JlyendcL
De „Tromp" krijgt
een bioscoop
Dinsdag 13 December 1938
Tweede Blad
^■tadóniexuuJi
Prachtig cadeau, aan te bieden
Hr» Ms* „O 12" en „O 15"
zijn weer thuis
Geslaagde brand-blusch-
demonstratie
„Morgenrood"
De zingende lamp
Hedenavond geen taptoe
Helders gevleugelde
gasten
Chaotisch Europa
ALGEMEENE BEGRAFENISVEREENIGING
„DEN HELDER"
door comité „Onze Marine"
namens het Nederlandsche volk
Interview met den heer Angenent.
„373 Juffrouw
„373
i i
„U spreekt met 373, ,-,Comité Onze Marine"
„Ja, meneer Angenent, met de Helder-
sche Courant, komen we even gelegen?"
„Natuurlijk beste man, altijd, maar schiet
De heer Angenent, geestelijk vader
van „Onze Marine",
op, want de koffie is net bruin!"
Tien minuten later zitten we in het kantoor
van den heer Angenent. Een specifiek marine
domicilie met marine-kalenders, marine-pren
ten, met tijdschriften, met kaartsystemen en
een, zoo op het oog, ontzaglijke wanorde van
paperassen en bescheiden. Achter het bruine
bureau de populaire „Onze Marine"-man: met
z'n oolijken kop, zijn glimmende artisten-
haardos en de vroolijk-tintelende oogen.
Waaraan hij het bezoek te danken had...?
„Ja, meneer Angenent, we hoorden zoo van
terzijde dat U met plannen rondliep om de
„Tromp" een bioscoop aan te bieden".
„Wie vertelt dat?" informeert onze man,
die kijkt alsof er van dit bericht ganschelijk
niets waar was. „Van doorgaans wei-ingelichte
zijde" meneer, om in de terminologie te blijven.
Maar... is het zoo?"
Er valt een beangstigend zwijgen in het sche-
mer-donkere kantoor en de „Staalmeesters"-
kopie staart dreigend op den interviewer, die
eerst weer bijkomt als een gedienstige geest
hem een boordevolle kop koffie brengt.
„Compleet met toebehooren".
Ineens schiet de heer Angenent dan van wal.
Ja, het is waar, er komt een „bioscoop" op
de „Tromp", of beter gezegd: een cinema-appe-
ratuur voor geluidsfilms. Geheel compleet, met
een ingebouwde electrische gramofoon boven
dien. Dat was noodig voor die gevallen, wan
neer ze „stomme" films draaien.
„Dat is geweldig meneer Angenent, wat zul
len ze daar op de „Tromp" wel van zeggen?
„Ik hoop, dat het naar den zin is, van de
jongste matroos tot aan den hoogsten officier
toe, maar daar ben ik nogal gerust op. Ik
heb natuurlijk van te voren mijn bakens uit
gezet bij den commandant, en die was er
sterk voor. En dus... krijgt de „Tromp" z'n
bioscoop, zooals U dat zegt."
Aardig en... nuttig
„Een aardig idee meneer Angenet!"
„Ja, aardig en nuttig ook. Want behalve
dat de Tromp"-menschen hier een blijvend
stuk amusement in hun midden krijgen, is
de gelegenheid geschapen op uitstekende
wijze de kennis van Nederland en het
Nederlandsche volk uit te dragen. „Eco
nomische Zaken" in Den Haag bezit een
unieke verzameling films van land en volk,
en daarmede zal men in de buitenlandsche
havens „reclame" kunnen maken, om dat
leelijke woord maar te gebruik n. Ook de
Nederlandsche filmindustrie heeft daar
voor goede films. Ze kunn n daaruit in
het buitenland iets leeren van de wijze
waarop het Huis van Oranje hier werkt en
leeft, ze kunnen zien wat de Hollanders
bereikt hebben op velerlei gebied, en ze
zullen den geest van het land zien en...
hooren. Ja, dit mes snijdt wel aan vele
kanten."
Over effect gesproken.
