoppen. Volg de raad:
„Neem bij 't minste kuchje AKKER's
Abdijsiroop die U snel zal helpen.
Eenige
der 20
geneeskr.
kruiden
tegen hoest, griep/bronchitis, asthma
Flacon 90 ct., f 1.50, f2,40, f 4.20. Alom verkrijgbaar
Wat is dat toch met die leerlingenschaal?
Telkens duiken er in de dagbladen berichten
over de leerlingenschaal.
Wat wordt daarmee nu eigenlijk bedoeld?
Het is iets, wat de scholen aangaat. Iedere
school krijgt een aantal onderwijzers(essen)
betaald door het Rijk volgens het aantal leer
lingen, dat er op die school is. Er is b.v. ge
zegd, als er 'op een school maar 40 leerlin
gen zijn, dan betaalt het Rijk maar 1 onder
wijzer (het hoofd). Zijn er tusschen de 40 en
80 leerlingen, dan betaalt het Rijk 2 leer
krachten. Zijn er scholen met een aantal leer
lingen tusschen de 80 en 130 dan betaalt het
Rijk 3 leerkrachten in totaal en zoo gaat dat
verder volgens in de wet vastgelegde getallen.
En die getallen noemen we de schaal, de leer
lingenschaal.
Volledigheidshalve volgt hier een overzicht
tot een met een school voor 7 leerkrachten
van de thans geldende leerlingenschaal:
van
8
t/m
40 leerlingen
1
onderwijzer
41
1»
80
ft
2 leerkrachten
81
130
ft
3
>1
131
ft
185
tf
4
ft
n
186
ff
235
ft
5
ft
236
ff
285
ft
6
ft
286
ft
335
ft
7
Iedere lagere school heeft normaal 7 leer
jaren van de eerste tot en met de zevende
klas. Heel gewoon zou zijn, dat een gemiddel
de van het totale aantal leerlingen per onder
wijzer kwam. Tenminste, dat zou zoo een bui
tenstaander kunnen denken. Maar dat is niet
zoo, omdat zulks eenvoudig niet gaat.
Neem een school van 280 leerlingen. Dat is
al een „groote" school. Die krijgt 6 leerkrach
ten. Vooraf wordt hier opgemerkt, dat één
onderwijzer dan toch 2 klassen zal hebben, of
meerdere onderwijzers ieder bij hun eigen
klas nog een stuk van een andere klas. Im
mers er zijn 7 leerjaren. Men voelt de moei
lijkheden al daarbij. Doch daarover zal hier
niet al te zeer worden geschreven.
Die leerkrachten met total 280 leerlingen
hebben „gemiddeld" 46 leerlingen. Pas op
want dat gemiddelde is heel mooi, maar spot
met de practijk.
Het is zoo goed als zeker, dat niet iedere
klas precies of bijna precies hetzelfde aantal
kinderen heeft. Welnu, dan volgt daaruit, dat
er een ongelijke verdeeling moet plaats heb
ben, dat de klassebezetting verschillende is.
En nu is het geen zeldzaamheid, dat er aan
een school als boven van 280 leerlingen een
toestand is als b.v.:
Ie leerjaar 58 leerlingen
2e 52
3e 41
4e 38
5e 40
6e 31
7e 20
Waar er slechts 6 leerkrachten beschikbaar
zijn en er 7 klassen zijn, vragen we maar
aanstonds: Waar zullen we de leerlingen van
het 7e leerjaar onderbrengen?.
Bij het 6e leerjaar. Dus dan 51 samen voor
één onderwijzer. Of anders dat 7e leerjaar
maar in twee gedeelten nemen en ieder stuk
bij een ander leerjaar voegen.
Dat brengt groote moeilijkheden. Dan ko
men er overbelaste klassen. Nu is ons voor
beeld nog een mooi voorbeeld. Ip de practijk
zijn er veel ingewikkelder combinaties en ko
men veel grooter moeilijkheden voor.
Waar komt dan al dat lastige vandaan?
