Amerikas grenzen niet aan den Rijn DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Veerboot liep op zandplaat Halifax antwoordt Hitlcr Roosevelt Tigueras gebombardeerd Vrouw tusschen twee wagens bekneld KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON SO (2 LIJNEN) ZATERDAG 4 FEBRUARI 1939 67e JAARG. No. 8534 verklaart zijn bedoelingen nader Officieel Amerikaansch protest te Rome Italiaansch oorlogsschip vergaan? Ernstige aanslag te Badupest Japanschc onderzeeër met 48 opvarenden gezonken Britsch Guinea voor de vluchtelingen? Dit nummer bevat 16 pagina's EERBERICHT DE BILT SEINT t Vele treinongevallen in Duitsehland HE LDERSCHE COURANT Uitgave der Ultg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder FELLE CRITIEK IN ITALIË EN DUITSCHLAND DAARDOOR ONTZENUWD. Vier punten der buitenlandsche po litiek. In een persconferentie heeft Pre sident Roosevelt verklaard, dat het bericht, volgens hetwelk hij in de le- gercommissie van den senaat gezegd zou hebben, dat .de grenzen der Vereenigde Staten in Frankrijk of aan den Rijn zouden 'iggen, een „be wuste leugen" is. De president vatte de buitenland sche politiek in de vier volgende pun ten samen: 1. de Vereenigde Staten zijn ver strikkende bondgenootschappen, 2. de Vereenigde Staten zijn voor standers van handhaving van den wereldhandel voor iedereen, 3. de Vereenigde Staten stemmen volkomen in met elke poging tot ver mindering of beperking der wape ning, 4. Het volk der Vereenigde Staten stemt in met vreedzame handhaving van de politieke, economische en so ciale onafhankelijkheid van alle volken der wereld. De president verklaarde met klem, dat de buitenlandsche politiek der Vereenigde Staten niet veranderd is en ook niet zal ver anderen. Eenige leden van het congres en eenige dagbladeigenaren hebben die poli tiek welbewust verkeerd uitgelegd. De pre sident oefende een bittere critiek op de pers. Vele berichten over de Amerikaansche De fensie en de buitenlandsche politiek, die verspreid zijn, waren zuivere verzinsels. Wij zende op een aantal bladen, die op zijn bu reau lagen, zeide bij: „Er is geen bericht of geen kop in deze kranten, die niet een verkeerden indruk wekken". Ten slotte zeide Roosevelt, dat de Ameri kaansche politiek volledig is uiteengezet in zijn bondschappen aan het congres: die po litiek is zeer eenvoudig en bevat niets nieuws Er waren geen geheimen. Er is geen sprake van geheimen bij zijn laatste besprekingen met de commissie van senaat en huis van afgevaardigden zeide Roosevelt verder. Het eenige element van geheimhouding had betrekking op een ze kere mcdedeeling, die verkregen was door de kanalen van den inlchtingendienst. Indien die mededeeling gepubliceerd zou worden, zou de bron daarvan geen inlichtingen meer opleveren. Roosevelt verklaarde voorts, dat de partij politiek of gedachten aan de naderende ver kiezingscampagne geen invloed moeten uit oefenen bij de bespreking der buitenland sche politiek. Toen de journalisten hem vroegen naar de verklaring over de grenzen van de Ver. Staten, zeide de President glimlachend: „Met die verklaring moet een of andere domkop zijn weggeloopen". Hij voegde hieraan toe, dat hij die verklaring niet al leen niet had afgelegd, maar dat ook de in houd geen waarheid bevatte. Hij zeide te \vpf r>n r'at de verVlanng in Fneeland en Frankrijk instemminc en in Duitsehland en Italië aanvallen heeft uitgelokt. Doch zoo wel de instemming als de aanvallen be rusten op een vergissing. OFFICIEEL PROTEST TE ROME. De Amerikaansche ambassadeur te Rome, Philip, heeft naar verluidt in een aan den minister van buitenlandsche zaken, C'.ano, gericht schrijven opheldering verzocht over het standpunt der Italiaansche pers tegen president Roosevelt. Van officieelc zijde wordt verklaard, dat de uitdrukking „opzettelijke leugen die vanmorgen door Roosevelt gebruikt is 1 dens de persconferentie, uitsluitend