Wonderbaarlijke redding
van Texelschen kotter!
Drie schepen dreven
verlaten rond
Grensincident
Polen-Tsjechoslowakije
TABAK-
DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
I Schipper Vlaming en
ontsnappen aan
en z n mannen
den dood
Het schip om de lengte-as gekapseisd
De Paus weer
ernstig ziek
Anti-communistische
driehoek versterkt
JACHT!
Ook België bij Franco
vertegenwoordigd
ZATERDAG
26 NOVEMBER 1938
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
66e JAARG. No. 8475
Masten, want en stuur
huis weggeslagen
Een week lichte rouw aan
ons Hof.
Frankrijk bestelt
Koolhoven-jagers
Dit nummer bevat 16 pagina's
WEERBERICHT
DE BILT SEINT:
Geen openbare bokswedstrijden
in Amsterdam
Reisbureau W.A C.O.
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg. Mfl. Hollands Noorderkwartier N.V. te De» Helder
(Van onzen eigen verslaggever)
In de haven van Oudeschild ligt
vrijwel de geheele visschersvloot
bij elkaar: het is één deinend en
schommelend mastenbosch, waarbo-
van de blauwe wimpels en goud-gele
Shell-vlaggetjes in den stijven
Noordwester te klapperen hangen.
Het is druk aan de haven, maar de
grootste drukte concentreert zich
toch op de plaats waar de motorkot-
ter Texel No. 49 geboeid ligt: dat
is het schip, dat als door een won
der behouden is thuisgevaren. De
schipper, Cor Vlaming, en zijn
maats hebben de sensatie van hun
leven gesmaakt en heel Texel
spreekt er over. Van de Koog tot
Oudeschild is er maar één ge
sprek: deze miraculleuze redding.
Ze liggen naast elkaar, de Texel No. 11,
het schip, dat als redder optrad en de Texel
49. De ijzeren wanden schuren en kreunen
tegen elkaar. De trossen, waarmee de sche
pen gemeerd zijn liggen te trillen en te
kraken.
Een man of twintig staan er voor. Ze
zeggen niet veel. maar staren naar het
casco van de No. 49. Alleen het casco
want al het andere is gebleven in den or
kaan, die het schip Woensdagavond zoo
vlakbij zijn ondergang bracht.
Ook schipper Piet Vlaming van de
No. 11 staat er bij, en met hem is
het dat wij in het schemer-duister
vooronder verdwijnen, alwaar deze
bevaren Texelsche visscher ons van
het drama vertelt. Een verhaal, zoo
ongelooflijk, zoo wonderbaarlijk,
dat men zou meenen dat het een
episode is uit een spannende zee ro
man van Conrad.
De kotter van Cor, m'n broer, en die van
mij, aldus onze zegsman, gaan meestal sa
men te visschen, Zoo ook van de week. toen
we „Ouweskil" verlieten. Bij Cor voer de ge
wone bemanning: Bremer, Jan Sleutel, Han
nes van Dijk en Jan Blom. Het was vrij goed
weer en niemand kon vermoeden dat we iets
zouden meemaken wat we ons heele leven
niet meer zullen vergeten.
Nadat we twee dagen gevischt hadden, za
gen we dat het slechte weer hand over hand
toenam, en daar het een belabberd jaarge
tij is, besloten we een onderkomen te zoeken
in de haven van Nieuwediep. We waren op
dat oogenblik in de omgeving van lichtschip
Terschellingerbank, en 't was in den voor
avond. Het weer werd met het uur slechter
en om 8 uur 's avonds stond er een zware
orkaan. De zee was een onafzienbare vlakte
van schuim en hooge golven en het was
zwaar werk om onze schepen met den kop
op de golven te houden.
Ik stond juist in de stuurhut te kij
ken naar de no. 49, die een mijl ver
weg was, toen ik plotseling de lich
ten zag verdwijnen. Ik dacht te droo-
men en riep direct de jongens. Maar
ook die zagen niets meer van de
lichten.
Het waren vreeselijke oogenblik-
ken, zegt Vlaming, en ik hoop dat we
nooit meer zooiets behoeven mge te
maken. Direct hebben we het roer ge
wend en gepoogd in de buurt te ko
men waar we de lichten het laatst
gezien hadden. Dat was taai werken
tegen zee en wind in, maar einde
lijk eindelijk daar zagen we
iets zwarts afsteken tegen de golven.