De oorzaak is, dat er feitelijk te weinig
leerkrachten aan die school zijn en dat komt
dan weer door de getallen van de leerlingen
schaal. Iedere school lijdt onder de te groote
getallen van de tegenwoordige leerlingen
schaal.
Volgende maal over de nadeelen daarvan.
Uitgesproken:
1 Nov. Jan Leendert de Vos, paviljoen
houder, Wieringen, thans verblijvende te Anna
Paulowna aan den Molenvaart 69. Cur. Mr. S.
A. Thomas, Hoorn.
LEIDSCHEPLEIN 5—9 A'dam - Tel. 33072
DINERS 90 ct.. 1.15 en 1.40
Dagelijks wisselende menu's.
Hors d'oeuvre varié - bouillon royal,
gek. tong, wijnsaus, versche aardappelen,
kalfsnierstuk, spercieboonen.geb aard.,
pudding.
ZoDder Hors d'oeuvre 115, zonder Hors
d'oeuvre en visch 90 ct.
Ons diner 1.75 is een Luculles-maaltijd
Horizontaal:
1. Tweehoevig dier.
6. Soort hond.
9. Eetgerei.
14. Voegwoord.
16. Bergplaats.
18. Gordijnstang.
21. Gezet.
24. Rechthoekig.
29. Hong. munt.
34. Tijdelijk.
37. Zaliger nagedachtenis.
39. Stoomschip.
42. Waarnemend.
45. Vestibule.
49. Verbond.
53. Plaatsje in Drente.
57. Vindingrijk.
66. Muzieknoot.
68. Gesloten.
72. Academische graad.
74. Academische graad.
76. Moeder (2 letters).
79. Uitroep van pijn.
81. Rivier in Pas de Calais.
84. Afstandsmaat.
86. 4de en 1ste letter van het alpha-
bet.
90. Bezigheid om den tijd te korten.
95. Verdragen, dulden.
101. Rijstbrandewijn,
105. Rivier in N.-Italië (2 letters).
Vertikaal:
1. Een bad nemen.
3. Projectiel.
7. Voorzetsel.
9. Buitenstaander.
13. Bergruimte.
18. Deel van een mast.
19. Onder anderen.
22. Voorzetsel.
23. Gewicht.
34. Spil
Vorm van hulpwerkwoord
36. Gravin v. Holland.
37. Burgerlijk wetboek.
38. Doctor in de medicijnen.
44. Vel.
45. Zeer warm.
47. Wat ter zijde van
iets is.
48. Café.
CORRESPONDEERT U??
Neem dan een
MERCEDES Schrij»machj
Prijs vanaf f 85 2 /aar garantiel
VAN PUTTEN 00RTMEIJER ALKMAAR
Overplaatsingen.
Majoor-torpedomaker H. J. v. d. Wei-
van Schorpioen naar Kaz. Amsterdam 7 v"'1
(op datum gedetacheerd te Weymouth)
Sergt.-telegrafist E. Snoek van Trom'r,
Van Speijk, 5 Nov. naar
Sergt.-telegrafist H. F. H. Kaptein van J \r
v. Nassau naar Tromp, 1 Nov. (onder int
der op 1 Nov. bevolen overplaatsing nM.
O.Z.D.). 1 de<i
Schipper M. Valkhoff van Friso naar V
Speijk, 1 Nov. (onder intrek der op i k
bevolen overplaatsing naar Ws. W.o
Sergt-vliegtuigmaker (M) R. Vegter van w
Vlissingen naar Afd. Marns. Rotterdam 7
(op datum tewerkgesteld bij de N.V. Avini=„°,V'
te Papendrecht).
Korpl.-konstabel J. van Wier van Kaz w
naar WS. Vlissingen, 29 Qct. ,0,
Kwartiermeesters G. J. Barneveld en D
van Reek van Kaz. W.o. naar Ws. Vüssln
29 Oct. sen>
Korpl.-hofmeester L. v. d. Wal van Ws. W
naar Tromp, 5 Nov.
Korpl.-telegrafist G. de Man van WaM»n
naar O.Z.D., 5 Nov.
