Het Memelgebied maan Duitschland? De „Reiger" te Johannesburg Oorlogsrisico buiten de Ongevallenwet? DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER UJeerbericht dc „Walvisch" werd in Chineezen hebben succes Ook Duitschland moet zijn prijs tot den wereldvrede betalen Door twee ondernemingen begraven KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) 12 DECEMBER 1938 66« JAARG. No. 8488 Naar een volksstemming Dingaansvlucht volbracht De eersfe afvaart van bet m. s. Oranje Dc Nazi-dictator heeft werk te veel Droevig naspel Nog meer boter naar België Dit nummer bevat 8 pagina's DE BILT SEINT Zal Goering Ds. Niemöller helpen Wielrijder door dieseltrein gegrepen „Zelfstandige Joodsche kracht" brand gestoken Jlk. HELDERSCHE COURANT t Üttgerve der HoHandi Noorderkwartier N.V. »e Be« Meider MAANDAG Het overheerschend-Duitsche Me melgebied, krachtens interna tionaal statuut destijds Littauen toegewezen, zou den weg volgen van Oostenrijk en Sudetenland. „Terug naar het Duitsche rijk", aldus zal de eisch zijn, welke de Duitschers in het Memelgebied zul len stellen, zoodra zij bij de verkie zingen voor den autonomen landdag de meerderheid zullen hebben be haald. En daar schijnt veel kans op te zijn De speciale correspondent van Reuter seint, dat aan den vooravond dezer verkie zingen den Duitschers de instructies gege ven worden te ijveren voor een volksstem ming voor de vereeniging met het Duitsche rijk. De Duitschers zijn zeker van een groo te meerderheid. Zij hopen 27 van de 29 ze tels te behalen en zij hebben positief ver klaard, dat zij voornemens zijn in het nieuwe jaar de aansluiting bij Duitschland te eischen. Reeds zijn 450 Joodsche families uit het Memelgebied vertrokken uit vrees voor 't Hitlerbewind. Bijna 1 millioen pond sterling belegd kapitaal zou zijn terugge trokken. Memel met het omliggende gebied. In de stratein van Memel patrouilleerde gisteren de geüniformeerde lijfwacht van Dr. Ncumann, den 50-jarigen veearts, wiens positie is te vergelijken met die van H en- lei n in het Sudetenland vóór de inlijving. Er zijn krachtige economische invloeden, welke normaal tegen een aansluiting bij Duitschland spreken. Ruim 80 procent van den Litauschen buiten landschen handel gaat via het Memelgebied en groote doelen der bevolking dreigen schade te ondervin den door het verlies van dit achterland. De uitslagen der verkiezingen zullen, we gens haar gecompliceerd karakter,vermoe delijk pas over een week bekend zijn. Een onderhoud met Dr. Neumann. Dr. Neumann de leider der Memelduiit- Schors ziet de toekomst rooskleurig in. Op de vraag hoe hij zich de ontwikkeling van het Memel vraagstuk voorstól de, ant woordde Neumann, dat dit op de eerste plaats afhangt van de regeering te Kau- nas. De Memelduitschers zullen geen voor stellen doen. De Litausche regeering moet thans na haar ij dele hoogmoed overgaan fot daden om haar verplichtingen na te komen, d.w.z. de maatregelen opheffen, wel ke nog bestaan en in strijd zijn met het statuut van autonomie, dat gegeven is. Hierbij is op de eerste plaats sprake van de staatspolitie, verder opheffen van de beperkingen, welke de regeering van Li- fauen heeft gelegd op de vrije economische en cultureele ontwikkeling waarop de Me melduitschers recht hebben. De Memel- Duitschers verwachten, dat de regeering ben volledige autonomie zal geven, zoo ais dit is voorzien bij het statuut. Tenslotte vroeg de vertegenwoordiger van Havas of dr. Neumann niet van meening was, dat de ontwikkeling van de politiek in Memel voor een groot deel afhankelijk was van de betrekkingen tusschen Duitsch land en Lithauen. Neumann antwoordde hierop, dat op het oogenblik do eischen slechts eischen van recht zijn. Hij kan niet zeggen, wat later zal geschieden, dat zal veel van de binnen- en buitenlandsche om standigheden afhangen. M£n kent evenwel het gevoelen van het geheele volk; dit is Duitsch en wil Duitsch blijven. De stemming is gisteren rustig verloopen. Op de wegen zal men veel veel auto's en vrachtwagens, vol meubelen, die Joden