Nederland economisch paraat in oorlogstijd Frankrijk versterkt Franco s zon weer dalende DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Vrede in plaats van kalmeering! Hef Palesfijnsche conflict Weerbericht Noord-Hollandsch Kanaal opengebroken Wat doet Wang? Ter handhaving van zijn zelfstandigheids-politiek DONDERDAG Gandhi als verrader van zijn volk Romes standpunt nader uiteengezet Dit nummer bevat 8 pagina's Kardinaal Innifzer onschadelijk voor de Nazi's DE BILT SEINT) £cAa&m Euwe remise tegen Sergeant HELDERSCHE COURANT KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) UMgave der UHg.A/Üj. HoNands Noorderkwartier N.V. te Den Helder 29 DECEMBER 1938 66e JAARG. No. 8502 MODERNE OORLOGSVOERING MAAKT ECONOMISCHE VER- DEDIGINGS-VOQRBEREIDING NOODZAKELIJK. BEDRIJFS LEVEN KAN TOT MEDEWER KING WORDEN GEDWONGEN Bij de Staten-Generaal zijn thans acht wetsontwerpen ingediend, hou dende regelen met betrekking tot de voorbereiding* van voorzieningen in geval van oorlog, oorlogsgevaar of andere buitengewone omstandighe den in de behoeften van volkshuis houding en landsverdediging. In de toelichting tot het eerste ontwerp, dat ten doel heeft de in 1938 aangenomen wet voor de economische verdedigingsvoor bereiding te bestendigen, schrijft de regee ring: De behoefte ter verzekering van de vei ligheid des lands maatregelen voor te be reiden, die niet alleen van militairen, doch ook van economischen aard zijn, vindt haar oorzaak in den aard van den modei,y nen oorlog, welke steeds meer het karaktcjf van een totalitairen oorlog schijnt te zul len aannemen. In den modernen oorlog is het verloop van den strijd in hooge mate afhankelijk van het economische aanpassings- en uithoudings vermogen van een land. Een ongekende vraag naar grondstoffen zal ontstaan, die in vele gevallen het aan bod verre zal overtreffen. Een en ander zal er ongetwijfeld toe leiden, dat in het bijzon der de oorlogvoerende mogendheden de in haar bezit zijnde voorraden niet oi slechts onder zeer bezwarende voorwaarden ten uit voer zullen toelaten. Wat Nederland betreft, zal dit land bij een eventueel conflict in ster ke mate op zichzelf zijn aangewezen. De economische verdedigingsvoor bereiding is een noodzakelijke voor waarde om onze traditioneele zelf- standigheidspolitiek meer kracht bij te zetten. Verbruik beperkt tot de meest dringende behoeften. Deze voorbereiding zal hieruit moeten be staan, dat, door ingrijpen van de regeering, eenerzijds, de binnenlandsche v°ortb";"; ging wordt gericht op hetgeen het meest noodig is en anderzijds het verbruik be perkt wordt tot de bevrediging Ier meest dringende behoeften. Het economische leven en de welvaart van ons land zijn onder de tegenwoordige omstandigheden zoozeer afhankelijk van den internationalen goederenruil, dat een streven naar autarkie ten behoeve van de economische weerbaarheid niet in aan merking kan komen. De regeering stelt zich dan ook op het standpunt, dat wei een organisatie van pro ductie en verbruik voor het geval van iso lement dient te worden voorbereid, doch dat slechts van enkele, voor de verdediging des lands onontbeerlijke artikelen een economi sche binnenlandsche voortbrenging, ter ver vanging van import, in vredestijd mag wor den aangewakkerd. Om een en ander te verwezenlijken, vraagt de Regeering de bevoegdheid om de medewerking van het bedrijfs leven te verlangen en zoo noodig af te dwingen. Vorderingswet. De zeven overige ingediende ontwerpen betreffen de Algemeene Vorderingswet 1939, Boclemproductiewet, Distributiewet, Prijsop- drijvings- en hamsterwet, Zeeschepenvorde- ringswet, Wet behoud scheepsruimte en Zee- en luchtvaarverzekeringswet. De minister zal krachtens de vorderingswet niet slechts vorderingen kunnen doen van economischen aard, doch ook ten behoeve van do veiligheid der burgerbevolking. De Distributiewet, welke hot koopen, ver- koopen, afleveren,, in voorraad houden en vervoeren