Duitschlands strijd
Veertig jaar Den Helder
UtaenAdagAcAe ïïlijme-üj,
De bebouwde oppervlakte met 140 procent
toegenomen
Bevolkingsaanwas van 36 procent
tegen Joden
en Christenen
Vliegtuig met enorme
snelheid
Arbe'der gegrepen door
draaiende stoomwinch
Twee millioen Britscbe
vrijwilligers
Franco winf, Italië heeft pret
Sterke achteruitgang
geboortecijfer.
van het
Nog nooit hebben zich in de historie van
Den Helder in veertig jaar tijds zulke enorme
wijzigingen op elk gebied voorgedaan als in
de jaren 1898 tot 1938 het geval was. Wij
nemen juist deze jaren omdat deze samen
vallen niet de regeeringperiode van H. M.
de Koningin, een tijdperk, dat een groote uit
breiding gaf aan het bebouwde gedeelte der
stad met ongeveer 140 een bevolkings
aanwas met niet minder dan 36 daarte
genover staat een schuld-vermeerdering van
zeer grooten omvang: immers 184000.in
1898 tegen een schuld van S.718.000.in '38.
In goed Hollandsch uitgedrukt beteekent dit
een vermeerdering van 3100 Ook in zuiver
Hollandsch beteekent dit een schuld van 7—
per persoon in 1898, terwijl elke Nieuwedie-
per van klein tot 'groot (om het zoo maar
eens te zeggen) een „negatief" spaarbank
boekje van rond 159.— in 1938 heeft.
De belangrijkheid kan het beste worden aan
getoond in een reeks van cijfers, die hoewel
dood, toch inderdaad een uitstekend beeld
doen zien van de tegenwoordige gesteldheid
onzer gemeente-huishouding.
katten, die bij de bruggen en vooral aan het
Westplein bleven rondzweven en hun lieflijke
geur rondspreidden.
Sportterreinen bestonden er niet. Er werd
wel wat gevoetbald op het Galgenveld te Huis
duinen, maar als georganiseerd „spel" betee-
kende het niet veel.
Aan sport werd in elk opzicht zeer weinig
gedaan. Hier en daar eens wat roeien, wat
zwemmen, wat cricket, wat crocket, wat ten
nis, van alles een beetje, niet noemenswaardig.
Parken of plantsoenen waren er niet. Het
Julianapark ontstond pas in 1908. Tegelijker
tijd ontstonden de beplantingen bij de Nieuwe
Kerk aan de Weststraat, bij de Westerkerk,
het kantongerecht, de Doopsgezinde Kerk. Het
Marine-monument bestond nog niet en kwam
pas in 1922. Het Redders-monument is nog van
jongeren datum.
Het Politie-toezicht bestond uit 1 Commis
saris van Politie, 1 Inspecteur, 2 Brigadiers, 9
Agenten van Politie le klasse en 10 Agenten
2e klasse. De Commissaris was steeds getooid
met „hoogen hoed" en noemden wij als kwa
jongens „de Vethoed"; over het algemeen éen
stel mannetjesputters, waarmede niet te
spotten viel, vooral door de toen nog bijzon
dere mentaliteit op velerlei gebied van het
Aantal inwoners
Ontvangsten der gemeente
Uitgaven der gemeente
Schulden der gemeente
Opbrengst der Grondbelasting
Opbrengst der Personeele belasting
Hoofdelijke omslag, later Gemeentefonds
Belasting op vermakelijkheden
Ontvangsten Schoolgeld Lager Onderwijs
Ontvangsten Zeevaartschool
Kosten Gemeente-Reiniging
Jaarwedde Burgemeester
Jaarwedden drie Wethouders
Jaarwedde Secretaris
Jaarwedde Ontvanger
Jaarwedde Commissaris van Politie
Jaarwedde Directeur Openbare Werken
Jaarwedden Secretarie-personeel
Kosten der Politie
Kosten der Straatverlichting
Jaarwedden der Onderwijzers Lager Onderwijs
Rente -van geldleeningen
Storting voor Pensioenen
Pensioenen
31 Dec. 1898
31 Dec. 1937
26401
36000
260446.08
3758642.57
>1
1»
236362.23
184500—
ff
ft
3680710.69
5718090—
>1
12043.71
ff
81904.83
ft
24351.29
ft
165800—
37524.34
ff
225690—
tt
2555—
ft
44238—
1»
9575.41
ft
25520—
tt
484—
ff
8128—
8980.21
ft
122921—
tt
2201'.