Korpl.-telegrafist J. Blaauw van O.Z.D
Walstation, 5 Nov.
Korpl.-ziekenverpleger B. Kiewiet van k»
W.o. naar Hospitaal, 31 Oct. 2'
Korpl.-ziekenverpleger G. J. la Failie van
Kaz. W.o. (bevolen overplaatsing op 31 jjov
naar het Hospitaal ingetrokken).
Kwartiermeester H. J. Franzani van Kaz
Amsterdam naar Brinio, 5 Nov. jjw
Kwartiermeester W. van Duijn van Brinio
naar Kaz. Amsterdam, 5 Nov.
Korpl.-hofmeester H. Essen van A. v j
Hulst naar Ws. Vlissingen, 1 Nov.
Marinier 3e kl. B. G. v. d. Wekken van
Tromp naar Ws. W.o., 5 Nov.
Stoker le kl. A. Verkuijlen van Schorpioen
naar W. v. Ewijck, 21 Nov. I
Stoker 2e kl. W. Crucq van Ws. Wo naar
Hijdra, 21 Nov.
Marinier le kl. G. v. d. Vliet van O.Z.D. naar
Kaz. Amsterdam, 1 Nov. (onder intrekking der
op 2 Nov. bevolen overplaatsing naar de Kaz
W.o.).
Marinier le kl. M. van Vliet van Kaz. W.o.
naar Kaz. Amsterdam, 1 Nov.
Matroos 3e kl. W. C. Ebbe van O.Z.D. naar
Brinio, 29 Oct.
Matrozen 3e kl. P. J. ter Hoeven en C. Ker
sten van Van Speijk naar Brinio, 29 Oct.
Matroos 3e kl. T. van Thienen van Ws. Vlis-
singen naar Hijdra, 29 Oct.
Stoker 3e kl. J. W. Hendrikse van Van Speijk
naar Tromp, 29 Oct.
Stoker 3e kl. W. Lock van Van Speijk naar
Hijdra, 29 Oct.
Marinier le kl. M. de Witte van Kaz. W.o.
naar Ws. W.o., 27 Oct.
Matroos 3e kl. W. C. Schouten van Van
Speijk naar Z 7, 28 Oct.
Pijper le kl. C. de Leeuw van Kaz. W.o. naar
Afd. Marns. Rotterdam, 31 Oct.
Marinier le kl. J. J. v. Koperen van Kaz.
W.o. naar Kaz. Amsterdam, 1 Nov.
Hofmeestersmaat T. J. H. M. Schuite van
Friso naar Ws. W.o., 1 Nov. (onder intrekking
der op 1 Nov. bevolen overplaatsing naar Ws.
Vlissingen).
Marinier le kl. G. v. d. Vliet van O.Z.D. naar
Ws. Vlissingen, 1 Nov. (onder intrekking der
op 1 Nov. bevolen overplaatsing naar Kaz.
Amsterdam).
Matrozen le kl. J. H. Munnik, T. J. Schek-
kerman en leerling-hofmeester P. v. d. Bos van
O.Z.D. (bevolen overplaatsing op 2 Nov. naar
de Kaz. W.o. ingetrokken).
Matroos le kl. U. W. S. von Dobschutz van
Kaz. Amsterdam naar Ws. W.o., 31 Oct.
Matroos 2e kl. W. Bakker van Kaz. Araster
dam naar Ws. W.o., 31 Oct. ;jt'
Leerling-onderoff.-vlieger J. J. Gart van (is
Kooij naar de Mok, 31 Oct.
Schoenmaker J. A. Wijnsouw van Kaz, Am
sterdam naar Sumatra, 17 Dec. I
Schoenmaker W. Meijer van Sumatra n®
Van Speijk, 17 Dec. _JM
Schoenmaker L. C. Deege van Van Spep
naar Kaz. Amsterdam, 17 Dec. I
Marinier le kl. G. v. d. Vliet van O.Z.D. naar
A. v. d. Hulst, 1 Nov. (onder intrekking der op
1 Nov. bevolen overplaatsing naar Ws. vlis
singen).