„A propos... om een voorbeeld te geven.
Het is nog niet zoo lang geleden, dat er er
gens in het buitenlnad. het doet er niet toe
waar, een internationale inschrijving gehou
den werd voor een en. rm havenwerk. Ook
de Hollandsche industrie had ingeschreven.
In die dagen kwam er juist een oorlogs
schip uit ons land in de desbetreffende ha
ven. Als gewoonlijk vond de instuif voor
autoriteiten plaats en daaronder waren ook
de heeren, die het werk in kwestie te ver
geven hadden.
Aan boord werden Hollandsche films
gedraaid, waaronder er waren, die een
beeld gaven van de „Zuiderzee-werken"
en van andere haven- en waterbouwkun
dige werken. Wat men zag overtrof
iedere verwachting en... een paar dagen
na dato kreeg de Nederlandsche firma
de gunning. Men kan het toeval noe
men
„Wordt het apparaat spoedig in gebruik
genomen?"
„Nog voor het vertrek van Hr. Ms.
„Tromp" naar de Middellandsche Zee. De aan
bieding zal 5 of 6 Januari plaats hebben te
Rotterdam, waarbij tegelijk de eerste film-
voorsteling gegeven wordt. Wie die verzorgt,
verklap ik nog niet."
Wie het mogelijk maakte.
„En wie heeft dit nu alles finantieel mo
gelijk gemaakt, meneer Angenent?"
„Wel, het comité „Onze Marine" heeft zich
met het idee en de uitwerking belast, terwijl
vrijwel uit alle kringen der Nederlandsche be
volking bijdragen beschikbaar gesteld werden.
Namens hen zal dan ook het Comité het ca
deau overdragen."
„Dat was dan een mooi gebaar!"
„Is 't ook, en twijfel er niet aan of de
„Tromp"-bemanning zal dat op de juiste
waarde weten te schatten. Het zal haar
weer eens doen ervaren, dat ons volk zijn
marine niet vergeet!"
Met den wensch, dat dit in de toekomst
nog méér moge blijken, nemen wij af
scheid. In de overtuiging dat deze kleine,
beweeglijke man van „Onze Marine" het
goed meent met de Nederlandsche marine
in het algemeen, doch ditmaal wel in het
bijzonder met de „Tromp"-bemanning.
Ze zullen benijd worden
Een compliment tenslotte nog aan 't
adres van „Onze Marine", welk Comité
weer eens bewezen heeft, zjjn taak ten
volle te verstaan.
Hedenmorgen de haven binnen-
geloopen.
Ze zjjn weer thuis, de beide onderzee
booten, Hr. Ms. O 15 en O 13, thuis, na
een afwezigheid van circa twee en een
halve maand, die de reis naar Neder-
landsch »Vest-Indië uit en thu - in beslag
nam.
Zooals iedere Nieuwedieper zich nog
wel zal herinneren, vertrokken beide
schepen op 30 September uit de haven,
teneinde hun taak in Cura^ao te vervul
len in verband met de wel bijzonder on-
rustigen wereld-toestand. Op 30 October
d.a.v., dus precies een maand later, werd
gemeerd te Willemstad en had men zon
der bijzondere moeilijkheden de groote
oversteek volbracht.
Inmiddels werd -Ir. Ms. „Gelderland" klaar
gemaakt, die bij aankomst in de West de
beide onderzeerooten afloste, welke beiden
naar Nederland teruggingen.
Nadat men te San Juan op Portorico voor
het laatst aan wal was geweest, ving weder
om, ten tweede male binnen een zoo kort
tijdsbestek, de oversteek aan. Dwars over
den Oceaan naar de Azoren.
Het is niet voer de eerste maal, dat zulk
eer. reis gemaakt werd en het zal ook de
laatste w. niet zijn. Maar toch willen wij er
op wijzen, dat het bevaren van dez~i reuzen-
trajecten nog steeds het monopolie van de
Nederlandsche marine schijnt te blijven, ge
zien altham de wijze van reageeren in het
buitenland. In ons land is men er echter reeds
zoo gewoon aan geraakt, dat over dergelijke
„voyagieën" oiiet eens meer gesproken wordt.