ft
7600—
tt
600.
ft
7500—
ft
1631.60
ff
6500—
tt
1500—
ft
4600
tt
1600—
it
5000—
li
2712.50
tt
5000—
tt
5985.06
tt
64000—
tt
14000—
tt
78000—
i t
8324.23
tt
60000—
1»
48991.22
tt
181000—
tt
6457.50
ft
260000—
II
772.16
tt
49860—
II
3091.62
tt
52875—
Deze cijfers, ontleend aan de begrootingen
der overeenkomstige jaren zouden, onaan
vechtbaar als ze zijn, kunnen worden aange
vuld met nog een paar honderd cijfers, die
echter van zeer groot belang kunnen zijn voor
hen, die de lakens uitdeelen, de Raadsleden,
maar dan geraak ik op ander terrein, hetgeen
in deze bijdrage niet de bedoeling is.-
Om een algemeen beeld te geven van de
situatie in 1898 kan worden opgemerkt, dat
de Gasfabriek toen als Gemeente-bedrijf nog
niet bestond, evenmin als de Waterleiding.
Telefoon bestond nog niet. De straatlantaarns
waren voorzien van de „vleermuisbranflers",
tengevolge waarvan het des avonds aarde
donker was. Er waren winkeltjes, maar zoo
klein, dat men ze thans nauwelijks dien naam
zou geven.
De gemeentereiniging was wel reeds een
gemeente-exploitatie, maar het straatvegen
was nog een bepaalde luxe, de straten waren
vies, terwijl men bij eenige sneeuw weken
lang in de modderige strdien rondmartelde,
daar er van sneeuwopruimen of intense straat
reiniging geen sprake was. Het Heldersche
kanaal was de berging van doode honden en
toen bestaande Marine-personeel. De werke
lijk bestaande vijandschap tusschen de
„Witte boonen" (dat waren de landmacht
soldaten) en de „Pikkers", dat waren de
mtarozen) maakte toen het bestaan noodza
kelijk van Marine-patroeljes en Leger-patroel-
jes, die onder het commando respectievelijk
van een Marine-Officier en een Leger-Offi-
cier, toch elkaar bij hunne patroeljediensten
met een scheel oog aankeken. Beide patroel-
jes (ik gebruik hier maar het verhollandschte
woord) waren vooral noodzakelijk bij de jaar-
lijksche kermis, waarbij wel eens hardhandig
moest worden opgetreden. Voegt men hier nog
bij dat het geheel zwaar bewapend was, dan
kan men zich nog wel een voorstelling er van
maken, dat het Politie-personeel meer dan hun
handen vol had aan het gewone stragt-
toezicht. Zoowel de „Witte boonen" als de
„Pikkers" waren om de dood niet bang voor
een borreltje en dan blijven de gevolgen niet
uit.
Een klein voorbeeld. In 1898 werden er 227
processen-verbaal opgemaakt wegens openbare
dronkenschap en thans in 1938 30 stuks.
Op hygiënisch gebied zijn thans enorme
Datgene, waarin groote menschen
klein kunnen z\jn.
Het is een prettig gevoel, te weten dat
je iemand in je macht hebt. En hoe minder
menschen je in w e r k e 1 ij k h e i d in je
macht hebt, hoe liever het je dien paar on-
gelukkigen inpepert, die tenminste het on
geluk hebben daarvoor in de termen te val
len. Vandaar de bekende feldwebel-toon.
