Fransch Italiaansch
vriendschapsverdrag ongeldig
GEVAAR!
Brand in het historisch
Hotel des Inval'des
2 5 naar
Ameland vertrokken
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Onze goudpolitiek
als goud zoo goed
Spanning tusschen
Kind te Hoorn in
rook gestikt
V R IJ D A G
23 DECEMBER 1938
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
66e JAARG. No. 8498
Italië wil Frankrijk
laten spreken
Japan en Rusland
Wakken door sneeuw
onzichtbaar
Amerika houdt niet van
Duitschland
Elfstedentocht uitgesteld
Een tweekamp Euwe-Fine
Dlt nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT
Geen rijkssubsidie voor
sneeuwruimers
Donker lag '<Je Raven voor ons, Als witte
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Zeer onlangs heeft Ciano den Fran-
schen ambassadeur te Rome laten
weten, dat zijn regeering de Fransch-
Italiaansche overeenkomsten van
1935, die, naar haar voorkomt, niet
meer in overeenstemming zijn met
den tegenwoordigen toestand, niet
meer als geldig beschouwt.
Deze opvatting der Italiaansche regeering
Wordt in Fransche politieke kringen niet ge
deeld. Men is er van meening, dat indien
bij een uitblijven der uitwisseling van de
ratificatie oorkonden de overeenkomst van
1935 niet van kracht is geworden, deze toch
de liquidatie beteekent van alle tusschen
Frankrijk en Italië hangende geschillen.
Mep is van meening, dat Frankrijk door de
ze overeenkomsten, zich getrouw heeft be
toond aan den geest en letter van het ver
drag van Londen van 1935 en dat het toege
stemd heeft in belangrijke concessies ter
wille van een herstel der Fransch-Italiaan-
sche vriendschap.
Een antwoord uitlokken?
Men gelooft te Rome, dat het -de bedoe
ling van Italië is een antwoord van Frank
rijk uit te lokken.
Met het ongeldigverklaren der overeen
komst eischt Italië impliciet de „koloniale
compensaties" op, welke vastgelegd waren
in het verdrag van Londen van 1915. en het
accoord van St. Jean de Maurienne van 1917.
Italië acht zich niet meer voldaan door de
concessies van de overeenkomst en stelt of
ficieel de kwestie der Italiaansche eischen
voor de aankomst van Chamberlain te
Rome, waarmede het klaarblijkelijk een
grondslag voor de Italiaansch-Britsche be
sprekingen wil vormen.
Ministers beantwoorden de inter
pellatie Rost van Tonningen over
den gouduitvoer.
ER IS HEEL GEEN GEVAAR.
Zooals aangekondigd heelt de N.S.B.
afgevaardigde de heer Rost van Ton
ningen, gistermiddag voor den aan
vang der Tweede Kamervergadering
zijn interpellatie gehouden over de
goudpositie en de gouduitvoer van
ons land. De ministers ontkenden,
hetgeen de interpellant had gesug
gereerd, namelijk, dat er gevaar
voor onze zelfstandigheid zou be
staan, doordat een deel van de goud
reserves van de Nederlandsche Bank
in het buitenland zijn geplaatst.
Aan den minister van Finantiën werd o.m.
gevraagd:
Heeft de Nederlandsche Bank gedurende
de laatste maanden met de Regeering of met
den minister van Finantiën overleg gepleegd
over de verplaatsing van goud naar het bui
tenland?
Wat heeft den minister van Finantiën be
wogen, zijne medewerking te verleenen tot
de toekomstige geheimhouding der goud
reserves der Nederlandsche Bank in het bui
tenland?
Is het juist, dat de goudverschepingen der
laatste vijf maanden nagenoeg uitsluitend
naar Londen en New York zijn gericht, of.
zoo dit niet juist is, waarheen werd het goud
dan verscheept?
Tenslotte vroeg de heer Rost van Ton
ningen of er voldoende waarborgen zijn, ook
wanneer er oorlog komt. Aan minister Colijn
werd o.a. gevraagd:
Is de minister van algemeene zaken niet
van meennig, dat de huidi' p periode van
stijgende internationale spanningen de gou -
reserves der Nederlandsche bank binnen ne
souvereine machtsbereik der Nederlinclscne
regeering moeten liggen?
Is de minister-president niet van meening
dat de overbrenging van aanzienlijke ge
deelten der goudreserves naar de Angelsak
sische landen indruischt tegen de folitiek
van zelfstandige onzijdigheid van ons land.
