Sttyenda
Jan Strijbos-avond
gaat niet door
ïïlaüne-(kAicMeti
Onó Sndiócfi ho-ttcje
Een oneconomisch oogstgebruik
Gast uit ktein-Azië
Dinsdag 3 Tanuari 1939
MadtnieuuM
Bevordering Marinewerf
Begrafenis Jan Schendelaar
Tweede Biad
Burgerlijke Stand van Den Helder
Winterwandeling
Marine luchtvaartdienst
Uit het politierapport
Inschrijving Handelsregister
Langs de straat
Zal het nieuwe j'aar
Franco „zegen" brengen?
Land- en Tuinbouw-
arbeiders
Met ingang van 1 Januari 1939 be
vorderd tot bureelbeambte 2e kl de
schrijvers VV. H. Kersten, P. J. b Boon
F J' van Dierendonck'
G. Kleinbloesem, J. van den Broek D
de Langen en C. F. Bijlsma.
Wegens ziekte.
Tot onze spijt kregen we hedenmorgen
een telefoonbericht uit Haarlem, dat Jan
Strijbos, wegens plotseling opgekomen
ziekte, Donderdagavond verhinderd is
naar Den Helder te komen. De filmavond
stellen we dus tot nader datum uit.
De kaarten blijven geldig.
In verband hiermede zal in „Rialto"
Donderdagavond de gewone film van
deze week gedraaid worden.
Naar het bestuur van „Moed, Volharding,
Zelfopoffering" ons mededeelt, zal Jan Schen
delaar a.s. Woensdag ter aarde besteld wor
den te Huisduinen.
De organisatie berust in handen van de
yereeniging.
Nadat het stoffelijk overschot uit het Ma
rine-hospitaal gehaald is, vangt den laatsten
gang aan in de Wachtstraat te half twee.
BEVALLEN: H. WillemsenBurgstra, d.
A. RijkersKrook, z.; B. KloproggeKet, d.;
J. M. H. van den BrinkJong, z.
OVERLEDEN: A. Fraanje (m.), 87 jaar.
In de kamer was het lekker warm. 't Was
een genot om de schilderij, waarin de buiten
wereld door de sneeuw was omgetoverd te be
zien vanuit de knusse behagelijkheid.
Ook het kleine meisje vond het ongewoon
en prachtig!
„Toe, ga mee naar buiten. Laten we nou
wat in de sneeuw gaan loopen!"
Nu, vooruit dan maar!
Stevig werd de kleine rakker ingepakt.
Een manteltje aan; een cape er overheen;
de kap op. Hand- en overschoenen aan. Haar
kon niets gebeuren!
Buiten tusschen de huizen begon de pret.
Trappen in de sneeuw en huppelen van louter
vreugde.
Aan den rand van Nieuwediep of de stad
gekomen lokte het verschiet.
Het besneeuwde duinlandschap met onder
gaande zon. Een ongekende kleurensymfonie.
Hè, laten we dóór naar toe gaan!
Op de Fortgracht was een dame aan 't
echoonrijden. Ze had iets weg van Sonja Heny
elegant, en ze droeg zoo'n pittig plooirokje.
Als ze omzwaaide stond dat effectvolle klee-
dingstuk wijd uit boven de slanke beenen.
„Kijk Vad, wat een leuke rok net een
perreplu met berlijntjes!"
Ja, dat was mooi!
Ondertusschen liepen we tegen een feilen
Zuid-Oostenwind in. Mijn kleine meiske stapte
parmantig en werd rood van inspanning. Ze
wilde zich goed houden. Die mooie duinen lok
ten immers.
Zullen we maar teruggaan?
Nee ik wil dóór naar toe, wijzend naar
Öe richting van de Jan Verfailleweg.
We worstelen voort. Ze zet de tanden op
elkaar en houdt mijn hand geklemd. Ik kijk
naar haar vastberaden toetje. Langzamerhand
komt er een beetje pijnlijke trek op. Ik zie
twee groote tranen verschijnen. Dan ontmoet
haar blik de mijne en met angstig stemmetje
perst ze er uit: ,,'t Is zoo leelijk; d'r komt
zoo'n wind uit".
Nou, weet je wat. Ik zal je een stukje dragen.
Ga dan maar met je rug tegen dat „windgat"
zitten. Dat ging goed. En dankbare oogen
Waren de belooning voor den geboden hulp.
Later hadden wij minder last van den wind.