Doch thans zijn ze weer thuis en het ge
miste Sinterklaasfeest kan thans een dubbel
Kerstfeest worden...
Om ca. half 9 arriveerden beide schepen
aan den havenmond en nog vóór 9 uur
werd gemeerd op de bekende plaats achter
in de haven. Verscheidene familieleden en
andere belangstellenden waren pr sent en
het gezwaai en geroep heen en weer was
al precies als we dal zoovele malen bij-
gwoond hebben.
Het einde van een groote reis, die we
derom bewees, dat men bij de Neder
landsche marine met dit materieel weet
om te gaar. zooals wellicht nergens
anders.
Zij nog vermeld dat deze tocht gemaakt is
onder commando van den luitenant ter zee
lste kl. A. B. M. van Erkel (comi andant van
de O 15); commandant van de O 12 was de
luitenant ter zee 2e kl. J. F. van Duim.
Felle benzine branden in enkele
seconden gedoofd.
Gisterenmorgen heeft op een terrein, tus-
schen Javastraat en Singel, een brandblusch-
demonstratie plaats gehad met schuimblusch-
apparaten en schuimspuiten, uitgaande van de
N.V. Saval apparatenfabriek te Princenhage-
Breda.
De demonstratie was op initiatief van
den luchtbeschermingsdienst en werd bij
gewoond door het geheele College van B.
en W. en door vrijwel alle hoofden van
dienst, door ingenieurs van de Marinewerf
en eenige Marineofficieren.
Gedemonstreerd werd eerst met het „Saval"
CO2 koolzuursneeuwapparaat. Eenige van de
voordeelen van dit apparaat zijn, dat het niets
beschadigt en dat het electrisch niet geleidend
is, terwijl het geen schadelijke bestanddeelen
bevat.
Het Saval CO2 koolzuursneeuw-apparaat be
staat uit een C02-cylinder, waarin zich vloei
baar koolzuur bevindt onder een druk van
pl.m. 70 Atm. Door het openen van het ventiel
stroomt het vloeibaar CO2 uit en komt in de
sneeuwhoorn tot ontspanning en verdamping.
Hierdoor wordt het CO2 zoodanig gekoeld, dat
een gedeelte in sneeuwvorm overgaat en de
rest als sterk gekoeld gas wordt afgeblazen.
Het resultaat met dit apparaat was ver
rassend. Een felle benzinebrand was in
slechts enkele seconden gebluscht, terwijl
aangetoond werd, dat het schuim zoo af
dekt, dat de benzine eronder volkomen ge-
isoleerd was.
Op een bak benzine werd schuim gespoten
en daarop krullen gelegd, die in brand werden
gestoken. Het bleek, dat de krullen verbrand
den, doch dat de benzine onder het schuim vol
komen onaangetast bleef.
Hetzelfde bevredigend resultaat werd met de
schuimbluschapparaten en schuimspuiten be
reikt. Een groote houtbrand werd in minder
dan geen tijd gebluscht. Een teerveld van 35
a 40 m2 op asfaltpapier, bespoten met olie en
benzine, werd in enkele seconden leeggespoten.
De vlammen werden er als 't ware afgespoten.
De rookontwikkeling hierbij was geweldig
grootsch en imposant.
Het resultaat van een en ander was in
derdaad bevredigend, al was de blussching
in zooverre gemakkelijk, dat men den
brandhaard van alle kanten kon bereiken
en de hitte in de buitenlucht natuurlijk
nooit zoo groot is zoo hinderlijk als
bij een brand binnenshuis. Toch zou men
met zoo'n apparaat in huis, in geval van
brand werkelijk geholpen zijn en de fabriek
wil de apparaten, via de gemeente, op zeer
billijke voorwaarden leveren. De prijs is
dan 1.90 per jaar, terwijl na 10 jaar het
apparaat eigendom van den gebruiker
wordt.