betreK king heeft op de zinsnede, die men hem in den mond had gelegd en volgens welke hij gezegd zou hebben „de grenzen der Ver eenigde Staten liggen in Frankrijk of vol gens een andere lezing „aan den Rpn,_ l'e zelfde autoriteiten bevestigen, dat de gister morgen door Roosevelt afgelegde vcrklarin gen geenszins beteekenen, dat er iets gewij zigd is in de buitenlandsche politiek der Vereenigde Staten, die duidelijk gedefinieerd is in de boodschap van Roosevelt aan het congres van 5 Januari. De algemeene indruk is, dat sommige Senatoren, die aanwezig waren in de ge heime vergadering van de Senaatscommissie waar Roosevelt het woord nam, onder den indruk van de „alarmeerende verklaring" van Roosevelt de gedachte van den presi dent op treffende wijze hebben willen weer geven met een paraphrase van de historische woorden van Baldwin: „Engelands grenzen liggen aan den Rijn". De verklaring van Roosevelt heeft twee felle critieken op zijn houding reeds weer achterhaald. De Giornale d'Italia schreef gis teren ronduit: Roosevelt is door zijn verklaringen een oorlogsprovocator gebleken en heeft olie op het vuur geworpen, want het resultaat van zijn woorden is slechts geweest de oorlogs zuchtige partijen in Groot-Brittannië en Frankrijk aan te moedigen en het werk van de vredesvrienden, zooals Chamberlain, Mus- solini en Hitier, te ontmoedigen. Verder schreef de Giornale d'Italia, dat de beschuldigingen van Roosevelt jegens de po litiek van Duitsehland, Italië en Japan pre cedenten hebben in 't optreden der Vereenig de Staten zelf, die, gelijk in de Vereenigde Staten geconstateerd is, honderd maal van de honderd vijftig keeren de wapens hebben gedragen buiten hun nationale gebied in een veroverings- of represaille-oorlog. Rudolf Hess, de plaatsvervanger van Hit- Ier zeide ter gelegenheid van een eerste steenlegging onder meer: Aan het wezen van het nationaal-socialisme zullen ook de op hitsers in de westelijke over den oceaan ge legen democratieën niets veranderen, ook al zouden speculatie- en wapenzaken daaron der lijden. De nationaal socialisten zijn veel gewend ten aanzien van „het bepalen van hun standpunt tegen den autoritairen staatsvorm en de mannen, die hem vertegen woordigen. Maar met eenige verbazing heeft Duitsehland toch kennis genomen van ge- dachtengangen. die van over den oceaan ko men. Uit Engelsche en Amerikaansche bla den heeft Duitsehland vernomen, dat een leidend politicus van een democratie aan gene zijde van het groote water de grens van zij land naar Frankrijk, of direct aan den Rijn verplaatst wil hebben. Daarbij komt niet duidelijk tot uitdrukking, of deze grens voor of achter de fartifioaties van de weste lijke grens gedacht is. De vestingzone in het westen vormt de Duitsche grens, ook al vestigen zich aan den anderen kant nog zoo veel naties in klinkende redevoeringen of ook in feite. Dat is dan een aangelegenheid van Frankrijk. De Duitsche grens ligt in ieder geval hecht: achter haar zal geen vreemd soldaat zijn voet plaatsen, ook al verplaatsen de Engelschen en Amerikanen hun grenzen, waarheen zij willen. Te Rome doen niet bevestigde gerucht ten de ronde, volgens welke een Italiaansch oorlogsschip een ramp is overkomen. Handgranaten naar Joodsche kerkbezoekers geworven. Gisteravond zijn voor de groote synagoge te Budapest. twee hand granaten geworpen, juist toen een groot aantal Joden het gebouw ver liet. Veertien personen zijn gewond onder wie drie zwaar. Drie arrestaties zijn verricht. Vermoede lijk heeft men te doen met leden der uiterst rechtsche beweging die uit wraak over het echec van een nationaal-socialistischen can- didaat bij een provinciale verkiezing, aldus zouden zijn opgetreden. Imredy heeft tegenover de pers uiting gegeven aan zijn verontwaardiging over den aanslag bij de synagoge. Hij zeide, dat de daders blijkbaar wilden bereiken, dat de be spreking van de anti-Joodsche