En ons land afhankelijk maakt van En
geland en Amerika?
Het antwoord»
Geheimhouding achtte de minister niet
verbazingwekkend Men moet om de specu
laties denken. Overleg tusschen bank en
regeering wordt dagelijks gepleegd.
De verschepingen naar Londen en New
York zijn een gevolg van 't feit. dat tri\n*"
acties hoofdzakelijk plaats vinden in do
lars of ponden.
Waarborgen bestaan er, maar
deze leenen zich niet tot openba
re bespreking!
Minister Colijn zeide o.a.: Het heeft geen
nut en 't is gevaarlijk in te gaan op sr,ecn
laties betreffende de landen, met welke
derland in oorlog zou kunnen geraken.
Een aanhouden om financieel© redenen van
een deel der goudreserves m het ouiteniand
is niet in strijd met de henroefde goudpoli
tiek van het land. Er bestaat geen aanje';
ding tic goudreserves ten spoedigste naar
Nederland terug te doen keeren,
VISSCHERIJOVEREENKOMST GEEFT
MOEILIJKHEDEN.
JAPAN AGEERT TEGEN DE BUITEN-
LANDSCHE HULP AAN CHINA.
Nog steeds is er een adempauze in
den strijd tusschen China en Japan.
Beide partijen werken hard aan hun
inwendige organisatie. Een veront
rustend bericht komt uit Tokio. Het
voornaamste nieuwsblad meldt, dat
de Japansche regeering voornemens
is haar ambassadeur te Mc-skou terug
te roepen, indien de Sovjets niet
vóór 24 December een bevredigend
antwoord zullen zenden ten aanzien
van de visscherij.
In Japan blijft men ageeren tegen den in
vloed van Engeland en Amerika F.ngeland
moet, zegt men, Hongkong, dat het verkre
gen heeft in den „onmenschelijken opium
oorlog" teruggeven en Britsch-Indië moet
onafhankelijk worden, overeenkomstig de Ja
pansche bedoeling een nieuwe orde te schep
pen in het Verre Oosten.
Hieraan wordt toegevoegd, dat de leenin
gen van Engeland en Amerika aan China,
Japan niet weerhouden, doch eerder aanspo
ren een einde te maken aan den invloed
van het westen in China.
In zijn verklaring ter gelegenheid van het
instellen van de volledige diplomatieke be
trekkingen tusschen Mandsjoekwo en China
en het sluiten van een anti-komintern-ver
drag tusschen China en Japan, heeft Konoie
gezegd, dat Japan en het nieuwe China op
voet van gelijkheid naast elkaar zullen le
ven. De Japansche regeering is evenwel
vastbesloten de militaire operaties door te
zetten tot de anti-Japansche Kwo Min Tang
vernietigd is.
In het Britsche parlement is ontkend, dat
de toeneming van den handel in verdooven-
de middelen in China het resultaat is van
eenig weloverwogen plan van de Japansche
regeering of dat zij de stelselmatige demora
lisatie van het Chineesche volk ten doel
heeft, zooals men wel had beweerd.
De strijd tegen de vrijscharen.
De Chineesche regeering te Nanking, wel
ke onder Japansche opperheerschappij staat,
heeft besloten een leger van 20.000 man op
de been te brengen ter bestrijding van de
80.000 man vrijscharen, welke de provincies
Kiangsoe, Tsjekiang en Anhwei onveilig ma
ken.
De IJsbond Hollands Noorderkwartier
deelt mede, dat de sneeuwval alle uitgezette
banen in Noord-Holland onder den sneeuw
heeft bedolven en hoewel bet schaatsenrij
den ook thans nog mogelijk is, levert het
maken van tochten gevaar op, omdat de
afbakening van vele wakken onzichtbaar is
geworden. Gisteren zijn alle afdeelingen
van den Lisbond Hollands Noorder Kwartier
begonnen met het sneeuwvrijmaken der
banen. _T
De Gouwzee is nog onberijdbaar. Wel is
het ijs overal sterk genoeg, maar de schots
vorming van het ijs maakt het rijden on
mogelijk.
Men is bezig met een Ijssehnaf de baan
naar Marken beriidbaar te maken.
Het zal van den sneeuwval afhangen of
heden langs verschillende hanen wederom
tochten gemaakt kunnen worden.
Ook Japan is niet bemind.
Pittman de voorzitter van de senaats
commissie van buitenlandsche zaken, in de
Vercenigde Staten, heeft de volgende ver
klaring gepubliceerd:
1. Het volk der Vereenigde Staten houdt
niet van de regeering van Japan.