van goederen regelt, dient te wor den uitgevoerd door de gemeentebesturen Daartoe zal het land worden verdeeld in distributiekringen, welke in beginsel samen vallen met de gemeenten. De voorziening van de fabrieken met de noodige grondstoffen, zal, naar de ministers zich voorstellen, in vele gevallen geheel kun nen worden behandeld door een onder hei departement van Economische Zaken ressor- teerend bureau en er schijnt geen aanleiding te zijn om hierbij de gemeentebesturen met een speciale taak te belasten. De Prijsopdrijvings- en Hamsterwet beoogt, indien hiertoe aanleiding bestaat, den in- en verkoop van bepaalde goederen aan zekere regelen te binden, ten einde een plotseling uitputten van de bij den handel beschik bare voorraden te voorkomen. De overige ontwerpen zijn nagenoeg gelijk aan de in September 1938 aangenomen z.g.n. Noodwetten. Bericht in de Britsche pers over Duitsche beweging tegen Ne derland. De binnenlandsche toestand in Duitsch- land, aldus schrijft Vernon Bartlett in de „News Chr.oniele", is thans zoo slecht, dat tegen April óf een nieuwe overwinning moet zijn behaald óf de dictatoren aanmatigende houding jegens de democra ten geheel moeten laten varen. Bartlet voegt hieraan toe: „Ik weet, dat er zeer belangrijke nationaal-socialistische leiders zijn, die gelonven, dat de volgende be- weginq tegen Nederland of België zal worden ondernomen. Er zal om hun kolonies worden gevraagd en de afwijzinn van dat verzoek zal de verontschnldinine v««r een inval in Nederland of BelgT worden." Toch eindigt Bartlett met de optimistische opmerking: Ik geloof, dat de democratieën overwinnend te voorschijn zftllen komen uit een crisis, welke 'zoo pijnigend' zal ziin ais die van September j.I. en dat wij dan in staat zullen zijn te spreken over een vrede in plaats van over een kalmeering. De Duitsche vers zwaait om. Gandhi, wiens striid voor de onafhanke lijkheid van Tndië tot dusverre steeds met symnafhie beschouwd was in Dnitschland. is thans het voonvem van aanvallen in dp Duitsehp pers. Men verwilt hem getroffen te zijn door het lot. dot men den Dmitschen •Torten bereid en den Tsjechen te heli hen aan bevolen nassieven tee-enstand tegen Dmtseb land toe te passen. ne Duitsche ners ont dekt thans dat de politieke carrière van den Mnhntmn slechts een reeks van verraad is Rewoost irwns Tiot TTindo-ovolk. T>o iNatio- nnl Zeitung verklaart te vernemen dat de Mnhntma besloten heeft zich te omringen met .Toodsehe medewerkers en wijst er op. dat Pandit Nehroe, de oud voorzitter van het Hindoesche congres, vier Joden heett doen benoemen tot deskundigen bij de re geering te Bihar. „Voor dit sentimenteel© socialisme, aldus schrijft het blad, dat niets heeft uit te staan met de vrijheid van Indië, zal de Hindoesche belastingbetaler het salaris moe ten betalen van vier deskundigen." Particuliere vredesonderhande lingen met Japan? De strijd her vat. Wat doet Wang Tsjingwei, de voor zitter van de centrale politieke com missie en ondervoorzitter van de Kwo Min Tang in Zuid-Chtna? Nog steeds is zijn plotseling verteek een raadsel. Bepaalde kringen nemen aan dat hij... als particulier persoon vredesonderhandelingen met Japan voert. Wat zou hij met vacantie te Hong Kong doen, vraagt men. Dan zijn er wel rustiger oorden. Voorstellen van Konoje onaan vaardbaar. In de voorstellen van Konoip. den Japan- schen minister-president on 22 December j.1. gedaan ziet Tsiang Kai Siek een volledige overgave van China. Ze zijn daarom onaan vaardbaar zegt de maarschalk en voegt daaraan toe: Als de vroegere voorwaarden reeds voor China onaanvaardbaar waren, hoe kan het land dan na achttien maanden van vech ten en lijden de thans gestelde eischen in willigen? Waarvoor hebben wij gestreden? De strijd hervat. Van Chineesehe ziide wordt medegedeeld, dat aan het westelijk front de strijd in Sfansi hervat is. De Jananneezrn ziin weer tot hef offensief overgpgann: Zii vallen de Chine»scbe striid krachten langs drie kanten aan. Op het oo^enhlik wordt het gevecht* terrein hegrensd door het T.oeliang-gehergte in het Oosten, de C.ele rivier in het westen en de en in het Zuiden. Balans Sedert het begin der vijandelijkheden ■pin naar medegedeeld wordt. 