wetten, die thans in de kamer behandeld worden, ver troebeld zou worden. Botsing met andere onderzeeboot de oorzaak. Reddingspogingen. Het Japansche ministerie van marine deelt mede, dat de onderzeeër „I 63" gis teren bij manoeuvres in het Bungokanaal ten zuidwesten van Japan, na een botsing met een andere onderzeeboot is gezonken. Er worden thans pogingen in het werk ge steld de opvarenden, 48 man in totaal, te redden. Het is niet uitgesloten, meldt nog het Hsb., dat het schip kan worden gelicht, ofschoon daaromtrent nog niets naders bekend is. De „I 63" meet ruim honderd meter en heeft een waterverplaatsing van 1635 ton. Zij behoort tot de klasse der groote - on derzeeërs. Onderzoek begonnen. Het aanbod van de door Roosevelt aange stelde commissie van advies voor het vluch telingenvraagstuk, om een onderzoek in te stellen in Britsch Guinea ten aanzien van ko lonisatie-mogelijkheden voor vluchtelingen, is aangenomen door de coordinatie-commis- sie voor de vluchtelingen na overleg met het departement van koloniën. Hoogstwaar schijnlijk zal de Amerikaansche commissie van advies een commissie uitzenden, die op 10 Februari in Georgetown aankomt, of zoo spoedig mogelijk daarna. De opdracht der commissie is bestudeering en rapport over de geschiktheid en uitvoer baarheid van kolonisatie op groote schaal in Britsch Guinea voor onvrijwillige emigran ten van Europeesche origine. Dit onderzoek betreft o.a. de klimaat-eco nomische omstandigheden, het aantal emi granten dat kan worden opgenomen en te vens een raming der waarschijnlijke kosten. Het nieuwe, overbevolkte link- sche regeeringscentrum moet het ontgelden. WANGEDRAG DER SPAANSCHE VLUCHTELINGEN IN FRANK RIJK? Na Barcelona moet thans het overbevolkte Figueras. het nieuwe linksche regeeringscentrum het ont gelden. Gisteren is de stad zesmaal gebombardeerd en er zouden 500 personen zijn gedood. Gisteravond trok een stroom van doode- lijk verschrikte vluchtelingen en inwoners uit Figueras naar alle richtingen. De men- schen verkozen koude en honger boven de verschrikking der luchtaanvallen. Uit Perpignan komen inmiddels verhalen, als zou de Fransche regeering overwegen de vluchtelingen in het geheel niet meer toe te laten, omdat velen zich aan wange drag schuldig maken. Volgens het Hdbld. keert zich de stem ming tegen de desperado's en deserteurs en scherp laakt men het, dat de vooraanstaande linkschen hun bezittingen in veiligheid brengen op wagens en in Roode Kruis-auto- mobielen. De in de internationale tunnel ver zamelde deserteurs zijn door Senegaleesche troepen met de bajonet verdreven. Franco zet de opmarsch voot. De troepen van Franco zetten in alle sec toren van het Catalaansche front hun op marsch voort. In den kustsector, waar de te genstand der regeeringstroepen krachtiger is, trekken de rechtschen op in de richting van Geona. De republikeinsche troepen trek ken in goede orde terug. Iedere stelling wordt hardnekkig verdedigd. Ten Noorden van Vich, waar de rechtsche druk zeer sterk is, trachten d regeeringstroepen een verde digingslinie te vormen van de Salterra-ber- gen door de Siërra de San Gregoria, de Ame-bergen en langs den linkeroever van de Ter. De rechtschen verklaren nog slechts 16 K.M. van Gerona verwijderd te zijn. Te Bar celona zijn twee belangrijke achtergebleven linksche figuren gearresteerd. Zij worden verantwoordelijk gesteld voor de terechtstel ling van Franco-officieren tijdens het link sche bewind. Kunstschatten in veiligheid. Verscheidene vrachtauto's, geladen met schilderijen van beroemde meesters, kunst werken en goudsmeedwerk van hooge kunst waarde wachten in de zone der Spaansche republikeinen op toelating in Frankrijk, aan de grens bij Perthus. Het betreft zeer zeld zame werken uit Spaansche musea, met na me uit die van Barcelona. De geheele expeditie gaat uit van den Volkenbond. Aan het einde van den oorlog zullen