2. Het volk der Vereenigde Staten houdt
niet van de regeering van Duitschland.
3. Het volk der Vereenigde Staten is naar
mijn meening tegen iederen vorm van dic
tatoriaal bewind, hetzij communistisch of
fascistisch.
4. Het volk der Vereenigde Staten heeft
het recht en de macht, de moraliteit en de
rechtvaardigheid in overeenstemming met
de met ons gesloten vredesvredragen te doen
eerbiedigen en het zal dit ook doen.
Onze regeering behoeft geen militair ge
weld te gebruiken en zij zal dit ook niet
doen als het niet noodig is.
Pittman heeft zijn verklaring niet onmid
dellijk verduidelijkt, doch later verklaarde
hij tegenover verslaggevers, dat zijn opmer
kingen werden aangeboden als een ,nutti
ge vaststelling van de feiten". Zij gaven zijn
eigen persoonlijke inzichten weer, en hij had
ze niet geuit in zijn hoedanigheid van voor
zitter van de senaatscommissie van buiten
landsche zaken. Pittman voegde hier nog
aan toe, dat zijn opmerkingen niet waren
ingegeven door eenige recente internatio
nale gebeurtenissen.
Het vuur gelukkig overwonnen.
Gisteravond is een begin van brand
ontstaan in den kap van het Hotel
des Invalides. De onmiddellijk ge
waarschuwde brandweer stond voor
ernstige moeilijkheden bij de bestrij
ding van het vuur, aangezien door de
vorst buizen bevroren zijn, zoodat
men deels geen water kon gebrui
ken.
Het vuur werd onmiddellijk krachtig be
streden door het personeel van verscheidene
Parijsche brandweerkazernes. De haard
scheen zich te bevinden in den linkervleu
gel. die aan de Boulevard des Invalides ligt.
Althans de Dftme des Invalides scheen niet
bedreigd te worden.
Nader vernemen wij, dat de brand tegen
21 uur 'n jxditiebeambte was gezien, toen
uit bet dak van bet gebouw vonken opste
gen. Deze vonken werden weidra tot vlam
men. die den geheelen gevel, welke een
lengte van verscheidene tientallen meters
beslaat, aar'ast. Onmiddellijk werd alarm
gemaakt, waarop materiaa1 van alle Parij
sche brandwei rkazernes ter plaatse kwam
De vorst ten spijt functionneerden alle slan
gen goed.
Het vuur deelde zich mede aan de archie
ven, die sedert vele jaren op de dakverdie
ping bewaard worden.
Minister-president Daladier en de minis
ter van hinnenlandsehe zaken. Sarraut, wer
den op het terrein van den brand opgemerkt.
De brand bedwongen.
Te kwart over elf in den avond was men
den brand meester. Het vuur woedde toen
nog in de archieven en verteerde de oude
dakbalken.
Broevig einde van achterlijk
meisje. Zusje trachtte het
slachtoffer nog te redden.
Gistermiddag omstreeks drie uur
heeft in het woonhuis, staande aan
de Kerkstraat 20 te Hoorn een nood
lottige brand gewoed, welke een
vierjarig meisje het leven heeft ge
kost.
Het huis wordt bewoond door den heer
Rrand. groentenhandelaar van beroep en
weduwnaar met negen kinderen, van wie de
meesten naar school waren. Om drie uur
waren twee der oudste meisjes thuis met
de jongste van het gezin, een achterlijk
meisie van vier jaar. Zij werd door de
oudste dochter op een der boven gelegen
slaapkamers geholpen. Het andere meisje
was in de buiskamer aan het werk. Plot
seling zag zij. dat het plafond en het be
hang in brand stonden, waarop zij dadelijk
haar zuster reip. Deze wilde, met het
'oncste meisie in haar armen, de trap af-
snellen. maar de toegang was door het vuur
reeds versperd. Radeloos holde zij weer te
rug, met in haar armen haar zusje, dat
reeds bewusteloos was geworden door den
f-ook. die naar boven steeg. Teneinde raad
'egde zij haar zusje neer en sprong van
groote hoogte uit hef raam. Wonder hoven
wonder kreeg zij daarbij eeen verwondingen
De brandweer, die spoedig ter plaat.se was
gaf met vier stralen water. Een der brand
weerlieden poogde nog, voorzien van een
'asmasker. naar binnen te gaan. maar dit
bleek onmogelijk. Het meisje was inmiddels
peedfl in den rook gestikt.