300 000 Chi- neezen gedood en 550.000 gewond. Het totaal der dooden en gewonden aan .Tanansehe zij de wordt op 650000 geschat. Na aanvankelijke successen zou zijn offensief weer zijn doodge- loopen. DE GROOTSTE STRIJD VAN BURGEROORLOG WORDT GE- STREDEN. Doordat, zooals bekend, geen oor logscorrespondenten in de voorste li nies der strijdende partijen in Span je worden toegelaten, is het moeilijk uit de lawine van berichten uit bei de kampen zich een juist oordeel te vormen over de situatie aan de fronten. Tot gisteravond laat regende het berich ten over successen van Franco, een later telegram uit Londen weersprak echter deze tijdingen. Toen werd medegedeeld, dat door den hardnekkigen tegenstand der regee- ringstroepen het offensief dood begint te loopen. Aangenomen kan echter worden, dat Franco met zijn massaal offensief be langrijke terreinwinsten heeft behaald Meer dan 200,000 man. nemen aan dit grootste offensief sinds het ontbranden van den Spaanschen burger oorlog deel. De omvang van de manoeuvres, waarvan de voorbereiding eenige maanden heeft ge vergd, is een der redenen van de schijn bare vertraging in het ontketenen van het offensief. In berichten van welingelichte zijde wordt het totaal der rechtsche troepen thans ge steld op 800.000 man. die een front moeten dekken ter lengte van 800 K.M. De troepen, die aan het Ebrofront aanvallen zijn, naar men gelooft, minstens '200.000 man sterk en hiertoe behooren volgens niet-officieele doch betrouwbare berichten ongeveer 25.000 man Italiaansche troepen, d.w.z. vrijwel all Ita liaansche landstrijdkrachten in Spanje. Volgens de berichten van Franco wordt de strijd fel voortgezet. De toppen der twee rechtsche. driehoekige wiggen worden in het hart van de provincie I.erida gedreven in een ternpo van 4 tot i. mijl per dag. Aan den strijd wordt door vele vliegtui gen deelgenomen. De rechtschen beweren meer dan 7500 krijgsgevangenen gemaakt te hebben. De José Luiz Diez als een rat in de val. De Britsche marine-autoriteiten te Gibral tar hebben medegedeeld.' „De torpedoboot van de Spaansche regee ring, „José Luiz Diez". heeft van den han del slechts een geringe hoeveelheid stook olie ontvangen, voldoende om haar basis te bereiken Dit is het antwoord op de beweringen dat de torpedoboot door buitenlandsche schepen onder toezicht van de Britsche autoriteiten van brandstof zou zijn voorzien. Een groote menigte heeft zich op de kade te Gibraltar verzameld om te zien wat aan boord van de „José I.uiz Diez" voorvalt, ter wijl van de vloot van Franco de kruiser „Canarias" en drie torpedojagers voor Gibral- TROEPEN ONDERWEG. „ITA- Llë HEEFT GEEN TERRITORI ALE EISCHEN NOPENS TUNIS. HET WIL SLECHTS ZIJN ZO NEN BESCHERMEN!" De spanning tusschen Frankrijk en Italië neemt thans zienderoogen toe. Werd tot gisteren officieel tegenge sproken dat van eenige ongewone troepenbewegingen door Italië spra ke was, het feit dat Frankrijk zijn leger in Somaliland gaat verster ken, klinkt niet biister geruststel lend. Anderzijds heeft de verklaring van Italië, dat het geen territoriale eischen ten aanzien van Tunis heeft, In diplomatieke kringen vol doening gewekt. Het vertrek van de Fransche mailstoo mers „Sphinx" en „Chantillv" is 48 uur uit gesteld, teneinde een bataljon Senegalee- sche tirailleurs gelegenheid te geven zich in te schepen om naar Fransch-Somali- land te gaan ter versterking van het be staande garnizoen. Uit Beyroeth wordt gemeld, dat een tor- npdohoot van het Levant-flotille opdracht heeft gekregen naar Djiboeti te stoomen. vóór het adviesjacht „Diberville", dat niet zoo snel i«i tar kruisen, wachtend op het vertrek van de