Voldaan en lekker doorgewarmd kwamen we
thuis. Het was voor ons beiden een gezellig
avontuurtje geweest. Ze was er trots op en
vroeg: „Ben ik je groote meid?"
O 9 H
Goeo
Is een introductie voor
uw feestavond. Laat het
daarom vervaardigen bij
DRUKKERIJ DE BOER
die bekend staat
om haar goeden smaak
Tot de in begin April 1939 aanvangende
bh de "ïfn ya?;..,leerlingen-cnderofficier-vlieger
worden tnp 1 Marme hunnen candidaten
oi den toegelaten, die op 1 April 1939 niet
^n 19 jaar en nog nïef 24 jüi oud
tereischt is het bezit van een der na te
MULO1 pinriTT3 °f &etuiSschriften: diploma
MULO, einddiploma Zeevaartschool, diploma
3de stuurman groote handelsvaart, getuig-
c nft ambachtsschool, diploma A als machi
nist aan boord van koopvaardijschepen.
Aanmelden vóór 16 Februari 1939. Inlich-
Imp6?- .het dePartement van defensie lilde
aiaeeiing A.
BEIAARDBESPELING.
De stadsbeiaardier, de heer Tj. Joh. Dito
zal het Klokkenspel van het Monument Ne-
derlandsch Reddingwezen gedurende de ter-
aarde-bestelling van wijlen den oud-redder Jan
schendelaar, op Woensdag 4 Januari 1939,
van 1.30 u.2.30 u. n.m. bespelen. Hij zai
eenige koralen en zeemansliederen ten gehoore
brengen.
BEGIN VAN BRAND.
Gisterenmiddag geraakten in een perceel
aan den Middenweg een paar kleedingstukken,
dei voor de kachel hingen te drogen, in brand.
Met een emmer water kon de bewoner geluk
kig het vuur blusschen.
EEN ONGEWENSCHTE GAST.
Een caféhouder vroeg assistentie om een
persoon, die hij liever niet als klant had, uit
zijn zaak te verwijderen. De politie heeft den
man, die reeds tamlijk onder drankinvloed ver
keerde, op straat gezet.
van 28 December 1938 tot 3 Januari 1939.
Wijzigingen
Anna Paulowna: J. Blom, Zandvaart 39,
winkelier in huishoudelijke artikelen; over
gegaan aan: P. H. Blom.
Callantsoog: Jan Brouwer, Dorpsstraat A 35,
manufacturenhandel; overgegaan aan: Wed.
J. H. C. BrouwerMeijer.
Den Helder: H. de Wit, Brouwerstraat 6567
schoenmakerij, enz., benoeming gevolmach
tigde.
Gebr. Steeman, van Galenstraat 18, tim
merbedrijf enz., overgegaan aan: Mw. de
Wed. J. Steeman—Mahieu.
Opheffingen:
Den Helder: Th. C. Lugtenburg, Begoniastr.
26, bouwbedrijf.
CORRESPONDENTIE.
R. H. Uw klacht behoort thuis bij het be
stuur van de betrokken vereeniging. Een
weinig meer waardeering voor het belange-
looze werk van deze vereeniging was anders
wel op zijn plaats.
Red. Held. Crt.
HAVEN VAN NIEUWEDIEP.
Het motorschip „Jola" is vertrokken van
Den Helder naar Harlingen.
Bij beschikking van den Minister van De
fensie is de luitenant ter zee der le klasse bij
de Kon. Mar.-reserve J. Luske, dienende aan
boord van Hr. Ms. Wachtschip te Willemsoord,
den len Januari 1939 ter beschikking gesteld.
ALGEMEENE BEGRAFENISVEREENIGING
„DEN HELDER"
Goedgek. bij Kon. besluit 27 juli 1934 No. 31
Uitvoerder: J. C. HU8ER,
Hoogstraat 41 - Tel. 614
Op de Noordkust van Nieuw-Guinea tegen
de grens van het vroegere Duitsche gebied,
ligt het dorpje „Hollandia". Het is nog niet
zoo heel lang geleden door een bestuursamb
tenaar gesticht, die in die buurt was geplaatst
in verband met de paradijsvogeljacht. Die
jacht trok veel vreemd volk naar die streken
en waar dit niet tot het goede deel der Indo
nesische bevolking behoorde, ging ze met
groote ongerechtigheden gepaard. Het Is daar
om een groot geluk voor de oorspronkelijke
bevolking de Papoea's, dat die jacht sedert
een paar jaar tot de geschiedenis behoort.
