TARZAN
j iH BI
I IT1D i
en persvrijheid
DE LAMP
in de Woestijn
Radioprogramma
s DOOR
I EDGAR RICE
IBURROUGHS
Geen dictatuur met dictatuur bestrijden
door Ethel M. Dell
91.
Tarzan en Herkoef kwamen sle.chts lang
zaam vooruit in het water van het Horus
Meer. Zij liepen als in een eigenaardige
droom en het was, alsof zij nooit hun doel
zouden bereiken. Tarzan liet een waakzaam
oog gaan over de donkere schaduwen, die hun
weg kruisten vreselijke schepselen van de
diepzee. Veronderstel, dat zij zouden worden
aangevallen! Hij had dikwijls tegen de wilde
dieren uit het oerwoud gevochten, maar zou hij
ook de overwinning behalen over de dieren der
diepzee?... Zelfs als Tazan en Herkoef Helen
zouden bereiken, zou het wel te laat zijn.
Langzaam maar gestadig vulde de kleine
stroom de kamer, waarin zy gevangen zat.
Weldra was het water tot aan haar hals ge
stegen, kwam al nader en nader tot haar lip
pen, waar het haar de doodskus zou brengen.
Het arme meisje was wanhopig, maar de zucht
tot zelfbehoud deed haar de laatste ogenblik
ken nog even uitstellen. Zij zwom naar de trap
en klom deze op. Met haar hoofd raakte zij het
luik in de zoldering, zij kon niet verder. Maar
het meedogenloze water volgde haar!
j
GEVAAR VOOR DE FATSOENLIJKE
PERS.
Wij troffen in de N.R.Ct. een uitvoerige
beschouwing aan over „on-Deensche me
thoden in den politieleen strijd" waarin de
Scandinavische correspondent van genoemd
blad, er allereerst op wijst, dat gedurende
de laatste jaren leden van nationaal-socia-
listische groepen tegen de verkiezingen al
lerlei relletjes veroorzaken. Voor hen is dit,
aldus de correspondent, een manier om de
aandacht op zich te vestigen en tevens is
het een uiting van hun doelbewust streven
naar een verruwing van den politieken
strijd, om onrust te verwekken, zooals ook
hun nadere, evenzeer in wezen on-Deensche,
methodes dat zijn.
Er zijn zelfs verscheidene gevallen bekend
van pogingen tot oefening van een zekere
politieke terreur.
Te veel door de vingers gezien?
In zeer breeden kring was men de mee
ning toegedaan, dat men dé nationaal-socia-
listen slechts in de kaart zou spelen door
krachtig tegen hen op te treden, dat men
vermijden moest hun een martelaars- of een
heldenglorie te verleenen of hun den indruk
te geven alsof men bevreesd voor hen was,
en dat bovendien krachtig optreden niet
noodzakelijk was. omdat de democratie te
sterk in het Deensche volk was verankerd
dan dat een paar numeriek zwakke groe
pen van anti-democraten haar kwaad zou
den kunnen doen.
Feuilleton
44,
Stella liet eenigszins ongeduldig het onder
werp rusten. Ze voelde weinig lust haar kost
bare uren met die praatjes te verknoeien.
„Ik geloof 't wel, maar ik weet er eigenlijk
weinig van. Ik moedig Tessa nooit aan om
er over te spreken. Je weet wel, ik heb dien
man nooit kunnen uitstaan."
Monck glimlachte. „Ik weet, dat ge de be
scheidenheid zelf bent, maar denk eraan, je
neemt Tessa niet voor goed bij je, hoe ook het
gedrag van haar moeder moge zijn of wor-
den."
Stella merkte, dat hij niet zou toestaan, dat
zij zich gedurende zijn verlof veel met Tessa
zou bemoeien. Ze sprak er niet over, daar ze
wist, dat wanneer hij eenmaal een besluit
had genomen, hij daar moeilijk was af te
brengen.
Maar ze had medelijden met het kind. Er
was iets tragisch in het lot van het kind, wier
leven door dezelfde wolk scheen overschaduwd
als dat van haar vader.
Ze dacht veel over haar.
Toen Tessa den volgenden morgen echter
vroolijk en opgewekt haar opwachting
maakte, was ze weer gerustgesteld. Toen
peinsde ze er weer over, hoe Tessa uit de
buurt van Monck te houden, die zich in de
bijzondere belangstelling van Tessa verheugde.
Tessa was in een buitgewoon lastig humeur.