Vandaar de hautaine houding van het
chef-je; bijv. van den portier, die drie loop
jongens onder zich heeft en hen nu en dan
monstert zooals Napoleon het z ij n troepen
deed en hen toebuldert zooals Napoleon het
wel uit zijn hoofd zou hebben gelaten. En
vandaar ook het genus afschrijvers", d.w.z.
dames en heeren, die om ieder wissewasje,
geschilletje of gekrenktheidje hun ver-
eeniging, hun courant, hun omroep met
den banbliksem van hun toorn treffen
door ze „af te schrijven". Zij hanteeren
dit eenige economische wapen, waarover
ze tegenover zulke machtige lichamen be
schikken, met een duivelsche vreugde,
met een animo... (Dit herinnert mij aan
een abonné die eens schreef: „Ik lees uw
courant steeds met de grootste animosi
teit". Hij dacht dat animo, net als steno,
een soort gemoedelijke afkorting was).
Maar laat ik niet afdwalen; afschrijvers,
zei ik, hanteeren met zulk een animo het
eenige middel dat ze hebben om het voor
werp van hun woede te „peeën", dat men
hun namen soms tienmaal in een jaar in
de registers tegenkomt, want een nadeel
van het bedanken voor vereenigingen en
couranten is, dat men daarna, gelijk een
wesp, die zijn steek heeft toegebracht,
geen angel meer heeft, en eerst wéér lid
of abonné moet worden om het genot van
het nadeel-berokkenen daarna opnieuw te
kunnen smaken.
Deze zure beschouwingen hebben haar
ontstaan te danken aar een verrassende
mededeeling van den heer F. V. Valstar,
onzen tomatensoepdictator, 's Rijks to
matensoep boekt enorme successen
maar een juffrouw uit Rotterdam heeft
een briefkaart gestuurd aan de A.V.R.O.
en daarin meegedeeld, dat de tomatensoep
in blik haar zóó slecht is bekomen, dat zij
bedankte .voor het lidmaatschap van de
A.V.R.O. en voor haar abonnement op de
Radiobode.
Kijk, daar hebt u nu zoo'n voorbeeld.
Het is voor een buitenstaander uitermate
moeilijk na te gaan, waar de diepe oor
zaak van zoo'n drama ligt. Om de een of
andere reden moest ze iemand dwarszit
ten, en dan is het een prettige ontdekking,
dat je de A.V.R.O. in je macht hebt. De
juffrouw is gewoon uitgegleden in de to
matensoep maar waardoor?
Ze had misschien dien dag een standje
van haar man gehaa, alleen doordat die
weer een standje van zijn chef had ge
kregen, die op z^jn beurt ruzie met zijn
vrouw had gehad, gevolg van éen grooten
mond die deze dame had gekregen van
haar dienstmeisje, dat wellicht nerveus
was geweest door gehakketouw met haar
galant, die op haar zijn slechte bui ont
laadde, veroorzaakt door een van die dui
zend tegenvallers die nu eenmaal een
slechte bui kunnen veroorzaken... Wie
weet, misschien buikpijn van tomatensoep!
Wat de A.V.R.O. ermee te maken had,
blijft eenigszins onopgehelderd, tenzij de
juffrouw uit Rotterdam zóó kwaad is ge
worden van het tomatenvogt, dat ze heele-
maal geen vogt meer kan zien. Maar het
gaat werkelijk te ver, altijd redelijke mo
tieven te willen vinden daar is de we
reld heusch niet naar, en wij vragen ook
niet, waarom de bliksem juist inslaat
wéAr hij inslaat.
Het eenige wat wij zouden kunnen doen
doen, is: de onredelijkheid een beetje re
glementeeren, door vaste gewoonten aan
te nemen:
Als wij den trein missen, trappen wij
iemand héél hard op z'n teenen.
Als onze effecten in waarde dalen, wei
geren wij ons dienstmeisje alle extra-
vrije-avonden.
Krijgen wij geen antwoord op een be
langrijke sollicitatie, dan steken wij een
sigaar op in een coupé niet-rooken en
schelden iedereen uit, die er een aanmer
king op maakt.