vervoerden, welke Klaipeda verlieten en naar het binnenland trokken uit vrees, dat een gelijk lot hen zal treffen als de Joden in üantzig. Een Amerikaansch journalist schijnt mis handeld te zijn. maar de officieele lezing luidt dat de man dronken en lastig was. Gisteravond om 8 uur had 95 pet. van t aantal kiezers trestemd. Waarnemers doelen mede, dat over het al gemeen de bewoners zich op het standpunt stellen: Wij zijn naar den letter der wet Littausche burgers, maar naar den geest zijn en blijven wij Duitschers. Italiaansch gezant vertrekt. Reuter meldt verder uit Kaunas, dat daar verrassing is gewekt door het bericht, dat de Italiaansche gezant in Littauen besloten had met verlof te gaan. Dit bericht gaf aan leiding tot allerlei vermoedens, daar Italië tot de onderteekenaars van de Memelcon ventie behoort. Als besprekingen tusschen Duitschland en Littauen tot overeenstemming zouden lei den, zou men de onderteekenaars, Engeland Frankrijk, Italië en Japan, vragen in de veranderingen toe te stemmen. De Duitsche gezant in Littauen, heeft zich naar Berlijn begeven om instructies te vragen. Duitsche gezant komt met voor stellen. Nader heeft dr. Ernst Neumann, de lei der van het Kulturverband in Memel, aan een aantal buiteplandsche journalisten ver klaard, dat beslissing, welke een essentieele verandering zal brengen in don toestand te Memel, niet genomen zal worden te Memel, doch te Berlijn, en het oogenblik, waarop de beslissing zal vallen, zal afhangen van den stand der betrekkingen tusschen de beide betrokken regeeringen. Geestdriftige ontvangst. Na een reis van 6 dagen is de „Reiger" gisteren in Pretoria aan gekomen, vanwaar het na een kort oponthoud naar Johannesburg door gevlogen is. Een groote menigte had zich op het vliegveld te Pretoria verzameld, om de „Rcigeri een feestelijke ontvangst te bereiden. Na een eererondje gemaakt te heb ben, streek het#vliegtuig neer onder het geestdriftig gejuich der duizen den. Terwijl de passagiers en de be manning het vliegtuig verlieten, speelde de muziek het Wilhelmus, dat door de aanwezigen werd mee gezongen. Bij de officieele ontvangst van jhr. mr. Beelaerts van Blokland waren tal van auto riteiten aanwezig, waaronder vertegenwoor digers der regeering van Zuid-Afrika, en jhr. van Lennep. de Nederlandsche gezant. De officieele begroeting had een bijzonder hartelijk karakter, waarna de heer Bee laerts en zijn zoon het vliegveld verlieten. De aanwezige troepen brachten hierbij eer bewijzen. Landing op militair vliegveld! Voor de landing te Pretoria, waar het mi litaire vliegveld voor de burger luchtvaart is verboden, had de Zuid-Afrikaansche re- geering een speciale toestemming verleend, gezien het bijzonder karakter van de missie van den heer Beelaerts. Nadat de omvang rijke hoeveelheid post. welke de „Reiger" heeft meegenomen, naar Zuid-Afrika, was uitgeladen, werd de reis voortgezet naar Germiston het. vliegveld van Johannesburg. Onderweg passeerde men het groote voor- trekkerskamp, dat in de nabijheid van Pre toria werd ingericht, rond de plaats voor het monument, waarvan a.s. Woensdag, ter gelegenheid van de viering van D ingaan s- da.g, de eerste steen zal worden gelegd. In Germiston kende de geestdrift der duizenden, die voor de feestelijke ontvangst naar het vliegveld gekomen waren geen grenzen. Telkens weer stegen hoera's on en het kostte den burgemeester van Johannes burg geruimen tijd vóór hij de gelegenheid kreeg zijn welkomstwoord uit te spreken. Hij getuigde van de groote vreugde, welke in geheel Zuid-Afrika was gewekt door het feit, dat Nederland op deze wijze de oude banden met de Unie hernieuwde. Toen hij den wensch uitsnrak, dat hij nog dik wijls de vliegtuigen der K.L.M. in Johannes burg zou mogen begroeten, werd dit door de menigte met donderend gejuich onder streept. Boven de Victoria-waterval. De laatste étappe had een even vlot ver loop als de vorige. Een verrassing voor de passagiers was de Victoria-waterval, waar langs gezagvoerder Schol te de route had verlegd en waarhoven, hij de „Reiger" eeni- ge