Ze was niet tevreden met het gezelschap van
Een „on-Nederlandsch verschijn
sel" noemde minister Goseling de
zer dagen de -pers-methoden der
Nationaal-Socialistische Beweging,
Doch hij voegde hier aan toe, dat
de beteugeling van het kwaad door
middel van een verscherpte straf
wet de drukpersvrijheid in gevaar
zou brengen!
Niettemin is men op het departe
ment, van Justitie bezig te onder
zoeken wat er tot meerdere bescher
ming van het openbare gezag en
bepaalde bevolkingsgroepen even
tueel nog gedaan kan worden.
Hiermee heeft men een zeer
moeilijk probleem aangesneden.
Men ziet blijkbaar zeer goed in ge
vaar te loopen, dictatoriale manie
ren op 'n dictatoriale wijze te gaan be
strijden! Het is in verband met de
ze zeer actueele kwestie, van be
lang te lezen, wat in een anderen
democratischen staat, n.l. Dene
marken, op dit gebied aan de orde
is.
Maar den laatsten tijd zijn velen
zich af gaan vragen of deze opvat
ting wel juist was, of men de na-
tionaal-socialisten door te veel door
de vingers te zien niet overmoedig
maakte en of het niet tijd werd, hun
duidelijk aan het verstand te bren
gen, dat zij niet boven de wet ston
den.
Spionnage.
In de kranten las men verhalen, waaruit
bleek, dat Fritz Clausen en de niet opge
sloten volgelingen van Vilfred Petersen
zich geenszins door het onderzooek van de
justitie inzake de verschillende nazi-affaires
lieten intimideeren. Het werd bekend, dat
zoowel de groep van Petersen als die van
Clausen in zeer nauwe relatie stond tot ie
mand, die betrekkingen met menschen in
Duitschland onderhield en die er o.a. voor
gezorgd zou hebben, dat fotografische re
producties van geheime staatsstukken naar
Duitschland waren gesmokkeld. Het werd
ook bekend, dat de chef van de staatspolitie
bij een inspectiebezoek op een der Kopen-
haagsche politiebureaux er de aandacht
van den verantwoordelijken commissaris op
had moeten vestigen, dat het „tegenover
het publiek niet gewenscht" was, een por
tret van Hitier omgeven door Duitsche vlag
gen en S.A.-dolken als wandversiering op
een politiebureau in de Deensche hoofdstad
te gebruiken.
Deensche minister van Justitie
treedt op.
Steincke, de sociaal-democratisch minister
van justitie, die verleden jaar reeds een
verscherping van de strafwet met het oog
op de nieuwe politieke methodes aankon
digde, heeft kort geleden de wijzigingsvoor
stellen bij den Rijksdag ingediend. Tegen
verschillende van die veranderingen is niet
of nauwelijks bezwaar geopperd, omdat zij
geheel in overeenstemming zijn met het
rechtsgevoel van de bevolking, omdat zij
voorzien in behoeften, die negen jaar gele
den, toen de wet tot stand kwam, nog niet
bestonden. O.a. acht men het algemeen noo-
dig, dat onder de tegenwoordige omstandig
heden de vrij lage maximumstaf voor
spionnage twee jaar gevangenis ver
hoogd wordt.
Om de vrijheid van meenings
uiting.
Maar tegen de verscherping van de maat
regelen tegen misbruik van de vrijheid van
meeningsuiting, welke minister Steincke te
gelijkertijd voorgesteld heeft, is niet alleen
door de oppositie, doch ook van de zijde der
radicale partij en zelfs door sommige soci
aal-democraten krachtig stelling genomen.
Weliswaar geven die tegenstanders toe,
dat er op brove wijze door nationaal-socia-
listen misbruik gemaakt wordt van de
vrijheid van meeningsuiting en ook zijn zij
het er over eens, dat de straffen, die nu op
gelegd kunnen worden, niet afschrikwek
kend genoeg zijn, maar zij hebben er ernstig
bezwaar tegen, 'dat ter bescherming van
een der hoogste democratische goederen: de
vrijheid van meeningsuiting, die vrijheid
gebreideld wordt, dat er zoodanige bepa
lingen komen, dat ook de fatsoenlijke pers
in de uitoefening van haar taak belemmerd
zal worden.
Een „stap op weg naar de dicta
tuur".
Een conservatieve spreker heeft o.a. ge
zegd, dat deze wijzigingen, als zij tot wet
werden verheven, een stap op den weg
naar dictatuur zouden zijn hetgeen mi
nister Steincke natuurlijk bestreed en
de woordvoerder van de radicalen heeft er
op gewezen, dat men met dergelijke maat
regelen al heel weinig tegen het geschrijf
in blaadjes van sommige extremistische
groepen bereikt, omdat het altijd uiterst
moeilijk zal zijn, te bewijzen, dat een ver
dachte de gewraake uitlatingen tegen beter
weten in gedaan heeft. Een ander en voor
velen zwaar wegend argument was nog, dat
een beleedigende passage door een proces
een veel grootere bekendheid krijgt dan
wanneer zij alleen in een vergadering of
in een krantje voor zou komen.