Wordt de jaarlijksche verhooging over
geslagen, dan alarmeeren wij voor de grap
de brandweer.
En vooruit als de tomatensoep
niet smaakt, dan bedanken wij voor de
A.V.R.O.
P.S. Volgens de laatste berichten had
de juffrouw de tomatensoep zelfs nooit
geproefd. Hiermede vervalt dus al het
voorafgaande, dat u als niet geschreven
gelieve te beschouwen.
wijzigingen te bespeuren.
Het aantal geboorten bedroeg in 1898 888,
bij een bevolking van 26400 zielen, terwijl dat
aantal in 1938 bedraagt 794, bij een bevolking
van 36000 zielen. Inderdaad een geweldige
achteruitgang van het geboorte-cijfer.
Een meer schitterend beeld geeft het sterf
tecijfer. Het sterftecijfer in 1898 was 356 per
sonen, of 13.5 per duizend inwoners. In 1937
was dat 249 personen of 6.9 per duizend in
woners. Een belangrijk verschil, dat natuurlijk
ook te danken is aan het zeer geringe sterfte
cijfer van jonggeborenen. De medische dienst
maakt dus een schitterend figuur.
Deze bijzondere hygiënische verbeteringen
vertoonen zich over geheel Nederland en wel
zoodanig, dat b.v. de gemiddelde leeftijdgrens
in 1898 was 36 jaar, maar thans 66 jaar.
(Van den humoristischen kant bezien zou men
kunnen constateeren, dat iemand van 21 jaar
toch eigenlijk „pas komt kijken", dat iemand
van 36 jaar staat kan maken op het zijn van
„iemand" en dat iemand van 60 jaar nog
een jongkerel is).
Het gebouwde gedeelte is in de laatste
veertig jaar met 140 toegenomen.
Wetenswaardig zou het zijn te kunnen
mededeelen het aantal woningen in 1898
en daarna ook dat in 1938. Daaruit toch zou
men de groote vooruitgang kunnen consta
teeren. Helaas is mij dat, ook bij de officieele
instanties, niet gelukt.. Althans werd mij
bericht, dat de gevraagde gegevens aldaar
niet ter beschikking- waren.
Men zou zóó kunnen doorgaan met de op
somming van verschillende toestanden van
allerlei aard, van toen in 1898 en van nu in
1938, hetzij vooruitgang, hetzij achteruit
gang: de overdenking waard.
K. F. 'O.
De bijbel een „politiek
dingsboek der Joden".
opvoe-
Naarmate de Duitsche Joden steeds min
der mogelijkheid tot verdere vervolging bie
den op vrijwel alle gebieden zijn zij thans
immers uitgeschakeld stelt men alles in
het werk'om hiervoor compensatie te vin
den in de richting van de Christelijke ker
ken. Een duidelijk symptoom van deze in
het derde rijk dagelijks in kracht toenemen
de strooming vinden wij in het dezer dagen
verschenen boek „Vóm Deutschen Wesen"
van de hand van den Pruisischen staats
raad Prof. Willi Borger, waarin Christen
dom en Jodendom met gelijke scherpte van
nat, socialistische zijde worden aangevallen.
Of Rome tijdens de kruistochten den bloei
der Germaansche volkeren ten onder heeft
doen gaan of in de inquisitie en in den der-
tigiarigen oorlog de Duitschers liet verbloe
den; ofwel of de Jood het blanke ras naar
de slagvelden van Europa stuurt, waardoor
millioenen van de besten te gronde gingen:
dit zijn alles slechts-gevolgen van dezelfde
houding. Het eindresultaat is steeds: de ver
zwakking van het blanke ras!
Een „goddelijke' 'opdracht.