malen liet cirkelen. lieden en morgen zullen worden besteed aan excursies in de omstreken van Johan nesburg, waarbij men het Krugerpark be zoeken zal, Een der belangrijkste natuurre servaten der wereld. Naard e N. R. Crt. meldt, zal liet nieuwe m.s. Oranje op 6 September 1039 voor de eerste reis van Amsterdam naar Batavia ver trekken. Het schip zal 4 October te Batavia arriveeren, waarna bot op 18 October de thuisreis zal aanvaarden. Over bet traject GenuaSingapore zal 17 dagen worden ge varen. Hij weet niet wat of hij het eerst moet Churchill. aanpakken, zegt We weten niet, zeide Churchill gisteren tijdens een rede, welke stappen de Nazi dictator verder wil doen in Oost-Europa. Vele wegen staan hem open. Hij weet niet wat het eerste te doen, ofwel Memel of Dan- zig, ofwel de Poolsche Oekrainers ophitsen tegen Polen of de bevolking van Transsvl- vanie tegen Roemenië. Niemand maakt zich op om tegenstand te bieden aan de natio- naal-socialistische aanvallen! Churchill zeide verder, dat, hij de aan spraken van Mussolini op het Suezkanaal had voorzien, deze moesten komen na de verovering van Abessinië. Het ©enige mid del om tegenstand te bieden tegen de aan vallen der Nazidictatoren is eenheid in de democratische landen, en een opperste in ternationaal gerechtshof. Tenslotte verklaarde Churchill, dat door Tsjecho-Slowakije voor de wolven te wer pen, geen vrede, gegrondvest op hoop en vertrouwen was verkregen, doch slechts een uitstel, waarin allen hun herbewapenings pogingen verdubbelen. Waijoeng opnieuw door hen bezet. Van Chineesche zijde wordt gemeld, dat te Hongkong een nog niet bevestigd bericht is ontvangen volgens hetwelk de Chineesche troepen in Kwangtoen opnieuw Waijoeng hebben bezet. Deze stad ligt aan de Oost rivier op 120 k.m. ten oosten van Kanton. Den Japanschen strijdkrachten zijn hevige verliezen toegebracht. Aan het Centrale iront. Sinds twee dagen zijn de militaire opera ties in Noord 'teenan hervat. De Japan- sche troepen i niet geslaagd in hun po ging de Chineesche strijdkrachten op den Noordelijken oever van de rivier Hsin m- go op te drijven. De Chineesche troep in er op den noordelijken oever niet al 1 in geslaagd de Japansche aanvallen bij San- kangtsoei en Tsjinkangyi te doen misluk ken, doch zij zijn ook over een aanzienlijken afstand opgerukt en hebben Hsinkaitang. op 15 k.m. ten Z. O. van Vofsjau heroverd. Stoffelijke resten van „Ekster" slachtoffers vrijgegeven. Naar wij vernemen, zijn de stoffelijke res ten der slachtoffers van de „Ekster" door de Justitie te Haarlem vrijgegeven. Woensdag a.s. zullen de begrafenissen plaats vinden en wel die van de heeren A. van der Sijde en A. A. Becking op de be graafplaats Zorgvlied te Amsterdam des ochtends om 11 uur terwijl de piloot C. M. Schrey en de mecanicien K. L. II. Jaedicke op de begraafplaats Crooswijk te Rotterdam zullen worden ter aarde besteld. Invoercontingent wederom ver hoogd. Naar het Ilsb. verneemt, heeft België met het oog op de stijging der boterprijzen, het invoercontingent voor boter verhoogd en wei van 250.000 k.g. tot 350.000 k.g. Mochten de boterprijzen verder blijven stijgen, dan zal de regeering niet aarzelen de deur voor den invoer nog verder open te zetten. Er zij aan herinnerd, dat Nederland 27 van bovenbedoeld contingent levert. Liefde kan niet van één kant komen, zegt de Engelsche minis ter van handeL Oliver Stanley, de Britsche minister van handel, heeft in een te Wintermere gehou den toespraak verklaard: „Ik wensch uit een te zetten, dat hoewel, naar mijn mee ning een werkelijke overeenkomst met Duitschland de grootste waarborg is voor den wereldvrede, deze overeenkomst toch niet eenzijdig moet zijn. Indien het Britsche volk bereid is een hoogen prijs voor den vrede te betalen, is dat, omdat vrede de grootste weldaad der beschaving is, maar het is gerechtvaardigd, wanneer wij in ruil daarvoor aan Duitsch land vragen ook zijn prijs te betalen." Spreker kantte zich tegen de door tota litaire staten gebruikte hamdelstruethoden „Wij zijn vastbesloten, zeide hij, onzen han delslieden op de neutrale wereldmarkten een rechtvaardige behandeling te doen deel ach tig worden. Indien dat niet met vreed zame methoden of onderhandelingen verwe zenlijkt kan worden, zullen wij geen andere keuze hebben dan te strijden. En indien georganiseerde Britsche industrieën den strijd zouden moeten aanbinden tegen die van andere landen, bestaat er voor mij, al dus Stanley, geen twijfel hoe de afloop van den strijd zal zijn." Strijd tusschen particuliere en r.