Maar minister Steincke achtte deze tegen
werpingen van weinig belang. Hij gaf toe,
dat nationaal-socialisten terwille van de
reclame blij zijn met een vervolging wegens
laster of misbruik van de vrijheid van druk
pers, zoolang zij er alleen maar boete voor
kunnen krijgen. Dat zou thans, nu er ge
vangenisstraf van ten hoogste zes maanden
op komt te staan, anders worden. Hij gaf
ook toe, dat de voorgestelde maatregelen
in zekeren zin reactionair genoemd kunnen
worden, maar het was noodig te reageeren
tegen misbruik van de vrijheid in een de
mocratischen staat.
Hij citeerde enkele passages uit Mein
Kampf en zeide, dat het, als de nationaal-
socialistische gedachtengang zóó is, voor de
democratie noodig is zich met alle middelen
te verdedigen. Wie tegen deze bepalingen
was, was bezig dezelfde domheden te be
gaan als elders begaan zijn. Men moest
maar eens praten met hen, die in Duitsch
land voor 1933 vergaten te doen, wat er ter
bescherming van de democratie gedaan
moest worden.
Wat zullen de journalisten er van
zeggen?
Of Steincke zijn tegenstanders overtuigd
heeft is de vraag. De voorstellen worden nu
in de desbetreffende commissie behandeld
de journalisten-organisaties zullen dezer
dagen hun bezwaren bekend maken en als
de radicalen voet bij stuk houden, en niet
terwille van de goede samenwerking met
de sociaal-democraten toegeven, is het vrij
waarschijnlijk, dat de voorstellen zoodanige
veranderingen ondergaan, dat niet gezegd
kan worden, dat het democratische Dene
marken maatregelen tegen anti-democraten
neemt, die velen in strijd achten met het
wezen der democratie.
den altijd even geduldigen Peter; wilde van
leerboeken niets weten en deed blijkbaar haar
best, om met haar plagerijen den nieuw aan
gekomene tot wanhoop te brengen.
Stella had over haar onhandelbaarheid wel
kunnen schreien. Ze had haar voordien nooit
zoo onhandelbaar gevonden, maar dien dag
hadden Netta's ondeugd en Netta's duivel
achtigheid de overhand in het kind, en toen
Monck haar eindelijk kortaf gelastte zich niet
meer met haar te bemoeien, maar Tessa aan
haar lot over te laten, gaf ze wanhopig haar
pogingen op.
Maar Tessa liep haar ongeluk tegemoet.
Twee uur lang had ze geplaagd en getergd
en was Monck ernstig gebleven en had zijn
kalmte bewaard. t
Stella was in de zitkamer aan 't werk, toen
ze plotseling een luid geschreeuw hoorde in de
veranda, waar Monck met eenige Hindoesche
lectuur was gaan zitten en toen ze opkeek,
zag ze Tessa als een aap zich bewegen, met
een sigaret in den mond, die ze juist van
Monck had weggenomen. Buiten zijn bereik
stond ze op één been te dansen, klaar, om zoo
noodig onmiddellijk op de vlucht te gaan en
er een eind aan te maken. Maar Monck hield
haar met een enkel woord tegen. Hij was be
daarder dan zij hem ooit gezien had, wat voor
haar het teeken was, dat hij eindelijk heel
boos was geworden.
„Kom hier!" zei hij tegen Tessa.
Tessa nam de sigaret uit den mond en stak
de tong tegen hem uit en ging toen door met
dansen, maar bleef buiten zijn bereik, 't Was
Netta in levende lijve!
Monck keek op zijn horloge aan zijn pols.
„Ik geef je één minuut," zei hij en ging
weer aan 't werk.
„Waarom zet je me niet na?" hoonde
Tessa..
Hij zei verder niets, maar voor Stella was
die stilte onheilspellend. Ze keek angstig naar
hem.
Tessa ging voort met rooken en dansen als
een beroepsdanseres vlak voor den absoluut
niet-reageerenden en onbelangstellenden Monck
De minuut was bijna om. Met kloppend
hart had Stella de seconden geteld. Monck
keek niet op en bewoog zich niet, maar die
algeheele stilte verontrustte haar en ze ver
baasde zich over Tessa's brutaliteit.