We kwamen nog iets naderbij en
goddank: het was de No. 49.
Maar hoe! Er was geen mast meer te be
speuren. Die lagen half overboord en sloegen
°P de verschansing. Het stuurhuis was even
eens verdwenen, terwijl van het want geen
stukje meer overeind stond. Maar we zagen
I)p menschen, we zagen m'n broer en van
'ik, &n Blom en de anderen en dat was op
"t oogenblik het voornaamste.
Toen begon zwaar werk. Het trachten over
'e 'uvngen van een tros om het wrak, want
meer was het niet, op sleep te nemen.
Het was hopeloos werk. Steeds
weer werden we teruggeslagen van
de stuurlooze kotter. Uur na uur
verstreek, en waar de 49 halfvol wa
ter bleek te staan, wilden we zoo
vlug mogelijk hulp verleenen. Aan
boord van de ander konden ze weinig
anders doen dan het tuig kappen.
Eindelijk eindelijk, om 4 uur
Donderdagmorgen, kregen we haar
te pakken, dank zij ons sleepmate
riaal, dat we pas een paar weken ge
leden vernieuwd hebben.
Op dat oogenblik lagen we dwars
voor Ameland. Via Terschelling zijn
we binnendoor gegaan, langzaam
aan, achter elkaar, en zoo kwamen
we op Oudeschild behouden aan
We begrepen dat ze in Oudeschild na
tuurlijk in angst en vreezen zouden zitten
over het uitblijven en waren blij dat de
boot van Doeksen ons passeerde. Die heb
ben we gepraaid en Doeksen zorgde dat er
een radiobericht naar huis ging.
Later hebben we toen pas gehoord wat
er eigenlijk gebeurd was. Dat was nog stuk
ken erger dan we hadden kunnen vermoe
den. Je moet het eigenlijk zelf beleefd heb
ben om het te kunnen gelooven.
Zoo was het gegaan: toen de 49 met de gol
ven aan het worstelen was is het schip op
een fataal moment op een enorme grondzee
gekomen. Hoog werd de kotter opgenomen,
neergesmakt en voor de opvarenden feitelijk
wisten wat er met hen gebeurde sloeg de
49 om haar lengte-as over den kop en ver
dween in de diepte. Toen dat gebeurde lag
schipper Vlaming juist in kooi, de anderen
stonden in het stuurhuis.
Dat oogenblik, dat moment van het
naar de diepte gaan, was vreeselijk.
Geen der opvarenden geloofde meer
aan redding. Maar zie... het onge
looflijke, het mirakel gebeurde toch.
Want langzaam kantelde de kotter
weer en eindelijk, na momenten die
uren schenen kwam men weer recht
standig terug aan de oppervlakte
der zee.
Het bleek dat schip en opvarenden
er miserabel aan toe waren, maar
wie telde dat! Men leefde nog, men
was gered, er was weer een kans op
lijfsbehoud!
De schipper was uit de kooi gesmeten en
de anderen in de stuurhut, welke even la
ter geheel wegsloeg, hadden allemaal lee-
lijke builen en schrammen opgeloopen. «De
schuit stond leelijk vol water, want al wa
ren de luiken gesjord, door den enormen
luchtdruk waren ze open gebarsten. En
het was een verschrikkelijke ravage aan
boord. Er was geen stuk meer heel, alles
lag door en tusschen elkaar. Een hopelooze
aanblik. Licht kon men niet maken, de ka
chel was weggesmeten en de kolen nat. Tot
op het lijf doorweekt en ijskoud stond men
daar. Een kleide hoop, dat het hulproer nog
dienst kon doen vervloog in rook. Ook dit
was gebroken. Er was maar een hoop op
redding: de no. 11!! Als die de ramp maar
bemerkte!.
Die nacht zullen ze nooit, nooit ver
geten. Al die uren in de misère, op
een halfvol geloopen wrak. Stuur
loos op een wilde zee, die door den
orkaan tot wilde razernij opge
zweept was. Maar de makker, de no.
11, bracht hulp. En veilig kwam men
binnen.