Het gemeentebestuur zal er nog over moeten
beslissen of het hier zgn bemiddeling wil en
kan verleenen.
DE OPERETTE „DE VICE-ADJHRAAL".
In de advertentie van „Harmonie", opgeno
men in ons nr. van Zaterdag, stond het adres
van den secretaris foutief Vermeld, Dit moet
zijn Meeuwenstraat 19.
„DE TOELAST" is een best Café
Kom maar, ge zijt tevree
Uw hart moet elk uur 840 kg
bloed door Uw aderen pompen.
Deze prestatie komt overeen
met de kracht, noodig om een
gewicht van 60 kg niet minder
dan 13 m hoog te tillen. Dag
in, dag uit, héél Uw leven lang,
moet deze motor van Uw orga
nisme dus zwaar werk ver
richten, zonder rust, zonder
vacantie, zonder ontspanning.
Wees daarom goed voor Uw
hart en bespaar het de extra
zweepslagen door de prikkelen
de werking van de coffeïne.
Elk kilo koffie bevat gemiddeld
12 gram coffeïne.
Koffie Hag, de echte, fijne hoog-
landkoffie is gegarandeerd cof-
feïnevrij, heeft dus geen prikke
lende werking op hart s. en
zenuwen.
Bovengenoemde vereeniging geeft op Zater
dag 17 Dec. haar eerste concert in dit seizoen
in Casino. Het programma vermeldt een elftal
liederen te zingen door „Morgenrood" en door
het Kinderkoor. De pianobegeleiding der lie
deren berust weer bij Mevr. M. H. Nijmeijer
Moorman.
Na de pauze zullen eenige leden van de
M.U.L.O.-vereeniging een klucht in 2 bedrijven
opvoeren. Voorts verwijzen wij naar de in dit
blad voorkomende advertentie.
Oud-Onderofficieren en
Kinderzegels
On een gisteravond gehouden vergadering
van den Bond va'n Oud-Onderofficieren is we
der spontaan gebleken, dat men mee-leeft met
de belangen van het misdeelde kind. Door een
onzer bestellers werden zegels aangeboden, na
dat er door hem op gewezen was, dat het aan
deze vereeniging te danken was, dat zaalver
koop kon plaats hebben. Dat had ten gevolge,
dat in 1937 de opbrengst met ruim 400.—
opgevoerd werd.
Gisteravond werd in eenmaal voor niet min
der dan 40.aan zegels gekocht. De over
waarde daarvan is voldoende voor de 14-daag-
sche verpleging van een patientje.
Meubelfabriek „De Ster" heeft het
laatste wereldwonder.
Men hoort wel eens vertellen, dat de won
deren de wereld uit zouden zijn, maar niets is
minder waar. Diegenen, die dit alsnog trach
ten tegen te spreken, adviseeren wij om zich
zoo spoedig mogelijk naar de bekende Meu
belfabriek „De Ster" in de Spoorstraat te be
geven, alwaar men dat wonder aanschouwt:
het is niets meer en niets minder dan... de
zingende lamp.
Een lamp, die zingt... wie hoorde daar ooit
voorhéen van. Maar het feit ligt daar.
Men heeft den alleenvèrkoop voor Den Hel
der verkregen van deze wereld-schlager van de
laatste radioshows, terwijl de H.R.C.O. .dit
meubel aanbeveelt.
Wie iets bijzonders wil zien spoede zich naar
„De Ster". Het nieuwste van het nieuwste
staat in de étalage!
Naar men ons mededeelt, zal er hedenavond
geen taptoe plaats hebben.
Waarschijnlijk zal de taptoe volgende week
gehouden worden.
De bonte Kraai
De herfst had zijn intrede gedaan en met
gierende stormvlagen het laatste restje zomer
verjaagd. In teugelloozen vaart woedde de
storm boven onze stad, met zijn niets ont
ziende, alles vernielende kracht. Takken wer
den van de boomen gerukt, dakpannen sneu
velden, als door onzichtbare handen naar be
neden gekeild. Tevens deed Pluvius zich ter
dege gelden met zijn stroomende pijpestelen.