Tessa ging voort met dansen en schreeu
wen, totdat, toen ze plotseling tot de overtui
ging kwam, dat ze niet het minste succes had,
een duivel over haar vaardig scheen te wor
den. Ze keerde zich woedend om, sprong van
de veranda op het erf, raapte een handvol
kiezel op en wierp die naar den onverstoor-
baren Monck.
Ze vielen als een regen om hem heen.
Eindelijk keek hij op.
En wat er toen gebeurde ging zóó snel,
dat Stella het niet volgen kon. Ze zag hem
over de balustrade van de veranda springen
en hoorde Tessa's kreet van schrik. Maar toen
had hij de kleine deugniet beet en Stella zag
hoe onverbiddellijk streng zijn gelaat stond.
Onwillekeurig sprong ze op, maar haar
stem weigerde dienst.
„Ziezoo, nu is 't mijn beurt," zei hij. „Breng
me den riem van mijn koffer, die in de kamer
staat!"
„Everard!" riep ze verschrikt.
Tessa trachtte los te komen, maar hij had
haar stevig vast en droeg haar als een weer
spannig kind de trappen van de veranda op.
„Doe wat ik zeg!" beval hij.
En tegen haar wil keerde Stella om en ge
hoorzaamde. Ze haalde den riem maar hield
dien achter zich, toen hij er de hand naar uit
strekte.
„Everard! 't Is nog maar een kind, je zult
niet..."
„Er haar mee afranselen!" vervolgde hij
met een flauw spottend glimlachje. „Neen,
voorloopig nog niet. Geef hier."
Ze gaf hem aarzelend. Tessa schreeuwde,
maar hij hield haar stevig vast, wat haar deed
trillen van angst.
Monck bleef doodbedaard en zette haar
neer tegen een der stevige houten palen, die
het dak der veranda stutten, sloeg den riem
om haar middel en bond haar zoo stevig aan
de paal vast. Toen stond hg op, keek
op zijn horloge en zei kortaf. „Twee uur!",
waarna hij aan het andere eind van de ve
randa weer aan 't werk ging.
Stella ging weer de kamer in, half gerust
gesteld en half spijtig. Inmenging was nutte
loos, dat zag ze wel, maar de straf, hoewel
ten volle verdiend, was zwaar en ze vroeg
zichzelf af hoe Tessa, levendig en bewegelijk
en buitendien nu uiterst opgewonden, dat zou
uithouden.
De dikke paal waaraan ze was vastgebon
den, maakte het haar onmogelijk zichzelf te
bevrijden. De knoop was stevig gelegd, zóó
stevig als alleen mansvingers dat kunnen. Het
was een onwaardige houding en Tessa was
zeer op het bewaren harer waardigheid ge
steld.
Op dit oogenblik was alles haar echter on
verschillig. Ze vocht als een kat om los te
komen en toen 't haar eindelijk bleek, dat ze
volkomen machteloos was, werd ze woedend,
begon te brullen en overlaadde Monck, die
met den ernst van een strafrechter aan zijn
tafeltje zat te werken, met alle scheldwoor
den die ze maar met mogelijkheid bedenken
kon.
Toen ze haar geheele vocabulaire zoowel in
het Engelsch als in het Hindostansch had af
gewerkt, barstte ze eindelijk in tranen uit en
schreide eenige oogenblikken wanhopig,
Monck hoorde het aan zonder op te zien.
Vanuit de zitkamer sloeg Stella hem gade.
Ze was nu niet langer bevreesd voor de een of
andere gewelddaad. Hij was zichzelf volkomen
meester. Maar niettemin meende ze toch iets
wreeds bij hem op te merken. Er was iets
onmeedoogends in zijn volkomen roerloosheid.
Het werd tijd voor tiffin, (lunch) en Peter
kwam op de veranda om de tafel te dekken.
Monck pakte boeken en papieren bij elkaar
en stond op.
De groote, forsche Sikh keek naar het kind,
dat schokte van hartstochtelijke snikken in
den hoek van de veranda en van haar naar
Monck met iets woests in zijn donkere oogen.
Monck ving dien blik op, fronste de wenk
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1939,
Hilversum I. 1875 en 301,5 m.
VARA-Uitzending. 10.0010.20 v.m, en
7.30—8.00 VPRO.
8.00 Gramofoonmuziek. (Om 8.16 Berichten),
10.00 Morgenwijding.
10.20 Voor Arbeiders in de Continubedrijven,
12.00 Gramofoonmuziek. (Om 12.15 Ber.).
I.30 „Fantasia".