Merkwaardig zijn er de pyramidevormige
woningen der bevolking. Hun top is versierd
met een menschelijk beeld. Het is gemaakt uit
den stam van een boomvaren. Deze wordt af
gekapt tot ongeveer één meter lengte na uit
den grond te zijn gehaald,, waarbij de wortels
met de er aan vast gehechte wortels worden
gespaard.
In het hoofd van de pop wordt een gat ge
boord, waarna er een orchideeplant in wordt
gestoken. Nu plaatst men de pop op het huis.
D bedoeling van die versiering is te verhin
deren dat de bliksem inslaat. Het beeld bezit
dus volgens den menschen afwerende kracht.
Meestal is de orchide plant na korten tijd ver
dwenen en blijft alleen de pop met de wortels
en de aarde over.
Merkwaardig is een oogstgebruik in die
streken. Duizenden klappers (kokosnoten)
worden tot een pyramide opgestapeld, die een
hoogte heeft van ons drie-verdiepingshuis! Die
klappers laat men zoo lang zitten tot ze zijn
uitgeloopen. Op de staken, die tot geraamte
dienen, worden nu klokvormige versiersels ge
plaatst, waarmee te kennen wordt gegeven,
d-' de vruchten rijp zijn en verkocht kunnen
worden. Het merkwaardige schuilt nu vooral
hierin, dat alleen de kiemen worden gegeten
bij het feest. Dit beteekent een groote verspil
ling, waarom de zending, die er gevestigd is,
er zeer terecht naar streeft om dit gebruik
langs een zoet lijntje te doen verdwijnen. Het
zal dus niet lang meer duren of ook dit ge
bruik behoort met vele anderen tot de ge
schiedenis.
'tls leuk, een logé te hebben, tenminste wij
vinden van wel. Vlak voor Kerst is onze gast
gekomen, of eigenlijk gebracht.
Twee minuten nadat hij gebracht werd, was
hij weer in zijn ouderlijk huis.
Vooralsnog oefenden gastvrouw noch gast
heer groote aantrekkingskracht op hem uit.
Hoe onze gast er uitziet? „Mollig" ziet hij
er uit. Hij heeft een witte snor, zijn kleur is
die van rozenhout: rose beige. Hij heeft mooie
oranje-gele oogen eneen levendig zwie
pende staart! Zijn naam is „Pluis (zoo
werd hij ten minste aan ons voorgesteld) en
die naam draagt hij met recht en met eere.
Pluis is namelijk in plaats van met kleeren,
bekleed met een dikke langharige pluizerige
vacht. Een pracht Angora-poes.
Pluis is eerlijk, absoluut eerlijk! Zijn er
wel eens menschen, die, wanneer ze iemand
innerlijk wel weg zouden willen kijken, toch
als beschaafd willen doorgaan, dan klinkt het
minzaam en volkomen in strijd met de eerlijk
heid: ,,'t was mij zeer aangenaam", of „tot
genoegen!"
Alzoo niet onze gast. Ondubbelzinnig eert
hij zijn oorspronkelijke huisgenooten-verzor-
gers en trachtte ons duidelijk te maken zich
(nog) niet bij ons „thuis" te voelen. Eenmaal
in de kamer holde hij van de eene deur naar
de andere, teneinde weer naar zijn haard
stede te kunnen terugkeeren. Hij stak het
niet onder stoelen of banken, dat hij onze
gastvrijheid niet op prijs stelde. Juist hadden
we verleden week toen 't zoo koud was een
kamer minder in gebruik. Gaarne stelden wij
die onzen gast ter beschikking, want zoo'n
mooie poes uit 't land van Kemal Pasha zali
ger stelt hóóge eischen, móg dat ook. Pluis
had daar n.1. z'n w.c. Op stipt regelmatige
tijden wordt door de centrale dagelijks een
schoone „w.c." gebracht, „kattebak" mogen
we toch niet zeggen voor zoo'n aristocratische
poes. Evenwel, hoe 't kwam, 't zij door de
vreemdigheid of door de oppositie tegen de
logeerpartij, Pluis deponeerde iets over den
rand en trapte er ook nog in! Nu „wisten"
we niet alleen dat we een exclusieve poes te
logeeren hadden, wij „roken" het ook en die
„sfeer" was nu niet onverdeeld „aristocra
tisch". Toch wischte onze gedienstige, die wij
daardoor meer hebben Ieeren waardeeren, deze
sporen weg. Pluis werd rustiger. Er kon zelfs
nu en dan „een kopje geven" op over schieten.