Slaapkamers werden herschapen in zwembas
sins, zolders gepromoveerd tot badkamers,
met als douches de lekkende daken.
Onze gevederde vriendjes hadden echter be
reids aanstalten gemaakt om naar mildere
oorden te vertrekken. De op geregelde tijden
weerkeerende groote trek was begonnen!! Een
millioenenleger van vleugeldragers had zich
wederom losgemaakt van hun hooger gelegen
geboorteplaatsen (en ook de trekkers uit ons
land) om maar gauw-gauw het mildere zuiden
te bereiken. Vele van die noordelijke vogels
kwamen via ons land, toefden hier een wijle,
maar gingen dan spoedig weer verder. Dat
waren de doortrekkers, waar ik later wel op
terug kom.
Er waren er echter ook, die het hier in ons
land al welletjes vonden, geen milder klimaat
verlangden en hier naar hun zin genoeg voed
sel konden vinden, gedurende de wintermaan
den. Dat waren
de Gasten,
en als eerste noem ik de Bonte Kraai.
Op een morgen was hg gearriveerd, plotse
ling! Buigend zat hg tusschen eenige familie
leden, zwarte Kraaien, te v. rtellen wat hij van
dezen zomer zoo als meegemaakt had in zijn
woongebied, Siberië of de landstreek beoosten
de Elbe. „Kro-Kro!" rolde nu ei dan zijn
schorre roep over het landschap. Ook anderen
mochten weten, dat hij er was! 't Was net of
hij ze uitnoodigde hem maar eens goed te be
kijken, z'n stemmig grijs-met-zwart tenue. Dat
mocht er zijn in vergelijking met het sombere
zwart van zijn neven en nichten: hij had ten
minste nog wat afwisseling in zijn veerenkleed.
Ondanks deze verre van bescheiden ontboe
zemingen van onzen vriend, zullen we hem
eens een beetje van meer nabij bekijken.
't Is ontegenzeggelijk een forsche knaap,
zooals hij daar zit. Z'n lengte bedraagt dan ook
haast een halve meter. De kop, keel, vleugels
en staart zijn zwart, de rest is grijs, dus slechts
een twee-kleurendruk. De nestbouw verschilt
niet veel van de bij ons veelvuldig broedende
zwarte kraai, dus ook een takkennest belegd
met wol en zaadpluis. De ei .ren zijn ook onge
veer gelijk, iets kleiner maar met dezelfde
kleur en teekening.
We kunnen deze grijze kraaien gerust be
schouwen als behoorend" bij de reinigings
dienst, want met het voedsel nemen ze het niet
zoo nauw. Alles is van hun gading: rotte vruch
ten, aas, muizen, kevers, ja wat niet? Vooral
bij de boerderijen op de mestvaalten zijn ze
bij bosjes te vinden.
V anneer echter de kieviten weer terug-
keeren en met zoevenden vleugelslag stoeien
boven de drassige weilanden, de ooievaars
weer klepperend hun aankomst vertellen, de
zwaluwen weer achter insecten-gebroed aan
jagen, dan is de tijd aangebroken, dat de
„schierroek" weer terugkeert naar zijn ge
boortegrond. Nog een laatste maal rolt zijn
diepe basstem over de groen wordende velden
en... hij is weer verdwenen. Voor hoe lang?
de Jong.
Nog enkele dagen, dan zullen de Kerstklok
ken hun roep over de wereld doen hooren.
Het „Vrede op aarde" zal in tal van toon
aarde i en op tal van plaatsen worden ge
zongen. Het zal klinken door de hooge gewel
ven van de Kathedraals en uit de luidsprekers
in de kroegen. Het zal zingen in de woningen
van de rijken en zal vertolkt worden in het
huisje, waar de handen van werken moe zul
len rusten om den geest in stille devotie het
lied van het Kinceke in de kribbe te doen
ontvangen.