Hef huis brandde geheel uit. Men ver
moedt. dat de brand door kortsluiting is
ontstaan. De schade wordt door verzekering
gedekt. De kinderen zijn in het R.K. Wees
huis ondergebracht»
iPxAaaJUeti
PRINS BERNARD NAAR DE WEDSTRIJ
DEN TE AMSTERDAM.
Naar wij vernemen zal Z. K. H. Prins
Bernhard de invitatiewedstrijden in het hard
rijden bijwonen, welke onder auspiciën van
den K. N.S.B. heden te Amsterdam wor
den georganiseerd. Hieraan zullen de beste
rijders uit het land deelnemen.
Thans op 29 December a.s.
Vrijwillige sneeuwruimers ge
vraagd.
De Friesche Elfstedentocht, welke op Za
terdag 24 December was uitgeschreven, is
uitgesteld tot Donderdag 29 December.
De reden van dit uitstel moet gezocht wor
den in het feit dat op vele gedeelten der
route de sneeuw wel 10 a 15 c.m. dik ligt.
Het ijs is op de geheele route in prima con
ditie.
Een aardige bijzonderheid is wel, dat acht
adspirant-deelnemers, vier boerenzoons uit
het hooge Noorden en vier Wageningsche
studenten zich bij het vernemen van het
teleurstellende bericht van het uitstellen van
den tocht, tot het Centraal Bureau van de
Elfsteden vereeniging hebben gewend met
de mededeeling, dat zij onverwijld alle po
gingen in het werk zullen stellen om in de
komende dagen met medewerking van meer
dere enthousiaste vrijwilligers uit de ver
schillende steden langs de route, het elfste-
dentraject sneeuwvrij en berijdbaar te ma
ken. Door de samenwerking van allen wil
men verhinderen dat de tocht Donderdag
a.s. wederom uitgesteld zal moeten worden.
iP.chaken
Matches tusschen Euwe en Keres
en Euwe en Botwinnik staan nog
op het programma.
Naar wij vernemen, is er tusschen
het Euwe-comité, Ruben Fine en dr.
Euwe in beginsel overeenstemming
bereikt voor het spelen van een
tweekamp tusschen Fine en Euwe,
welke match in den zomer van 1939
in Nederland zak worden georgani
seerd.
De match zal bestaan uit veertien
partijen. De besprekingen zijn thans
in een dergelijk stadium, dat de
match practisch verzekerd is.
Naar wij verder vernemen zullen de
meeste partijen te Amsterdam plaats vin-
w~
yerwachting: Voor het geheeh
land: Meest zwakke winc
uit Oostelijke richtingen,
half tot zwaar bewolkt of
betrokken, waarschijnlijk 'i
weinig sneeuw, strenge tot
matige vorst.
Algemeene vooruitzichten: In
Zuidw. afnemende vorst, in
het Oosten aanhouden van
de strenge tot matige vorst
den, eventueel "zullen enkele partijen in an
dere plaatsen van ons land worden ge
speeld.
Het Euwe-comité was van meening, dat
ir ieder geval cén der winnaars van het
AVRO-tournooi het eerst moest worden aan
gezocht voor een match tegen dr. Euwe.
Naar men weet zijn op het oogenWik on
derhandelingen gaande luschen Keres en
Mjechin voor een titelgevecht en in dit
verband was Fine de andere winnaar van
het AVRO-tournooi, de aangewezen groot
meester om als tegenstander van den Ne-
derlandschen kampioen te fungeeren. In
middels staan matches tusschen Euwe en
Keres en Euwe en Botwinnik, nummer drie
van het AVRO-tournooi, ook nog op het
programma van het Euwe-comité.
Het is een gemeentelijke aange
legenheid!
Van verschillende zijden is den minister
van Sociale Zaken verzocht, medewerking
te willen verleenen, dat met subsidie uit het
Werkloosheidssubsidiefonds ijsbanen en ijs-
wegen worden geveegd en sneeuw wordt ge
ruimd.
Naar wij van officieele zijde vernemen zul
len deze verzoeken niet kunnen worden in
gewilligd, daar de regeering meent, dat
sneeuwruimen tot de gemeentelijke bemoei
ingen behoort.
Met vost, voedsel en 15 vassa-
giers aan boord. Zware tocht
in het vooruitzicht.
ONZE EIGEN VERSLAGGEVER
AAN BOORD.