Wij Duitschers zoo schrijft Borger
heben van God de opdracht ontvangen, het
Duitsche deel van zijn schepping Duitsch te
houden en anders niet. Daarom is ons werk
religie, en onze politiek tot behoud van de
natie tegelijkertijd hoogste religie. Tusschen
ons en den Schepper bestaat geen tegen
stelling. Daarom kunnen wij ook lachend
op de pistolen der anderen toeloopen, om
dat ons leven van God gewild is en een
Goddelijke zin heeft.
Op de basis van deze algemeene opvatting
wordt vervolgens de Christelijke en de Jood-
sche godsdienst aangevallen. De Christelijke
stelling van de gelijkheid van alle menschen
wordt een „naar haar oorsprong Joodsche
uitvinding" genoemd, waardoor de Christe
lijke leer de uitvoerder werd van den Jood-
schen wil. Het Christendom heeft zijn wor
tels in het Jodendom, en het Oude Testament
het wetboek der Joden, is het heilige boek
der Kerk geworden. Veel'heillooze gebeurte-
nisen der Duitsche geschiedenis moeten op
rekening worden gesteld van de Kerk en
zij ademt de geest van het O.T., dus een
Joodschen geest. En deze Joodsche geest be
teekent vernietiging van het superieure
Nordische ras! (blz. 54). Juist de bijbel, het
boek der boeken zoo vervolgt Borger
dat ons zooveel vertelt van Joodsche misda
den, geeft ons het beste voorbeeld van het
geen, waartoe 'n volk komt, dat zich aan Jo
den uitlevert. In dit verband worden Jozef
in Egypte en Rathenau in Duitschland in
één adem genoemd.
De bijbel is een „politiek boek".
Thans aldus het boek hebben de Jo
den spijt, dat zij de bijbel hebben geschre
ven; want wij hebben geleerd, dit boek als
een politiek boek te beschouwen. Men hoede
zich er echter voor, dit boek met mystiek
en heiligheid te omgeven. Wat blijft er nu
van over? Een politiek opvoedingsboek dei-
Joden, een inleiding tot het verkrijgen dei-
wereldheerschappij voor de Joden.
Vervolgens wordt gesproken van de „ge
vaarlijke wereldbeschouwing", welke van
liefde, deemoed armoede en kuischheid
sprak als de hoogste waarden des levens.
Duizend jaar lang heeft deze opvatting al
het Germaansche overwoekerd en de waar
den, die uit ons bloed komen, verloochend
en onderdrukt (blz. 135). Doordat men ons
geestelijk naar de Sinai voerde, maakte
men Joodsche wetten, welke voor een roof
zuchtig, tuchteloos en verwaarloosd noma
denvolk waren bestemd, tot maatstaf van
onze zedelijkheid en moraal. Daardoor is ons
gansche denken en voelen van het Oude
Testament vervuld. De duisterlingen van de
politieke kerk en het Jodendom zouden wel
willen, dat wij ons deemoedig voor zulke
wetten neerbuigen, waardoor Duitschland
wederom voor tweeduizend jaar aan haar
wurgenden greep zou zijn uitgeleverd. Wij
Duitschers hebben voor onze strijd om het
bestaan en voor ons gemeenschapsleven ech
ter niet de moraal- en zedelijkheidswetten
van een vreemd ras noodig. (Bladz. 140.)
Zoo heeft de Kerk dus den bodem vrucht
baar gemaakt, waarop de Jood zijn ver
woestende werkzaamheid kon ontplooien.
Daarom zijn beiden ook in dit opzicht broe
ders in den geest met een gemeenschap-
pelijken oorsprong, n.1. de rassenziel van het
Joodsche volk. De kerk streeft naar de we-
Meer dan 800 K.M. per uur
in duikvlucht.
Alle snelheidsrecords zijn gister
in Amerika aanzienlijk overtroffen
door een Curtiss-Hawk jachtvlieg
tuig, dat in een duikvlucht een uur
snelheid van meer dan 820 kilome
ter heeft bereikt.
Het vliegtuig honderd van dit
type worden voor de Fransche re
geering gebouwd maakte een
proefvlucht. De snelheid was zoo
groot, dat de meter haar niet meer
kon aanwijzen. De deskundigen zijn
van meening, dat het toestel mis
schien zelfs snelheden van meer dan
960 kilometer zal kunnen bereiken.