Nu ligt daar aan de haven van Oudeschild
de 49. De Oudeschilders staan er naar te
kijken en het gaat hen aan 't hart dat deze
kotter, die pas in 1933 m de vaart kwam
daar als een stuk wrak ligt.
Maar toch is er tevredenheid omdat hun
vrienden en familie het veege lijf hebben
kunnen bergen.
Ook al was dat op het uiterste nippertje!
Eén er van door Hollandschen
schipper opgepikt.
Gistermiddag is in de Schevening-
scbe haven binnengeloopen de mo-
torbotter UK 44, waarvan schipper
A. Post rapporteerde, dat hij 17 a
18 mijlen dwars van Katwijk aan
zee twee drijvende zeilschepen, zg.
„koffers" zonder bemanning is
gepasseerd.
Naar aanleiding hiervan, is de
sleepboot „De Schelde" van Smit en
Co, voor een onderzoek uit IJmui-
den vertrokken.
Ook schipper W. van Zuurmond van de
motorlogger Sch. 280 heeft op de Noordzee
een schip zonder bemanning aangetroffen,
doch slaagde er in dit schip op sleeptouw
te nemen. Gisternacht kwam hij er de
Scheveningsche haven mee binnen en ver
telde, dat hij op 23 November het Engelsche
zeilvrachtschip „Astrild" op 52 gr. 20 min.
Noorderbreedte en op 2 gr. 30 min. Ooster
lengte, dat is niet ver van de Engelsche
kust had opgepikt.
Het schit) was geheel verlaten en dreef
met zwaar gehavende zeilen hulpeloos rond
Het roer was evenwel nog onbeschadigd,
de ankerketting was gedeeltelijk uitgewor
pen.
Over het lot van de bemanning
tast men volkomen in het duister.
De sloep bevond zich niet meer
aan boord, in de kajuit trof men
echter nog wel de zwemvesten aan.
Blijkens de panieren is het schip. dat
thans in de binnenhaven ligt, uit Londen af
komstig, de naam van den kapitein is Good
wild.
De Scheveningsche havenautoriteiten ver
moeden, naar het Hb. meldt, dat men hier
niet met een schoepsdrama te doen heeft
en dat de bemanning op zee het schip heeft
verlaten, maar reeds eerder aan wal is
gegaan. De Scheveningsche deskundigen
zijn namelijk tot de conclusie gekomen,
dat het zeilschip tijdens den jongsten storm,
welke ook naar bekend de Oostkust van
Engeland hevig heeft geteisterd, van zijn
ankers moet zijn losgerukt en op drift moet
zijn geraakt op de Noordzee. F.r zijn name
lijk meerdere van deze kleine zeilschepen in
Engeland losgeraakt en aan het zwerven
geraakt.
In verband met het overlijden
van Koningin Maud.
De opperceremoniemeester maakt bekend
dat het Hof ingevolge de bevelen van
H. M. de Koningin wegens het overlijden
van H. M. Koningin Maud van Noorwegen,
den rouw zal aannemen voor den tijd van
één week, ingaande 25 November 1938 en
wel één week lichten rouw.
Naar de Tel. verneemt, heeft de Fransche
regeering de Koolhoven Vliegtuigfabrieken
opdracht gegeven tot levering van een aan
tal F. K. 58-jagers. Deze F. K. 58 is een nieuw
type van Koolhoven, dat thans op den
Luchtvaartsalon te Parijs geëxposeerd
wordt. Met dit toestel bereikte de invlieger
luit. Coppers dezen zomer bij proefvluchten,
een snelheid van 504 k.m.
Zijn toestand als zeer ernstig
beoordeeld.
DE KARDINALEN BIJEEN.
Paus Pius XI, wiens gezondheids
toestand de laatste jaren telkens
groote zorg baarde, heeft een ern
stige hartaanval gehad. De laatste
H. Sacramenten zijn hem toege
diend. Er sohijnen thans echter
eenige teekenen van verbetering te
zijn.
De lijfarls, Prof. Milani, heeft gistermid
dag na een bezoek te hebben gebracht aan
den Paus, verklaard, dat diens toestand
eenigszins beter was en dat hij in staat
was eenig voedsel tot zich te nemen,. De
geneesheer voegde hieraan toee. „Ik per
soonlijk ben optimistisch gestemd, maar na
tuurlijk hangt alles af van den weerstand
van het hart".