-katholieke onderneming te Breda. De begrafeniskwestie is te Breda nog steeds niet opgelost. Zaterdagmorgen bleek dit weer bij een uitvaart in de Kathedrale Kerk van St. Barbara, gevolgd door een ter aardebestelling op de r.k. begraafplaats te Zuylen. Het betrof hier, aldus de N. R. Ct., de uit vaart en begrafenis van een ouden man uit de Middellaan wiens familie in betrekkelijk bekrompen omstandigheden leeft. Deze fa milie had de regeling van de begrafenis op gedragen aan een particuliere begrafenison derneming, welker tarieven aanzienlijk la ger zijn dan die van de kerkelijke begrafenis onderneming. En hoewel volgens de Begrafeniswet een ieder vrij is, voor het vervoeren van lijken naar de kerk en naar de begraafplaats, de middelen te kiezen, welke hij Wil, blijkt dit te Breda slechts in beperkte mate mogelijk te zijn. Want wel kon niemand den particulieren begrafenisondernemer verbieden het stoffe lijk overschot van den ouden man over den openbaren weg te vervoeren, doch tot kerk en begraafplaats wordt hem nog steeds de toegang geweigerd en daar moet hij de kist met het stoffelijk overschot overgeven aan de dragers der kerkelijke begrafenison derneming, waarvoor de familie extra most betalen, zoodat het voordeel van de lagere tarieven der particuliere onderneming ge heel verloren gaat. Zoowel aan de kerk als aan de begraafplaats werd dan ook Zater dagmorgen het stoffelijk overschot van den ouden man. dat. door de particuliere onder neming tot -aan de kerk en tot aan de be graafplaats was gebracht, overgenomen door 6 dragers der kerkelijke onderneming, terwijl het hek van de begraafplaats on middellijk nadat de familieleden de be graafplaats hadden betreden met een hang slot met ketting werd gesloten en belang stellenden daarop niet werden toegelaten. Minister stelt voor, enkele nieu we categorieën werknemers van de Ongevallenwet te doen pro- fiteeren. Geen renten aan in concubinaat levende weduwen. Ingediend zijn twee wetsontwerpen tot wijziging van de Ongevallenwet en van de Land- en Tuinbouw-onge- vallenwet. Opdat de ongevallenpremie in oorlogstijd niet et zwaar zou gaan drukken op dc ver- zekeringsplichtige bedrijven, schijnt 't den minister noodig, dat de werking der beide ongevallenwetten wordt be^perkt tot schaden ontstaan uit anderen hoofde dan uit geweld dadigheden, gepleegd in een gewapend con flict. Voorts wordt voorgesteld, dat personen, die aangenomen werk verrichten ten behoe ve van een publiekrechtelijk lichaam of van een natuurlijk of rechtspersoon, zullen wor den geacht te arbeiden in dienst van den- gene, van wien het werk is aangenomen. Deze laatste wordt voor de toepassing der Ongevallenwet als wetgever geschouwd. Zoodra de regeering het noodig acht maatregelen te treffen ten behoeve van de strategische veiligheid, zullen in het grens gebied van ons land door burgers verschil lende werkzaamheden moeten worden uit gevoerd, als de aanleg van verdedigings werken, enz. De billijkheid eischt, dat. zoolang de staat van oorlog niet is afge kondigd, deze burgers ook van de Onge- vallewet profiteeren. Minister houdt rekening met de werkloosheid. Zooals hekend, baseert men de schadeloos stelling van den door een ongeval getrof fen werkman op het dagloon; thans is een nieuwe voorziening ontworpen, welke be oogt om bij de vaststelling van het dagloon uit te schakelen den invloed van de zoo sterk gedaalde arbeidsgelegenheid op den arbeidsduur. Deze voorziening geldt die werklieden, ten aanzien van wie aannemelijk is, dat zij zonder het bestaan van buitengewone werk