torpedoboot. Wachtend op de komende dingen.... Te Londen is men van oordeel dat tegen den tijd van Chamberlains bezoek aan Rome de situatie in zooverre duidelijker zal zijn, dat men zal kunnen zeggen of het nieuwe offensief tot een belangrijke terreinwinst dan wal tot een nieuw tijdperk van inactiviteit leidt. In Januari conferentie te Lon den. Arabieren thuis in Palesti na. Joodsche immigratie geka naliseerd? In welingelichte Engelsche krin gen verwacht men, dat de Palestijn- sche conferentie te Londen in de voorlaatste week van Januari bijeen geroepen zal worden. De voor de Kerstvacantie aangevangen besprekingen tusschen de Britsche autoritei ten en den Arabisrhen TToocon Raad te Je ruzalem betreffende de Arabische vertegen woordigingen uit Palestina, ziin practiscb geëindigd en. behalve een nog niet bereikte overeenstemming, ten aanzien van een of twee namen, die nog definitief vastgesteld moeten worden, zal de lijst begin Januari kunnen worden genubiliceerd. De delegatie zal uit zes leden bestaan, die allen Pales- Mjnsrhe Arab'sche nartü<m vertegenwoordi gen (er zijn viif partijen! waarschijnlijk is, 'lat de zesde gedelegeerde een niet offici ële vertegenwoordiger zal ziin van de par tijen van den Oud Moefti, die echter nauw contact zal houden met den te Beyroeth in ballingschap zijn den leider. De ontworven regeling. Men meent te weten, dat het ontworp-re- geling voor het Palesfijnsche vraagstuk, een soort middenweg zou vormen tusschen de extremistische Arabische en .Toodsehe eischen. Het ontwerp zou ingaan van hef volgende algemeene beginsel: Den Arabieren de zekerheid geven, dat zij inderdaad definitief thuis ziin in Palestina, zonder dat Groot Brittannië verplicht zou zijn terug te komen op de Balfour verkla ring. De .Toodsehe immigratie zou noch op geschort. noch verboden worden. maar slechts worden gekanaliseerd. In plaats van een immigratie over een onbepaald tijdperk zou men een periodieke immigratie stellen een met een omvang, die o>p vastgestelde tusschenpoozen herzien zou kunnen wor den. Tevens zou een wetgevende raad wor den ingesteld op een basis van rechtsgelijk heid. 52000 menschen traden uit de kerk. In een interview met de Rote Orde, heeft de nationaal socialistische leider van het district Weenen, Oclilon Globocnick ver klaard: „Er zijn geen staatsvijanden meer in Oostenrijk. Kardinaal Innitzer is geen pro bleem meer voor ons. In korten tijd zijn 52,000 mannen en vrouwen uit de kerk getre den. Dat was het doeltreffendste antwoord en het beste protest. Wij hebben daaraan niets toe te voegen". Verwachting: Lichte dooi, zwaar bewolkt tot betrokken, eeni ge natte sr^euw of regen, zwakke tot matigen wind uit Westelijke richtingen. Algemeene vooruitzichten: Aan houdende dooi. De „Ijsbeer" deed zijn werk. Urkers krijgen hun post per ijs- vlet. De ijsbreker „Ijsbeer" welke Dins dagavond van Amsterdam naar Den Helder was vertrokken om het Nrd- HoIIandschi Kanaal open te breken, heett gisteren zijn tocht volbracht. Gistermorgen is de ijsbreker „Wilhelmina Goedkoop" van de reederij 'Goedkoop van Amsterdam vertrokken, teneinde liet Mer- wedekanaal tot Vreeswijk open te breken. Enkele uren later verliet de „Daniël Goed koop" de werf om via het Nieuwe Meer en de Ringvaart tot Leiden te gaan. De situatie op Urk. Om half twee gistermiddag zijn op Urk vier personen aangekomen met 600 pond vleesch uit Enkhuizen. Zij waren gisteroch tend half zeven vandaar vertrokken. Voorts is op Urk een sportvliegtuig met twee passagiers gedaald. Er zal heden echter geen vliegtuig naar Urk kunnen komen, aangezien de gelegen heid voor een landing ongeschikt is. Daarom gaat er vandaag een ijsvlet met tien personen naar Kampen, teneinde de postdienst en het goederenverkeer te on derhouden. Zij zullen te Kampen overnach ten en morgen vroeg naar Urk terugkeeren. Gisteren iis be't negentiende internatio nale sohaaktournooi van Hastings begonnen De eerste