de kunstschatten worden teruggege ven aan de regeering, welke dan in Spanje aan het bewind zal zijn. AMERIKAANSCHE UITZENDINGEN VIA DE V.P.R.O. In het einde des vorigen jaars heeft de V.P.R.O. een reeks voordrachten naar Ame rika uitgezonden over de Nederiandsche cultuur in de laatste veertig jaren. Naar wij vernemen, zullen nu in de maanden Februari Maart en April een twaalftal uitzendingen uit Amerika plaats grijpen, georganiseerd door de Hollandsche Club in Boston. Van deze uitzendingen zal de V.P.R.O. geregeld heruitzendingen geven over de Nederiandsche zenders op de golf lengten 1875 M. en 301.5 M. HET IS NIET ONS DOEL DE DUIT SCHE HANDEL TE BELEMMEREN, VERKLAART DE BRITSCHE MI NISTER. Degenen, die zouden denken dat En geland indien het tot een conflict zou komen, slecht voor den dag komt, be gaan een zeer ernstige fout, zeide Ha lifax, de Britsche minister van Bui tenlandsche Zaken, gisteravond tij dens een rede te Huil. Pertinent ont kende Halifax dat de wereldoorlog was begonnen om Duitsehland van den wereldhandel uit te sluiten. Na den arbeid van Chamberlain te hebben geprezen en zijn bezorgdheid over 4e Fransch—Italiaansche betrekkingen te heb ben uitgesproken, ging Halifax in op de re de van Hitier dezer dagen gehouden. Hit- Ier, zoo zeide Halifax, heeft een dezer da gen verklaard, dat de Duitsche natie moet leven, hetgeen naar hij zeide, beteekent, dat moet uitvoeren of ten onder gaan. Zon der twijfel is het juist voor Duitsehland en zeer zeker is het waar voor het Vereenig de Koninkrijk. Doch wat volkomen onwaar is, aldus Ha lifax, is zijn verklaring, dat de oorlog ge voerd is om Duitsehland van den wereld handel uit te sluiten. Duitsehland was Engelands best» klant vóór den oorlog. Zijn handel HALIFAX. bloeide toen de onze bloeide, hij ver minderde toen de onze verminderde en geen twee landen waren door commercieele en financieele samen werking nauwer gebonden. Waarom zouden wij toen of thans Duitseh land wenschen uit te sluiten van den wereldhandel? Het onproductieve doel vernie tigt den handel! Wat den handel vernietigt, is ten deele de verspilling van energie, uitgedrukt zoo wel in kapitaal als in werkkracht, voor een onproductief doel, zooals bewapening. En bovenal gebrek aaij vertrouwen en vrees voor oorlog. Hitier heeft een langdurige pe riode van vrede voorspeld, en niemand hoopt mefcr dan ik, dat deze voorspelling vervuld zal worden. Geef de wereld een wer kelijke verzekering van den vrede en de handel zal opleven en economische ontwik keling mogelijk zijn, waarvan allen zullen profiteeren en die de verrichtingen der laat ste eeuw verre in de schaduw zullen stel len. De totstandkoming van de overeenkomst tusschen de Britsche en Duitsche steenkool- industrieeën noemde Halifax een hoopvol teeken voor de toekomst, daar hij meende, dat Britsch-Duitsche samenwerking niet alleen wenschelijk, doch ook noodzakelijk is. Halifax haalde de verklaring aan, die Chamberlain Dinsdag in het La- gehuis heeft afgelegd toen de pre mier zeide, dat er geen kwesties tus schen de naties zijn, hoe ernstig ook, die niet door een rondetafel conferentie kunnen worden opgelost, doch natuurlijk, zoo voegde Hali fax er aan toe heeft het. naar de premier deed uitkomen, geen zin. be sprekingen te openen voor algemeene regeling van geschillen, bevrediging van verlangens en hetwegnemen van grieven, tenzij de atmosfeer gustig is. Van zulke methoden kan, aldus Halifax, geen succes verwacht worden, ten zij in Europa een veel grootere mate van ver trouwen en samenwerking bestaat, zoowel op politiek als economisch terrein, dan he den' ten dage heerscht. Het is het doel van onze politiek, dit ver trouwen en deze samenwerking tot stand te brengen en wij zijn tbans en te allen tijde bereid samen te werken met ieder, die met goeden wil met ons wil samenwerken om tot dat doel concrete en practische maat regelen te