loosheid hetzij geregeld in de onderneming, waarin het ongeval plaats vond, zouden heb ben gewerkt, het zij meer dagen in het zelfde bedrijf of in een soortgelijk bedrijf zouden hebben gewerkt dan het geval is geweest. Goed nieuws voor sohippers! Dn minister stelt verder voor, een werk gever, die woont aan boord van het door hem bevaren schip en die in een gemeen te hier te lande in het bevolkingsregister staat ingeschreven, hier te lande is gevestigd. En daarmede komt dan de bemanning van het schip ook gedurende hét verblijf van het schip in het buitenland te vallen onder het bereik der ongevallenwet. I en slotte wordt voorgesteld een einde te maken aan den onge wensch ten toestand, dat een rrntetrekkende weduwe in concubi naat leeft en niet wil hertrouwen, omdat haar rente alsdan vervalt. De rente zal n. 1. niet worden uitgelaaid gedurende den tijd, dat de weduwe in concubinaat leeft. Verwachting voor het geheele land: Matige tot krachtige, meest Z.O. wind, gedeeltelijk bewolkt., overwegend droog, iets kouder. Op vrijlating vóór Kerstmis ge hoopt. Ondanks de reeds bekende omstandigheid, dat ds. Niemöller niet in vrijheid is gesteld, omdat hij (evenals bij vorige dergelijke ge legenheden) weigerde zich te verbinden om nooit meer als predikant op te treden, blij ven velen nog hopen, dat hij toch nog vóór Kerstmis uit het concentratiekamp zal wor den vrijgelaten en wel door middel van gene- raal-veldmaarschalk Göring, van wien dan, naar de N. R. Ct. meldt, verwacht wordt, dat hij een formule zal kunnen vinden, wel ke zoowel voor ds. Niemöller als voor de staatspolitie aanvaardbaar zal wezen. Doodelijk ongeluk op onbewaak- ten overweg te Best (N.Br.) Gisteravond om vijf miiimiten over acht is de 28-jarige landbouwer L. van de Ven uit Best, die per fiets dein Onbewaakten overweg nabij wachtpost 42 onder de ge meente Best (N.B.) wilde oversteken, door een dieseltrein gegrepen en op slag ge dood. Het slachtoffer werd twintig meter verder im een sloot geslingerd, v. d. V. had vergezeld van een anderen wielrijder, bij den overweg gewacht op den trein, die uit de richting Eindhoven naderde, Toen deze gepasseerd was staken de mannen.dc rails over zonder aandacht te schenken aan den trein die op hetzelfde oogenblik van dein kant van Boxtel kwam. De andere per soon wist zich nog juist bijtijds in veiligheid te stellen. De trein had ruim drie kwartier vertraging. Een voorwaarde tot de oplossing van het Joodsche vraagstuk. Op een vergaderingvan den Nederland- schen Zionistenbond te Amsterdam, heeft de voorzitter, mr. A. J. Herzberg, Zaterdagavond een rede gehouden, waarin hij o.m. zeide, dat het Joodsche vraagstuk niet kan wor den opgelost zonder de medewerking van de niet-Joodsche wereld. Met betrekking tot de pogroms merkte spr. op, dat de Joden in Duitschland niet zijn vervolgd, omdat zij zulke slechte, maar juist omdat zij zulke goede Duitschers zijn geweest. Tenslotte betoogde mr. Herzberg, dat voor een oplossing van het Joodsche probleem noodig is de vorming van zelfstandige Joodsche kracht, dat wil uiteindelijk zeggen, de vorming van een Jodenstaat. Prof. Bro- detzki van de executieve van het Jewish Agency hield vervolgens een toespraak, waarin hij, doelende op de Palestijnsche kwestie, uitriep: „Wij willen samenwerken, maar nooit zullen wij ons aan den wil der Arabieren onderwerpen!" Exploitant van den molen en twee arbeiders gearresteerd. De Schiedamsche politie is overgegaan tot de arrestatie van den heer H. G. J., lid van de firma G. J. en zoon aldaar, welke firma de molen „de Walvisch" in huur had en waarin zij een maalderij en een drogerij had gevestigd. De molen brandde zooals wij meidden, dezer dagen bijna af, waardoor een schade van 25.000 gulden ontstond. Met den firmant zijn twee arbeiders, die op den dag van den brand nog in den mo len hadden gewerkt, gearresteerd. Allen hebben bekend zich schuldig te heb ben gemaakt aan brandstichting. Zij zullen ter beschikking van de Justitie worden gesteld.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 1