De bestuurder verklaarde geen
onaangename gewaarwording te
hebben ondervonden.
reldheerschappij. Daarom predikt zij haar
leer voor alle volkeren, Negers, Mongolen,
Joden en Duitschers. Daarmede stelt zij ech
ter al deze volken op een zelfde trap, ons
en de Joden, ons en de Negers! Is niet reeds
dit allen, zoo vraagt Prof. Borger, een be-
leediging van ons eergevoel? Zij zien ervan af,
in het paradijs wellicht een plaatsje te krij
gen naast den een 6f anderen Ilottentot of
Maleier of Jood. (Bladz. 155.).
Hetgeen dit boek als symptoom voor de
huidige situatie in Duitschland zoo belang
rijk maakt, is vooral de openhartigheid en
duidelijkheid, waarmede niet alleen wat
overigens niet verwonderlijk is de strijd
tegen het Jodendom, doch bovendien de vij
andschap jegens de Christelijke Kerken
wordt gepredikt.
SLACHTOFFER VAN AETHER-ONTPLOF-
FING OVERLEDEN.
De heer Freen, die, zooals wij elders in
dit blad melden, tijdens de ontploffing, wel
ke zich gistermorgen heeft voorgedaan bij
Philips van Houten te Weesp, ernstige
brandwonden opliep en naar de Gerardus
Majella Stichting te Bussum werd overge
bracht, is daar gistermiddag om vijf uur
overleden.
Vreesclijk ongeluk aan boord
van stoomschip.
Aan boord van het s.s. „Melisikerk" van
de Vereenigde Stoomvaart Maatschappij,
liggende aan de Handelskade te Amster
dam, is gisteravond omstreeks negen uur
tijdens het laden een ernstig ongeluk ge
beurd, waarbij een veertigjarige havenar
beider het leven heeft verloren.
De man bediende en stoomwinch. Om
een ijzeren staaf in het ruim te doen
draaien, maakte hij met zijn voet een be
weging, waardoor hij waarschijnlijk uitgleed
en een stoomwinch, die stil stond, in be
weging kwam doordat hij op een stoom-
kraan terecht kwam.
Hij kwam tusschen de draaiende ma
chine te vallen en met een zware hoofd
wonde, een verbrijzelde arm en inwendige
kneuzingen werd hij opgenomen. Korten tijd
later is hij overleden. Het lijk is naar het
Binnengasthuis vervoerd.
De gids voor het regeeringssche-
ma der vrijwillige dienstneming
verschenen.
Men is thans begonnen met de ver
spreiding van 20 millioen exempla
ren van den „Gids voor den natio-
nalen dienst", die uitvoerige bijzon
derheden bevat over de wijze, waar
op millioenen mannen en vrouwen
hulp kunnen bieden aan het groote
regeeringsschema voor den nationa-
len vrijwilligen dienst.
Het plan heeft in de eerste plaats de be
doeling, dat open plaatsen in de verschillen
de takken van militaire en burgerlijke ver
dediging worden opgevuld, en in de tweede
plaats, dat de belangrijke industrieën in
oorlogstijd beveiligd worden, zoodat men re-
cruteering van personen, die in het open
baar belang hun oorspronkelijken post moe
ten blijven bezetten, wil vermijden.
In totaal zullen bijna twee millioen men
schen noodig zijn, van wie 600.000 voor de
reserves. Er zijn thans reeds 1.200.000 vrij
willigers, doch in belangrijke diensten heeft
men nog groote tekorten.
En scheldt Frankrijk uit.