Stoker 2e kl. F. Knopjes van P. Florisz naa
Kaz. W.o., 4 Nov. I
Leerling-onderoff.-vlieger R. Steens van
Kooij (bevolen overplaatsing op 2 Nov. naai
Kaz. W.o. ingetrokken).
Leerlingen-onderoff.-vlieger S. J. v. d. vei
A. Otten, W. G. J. Jansen, B. W. Verkerk,
M. de Boer, E. A. J. Dijkman, A. Stuurman
H. W. de Lijn, van de Kooij naar Kaz. «v.
2 Nov. j
Mariniers le kl. W. A. van Kooten en A. v.
Heijden van Afd. Marns. Rotterdam naar
50. Windrichting (31.)
51. Op dat woord.
54. Ned.-Indië.
55. Fransch lidwoord.
De prijs werd gewonnen door:
Mej. C. KONINGSTEIN,
Ooievaarstraat 31.
CORRESPONDENTIE.
Zooals door alle oplossers werd begrepen,
school er in Hor. 10-1 en Vert. 9-2 een fout.
El-Aio en Eb-Abo zijn derhalve als goed be
schouwd.
A. A. S. Uit bovenstaande ziet U, dat
Uw atlas wel goed is.
A, L. Tm was een drukfout.
61. Zwervende volks- 89. Eerste vrouw,
stammen. 90. Groente.
72. Bedekking van 'n 91. Zwarte, kleverige
gebouw. stof.
73. Alcoholische drank 96. Bijwoord,
uit suikerrietsap.
OPLOSSING VORIGE WEEK.
Horizontaal: 1-1 auf; 1.5 b.V.L.; 1-9 Epe-
2-1 plek; 2-8 velg; 3-1 aal; 3-5 drs.; 3-9 dag!
4-1 na; 4-4 kr.; 4-7 ik; 4-10 a, e; 5-2 nog;
5-8 abt; 5-6 loo; 7-3 drempel; 8-3 eek; 8-7
angel; 9-1 wars; 9-8 kade; 10-1 el; 10-4 Thora;
10-10 de; 11-1 gom; 11-5 rek; 11-9 dar.
Verticaal: 1-1 span; 1-2 ulaan; 1-3 fel; 1-6
ver; 1-9 eed; 1-10 plaat; 1-11 egge; 3-5 dr.;
3-17 si; 4-4 kg; 4-8 ka; 5-3 onder; 5-6 hom;
5-9 Belga; 6-1 domweg (botweg); 6-5 lek;
6-7 opa; 6-11 weleer; 7-4 rest; 7-8 Enka'
8-10 Edda; 9-2 Abo; 9-6 roe: 10-5 hr
10-7 R.K.
Kaz.
W.o., 27 Dec.
Marinier 3e kl. A. Gunneman van Afd. wa
Rotterdam naar Kaz. W.o., 7 Nov. n
Leerling-onderoff.-vlieger H. T. Hasselo
Kaz. Amsterdam naar de Mok, 2 Nov.
Stoker le kl. M. Jacobs van Z 5 naar U.
7 Nov. n 7 V'
Stoker le kl. J. H. van Hagen van V"
naar Z 5, 7 Nov. „f
Stoker 2e kl. H. J. van Drie van O.Z.D- n
J. v. Gelder, 5 Nov.
OP- EN ONDERGANG VAN ZON
EN TIJD VAN HOOG EN LAAG WA
Wintertijd
Zon
evvatef
Oct. op: ond.: Hoogwater Laag'
Z 6 7.06 4.21 5.35 18,20 12.10
M 7 7.07 4.20 6.20 19.00 0.20
D 8 7.09 4.18 7.10 19.40 l-°5
W 9 7.11 4.16 7.55 20.15 l-50
D 10 7.13 4.14 8.35 20.50 2.35
V 11 7.14 4.13 9,20 21.30 3.20
Z 12 7,16 4.11 10.05 22.05 4.00
1600