Reeds dachten we dat we hem door liefde ge
wonnen hadden, toen we le Kerstdag 's mor
gens plotseling iets bemerkten, waar we ge
weldig van schrokken. Vanuit het keuken
raam zagen we eensklaps hoog op den balcorf-
rand van onze buren, die op reis zijn, de ge
daante van onze pluizige gast oprijzen.
Floep, in een wip door het erkerraampje
gesprongen, dat naar gewoonte bij het „ka
mer doen" was open gezet, had Pluisje het
(dak)hazenpad gekozen. Groote ontsteltenis!
Volkomen onbereikbaar; geen trap of kist,
schutting of schuur kon ons zoo hoog leiden
als Pluis daar zat. Er werd geroepen, vrien
delijk, aanminnig, smeekend zelfs. Had Pluis
dan niet één enkele teere snaar in zijn ver
harde poesenhart!
Dan maar naar 't meisje van hiernaast
weet niemand te wonen maakt de nood
niet vindingrijk? Had niet een broer van een
timmerman kennis aan dit meisje?
Inderdaad: De timmerman de broer
de familie van het meisje, ze werden opge
spoord. Het meisje zou komen, bood vriende
lijk haar diensten aan. Maar toen de hulp
troepen verschenen, was Pluis, die vanwege
de dikke sneeuw „de weg terug" gegaan was
en zich op 't muurtje bij den zandbak had ge
zet, listiglijk gevangen door het meisje, dat
hem had laten ontsnappen.
Een uur daarna weer het alarmsignaal:
Pluis is weer weg! Hadden wij niet bij den
vorigen speurtocht ons dakraam open '.aten
staan? Toch kon ik niet gelooven, dat hij die
salto langs dit besneeuwde hooge stijle dak
zou gewaagd hebben. Alle kamers werden af
gezocht geen spoor. Toen de zolder.
Onze zoon begaf zich als pionier tusschen
de dakbetimmering, verdween tusschen weck-
flesschen, vouwwagentje, kistjes en nog veel
meer. Hoe klonk ons eindelijk de juichkreet
als muziek in de ooren: „Ha, boschduvel, ben
je daar?" Heerlijk rustig lag Pluis achter die
barricade te droomen van zijn „Verloren Para
dus". Nog probeerde Pluis zich te onttrekken
aan deze jeugdige „arm der gerechtigheid".
Hardnekkig schoof mijn oudste hem als een
slang achterna. Tot de achtermuur bereikt
was en Pluis zonder pardon uit zijn roovers
te voorschijn kwam.
Nu ligt Pluis daar tegenover me op de
rookstoel voor den haard. Hij is niet haat
dragend, zooals de menschen vaak zijn. Nee
hij is een heerlijke poes, een lieve gast. Zoo
als eerst zijn afkeer, veinst hij ook nu zijn
aanhankelijkheid niet. De kinderen zijn dol
met hem en het genoegen is wederzijdsch.
Er wor.dt wel gens (ten onrechte) beweerd,
dat de menschelijke natuur onveranderlijk is.
Maar de poezennatuur heeft ons het tegen
deel bewezen. De poes is „umgestaltet" van
smadelijk verachtend tot liefdevol en aanhan
kelijk.
Laat Pluis ons hierin dit nieuwe jaar allen
tot navolgenswaardig voorbeeld strekken.
Wat zullen we dan een voorbeeldige samen
leving hebben in onze goeie ouwe Jutterij.
Kent U „DE TOELAST"?
Spoorstraat 911
Prima borrel en gezellig
Het nieuwe jaar zet in met den strjjd in
China. Het wordt eentonig om er over te
schrijven, maar nog altijd staan die twee
groote machten tegenover elkaar, verbitterd,
vertwijfeld en met den onverzettelijken
wil niet op te geven. Tsjang kai Tsjek in de
vaste overtuiging, dat Japan uiteindelijk niet
zal triomfeeren, omdat het Chineesche ach
terland voldoende gelegenheid biedt om tel
kens, op het critieke moment, terug te trek
ken en ook om evenzoovele malen weer on
verwacht tot den aanval over te gaan of om
den tegenstander vast te doen loopen in de
onmetelijkheid van het Chineesche rijk. Ja
pan zou graag terug willen, we hebben daar
over eenige weken terug nog geschreven,
maar het kan niet om zijn prestige niet te
verliezen en het zit al „te vast" in China.
Zoo wordt daar doorgevochten, wordt er tel
kens meer tot verwoesting gebracht, worden
altijd maar weer nieuwe menschenlevens
geëischt.