De Italiaansche bladen schrijven heden
avond in een toon van triomf over het einde
van de Catalaa.nsche republiek, dat hier als
zeer aanstaande wordt beschouwd. Over
een evcntueele Fransche interventie op het
laatste oogenblik maakt mien zich niet
meer bezorgd en wel om twee redenen:
le. Is men overtuigd, dat Frankrijk onmo
gelijk meer met zoo een groote snelheid
eenige maatregelen zou kunnen nemen, die
een ommekeer in Spanje zou teweegbrengen
dait daardoor d val van Barcelona nog zou
kunnen worden voorkomen-;
2e Zinspeelt men op doeltreffende maat
regelen, die in Italië genomen zijn, om
onvoorzichtigheid van Fransche zijde on
middellijk te kunnen beantwoorden.
Maatregelen, welke inmiddels officieel
nog steeds worden ontkend. De pers zegt
na verschillende schimpscheuten aan het
adres van Frankrijk gegeven te hebben, vol
gens de N.R.Crt. o.a. nog: dat het er thans
weinig op aankomt, wat men in het Fran
sche parlement en andere samenkomsten
wil bespreken. De oorlog is door Franco
gewonnen. „Het kanon, dat voor de poor
ten van Barcelona buldert, is een laatste
plechtige waarschuwing aan hen, die den
oorlog prediken. En als zij ook in dien sec
tor de partij verloren heben, dan is dat niet
het begin van een duistere periode maar
het einde van een bloedige poging tot ver
nietiging der Europeesche beschaving
Handlelbing ten dienste van
helpsters in noodhospitalen, dorr
Zuster J. M. Vermeulen, directrice van 't Rust
huis en docente ij den Luchtbeschermings
dienst alhier. Uitgave drukkerij Egner.
Deze handleiding wil trachten zuiver prac-
tisch te behandelen, hetgeen men dient te
weten om als „helpster" in een Noodhulp
ziekenhuis of hospitaal te kunnen werken.
Zeer zeker is de bij uitstek deskundige
schrijfster in haar opzet geslaagd. Het op de
theorielessen behandelde bjj de opleiding van
hen, die zich bij den luchtbeschermingsdienst
als vrijwilliger hebben opgegeven, heeft zij op
allezsins overzichtelijke wijze samengevat,
zoodat een boekje is ontstaan, dat buitenge
woon leerzaam kan worden genoemd.
Burgemeester Ritmeester, de directeur van
den Gem. Geneeskundigen en Gezondheids
Dienst, de heer M. J. W. Rienks en het Hoofd
van den Luchtbeschermingsdienst, de heer G.
M. Fey schreven een kort voorwoord.
Zeer zeker een uitgave om kennis van te
nemen!
G r a d d u s, door Clara AsscherPinkhof,
met 20 kunstfoto's van Piet Maree. Uitgave
Bosch en Keuning N.V., Baarn. Prijs geb.
2.90.
Een boek over een kind, maar niet voor
kinderen. Trouwens, is dit kermisjoch, dat de
schrijfster „ontdekte", nog wel een kind, on
danks zijn 14 jaren? Het leven in het kamp,
dat zoo „open" is, maakt de kinderen vroeg
volwassen. Toch zijn er in dezen Graddus
echt fijne trekken; heeft Clara Asscher haar
object met liefde bestudeerd en uitgebeeld.
Dit joch is als „een vat vol tegenstrijdighe
den". Wereldwijs, met groote menschenmanie-
ren en toch ook weer zoo kinderlijk blij met de
vriendschap van een stadstuinman, een man
met een koperen plaatje op z'n pet, net als
de diender. Fijntjes is ook het bezoek met
Bet, z'n knappe zus, aan den kunstschilder en
later de groote gebeurtenis van het bezoek
aan de „borgers".
Piet Maree illustreerde den tekst met een
groot aantal uitnemend geslaagde foto's, van
Graddus, van Bet en Stiena, de zusjes, en van
de heele familie bij den woonwagen.
Is het leven voor U een geschenk?,
door Ernst zur Wieden, voor Nederland be
werkt door Dr. G. F. Gezelle Meerburg, uit
gave W. ten Have, Amsterdam. Prijs ingen.
1.50, geb. 1.90.