2.00 Causerie „De besteding van de vrije tijd"
2.15 Quatre-mains.
3.00 Reportage.
3.30 Residentie-orkest en solisten (Opn.).
4.30 Esperanto-uitzending,
4 50 Vervolg concert.
5.30 Reportage.
5.45 Filmland.
6.00 John van Brück en zijn orkest en soliste.
6.28 Berichten.
6.30 Groningsche uitzending.
7.00 VARA-kalender.
7.10 Politiek radiojournaal.
7.30 Causerie „Ncder'anders in Amerika".
8.00 Herhaling SOS-3erichten.
8.03 Berichten ANP, VARA-Varia.
8.20 Voor Schakers.
8.21 VARA-Orkest en solist.
9.00 Toespraak, hierna: Gramofoonmuziek.
9.15 „En nu... Oké!"
10.30 Berichten ANP. 1035 Community-Sin-
ging (Opn.).
II.00 Het Souvenir-orkest.
11.3012.00 Gramofoonmuziek.
Hilversum II. 415,5 m.
KRO-Uitzending. 4.00—5.00 HÏRO.
8.009.15 Gramofoonmuziek. (Ca. 8.15 Ber.).
10.00 Gramofoonmuziek.
11.30 Godsdienstig halfuur.
12.00 Berichten.
12.15 KRO-orkest.
1.00 Gramofoonmuziek.
1.20 KRO-Melodisten en solist.
2.00 Voor de rijpere jeugd.
2.45 Kinderuurtje.
4.00 Gramofoonmuziek.
4.05 „De beteekenis van technici en werk
meesters voor het bedrijfsleven", lezing.
4.20 Gramofoonmuziek.
4.25 „Theosofie in de praktijk", lezing.
4.40 Gramofoonmuziek.
4.45 Causerie „Een woord tot de vrouwen van
onze georganiseerden".
5.00 Gramofoonmuziek.
5.30 Esperantonieuws.
5.45 KRO-Nachtegaaltjes.
6.15 Gramofoonmuziek.
6.20 Journalistiek weekoverzicht.
6.45 Gramofoonmuziek.
7.00 Berichten.
7.15 Causerie over Zuid-Afrikaansche letter
kunde.
7.35 Actueele aetherflitsen.
8.00 Berichten ANP, mededeelingen.
8.15 Meditatie met muzikale omlijsting.
8.35 KRO-Melodisten en solist.
9.15 Revue-programma.
10.00 Gramofoonmuziek.
10.30 Berichten ANP.
10.40 Filmpraatje.
10.5512.00 Gramofoonmuziek.
brauwen en ging heen zonder een woord te
zeggen. Hij liep de veranda door naa# zijn
eigen kamer en Peter ging met bevende
handen voort met zijn werk.
Tessa's snikken had opgehouden en het was
nu stil. Stella zat in de zitkamer, waar de
twee in de veranda haar niet konden zien. Ze
hoorde alleen Peter's zachte beweginkjes.
Plotseling hoorde ze fluisteren.
„Peter... Peter... gauw!"
Als een schaduw gleed Peter voorbij. Ze
hoorde hem mompelen: „Arme kleine Missy!"
stond op, boog zich voorover en zag hoe hij
bezig was den riem met een broodmes door
te snijden. Dat was het werk van enkele
seconden.
Het kind was vrij! en met een gevoel van
triomf keerde Peter zich om, maar zag aan
het andere eind van de veranda Monck, die
hem aankeek.
Peter's triomfgevoel bekoelde. „Loop, Missy,
vlug!" zei hij zachtjes en ging zelf de wraak
der goden tegemoet.
Maar Tessa liep niet weg. Ze ging ook niet
naar Stella, bescherming zoekend. Een oogen
blik aarzelde ze en liep toen voor Peter uit,
rechtstreeks naar Monck.
,,'t Was... Peter's schuld niet," zei ze bijna
buiten adem. „Ik vroeg het hem."
Monck keek over haar heen naar den in
lander, wien hij in diens taal een paar woor
den toevoegde en Peter schokte, alsof hij een
zweepslag had gekregen, en boog zoo nederig
mogelijk. Monck voegde er nog iets aan toe,
waarna Peter zich oprichtte en heenging.
Toen kwam Tessa schreiend naar Monck.
„Toe, wees niet boos op hem. 't Was mijn
schuld. Mij kunt ge Zweepslagen geven als ge
wilt, maar u moet niet boos zijn op Peter
dat is niet mooi!"
Hij stond een oogenblik onbewegelijk, als
was hij ongeneigd toe te geven, en Stella
leunde tegen het raamkozijn en voelde zich
ellendig, terwijl ze hem gadesloeg.
(Wordt vervolgd.)