Hedenmorgen te 7 uur is Hr. Ms.
torpedoboot Z 5 uit de haven van
Nieuwediep vertrokken, voor een
wel bijzonder merkwaardige reis.
Gisteren is, zooals elders in dit
blad vermled, besloten dat dit
oorlogsschip vandaag ©en poging
zal ondernemen het eiland Ameland
te bereiken, in verband met het feit,
dat de bewoners aldaar door het ijs
van de buitenwereld geïsoleerd zijn
Men heeft behalve de post voor
de Amelanders, eveneens een hoe
veelheid voedsel aan boord, zaken
waarvan men veronderstelt dat de
bewoners direct gebrek hebben, be
nevens 15 personen, die reeds eenl-
gen tijd in afwachting waren op een
gelegenheid zich naar het eiland te
begeven.
Het behoeft geen hétoog, dat dit geen ge
makkelijke reis zal worden. Men neemt aan
at er zeer veel ijs op de route aanwezig
'S. met alle handicap van dien. Bij informa-
ie bij den commandant van Hr. Ms. Z 5.
'en luitenant ter zee 1ste kl. J. de Visser,
a nn eer hij dacht thuis te komen, antwoord
4e deze dat hieromtrent met eenige zeker
heid niéts te zeggen valt. Tndien alles mee-
oopt en men niet al te veel hinder krijgt
yin het ijs bestaa de mogelijkheid dat men
Zaterdagmorgen of -middag weder in de
haven arriveert, maar rekenen kan men
hierop in geen geval.
De equipage van Hr. Ms. Z 5 bestaat ïiit
iica 10 man; 1sfe officier is de luitenant
ter zee den 2e kl. H. W. A. Mad-sen.
Met vertrek.
silhouetten steken de met sneeuw bedekte
schepen zich af. Aan boord van de Z 5 die
voor het Zoölogisch station ligt gemeerd is
alles in beweging. Uit de kombuis komt een
weldadige warmte. Het dok is flauw ver
licht door enkele lampen en als zwarte scha
duwen spoeden de manschappen zich
doelbewust over het stalen dekoppervlak.
Reide schoorsteenen spuwen dikke rookwol
ken uit, die door den Oosten wind land
waarts worden gedreven. Aan de reeling
staan de ruim 20 passagiers, die den tocht
naar het eiland zullen ondernemen rustig
het verloop van de dingen af te wachten.
De stemming is best aan boord. Dat de
tocht zal slagen wordt als zeker aangeno
men. Ondanks de scherpe koude is het goed
weer. Het water van de haven ligt als een
gladde oppervlakte, ijsvrij in de duisternis
van dezen wintermorgen. Vlug wordt er
aan de manschappen in de verlichte kom
buis koffie met brood verstrekt. Het
duurt nog even voordat het commando
trossen los
zal klinken!
In het onderoffirlerenverblijf liggen zak
ken meel en aardappelen hoog opgestapeld
Wanneer de tocht tot een goed einde zal
zijn gebracht kunnen de Amelanders de eer
ste weken weer zonder zorgen tegemoet zien.
Natuurlijk hangt het welslagen hoofdzake
lijk af van het feit, dat er met H. AL Z 5.
die binnengaats naar het eiland zal toestoo-
men en zoo dicht mogelijk het land zal
trachten te hereiken door middel van een ijs-
vlet verbinding kan krijgen. Maar het ver
trouwen is er!
De post van het eiland zal ©veneens weer
mee teruggenomen worden. Het. was nog
voor half acht toen het commando
Los achter!
door de ijle morgenlucht klonk. Reeds was
het iets liehtre geworden en de- strekdam
teekende zich als een wit lint tegen de grijs-
grauwe lucht af.
Er komt beweging in het schip. Langzaam
gaat de Z V achteruit, dikke rookwolken
uitpuffend. De sirene brult haar waarschu
wing de lucht in. „Trossen los voor!"
En de laatste verbinding met den wal is
verbroken. In een snel tempo stoomt de Z 5
achteruit. Dan rinkelt de bel in de machi
nekamer opnieuw en langzaam vaart het
schip naar den mond van de haven om
met steeds grootpre snelheid het zeegat uit
te stoomen om te trachten de isolatie van
het eiland Ameland op te heffen. Wij wen-
srhpn commandant, bemanning en passa
giers een geslaagden forht toe!
Onze eigen verslaggever die aan boord den
tocht meemaakt hoopt daarvan in onze
krant van morgen te vertellen!