Velen zullen de vraag in den titel van dit
boekje geschreven ontkennend beantwoorden.
Het leven is een teleurstelling, het is een
moeilijke opgave, waar men de oplossing niet
voor vindt.
Zur Wieden tracht dit raadsel op te lossen.
Hij tracht op begrijpelijke wijze, eenvoudig en
duidelijk in zijn beelden, met den lezer tal van
schijnbare moeilijke vraagstukken te bespre
ken en tot een oplossing te brengen. Hij doet
dat mede aan de hand van de psychologische
wetenschap, die tal van belangrijke ontdek
kingen gedaan heeft ten opzichte van het
zieleleven.
Maar met de wetenschap alleen komt men
er niet en zur Wieden geeft de eindoplossing
van alle vragen, door zijn lezers te laten zien
„welk een ongeëvenaard geschenk ons in de
openbaring van God gegeven is".
PURMEREND, 24 Jan.
Gemeent. Kaasbeurs. Verhandeld 17 par
tijen, wegende 30.000 Kg., handel kalm,
hoogste prijs f 21.—. 3 stapels kleine Boe
renkaas f 20, 136 Kg. boter 1.541.67 per
kilo. Runderen, totaal 499 stuks: 245 vette
koeien 6070 ct. per kilo, stug; 144 gelde
koeien f 115175 per stuk, matig; 80 melk
koeien f J80—260 per stuk, matig; 130 stie
ren 46—52 ct. per kilo, matig; 9 paarden
f 70180 per stuk, stug; 94 vette kalveren
3048 ct. per kilo, stug; 388 nuchtere kal
veren; voor de slacht f 7—12, voor de fok
f 118 per stuk, vlug; 295 vette varkens
voor de slacht 4447 ct. per kilo, matig;
Slmagere varkens f 2030 per stuk, matig;
365 biggen f 8—16 per stuk, matig; 953
schapen f 1822 per stuk, stug; 34 bokken
f 39 per stuk, matig; kipeieren 3.504.
eendeieren 3.40 per 100 stuks, 3200 oude
kippen en hanen 4550 st. per kilo, uitz.
prijs 50—55 ct„ konijnen 0.301.70 per stuk
900 eenden 20—60 ct. per stuk, duiven 40 ct.
per paar, 25 ganzen f 2.15 per stuk, 5 zwa
nen f 3.75 per stuk. 3500 N.H. BI. 6572V, ct.
Coöp. Centrale Eierveiling. Aanvoei
30.000 eendeieren 3.453.50, 80.000 kipeie
ren: 65—66 Kg. 3.80—4, 63—64 Kg. 3.70—3.90
60—62 Kg. 3.45—3.70, 58—59 Kg. 3.40—3.50,
06—57 Kg. 3.35—3.40, 53—55 Kg. 3.30—3.40,
0052 Kg. 3.153.30.
BROEK OP LANGENDIJK, 24 Jan.
Aanvoer: 18000 Kg. uien 5.10—6.30, drie
lingen 3,50—4, grove 5.20—6.30, stek 1.10—
2.60, 3000 Kg. peen 3.10—3.90, kleine peen
1—2, 5000 Kg. kroten 2.50—3, 74000 Kg. roo-
kon' 4.806.70, 75000 Kg. gele kool 4.30
o, 90.000 Kg. D. witte kool 2.60—3.90.
BROEK OP LANGENDIJK. 25 Jan. 1939.
Volledig marktbericht.
Aanvoer: 4200 kg. uien 6.10—6.40; drielin-
2-80; grove 5.80—6.30; steik 1.60—2.30;
1000 kg peen 3.90; kleine peen 2.50; 1300
kroten 2.403.10; 20500 kg. ïxxxle kool
12000 ksr- ede kool 3.90—6.10;
3o400 d witte kool 2.50—3.50.
NOORDSCIIARWOUDE, 25 Jan.
Uien 6.30—6.70; drielingen 3.90; grove
6.306.50; peen 4.10; roods kool 3.505 90
•gele kool -MO—6en,