ronde in de onderscheidene groenen is over het algemeen gunstig voor de deelnemende Nederlanders verloopen. Eu we speelde tegen Sergeant na 27 zetten remise in een Caro Kann opening. Engeland aan de zijde van Frankrijk? De „Dailv Express" bericht, dat de Brit sche regeering haar dintomatieke agenten heeft verzocht zoo spoedig mogeliik alle in lichtingen te verstrekken over den werke- iü'-on tn.esfapd in Somaliland. Het blad voegt hieraan toe: „Wij meencn te weten. dat Lord Halifax. zoo noodig op duideliike wijze zal verklaren, dat Enge land in het geschil geheel aan de zijde van Frankrijk staat." Frankrijk kan het hoofd bieden aan zijn lot Daladier heeft in den Senaat verklaard, dat: „Zoolang dp toestand zal ziin als nu. er geen sprake kan zijn van afstand van den tweejarigen dienst, zelfs niet na de periode der schaarsche lichtingen. Hij besloot, zijn verklaring met te zeggen: „Ik zou wenschen. dat men niet de legen de verspreidde, dat Frankrijk een land is, dat niet de noodzakeliike inspanning heeft kunnen ondernemen om te beantwoorden aan zijn historische zending Men zal mis schien de krachtsinspanningen moeten ver dubbelen. maar in den tegenwoordigen toe stand is Frankrijk in staat het hoofd te bieden aan ziin lot". Italië zal zijn zonen beschermen. T, een hoofdartikel geeft de Giornale d' Itaha antwoord op de Fransche beweringen, volgens welke de Italiaansche eischen no pens Tunis zouden dreigen een wijziging te brengen in den status cpio in de Middelland- scbe zee en hijgevolg een inbreuk zouden vormen op de recente Britsch-ItaMiaansche overeenkomsten, waarin juist de onaan'tast- aarheid der Middeilandsche zee werd be vestigd. Deze bewering, aldus het Italiaansche mad is slechts een middel om bondgenootcn te zoeken in een moeilijke zaak. He Italiaansche eischen, aldus verklaart het blad, brengen geener lei wijziging in den status fjuo in de Middeilandsche zee met zich mie- de. Tn feite ligt de stof voor een conflict in de tegenstelling tusschen de politiek van Frankrijk en Italië ten aanzien van de behandeling der Italianen in Tunis. Het blad laakt dan de hardnekkige pogin gen van Frankrijk de Italianen te naturali- seeren, maar, zoo vervolgt het, Italië is vastbesloten tot te deren nrüs zijn zonen te beschermen. Italië baseert deze verdediging niet alleen op de oude verdragen tusschen de Bey van Tunis en Italië vóór de Fransche bezetting en op de rechten der Italiaansche collectiviteiten, maar bovendien op de be ginselen zelve van het, politieke regime in Tunis,dat een protectoraat is, hetwelk in ternationaal gewettigd is door de erkenning van verschillende mogendheden. Gunstige indruk ie Londen. Het, hoofdartikel van het Giornale d'ïtalia, waarin verklaard wordt dat Italië geen terri toriale veroveringen in Tunis in den zin heeft, doch slechts de Italianen wil bescher men tegen dienstbaar-making aan Frankrijk heeft een zeer diepe, gunstige reactie te Lon den veroorzaakt. Men wijst er op, dat dit artikel de sfeer zuivert vart tendentieuze geruchten, volgens welke Ttalië als een agressieve natie wordt voorgesteld, voortdurend dorstend naar ver overingen en dat thans het probleem tot den pusten omvang is herleid. De Evening Standard merkt, op, dat het artikel van het Giornale d'Ttalia in dinlo matieke kringen te Rome en in het, hiizon- der in Britsche en Fransche kringen bui tengewone belangstelling heeft gewekt. Het Londensche blad voegt er aan toe, dat de atmosfeer voor het bezoek van Chamberlain aan Rome is opgehelderd en dat de kansen op een succes voor den Britschen minister president veel grooter zijn geworden. Het Wad, aldus de N. R. Crt. onderstreept dat handhaving van den status cpio in Tunis en in de Middeilandsche zee in het alge meen een der verplichtingen vormt, welke Engeland en Tfaliö in het Britsrh-Ttaliaan- sche accoord van April ƒ.1. op zich hebben genomen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 1