„Vrede op aarde", het klinkt bijna als een
satyre, als een hoon op een wereld die ver
scheurd is door een geest van wantrouwen,
die zich gereed maakt voor een strijd, zooals
Europa die nog met zag.
En toch: „vrede op aarde" voor een ieder,
die aan het eind is van zijn eigen kunnen en
zich overgeeft aan dien Vorst des vredes, die
voor zijn eigen vijanden bidden kon. De
waarheid van het kerstevangelie is nooit
afhankelijk van uiterlijke omstandigheden.
Onze wereld is een chaos. Er is wellicht
nimmer zoo met het recht gesold als in onze
dagen, er is nooit zooveel onwaarachtigheid
geweest als nü. Men spot met alle rechtsge
voel. Hoe handelt nu Italië weer tegenover
Frankrijk. In i93o sloot men het Fransch
Italiaansche verdrag. Mussolini had toen de
zekerheid noodig, dat Frankrijk zich afzijdig
zou houden bij het Abessijnsch avontuur. Hij
deed toen consessies en Frankrijk hield zich af
zijdig, al deed het mee aan de sancties van de
volkenbondsmogendheden tegen Italië.
Nu zet Mussolini Frankrijk deze twee
slachtige houdnig betaald, door het ver
drag te negeeren, nu Frankrijk er aan
herinnert. Het is een onrecht, flat Frank
rijk wordt aangedaan, maar het leert
tevens, dat men maar niet ongestraft
van twee walletjes kan eten, zooals
Frankrijk getracht heeft te doen.
Men negeert tegenwoordig zoo gemakkelijk
eenmaal gesloten verdragen. Men breekt zoo
licht het gegeven woord.
In dit opzicht is ook leerzaam wat
Duitschland doet ten aanzien van Memel.
Plechtig heeft Hitier verzekerd, bij zijn
veroveringstactiek in Tsjecho-Slowakije,
dat hij in Europa geen territoriale wen-
schen meer had. En nu weet men vrijwel
zeker, dat het lot van Memel beslist is
en dat het bij Duitschland ingelijfd zal
worden.
In Engeland schijnt men zich daar al mee
verzoend te hebben volgens de „Daily Tel."
Wie zal dan volgen?..." Bij een dergelijke
mentaliteit van de volkeren kan mén allés
verwachten.
Goedgek. bij Kon. besluit 27 Juli 1934 No. 31
Uitvoerder: J. C. HUBER,
Hoogstraat 41 - Tel. 614
BIOSCOPEN:
Tivoli-theater, Spoorstraat, half 8:
„Het Duivelslegioen" en „Leert het Leven
liefhebben".
Rialto-theater, half acht. „Kind-Vrouwtje".
Witte Bioscoop, half acht. „De Man die zich
zelf vond" en „Ontmaskerd".
Heden:
Luth. Kerk, 8.15 uur .Propaganda Zendings
avond.
Casino, 8 uur: Feestavond „De Sperwer".
Café „Prins Hendrik", Julianadorp, Pluimvee
tentoonstelling.
Donderdag 15 December.
Casino, 8.30 uur: Uitvoering „Harmnonie".
Zaterdag 17 December.
Casino, 8.15 uur: Concert „Morgenrood".
Opgenomen om 8 uur hedenmorgen.
Barometerstand Den Helder 751.5
Temperatuur lucht 7.9
Wind; richting: Z.W. kracht: 4
Licht op 4.16
Op de gehouden internationale Pluimvee
tentoonstelling van „Avicorni", te 's-Graven-
hage, behaalde onze plaatsgenoot, de heer
J. Wiering, met zijn inzending zilverbraekel
haan, broed 1932, een len prijs en eereprijs, met
praedicaat: zeer goed.
Onze stadgenoot, de heer W. O. Prins, van
de „Nillmy" is benoemd tot inspecteur va i
de Levensverz. Mg. „Utrecht" met stand
plaats Rotterdam. In verband met deze pro
motie moet de heer Prins ook het secreta
riaat van Tavenu neerleggen, welke functie
wordt overgenomen door den heer H. W. Rey-
nen, Javastraat 163,