In verband met den hoogen leeftijd van
den Paus en zijn zwakte blijft men onge
rust. Vaticaansche kringen echter blijven
hoopvol gestemd.
De kardinalen bijeen.
Alle te Rome verblijf houdende kardb
nalen, d.w.z. de kardinalen, die in de Curie
zitting hebben, zijn te hunnen huize
rechtstreeks gewaarschuwd door een afge
zant van het Vaticaan in verband met de
crisis, die in den gezondheidstoestand van
den Paus was ingetreden. Daaruit blijkt
wel hoe ernstig men den toestand van den
Paus beoordeelt»
Het gaat niet vlot met de afba-
kenning. Duitschland wil zich
aan de uitspraak van Weenen
houden.
ZAL KARPATHO RUSLAND BIJ
TSJECHOSLOWAKIJE BLIJVEN?
De afbakening van het Poolsch
Tsjechoslowaaksch gebied verloopt
niet zonder incidenten. Het Poolsche
leger heeit zijn opmarsch voortge
zet in de richting van Svrainovo.
Er zijn schoten gewisseld tusschen
de Poolsche en de Tsjechoslowaak-
sche troepen. De Polen openden het
vuur. Later is de zaak diploma
tiek geregeld.
Voorts vernemen wij, dat de Poolsche
grensalbakeningscommissie gisteren per
auto te Arava is aangekomen. De bevolking
wierp barricades op den weg en wilde de
Polen niet laten binnenkomen Het anti-
Poolsche gevoelen alle ruiten van de auto
woners van Urava alle ruiten van de auto
stuksloegen en twee Polen licht gewond
werden.
De Poolsche grenscommissie werd ge
dwongen zich terug te trekken in Tatras
Via Cazca, Zilina, Kralovany, Ruimbrok.
Ook in Stis is de bevolking, toen zij hoor
de, dat de Poolsche commissie was aange
komen, in talrijke groepen te hoop geloo
pen. Zij wilde de Polen, die op zoo weinig
broederlijke wijze optreden tegen de Slowa-
ken, beleedigen. De plaatselijke politie en
de wachtiieden van Zilina slaagden er met
groote moeite in de orde te herstellen en
ieder ander incident te 'verhinderen.
Het gevaar in Karpatho-Rusland
afgewend?
De „Times"-correspondent te Praag ver
nam uit betrouwbare bron, dat zoowel Polen
als Hongarije troepen hebben geconcentreerd
iangs de Karpatcn-Oekrainsche grenzen. De
sterkte dezer troepen is niet nauwkeurig be
kend, doch het is zeker, dat, speciaal wat
Polen betreft, militaire eenheden worden ge
concentreerd op plaatsen, "waar zij voordien
nooit gelegerd zijn geweest.
In Berlijn hoopt men volgens de
„Times", dat de val van het Hongaar-
sche kabinet een einde heeft gemaakt
aan het gevaar van een Fïongaar-
sche invasie in de Karpaten-Oekraine
welke invasie nog Zondag j.1. te Ber
lijn als zeker werd beschouwd.
Het is niet duidelijk, aldus het Hdbld.,
of de Polen het uitlokken van grensinciden
ten, bedoeld als hulp voor de Hongaren,
hebben stopgezet, maar Polen en Hongarije
zijn er zoowel langs diplomatieken weg als
door de aankomst van Tsjechoslowaaksche
gemotoriseerde troepen in de Karpaten-Oe-
kraïne aan herinnerd, dat Duitschland de
scheidsrechterlijke uitspraak van Weenen
als bindend beschouwt.
De regeeringscrisis in Hongarije.
Op het oogenblik is het nog niet bekend
hoe de regeeringscrisis in Hongarije zal af-
loopen. Verdwijnt Imrédy en komt er een
meer Duitsch georiënteerd bewind dan
schijnt het gevaar voor Karpato-Rusland
geweken.