In Spanje is het nieuwe jaar ook ingezet
met de voortzetting van den broederkrijg.
Tragischer nog dan de strijd in China. Hier
staan volksgenooten al eenige jaren tegen
over elkaar in verbitterden strijd. Wie zal de
eindoverwinning behalen? Zal die eigenlijk
wel ooit behaald worden? Ook als eenmaal,
laten we veronderstellen Franco, als overwin
naar uit den strijd zal komen, zal er dan ooit
vrede meer komen in Spanje? Zullen daar
altijd niet de duizenden vaders en moeders
zijn, die hun zonen in dezen strijd geofferd
hebben en die het Franco nooit vergeven
zullen, dat hij dat offer gevraagd heeft?
Zullen daar niet de kinderen zijn, die hun
ouders verloren, die zooveel bitter leed heb
ben ervaren, dat ze dat hun leven mee zul
len dragen. Zijn daar niet de duizenden ver
woeste kunstwerken, die nooit meer geres
taureerd kunnen worden?
Neen, van rust en vrede, zal de eerste ge
slachten wel. niet gesproken kunnen worden.
En als Franco in zijn nieuwjaarsrede durft
te spreken over „zegen", die hem dit nieuwe
jaar zal brengen, zeggen we hartgrondig
neen. Dan zouden we bijna de aardigheid van
den Vara-man voor zijn microfoon willen
herhalen, toen hij zijn nieuwjaarswensch uit
sprak. Er zal misschien veel „Heil" zijn maar
weinig „zegen". Het doet inderdaad een
beetje belachelijk aan, als Franco zich op
werpt als verdediger van de christelijke leer.
Hij heeft toch gezegd, dat er drie mogelijkhe
den zijn in de toekomst (hij ^aat van de ver
onderstelling uit dat hij het roer in handen
heeft) die hem het Spaansche volk zullen
doen mobiliseeren. En een daarvan is, wan
neer de christelijke leer moet verdedigd, inge
val de christelijke kerk wordt bedreigd. Hoe
hij nog over de verdediging van de christe
lijke leer durft te spreken, waar hij de meest
elementaire beginselen van de leer van Chris
tus, de liefde Lot den naaste met voeten
vertreedt, is ons een raadsel. Maar in dit op
zicht vindt men wel meer eigenaardige op
vattingen bij de heeren dictators.
Intusschen, Franco heeft de macht nog
niet en de linkschen trachten weer contact te
krijgen van buiten, voor het doen aanrukken
van hulptrcepen, nu Franco nog altijd ge
sterkt wordt door een groot aantal Italianen.
Wat zal het einde van 1939 brengen?...
Het begin is niet opwekkend voor Europa.
In een adres aan het College van Burge
meester en Wethouders der gemeente, heeft
de Heldersche bestuurdersbond aangedrongen,
mede namens de besturen van de te Den Hel
der gevestigde afdeelingen van den Algem.
Ned. Bond van Arbeiders in het Landbouw-,
Tuinbouw- en Zuivelbedrijf, die maatregelen
te willen nemen, die er toe zouden kunnen lei
den, dat de arbeiders, werkende in het land
bouw- en tuinbouwbedrijf in een hoogere
klasse der Rijkssteunregeling worden opgeno
men.
In het adres wordt dit verzoek nader ge
motiveerd.
Natuurhistorisch Museum, 2e Vroonstraat,
lederen Woensdag van 35 uur.
lederen Zaterdag van 710 uur.
Bovendien de eerste Zondag van elke maand
van 35 uur en de eerste Woensdag van
810 uur.
Westgracht 80: Tentoonstelling Historisch
Genootschap „De Kop van Noord Holland",
Eiken werkdag van 710 uur.
Zaterdags van 35 uur en van 710 uur.
Aquarium Zoöl. Station. Voor het publiek
geopend: dagelijks van 9—12 en van 13.30—
BIOSCOPEN:
Tivoli-theater, Spoorstraat, half 8:
„Het perfecte Abili" en „De donder der
prairie".
Rialto, Spoorstraat half 8:
„Tarantella".
Witte-Bioscoop, Koningstraat, half 8:
„De 13 Lanciers" en „Zeeduivels".
5 Januari.
Rialto-Theater, 8.00 uur: „Met Jan Strijbos
naar IJsland".
Opgenomen om 8 uur hedenmorgen.
Barometerstand Den Helder 742.2
Temperatuur lucht 3.1
Wind richting: Z.; kracht: 5
Licht op 4 u 23