formuleeren. Tn zijn rede legde Halifax voorts nog eens den nadruk op de beteekenis der Britschp bewapening en zeide ten aanzien van de Spaansche kwestie, dat men het grootste belang moet hechten aan de door Mussolini gegeven verzekeringen. Verwachting voor het geheele land: Zwakke tot matige, Z. tot Z.W. wind, nevelig tot licht of half bewolkt, later wellicht toenemende bewol king, droog weer, matige tot lichte vorst in den och tend, overdag om het vries punt. Alg. vooruitz.; Mooi winterweei met afnemende vorst, later toenemende bewolking en dooi. Het materiaal kleiner dan in 1932. Over het uitvallen van vele diensten bij de Duitsche Spoorwegen, vernemen wij na der dat de moeilijkheden met het materiaal gedurende de laatste weken zijn geïllus treerd door verschillende ongevallen en vooral doof aanzienlijke vertragingen, ter wijl talrijke treinen uitvielen. Naar schat ting worden thans dagelijks 150 tot 200 treinen uit de dienstregeling geschrapt. Volgens deskundigen zou het materiaal van de spoorwegen niet uitgebreid genoeg zijn: de gevolgen van de zware eischen, die in 1938 bij de gedeeltelijke mobilisaties en den aanleg van versterkingen in het Wes ten gesteld werden, zouden zich langzamer hand doen gevoelen. Algemeen venvacht men, dat de spoorwegen binnenkort een binnenlandsche leening zullen uitgeven. Uit het jaarverslag over 1938 blijkt dat de verkeersbehoefte niet altijd voldoende kon worden bevredigd. Dit feit zal in de naaste toekomst tot een uitbreiding der investee- ringen moeten leiden, voornamelijk wat betreft het rollend materiaal, dat sinds verscheidene jaren slechts op onvoldoende wijze werd aangevuld, waardoor dit thans kleiner is dan in 1932. Noodlottige botsing in den mist Op den nieuwen weg te Poeldijk is gisteravond om acht uur de 24- jarige mej. H. van der K., wonende aldaar, bij een botsing tusschen een paard en wagen en een bestelauto om het leven gekomen. Mej. H. van der K. stond aan de achter zijde van den stilstaanden bodewagen van den heer Paalvast uit Poeldijk om een pakje in ontvangst te nemen. Terwijl de voerman den wagen openmaakte naderde uit de rich ting 's Gravenhage de bestelauto van den heer G. Lock uit Naaldwijk. Door den zwaren mist zag1» de bestuurder den stilstaanden bodewagen te laat en met een luiden klap botste de auto tegen den wagen. Hierbij geraakte de vrouw tusschen de beide voertuigen bekneld. Zij werd zes meter meegesleurd en was op slag dood. Een jongen, die bij het paard stond, sloeg door den schok tegen den grond en liep een hersenschudding op. De chauffeur en de voerman bekwamen geen letsel. Beide voertuigen werden zwaar beschadigd. Het stoffelijk overschot van het slachtof fer is naar het gemeente ziekenhuis aan den Zuidwal te 's Gravenhage overgebracht. Passagiers per roeiboot van boord gehaald. Gistermiddag om vijf uur is de stoomveer- boot „Hoofdingenieur van Elzelingen", wel ke van Maassluis naar het eiland Rozenburg was vertrokken, ten gevolge van den mist en den sterken stroom afgedreven en tegen een steenen dam in de rivier gevaren, waar door de roerketting brak. Het schip is daar na nog een heel eind door de eb meegevoerd en op een zandplaat gcloopen, 150 meter van den oever en anderhalve kilometer van het eiland verwijderd. Er bevonden zich 25 passagiers aan boord, o.w. de burgemeester van Rozenburg, Mr. N. Vernode en de predikant, ds. Brouwer. oorts waren er drie personenauto's en een autobus van den dienst MaassluisBrielle op de boot. De passagiers zijn in het hegin van den avond met een roeiboot van het schip gehaald en naar het eiland gebracht, l'e mist bemoeilijkte deze wijze van tran sport zeer. De veerboot kwam na eenigen tijd vrijwel droog tp zitten als gevolg van het ebgetij. Getracht zou worden bij hoo^ water bef schip met behulp van een sleen- boot vlot te krijgen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1939 | | pagina 1