Ook al ziet men op het oogenblik den toe
stand gunstiger dan een paar dagen gele
den, toch kan men, volgens de N.R.C., nog
niet voorspellen hoe de verdere loop van za
ken in Roethenië zal zijn. Het voornaam
ste is, dat de bevolking voldoe"de levens
middelen krijgt en haar hout kan exportee
ren. Mais wordt thans uit Roemenië inge
voerd. De export van hout is echter feite
lijk ónmogelijk, daar Roemenië geen hout
noodig heeft, Hongarije, teneinde onrust te
wekken, zijn grenzen dicht houdt en het
vervoer naar het Westen der Tsjecho-Slo-
waaksche republiek meeilijk is en veel te
duur wordt.
Een aanvulling op het Anti-Ko
minternpact tot stand geko
men.
Gisteren, den tweeden verjaardag van het
anti-kominternpact is in Tokio het Duitsch-
Japansohe cultureele accoord geteekend,
krachtens hetwelk beide staten er naar zul
len streven, hun cultureele betrekkingen op
een vasten grondslag te plaatsen en te
bevorderen en wel in wetenschap en kunst,
muziek en letterkunde, film en radio,
jeugdbeweging en sport.
Dit accoord beteekent, naar de üuitsche
ambassadeur Ott verklaard heeft, een
aanvulling op het Anti-Kominternpact, ter
verdere versteviging en verdieping van de
vriendschap en samenwerking tusschen
Duitschland en Japan.
In het kader van deze overeenkomst zal
o.m. uitwisseling plaats hebben van stu
denten, professoren en kunstenaars, van
boeken en tijdschriften en zal ook het
vriendschappelijk verkeer tusschen de
jeugdorganisaties van beide landen bevor
derd worden.
De Duitsehe pers is vol blijdschap over
deze versterking van den anti-comnriunis-
tischen driehoek, welke laatste, naar de
„Berliner Roersenzeitung" schrijft, „een
wereldbrand verhinderd heeft, welke het
einde van de menschelijke beschaving en
het begin van de wereldheerschappij van i
de Komintern ware geweest".
t"
6, 10. 13 CT. PER HALF ONS
Verwachting: Meest krachtige,
tijdelijk stormachtige, Wes
telijke tot Zuidelijke wind,
zwaar bewolkt tot betrok
ken met opklaringen, nu en
dan regen, weinig verande
ring in temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Weinig
verandering.
Noodzakelijk voor de beharti
ging der commercieele belangen
van het land.
De Belgische minister-president Spaak
heeft gistermiddag in den kabinetsraad me-
dedeelingen gedaan over de besprekingen,
welke hij met de ministers Colijn en Patijn
heeft gehad ter gelegenheid van het offi-
cieele bezoek van den koning aan Neder
land.
Hij heeft voorts de groote lijnen aangege
ven van de verklaring, welke hij Dinsdag
in den Senaat zal afleggen over de politiek
der regeering tegenover Spanje.
Na den ministerraad werd gister
avond vernomen, dat de eerste mi
nister tijdens deée verklaring 1 be
sluit zal mededeelen. dat een agent
naar Burgos zal worden gezonden.
Hij zal er de gebiedende noodza
kelijkheid van aantoonen voor de
behartiging der commercieele be
langen van België. De agent van
België zal niet worden benoemd
voor de debatten in het parlement.
„Wie bloed wil zien moet naar
het abattoir gaan".
Een der Amsterdamsche raadsleden had
bezwaar gemaakt tegen het verbieden van
openbare bokswedstrijden te Amsterdam.
Dr. de Vlugt antwoordde hierop, dat geen
verbod in de hoofdstad zoo populair was als
het boksverbod. „Zoolang ik hier burgemees
ter ben, zal ik geen openbare bokswedstrij
den toestaan" zoo zeide hij „wie bloed
wil zien kan naar het abattoir gaan".
Een communistisch voorstel om het col-
porteeren met „Volk en Vaderland" in de
hoofdstad te verbieden vanwege den antise-
mietischen inhoud van dit blad, moest de
burgemeester eveneens afwijzen. Een derge
lijk verbod zou in strijd zijn met de wet.
„Ik kan het niet doen, hoe graag ik het mis
schien wel zou willen", verklaarde de bur
gemeester.
5-daagse KERSTREIS naar PARIJS, ge
heel verzorgd f 39.40.
Programma op aanvraag.
Vraagt onze gids voor wintersportreizen per
trein en auiocars.
W.A.0 O. Kanaalweg 132 Tel. 773.
Den Helder.